در مورد متخصص جراح کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) بیشتر بدانید
همیشه افرادی در سنین مختلف هستند که از بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری رنج ببرند. دیابت، فشار خون و بیماری‌های مزمن شاید با اندام‌های دیگر شروع شوند اما عملکرد کلیه‌ها را نیز تحت الشعاع قرار میدهند. به نحوی که گاهی بیمار قادر به انجام فعالیت‌های روزانه نیست. از طرفی آسیب وارد شده به سیستم کلیه و مجاری ادراری مشکلات مرتبط با تغذیه و بیمارهای عصبی را به همراه دارند.
سیستم کلیه و مجاری ادراری اندام‌هایی همچون کلیه، مثانه، حالب و میزاره را در برمی‌گیرد. علاوه بر این اندام‌های تناسلی مردانه از جمله بیضه‌ها، اپیدیدیم، وازدفران، وزیلوکل سمینال، پروستات و اندام جنسی مردانه نیز در مجموعۀ کلیه و مجاری ادرار قرار دارند؛ بنابراین بیماران کلیوی با نقص عملکرد یکی از بخش‌های سیستم کلیه و مجاری ادراری مواجه می‌شوند.
چه افرادی بیماری کلیه و مجاری ادراری دارند؟
بعضی از بیماری‌های کلیوی به خاطر عوامل عفونی هستند. بیمارهای عفونت کلیه و مجاری ادراری با ورود و رشد میکروب ایجاد می‌شود. میکروب‌هایی که از طریق جریان خون و بی توجهی به اصول بهداشتی دستگاه تناسلی وارد بدن می‌شوند باعث عفونت این سیستم می‌شوند؛ بنابراین علائم مختلف، به فرد هشدار می‌دهد که باید به متخصص و جراح کلیه و مجاری ادراری مراجعه کند.
عفونت کلیه و مجاری ادراری با علائم مشخصی همراه است. درد پهلو، تکرر ادرار، احساس پر بودن مثانه، سوزش ادرار و درد پشت شایع‌ترین علائم هستند. این در حالی است که ورود و رشد باکتری در کلیه، حالب، مثانه و میزراه بیماری عفونت مجاری ادراری نام گرفته است. این بیماری نیز با علائم دیگری همراه است. بعد از تب و لرز که نشانۀ عفونت است، تکرر ادرار، سوزش ادرار هنگام دفع ادرار، دردناک بودن نواحی پایین شکم و کم بودن حجم ادرار گواه از بیماری عفونت مجاری ادراری است.
دقت داشته باشید عفونت مثانه شایع‌ترین نوع عفونت ادراری به حساب می‌آید. هرچند کوتاه بودن پیشاب‌راه در زنان نسبت به مردان، احتمال ابتلای به عفونت کلیه و مجاری ادراری را در این گروه افزایش داده است. افرادی که علائم عفونت ادراری دارند، با التهاب مجاری ادراری نیز مواجه می‌شوند؛ بنابراین باید سریع‌تر به متخصص و جراح بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنند.
علاوه بر نشانه‌های بیماری عفونت کلیه و مجاری ادراری، بیماری‌های دیگری هم می‌توانند فرد را به مراجعه به جراح کلیه و مجاری ادراری هدایت می‌کند. برای مثال تکرر اداری می‌تواند ناشی از سنگ‌های مجاری ادراری یا بزرگی وخیم پروستات باشد. البته بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات در افراد بالای ۵۰ سال شایع است. تکرر ادرار در افرادی که از دیابت رنج می‌برند دیده می‌شود. مصرف مایعات کافئین‌دار و ادرار آور مانند الکل و کافئین نیز به سیستم کلیه و مجاری ادراری آسیب وارد می‌کند.
افرادی که تکرر ادرار دارند با ضعف اندام‌های تحتانی مواجه می‌شوند. این علامت، هشدار مهمی برای مراجعه به متخصص جراح کلیه و مجاری ادراری است. پزشک نیز شرح حال بیمار درباره علائم و زمان شروع آن، مصرف مواد ادرار آور و نوشیدنی‌های کافئین‌دار را یادداشت می‌کند.
از دیگر بیماری‌هایی که در تخصص جراحان کلیه و مجاری ادراری هستند، بیماری پلی‌اوری قرار دارد. پلی‌اوری در سال‌های اولیه زندگی به خاطر اختلالی ارثی مانند دیابت نوع یک یا نفروژنیک به وجود می‌آید.
زنانی که با احساس ناراحتی از تکرر ادرار به متخصص جراح کلیه و مجاری ادراری رجوع می‌کنند، معاینه می‌شوند. لگن معاینه می‌شود. از طرفی نمونه‌گیری ترشحات واژن و سروویکس برای بررسی بیماری‌های مقاربتی انجام می‌شود. مردان هم با نمونه‌گیری ترشحات اندام تناسلی از نظر بیمارهای مراقبتی معاینه می‌شوند. با کمک توش رکتال سلامت پروستات آن‌ها معاینه می‌شود.
بیماری کلیوی دیگری که در زنان شایع است، تنگی مجاری ادراری است. جراحان کلیه و مجاری ادراری علائم مختلفی را برای این مشکل در نظر گرفته‌اند: شکستگی لگن، پرتودرمانی لگن، زایمان سخت، عفونت‌های شدید و مزمن ادراری، التهاب مجرای ادراری در اثر لیکن اسکلروزیس، پولیپ مجاری ادراری و تومورهای خوش‌خیم و جراحی لگن برای درمان بی اختیاری ادرار، دیورتیکول و فیستول مجرا است.
افرادی که با تکرر ادرار، عدم کنترل دفع ادرار، سوزش ادرار و تأخیر در شروع جریان ادرار مواجه هستند، باید به جراح کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنند؛ زیرا نارسایی، عفونت و ورم کلیه‌ها از علائم نادر تنگی مجاری ادراری محسوب می‌شود. پزشک شرح حال می‌گیرد و با داشتن نوار مثانه (تست یورودینامیک) و عکس رنگی مثانه و مجاری ادراری که سیستوگرافی (VCUG) نام دارد، تشخیص میدهند. البته سیستوسکوپی راه قطعی برای تشخیص تنگی مجاری ادراری از سوی جراح است. سپس با روش‌هایی از جمله دیلاتاسیون و یوروتروتومی جراحی می‌کنند.
عفونتی که از راه جنسی وارد بدن بیمار می‌شود خود دلیل دیگری برای ادرار دردناک است. در ضمن التهاب بینابینی مثانه (سندروم مثانۀ دردناک) می‌تواند این بیماری کلیه و مجاری ادرار را باعث بشود. جراح کلیه و مجاری ادراری تشخیص و راه درمانی را به این بیماران توضیح می‌دهد.
بیماری دیگری که به سیستم کلیه و مجاری ادراری مربوط می‌شود، سرطان پروستات است. ابتلا به این بیماری در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود. جراح کلیه و مجاری ادراری با معاینۀ پروستات از ورم یا التهاب آن مطمئن می‌شود. بررسی به موقع پروستات روند درمان آن را بهتر می‌کند. علاوه بر این احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
جراح کلیه و مجاری ادراری با تست دیجیتالی مقعد، سنجش میزان آنتی‌ژن مخصوص پروستات بیماران را معاینه می‌کند. برداشتن پروستات هم در برخورد با سرطان پروستات راه درمانی به حساب می‌آید.
همان‌طور که تاکنون مطالعه کردید عفونت کلیه و مجاری ادراری، التهاب و ورم آن‌ها و تنگی مجاری ادراری نشانه‌هایی دارند که بیماران را به مطب جراحان کلیه و مجاری ادراری هدایت می‌کند.
چرا جراح کلیه و مجاری ادراری:
جراحی کلیه و مجاری ادراری شامل جراحی لگن، کولون، دستگاه ادراری و اندام‌های تناسلی زنانه می‌شود. جراحان کلیه و مجاری ادراری به درمان انسدادها، درمان توده‌های بدخیم و بیماری‌های التهابی می‌پردازند. برای مثال کنترل سرطان پروستات، لوله حالب و مثانه به واسطه جراحان کلیه و مجاری ادراری انجام می‌شود.
در ضمن خروج تومور کلیه از بدن، برداشتن کلیه از بدن (نفرکتومی) و برش غدد لنفاوی هم از مهارت‌های جراحان کلیه و نجاری ادراری به حساب می‌آید. آسیب‌های وارد شده به کلیه و مثانه مانند سرطان حالب، بی اختیاری ادرار و سنگ کلیه با تشخیص این پزشکان انجام می‌شود. با دانستن نکاتی که ذکر شد کافی است با مراجعه به متخصص جراح کلیه و مجاری ادراری، بیماری را کنترل و درمان را شروع کنید.
