مشاوره ترک اعتیاد آنلاین و تلفنی در اسنپ دکتر

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این مسئله نشانه ضعف در رفتار و شخصیت است و فرد معتاد به محض اینکه بخواهد، می‌تواند آن را ترک کند. اما مطالعات خلاف این موضوع را نشان می‌دهند.

 

 

نتایج تحقیقات حاکی از ایجاد تغییرات در مغز به واسطه انجام عادات مخرب است. این تغییرات ترک عادت را بسیار دشوارتر می‌کنند. بسیاری از ما حتی تعریف درستی از این بیماری نداریم. تصور می‌کنیم که فرد معتاد وابستگی جسمی به مواد مخدر یا الکل دارد.

 

اما بسیاری از افراد مواد مخدر را مصرف می‌کنند ولی معتاد نیستند. همچنین بسیاری از افراد معتاد هستند، اما وابستگی جسمی به ماده مخدر ندارند. این موضوع ممکن است باعث سردرگمی شما شده باشد. پس ابتدا تعریف دقیقی از این بیماری ارائه داده‌ایم. اعتیاد یک اصطلاح غیر پزشکی است و برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دارای نوعی اختلال روانی هستند.

 

این اختلالات شامل مصرف مواد مختلف از جمله حشیش، الکل، مواد محرک و... می‌شود. علائم این بیماری چیست؟ در برخی موارد علائم اعتیاد در ظاهر شخص مشخص است و در برخی موارد تشخیص ظاهری آن دشوار است. اما به طور کلی علائم این بیماری شامل موارد زیر است.

• استفاده مکرر از مواد.
• استفاده از مواد در بازه زمانی طولانی.
• مصرف بسیار زیاد مواد و عدم توانایی در کنترل آن.
• ناتوان بودن در ترک مواد.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های فرد معتاد این است که حتی بعد از مواجهه با عواقب منفی مصرف مواد، باز هم به این کار ادامه می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است روابط مهم کاری و خانوادگی خود را از دست بدهد، در محیط کار خود خوب ظاهر نشود و یا حتی بخاطر مصرف مواد در مضیقه مالی قرار بگیرد.

 

این شرایط هر انسان سالمی را وادار به اصلاح می‌کند. اما معتادان همچنان مواد مصرف می‌کنند و توانایی ترک آن را ندارند. در این موارد بیمار به مواد وابسته است و معتاد تلقی می‌شود. اما برخی از افراد علیرغم استفاده بسیار از مواد مخدر، از نظر پزشکی معتاد نیستند. آن‌ها عواقب منفی مصرف مواد را تجربه نکرده‌اند یا بدن آن‌ها دچار آثار منفی ناشی از مصرف نشده است. در این موارد آن‌ها معتاد نیستند. اما در کل ریسک افتادن به دام اعتیاد در این افراد بسیار بیشتر از مردم عادی است.
رفتارهای فرد معتاد چنین بیمارانی سعی می‌کنند اطرافیان از سوء مصرف مواد یا الکل در آن‌ها اطلاع پیدا نکنند. این موضوع تشخیص بیماری را برای اطرافیان سخت‌تر می‌کند. اما فرد معتاد، نمی‌تواند تا همیشه بیماری خود را پنهان کند. اطرافیان با توجه به مشکلات رفتاری که در ادامه بیان می‌کنیم، می‌توانند متوجه اعتیاد شخص شوند.

• کاهش اعتماد به نفس.
• عدم انجام مسئولیت‌ها در محل کار یا خانواده.
• از دست دادن روابط مختلف کاری، دوستانه یا خانوادگی.
• مشکلات مالی غیر قابل توجیه.
• از دست دادن کار.
• در برخی مواد معتادان از عزیزان خود دوری می‌کنند. ممکن است مدت طولانی از آن‌ها خبری نباشد و حتی تماس هم نگیرند. همچنین ممکن است تغییراتی در رفتارهایشان مشاهده شود.
• تحریک پذیر می‌شوند و ممکن است نسبت به کوچک‌ترین چیزها واکنش نشان دهند.
• کم‌تر به انجام کارها متعهد باشند.
• خواب آلود به نظر برسند.
• صحبت‌های غیر منطقی یا دور از ذهن داشته باشند.

منشأ اعتیاد کجاست؟
این بیماری به مرور زمان فرد را درگیر می‌کند. هیچکس با اولین بار مصرف مواد مخدر معتاد نخواهد شد. اما اگر به این کار ادامه دهد، به مرور زمان به آن وابسته خواهد شد. برخی از مواد مخدر مانند نیکوتین و هروئین بیشتر بیشتر اعتیاد می‌آورند. بنابراین افرادی که آن‌ها را مصرف می‌کنند، زودتر از مصرف کنندگان مواد مخدر دیگری چون الکل یا ماری جوانا وابسته می‌شوند. علاوه بر نوع مواد مخدر، عوامل غیر ارادی دیگری در ایجاد این مشکل تأثیرگذار است. مواد مخدر بر قدرت بازدارندگی رفتاری شخص تأثیر می‌گذارد. آن‌ها همچنین در بخش‌های مختلف مغز مانند سیستم پاداش، حافظه و یادگیری تأثیر دارند. چرا که مصرف این مواد باعث ترشح دوپامین و ایجاد لذت در شخص می‌شود. در این هنگام مغز متوجه می‌شود که شخص با مصرف این ماده به دوپامین می‌رسد. پس این یک مسیر پاداش‌دار در مغز تلقی می‌شود و این یک انگیزه قوی برای ادامه مصرف مواد مخدر در فرد ایجاد می‌کند. این انگیزه رفته رفته بیشتر می‌شود و خطر وابستگی را افزایش می‌دهد. جالب است بدانید که این سیستم پاداش در اختلالات رفتاری نیز نقش آفرین است. یعنی بسیاری از افراد دقیقا به همین دلیل به عادات رفتاری مخربی چون رابطه جنسی، قمار، غذا خوردن یا رفتارهای پرخطر وابسته می‌شوند. علیرغم وجود این تشابهات، افرادی با عادات رفتاری غلط به عنوان معتاد شناخته نمی‌شوند.
این مشکل چه افرادی را بیشتر درگیر می‌کند؟ حتی اگر اولین بار استفاده از مواد مخدر یا الکل ارادی باشد، تغییرات شیمیایی و سیستم پاداش مغز باعث می‌شود بعد از آن فرد به صورت غیر ارادی به مصرف ادامه دهد. اما مطابق با تحقیقات برخی از ویژگی‌ها ممکن است احتمال اعتیاد را بیشتر کنند. در ادامه به این موارد اشاره کرده‌ایم.

• ژنتیک.
• بیماری‌های روانی زمینه‌ای.
• تجربه‌های تلخ در زندگی.
• زندگی پر تنش و استرس زیاد.

نکته جالب دیگر در مورد افزایش احتمال اعتیاد، شکل لوب پیشانی است. انجمن پزشکی آمریکا اثبات کرده است که لوب پیشانی برای به تأخیر انداختن لذت و پیشگیری از انجام عمل بدون تفکر قبلی، نقش آفرین است. به همین دلیل اگر این بخش کامل رشد نکرده باشد، احتمال درگیر شدن فرد با بیماری سوء مصرف مواد مخدر بیشتر خواهد بود. لوب پیشانی حتی بعد از بلوغ و تا اوایل بزرگسالی همچنان رشد می‌کند. به همین دلیل ممکن است جوانان و نوجوانان بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا قرار داشته باشند.
اعتیاد چگونه پیشرفت می‌کند؟
اختلال استفاده از ماده مخدر به مرور زمان پیشرفت می‌کند و فرد به آن وابسته‌تر می‌‌شود. به مرور زمان ممکن است فرد دوز مصرف خود را بیشتر کند و حتی برای مصرف سایر کارهای روزانه خود را کنار بگذارند. اگر فرد وابسته بخواهد مواد را کنار بگذارد، احساس بسیار ناخوشایندی را تجربه خواهد کرد. حتی ممکن است برای او خطرناک نیز باشد. در برخی موارد افراد از نظر جسمی به یک ماده مخدر وابسته نیستند. اما شرایط روحی آن‌ها ایجاب می‌کند که به سراغ این مواد بروند. به عنوان مثال از مخدر و الکل برای رفع استرس، رهایی از درد، یا افزایش انرژی و تمرکز برای کارهای روزانه خود استفاده می‌کنند. پیشرفت این نوع وابستگی نیز اعتیاد تلقی می‌شود و اهمیتی ندارد که جسم فرد به مواد وابسته شده یا خیر.
آیا این بیماری قابل درمان است؟
با استفاده از متدهای درمانی مناسب می‌توان این بیماران را درمان کرد. اهمیتی ندارد که سطح وابستگی یا دوز مصرف آن‌ها چقدر است. این افراد به کمک درمان‌های موثر می‌توانند از علائم وابستگی خود رهایی یابند و این عارضه روانی را بهبود بخشند. البته شدت وابستگی فرد بر روند درمان تأثیر بسزایی دارد. روش‌های درمانی مختلفی برای اعتیاد وجود دارد. در برخی موارد متدهای درمانی در خانه ارائه می‌شوند، برخی روش‌ها سرپایی هستند و برخی از آن‌ها نیز نیاز به بستری دارند. همچنین درمان معتادان به صورت فردی، گروهی یا به کمک خانواده‌هایشان انجام می‌شود. اولین گامی که برای درمان باید برداشت، مشورت با فردی متخصص در این زمینه است. در اولویت اول خانواده و فرد معتاد باید با یک روان پزشک یا متخصصان بهداشت روان یا مددکاران صحبت کنند. برخی از شرکت‌های بیمه نیز ممکن است اطلاعاتی در این زمینه ارائه دهند و حتی برخی از هزینه‌های درمان را تحت پوشش قرار دهند.
روند درمان
احتمالا شخص باید در یک روند درمانی ثبت نام کند. در این پروسه شخص آرام آرام مهارت‌ها و استراتژی‌های لازم برای کنترل دوباره زندگی خود را می‌آموزد. همچنین یاد می‌گیرد در حین مصرف بخشی از آسیب‌های وارد شده ناشی از سوء مصرف مواد را از بین ببرد. مهم‌ترین کارهایی که افراد در روند درمان انجام می‌دهند، شامل موارد زیر است.

• فهرست برداری از عواقب مصرف مواد مخدر یا الکل.
• شناسایی خطرات ادامه مصرف.
• یادگیری مهارت‌های غلبه بر ولع در مصرف.
• ایجاد عادت‌های سازنده‌ی زندگی سالم.

بسیاری از افراد این دوره‌های درمانی را به پایان می‌رسانند و پاک می‌شوند. اما همچنان به حمایت نیاز دارند. چرا که احتمال عود کردن دوباره در آن‌ها زیاد است. به دلیل وجود این فراز و فرودها (ترک کردن و برگشتن) اعتیاد جزو بیماری‌های مزمن دسته‌بندی می‌شود. افرادی که به تازگی ترک‌ کرده‌اند، نسبت به مردم عادی بیشتر در معرض خطر قرار دارند. این افراد معمولا تحت درمان فعال قرار نمی‌گیرند. اما باید آن‌ها را کنترل کرد تا دوباره در معرض حضور در جمع‌های ناسالم و پیشنهاد بازگشت به مصرف قرار نگیرند.
چگونه می‌توانیم به معتادان کمک کنیم؟
اعتیاد به اندازه‌ای که برای فرد مشکل ایجاد می‌کند، خانواده و عزیزان او را نیز درگیر می‌کند. برخورد صحیح و حمایت از فرد معتاد چالش مهمی است که اعضای خانواده و نزدیکان او با آن مواجه هستند. روش‌های متداول رفتاری برای برخورد با شخص معتاد کمک کننده نیست. در ادامه به برخی از رفتارهای صحیح در مواجهه با این افراد اشاره کرده‌ایم.
ابراز نگرانی
مواجه شدن با مشکل اعتیاد سخت است. اینکه بخواهید قبول کنید یک عزیز بیمار است، ساده نیست. ذهن ما تمایل به انکار این موضوع دارد. اما قبول نکردن مشکل از سوی اطرافیان باعث می‌شود خود شخص نیز آن را انکار کند. منظور از ابراز نگرانی تهدید کردن بیمار برای ترک یا اولتیماتوم دادن به او نیست. بلکه به شیوه‌ای جدی اما دلسوزانه باید از آینده او و عواقبی که با مصرف مواد در انتظار اوست، ابراز نگرانی کنید. احساس خشم در مقابل شخص معتاد بخاطر اهمیت و نگرانی اطرافیان است. اما باید سعی کنید زمانی که احساسات شما شدید است، با او صحبت نکنید. فراموش نکنید که خشونت تنها اوضاع را بدتر می‌کند. سعی کنید با ملاطفت به او نزدیک شوید، از او مراقبت کنید و به او بفهمانید تا چه اندازه نگرانش هستید.
پذیرای متدهای درمانی باشید.
حضور عزیزان در کنار افرادی که در حال ترک و دوران نقاهت هستند، مزیت‌های بسیاری برایشان دارد. در بسیاری از جلسات مربوط به ترک اعتیاد، خانواده افراد نیز در کنار آن‌ها حضور دارند. بهتر است در تمام این جلسات حضور داشته باشید. سعی کنید راهکارهای درمانی را به فرد معتاد نشان دهید و از او حمایت کنید. اینکه شما به صورت دستوری به او نمی‌گویید:« ترک کن!» و در روند ترک کردن با او همراه می‌شوید، نقش مهمی در درمان او ایفا می‌کند. دوستی خاله خرس ممنوع! اجازه بدهید شخص معتاد با عواقب بیماری‌اش روبرو شود. اشخاص معتاد احتمالا بعد از مدتی از نزدیکان خود درخواست پول یا مساعدت‌های دیگر می‌کنند. شاید در ابتدا فکر کنید پولی که به این شخص می‌دهید یا درخواستی که اجابت می‌کنید، لطف کردن به اوست. اما در واقع باعث می‌شوید او با عواقب اعتیاد مواجه نشود و ادامه مصرف برای او آسان باشد. البته نه گفتن در این مواقع کار ساده‌ای نیست. اما به یاد داشته باشید با این کار انگیزه‌ای برای ترک کردن به مخاطب خود می‌دهید. می‌توانید به او بگویید که برای ترک کردن کمک خواهید کرد، اما برای ادامه مصرف مواد مخدر نمی‌تواند روی شما حساب کند.
مرزهای جدیدی در روابط خود ایجاد کنید.
زمانی که عزیزی با اعتیاد درگیر می‌شود، باید در روابط تجدید نظر کرد. بین توانمند سازی و حمایت از بیمار مرزهای باریکی وجود دارد. در برخی موارد لازم است برای محافظت از خود و شخص معتاد، مرزهای جدیدی برای روابط در نظر بگیریم. در ادامه به مثال‌هایی در این زمینه اشاره خواهیم کرد.

• مثلا تصمیم بگیرید که حمایت مالی از شخص معتاد را کم یا متوقف کنید.
• تماس با او را محدودتر کنید. مثلا دور کردن فرزندان از پدر معتاد، می‌تواند به نوعی تجدید نظر در روابط باشد.
• به او بگویید که دیگر نمی‌تواند اعتماد شما را جلب کند.

این محدودیت‌ها برای هر دو طرف سخت اما لازم است. احتمالا باید مدتی این محدودیت‌ها را در روابط خود ادامه دهید. سعی کنید به یکباره مرزها را از بین نبرید. به عنوان مثال اجازه دهید شخص رفته رفته دوباره اعتمادتان را به دست آورد.
خودتان را فراموش نکنید
اگر یکی از عزیزان درگیر اعتیاد شده باشد، احتمالا آنقدر به مراقبت و حمایت از او فکر می‌کنید که خودتان را از یاد می‌برید. این اشتباه است! نادیده گرفتن خودتان باعث شکسته شدن و خستگی و استیصال عاطفی می‌شود. چنین فردی نمی‌تواند برای درمان به یک معتاد کمک کند. حتی ممکن است آنقدر خسته شوید که عزیز خود را رها کنید. لازم است در عین توجه به بیمار، نیازهای خودتان را نیز برآورده سازید. مسئولیت‌هایتان را انجام دهید و حتما برای خودتان زمان بگذارید. اگر تحت فشار قرار گرفته‌اید، حتما با مشاور، مددکار یا روان درمانگر مشورت کنید و از او راهنمایی بگیرید. به یاد داشته باشید که شخص معتاد به افراد سالم برای کمک نیاز دارد.
شروع مشاوره ترک اعتیاد
اعتیاد یک بیماری پر فراز و نشیب است. در صورت عدم درمان پیشرفت می‌کند و ممکن است سال‌های زیادی از زندگی یک شخص را تباه سازد. ادامه پیدا کردن این مشکل، بیمار را ناتوان می‌کند و حتی ممکن است باعث مرگ زودهنگام او نیز بشود. به همین دلیل باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای درمان به روش صحیح اقدام کرد.
اسنپ دکتر به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، مشاوره تخصصی ترک اعتیاد دریافت کنید.