در مورد داروساز و مشاوره دارویی بیشتر بدانید
داروهای شیمیایی و گیاهی یکی از راه‌های اصلی درمان به حساب می‌آیند. داروسازان با گذراندن دورۀ چند سالۀ داروسازی با داروهای بسیار زیادی آشنا می‌شوند. آنها علاوه بر ترکیب و نحوۀ ساختن داروها، عملکرد و تأثیرات مختلف آنها را می‌آموزند. بنابراین شرکت‌های داروسازی با حضور نیروهای متخصص مختلف از جمله داروسازان می‌توانند نیازهای دارویی کشور یا حتی سایر کشورها را رفع کنند.
معرفی داروساز
داروسازان با کار در آزمایشگاه‌های مختلف داروهای مختلفی را که در سطح کمی تولید می‌شوند، می‌سازند. یافتن فرمول‌های مختلف داروهایی که مخصوص بیماران خاص است نیز در میان فعالیت آنها دیده می‌شود. اما کار داروسازان در داروخانه‌ها را نباید نادیده گرفت.
داروساز‌ها با شناخت کاملی که از داروهای شیمیایی و گیاهی دارند، می‌توانند در مقام مشاور پزشکان قرار بگیرند. حتی مشاورههای دارویی برای بیماران از عهدۀ آنها خارج نیست.
بنابراین جامعۀ داروسازان بهترین داروها را تولید و روانه بازار می‌کنند. در واقع سلامت جامعه را با کمک با کیفیت‌ترین داروها ارتقا می‌دهند. علاوه بر این با خوداکتفایی و توانایی در صادر کردن دارو نقش مهمی در اقتصاد کشور نیز دارند.
محل کار داروسازان
داروسازان علاوه بر داروخانه‌های شخصی یا آزمایشگاه‌ها در محیط بیمارستان نیز مسئولیت نظارت بر کار کارشناسان فعال در داروخانه را برعهده دارند. بیمارانی که اطلاعات کافی دربارۀ تأثیرات دارو و نحوۀ استفاده از آن را ندارند می‌توانند از مشاورۀ دارویی داروسازان استفاده کنند.
گاهی بیمارانی هستند که دستور استفاده از داروها را نمی‌دانند. از طرفی برایشان دشوار است که به مطب پزشک خود بروند و یا نوبت ویزیت به موقع دریافت کنند. این بیماران با استفاده از مشاورۀ دارویی داروسازان می‌توانند طریقۀ مصرف هر دارو و عوارض آنها را مطلع شوند.
داروساز چکار می کند؟
از جمله فعالیت‌های داروسازان، نقش پژوهشی آنها در مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها است. آنها روی انواع مواد شیمیایی و گیاهی مطالعه می‌کنند. اثرات مهمی که ترکیب‌های مشخص و متفاوتی از این مواد بر درمان، بهبود و کنترل بیماری‌های مختلف دارند را بررسی می‌کنند.
نتایج همین یافته‌ها به آزمایشگاه‌ها داده می‌شود تا بررسی دقیق‌تری داشته باشند. داروسازان و تیم آمازیشگاه با تولید نمونۀ آزمایشگاهی دارو و تست حیوانی آن، مرحلۀ اول دارو را تأیید می‌کنند. در مرحلۀ دوم هم دارو را روی افراد داوطلب تست می‌کنند. در صورتی که تأثیر داروها مورد تأیید داروسازان و تیم‌های پزشکی قرار گرفت به شرکت‌های داروسازی داده می‌شود. بنابراین به تولید انبوه و عرضه در داروخانه‌ها می‌رسد. اگر داروی تولید شده مخاطب جهانی داشته باشد، به چرخۀ صادرات نیز راه می‌یابد.
داروسازان علاوه بر دارو، تولید و عرضۀ محصولات آرایشی-بهداشتی را نیز بر عهده دارند. مواد شیمیایی مختلفی که در کارخانه‌های محصولات بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود باید مورد بررسی و نظارت داروسازان باشد. این نظارت باعث افزایش کیفیت کالا‌ها و تضمین سلامتی مردم می‌شود.
فعالیت داروسازان در تصمیم‌گیری‌های کلان را نباید نادیده گرفت. حضور این قشر از جامعۀ پزشکی در تصمیم‌گیری‌ها باعث شکل گرفتن سیاست مناسبی برای نظام دارویی، آرایشی و بهداشتی کشور می‌شود. علاوه بر این تولید، عرضه و مبادلۀ انواع کالاهای آرایشی- یهداشتی و دارو تحت نظارت دقیق‌تری قرار گرفت. از طرفی با ایده‌های مختلف کیفیت و تنوع کالاهای بهداشتی و آرایشی را ارتقا می‌دهند.
علاوه بر فعالیت صنعتی داروسازان، داروسازی بالینی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. داروسازان بالینی مانند پزشکان در حوزه‌های مختلفی مانند کودکان، داخلی، عفونی و مراقبت‌های ویژه تخصص می‌گیرند. به این معنا که از داروهای مختلف مرتبط با تخصص خود اطلاعات بیشتر و کامل‌تری به دست می‌آورند. حتی مشاورۀ دارویی آنها روی همان داروها متمرکز می‌شود.
داروسازان بالینی مهارت بهینه‌سازی مصرف داروها را آموخته‌اند. بهینه‌سازی مصرف داروها همان فراهم کردن داروهای بهتر برای بیماران است. ارتقا کمی و کیفی داروها باعث درست مصرف کردن داروها می‌شود. حتی نگرانی از نایاب بودن داروها برای بیماران از ذهن کنار می‌رود.
داروسازان بالینی به بررسی داروها و عوارض جانبی داروها مشغول می‌شوند. به نحوی که بعضی داروها به علت عوارض جانبی بسیار بدی که دارند از چرخۀ تولید در شرکت‌های داروسازی خارج می‌شوند. آنها با ایفای نقش مشاور دارویی پزشکان، عوارض جانبی خطرناک داروها را به اطلاع پزشک‌ها می‌رسانند. بنابراین این داروها دیگر تجویز نیز نمی‌شوند.
داروسازانی که داروسازی بالینی تحصیل کرده‌اند، آخرین زنجیرۀ حلقۀ درمانی بیماران به حساب می‌آیند. آنها با بیماران سرو‌کار دارند و خدمات دارویی مورد نیاز بیماران را فراهم می‌کنند.
بعضی داروها حتما با نسخه پزشک به بیمار داده می‌شود. حتی داروهایی هستند که تنها متخصص می‌تواند آن را داروها را بنویسد. از طرفی بعضی داروها بدون نسخۀ پزشک هم به بیمار داده می‌شود. برای مثال داروهای سرماخوردگی یا مسکن‌ها بدون نسخۀ پزشک هم ارائه می‌شود. البته بهتر است بیماران با دستور و نظارت پزشک داروها را مصرف کنند تا متحمل عوارض جانبی آنها نشوند.
- بیماران باید توجه داشته باشند که بیمار یا فردی که شرح حال کاملی از بیمار دارد برای دریافت داروها از داروخانه حاضر شود.
- دانستن نام داروها، میزان و برنامه مصرف آنها الزامی است. این اطلاعات به بیمار کمک می‌کند از پزشک یا داروساز بالینی مشاورۀ دارویی دقیق‌تری دریافت شود.
- بیماران برگۀ توضیحات هر دارو را باید با دقت مطالعه کنند.
- دربارۀ دو نیم کردن یا چند قطعه کردن داروها باید با پزشک معالج مشورت کنند. یا از داروساز مشاورۀ دارویی بگیرند.
- تمدید خودسرانۀ داروهای مصرفی از عهدۀ داروساز و تیم دارویی داروخانه مجاز نیست. تنها پزشک باید نسخۀ جدید بیمار را آماده کند تا داروخانه طبق آن، خدمات دارویی را ارائه دهد.
- تعویض بسته‌بندی داروها را با مشورت داروساز باید انجام داد.
- بیماران در صورت برخورد با داروهای تاریخ گذشته و نیاز به مصرف آن داروها، حتماً باید با داروساز مشورت کنند.
بیماران اگر قصد مشورت کردن با داروساز را دارند باید او را از شرایط عمومی خود مطلع کنند.
- بیماری که باردار است یا در دورۀ شیردهی قرار دارد باید داروساز را مطلع کند.
- حتی اگر برنامه بارداری در آیندۀ نزدیک دارند باید بگوید.
- اگر به داروی خاصی حساسیت دارند و با آن ناسازگار است، باید اطلاعات لازم را به داروساز بدهد.
- مبتلا بودن به بیماری‌های خاص مثل بیماری دیابت یا بیماری‌های کبد و کلیه را باید به داروساز اطلاع دهد.
- اگر به طور دائم از دارو یا داروهای خاصی استفاده می‌کند، باید داروساز حتما این مسئله را بداند.
- مصرف دخانیات بیمار باید به اطلاع داروساز قرار گیرد تا مشاورۀ دارویی مناسبی به بیمار ارائه شود.
بنابراین داروساز و مشاورۀ دارویی در حیطۀ داروها و محصولات آرایشی- بهداشتی می‌تواند کار تولید، عرضه و مشاوره را انجام دهد.
