در مورد بهترین متخصص بیهوشی بیشتر بدانید
تخصص بیهوشی فرآیند بیهوشی و بی‌حسی‌های داخل اتاق عمل را شامل می‌شود. در واقع ترکیبی از داروهای بیهوشی قبل از عمل به بیمار داده می‌شود. علاوه بر این کنترل دردهای شدید بعد از جراحی با کمک متخصص بیهوشی (Anesthesiologist) انجام می‌شود. حتی دردهای مزمن مانند درد مفاصل و سرطان نیز با کمک مهارت‌های تخصصی بیهوشی سرکوب یا کنترل می‌شوند.
بنابراین در تمام عمل‌های جراحی حضور متخصص بیهوشی الزامی است؛ زیرا هنگام جراحی‌های مختلف بیمار درد زیادی را تجربه خواهد کرد، اگر بیهوش یا بی‌حس نشود. حتی هنگامی که بیمار دچار جراحت‌های زیاد شده و نیاز به بخیه کردن داشته باشد، متخصص بیهوشی کار تسکین درد را بر عهده می‌گیرد.
انواع بیهوشی چیست؟
در شرایطی که لازم به خواب بودن کامل بیمار هنگام جراحی باشد، از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. در این نوع بیهوشی، مغز کامل بیهوش می‌شود و پاسخ به هیچ دردی نمی‌دهد.
در صورت نیاز به پاسخ‌های بیمار هنگام جراحی متخصص بیهوشی، بی‌حسی موضعی را انتخاب می‌کند. تنها بخش‌هایی از بدن به مقدار کم بی‌حس می‌شوند. به نحوی که فرد هوشیاری نسبی برای پاسخ به سؤالات پزشک جراح را دارد.
نوعی از بی‌حسی برای بیمار اجرا می‌شود که بی‌حسی منطقه‌ای نام دارد. این نوع بی‌حسی شامل بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال می‌شود. تزریق ماده بی‌حسی باعث بی‌حس شدن بخش وسیعی از بدن می‌شود. در این حالت بیمار درد را حس نمی‌کند اما تا حدی هوشیار است.
متخصص بیهوشی برای اینکه فرد به خوابی سبک یا عمیق برود، به او آرام‌بخش تزریق می‌کند. این در حالی است که نوع بیهوشی، بیهوشی عمومی یا بی‌حسی منطقه‌ای باشد.
بنابراین متخصص بیهوشی بایستی پروندۀ بیمار را بررسی و شرح حال کامل بیمار را دریافت کند. با دیدن پروندۀ بیمار، سابقه بیماری‌های او را بررسی می‌کند. در صورت لزوم تست ورزش، تست قلب یا آزمایش‌های مختلف برای او می‌نویسد.
دیگر موقع جراحی میزان مشخصی بی‌حسی یا بیهوشی یا به او می‌دهد. علاوه بر این گاهی نیاز است متخصص بیهوشی نکاتی را به بیمار گوشزد کند.
چه نکاتی را بیمار باید بداند؟
متخصص بیهوشی اطلاعاتی دربارۀ نوع بیهوشی متناسب با عمل به بیمار ارائه می‌دهد. حتی ممکن است اجازۀ انتخاب نوع بیهوشی را به بیمار بدهد. علاوه بر این بیمار را از خطرهای بیهوشی مطلع می‌کند. تا اگر او هنگام یا بعد از عمل آسیبی دید، شاکی نشود. حتی بیمار حتماً باید رضایت‌نامه را پیش از عمل امضا کند. بعد از این مراحل جراحی بیمار شروع می‌شود.
چنانکه اگر جراحی پر دردی باشد،. ممکن است به خاطر حساسیت جراحی درد بیمار را با بی حسی موضعی کاهش دهد و بیمار را به هوش نگه دارد مانند عمل روی مغز و اعصاب مثل عمل DBS روی بیماران پارکینسونی.
نوع جراحی، جراحت‌های بیمار و میزان درد او بعد از خروج از ریکاوری اتاق عمل در تجویز مسکن مؤثر است. دکتر بیهوشی با توجه به این فاکتورها:
- قرص و شربت تجویز می‌کند. مهم است که بیمار بتواند مایعات بنوشد و حالت تهوع نداشته باشد. تا یک ساعت بعد اثر می‌کند.
- مسکن تزریقی تجویز می‌کند. تزریق عضلانی یا وریدی است. تا ۲۰ دقیقه بعد از تزریق اثر می‌کند.
- شیاف‌های مسکن. اگر بیمار مشکل بلع داشته باشد به او شیاف تجویز می‌کند.
- پمپ درد تحت کنترل بیمار (PCA). بیمار با فشار دادن دکمه‌ای اجازۀ ورود مادۀ مسکن به بدن را می‌دهد. این دستگاه به نحوی است که اجازه ورود زیاد مادۀ مسکن را به بدن نمی‌دهد.
- بی‌حسی موضعی و بلوک‌های منطقه‌ای. در تسکین درد بعد از جراحی بسیار مؤثر است.
نقش تیم بیهوشی هنگام جراحی
با توجه به حساسیت شرایط بیمار هنگام عمل، متخصص بیهوشی همیشه با دستیار خود که کارشناس بیهوشی است، حضور دارد. پاسخ بیمار به درد را بررسی می‌کنند. گاهی به خاطر پایین بودن آستانۀ تحمل درد در بیمار، متخصص بیهوشی دستور تزریق دز داروی بیهوشی بیشتری را صادر می‌کند. در صورت نیاز نیز تزریق خون و فراورده‌های خونی را به بیمارش می‌دهد.
جالب است بدانید که تنها مهارت‌های پزشکی برای متخصصان بیهوشی کافی نیست. مهربانی و خوش‌رویی در مقابل بیمار بسیار مهم است. علاوه بر این توانایی جلب اعتماد و اطمینان بیمار و پاسخ درست و سریع در مواقع ضروری نیز حیاتی است.
چرا بیهوشی برای عمل جراحی انجام می‌شود؟
متخصص بیهوشی همراه با تیم جراحی بر پروسه جراحی اشراف دارند. آن‌ها به دلایل مختلفی تصمیم می‌گیرند که بیمار را کامل بیهوش کنند؛ زیرا ممکن است جراحی طولانی باشد. شرایط جراحی ممکن است تنفس بیمار را تحت تأثیر قرار دهد. بیمار هنگام جراحی به خاطر سرمای محیط اتاق عمل اذیت شود. حتی به علت خونریزی هنگام جراحی، بیمار هوشیار آسیب می‌بیند. در حالی که کنترل خونریزی بیمار و تزریق خون و فراورده‌های خونی در صورت لزوم بهتر است.
همان‌طور که گفتیم گاهی بیمار به مرحلۀ بیهوشی کامل نمی‌رسد. او درد و اتفاقات هنگام عمل را تا حدی متوجه می‌شود؛ اما به خاطر داروی شل کننده عضلات که قبل از شروع جراحی به بیمار تزریق می‌شود، بیمار قادر به ابراز هوشیاری و درد خود نیست.
اینکه چه عللی باعث رخ دادن این هوشیاری در بیمار هنگام جراحی شده است، باید به موارد زیر اشاره کرد.
- مصرف روزانۀ الکل توسط بیماری، تنظیم داروی بیهوشی را به هم بزند.
- جراحی اضطراری و ناآشنا بودن با سابقۀ پزشکی بیمار می‌تواند احتمال هوشیار شدن او را بیشتر کند.
- اگر عمل جراحی سزارین یا زایمان طبیعی باشد، باز هم امکان هوشیار شدن و درک شرایط اتاق عمل و درد امکان‌پذیر است.
- ممکن است داروی بیهوشی با دزهای پایین به بیمار تزریق شود. علت آن می‌تواند سهل‌انگاری تیم بیهوشی باشد.
آیا بیهوشی برای بیماران خطرناک است؟
همان‌طور که اشاره کردیم متخصص بیهوشی قبل از عمل پروندۀ بیمار را نگاه می‌کند. به خواندن پرونده اکتفا نکرده و بیمار را ویزیت می‌کند. این بررسی‌ها و تست و آزمایش‌ها برای به حداقل رساندن میزان خطر بیهوشی هنگام جراحی است.
برای مثال افراد مسن که بیماری‌های مختلفی را تجربه کرده و داروهای مختلف مصرف می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ زیرا احتمال رکود و لخته شدن خونشان بالاتر از سنین دیگر است. از طرفی دیگر افرادی که مواد مخدر یا الکل مصرف می‌کنند و یا بیماری زمینه‌ای و قلبی دارند باید خیلی دقیق بررسی شوند تا از خطرهای احتمالی بیهوشی دور بمانند.
