آب درمانی چیست؟ مزایای آب درمانی برای سلامتی انسان
تأثیرات آب درمانی بر سلامت
آب یکی از موادی است که برای سلامت انسان، حیوانات و گیاهان بسیار حیاتی است. درمان با کمک آب نیز راهی برای درمان دردهای مفاصل و استخوان‌ها به حساب می‌آید. در این مقالۀ اسنپ دکتر به معرفی کامل آب درمانی و مزایای آن برای سلامتی می‌پردازیم.
آب درمانی چیست؟
همان طور که از نامش پیداست، آب درمانی (hydrotherapy/ water therapy) روشی برای بهبود سلامتی انسان با آب می‌باشد. نه تنها دردهای عصلانی و مفاصل، بلکه آرامش روحی هم با کمک آب درمانی به دست می‌آید. اما آنچه در ایران رواج دارد، اعمال دستورات فزیوتراپیست‌های متخصص در حوزۀ آب درمانی برای تسکیل دردهای جسمانی است.
همان‌طور که گفتیم درمان دردهای مفاصل با کمک آب امکان‌پذیر است. اما این تمام موضوع نیست. شما با کمک آب درمانی می‌توانید به تقویت عضلات و ماهیچه‌های خود نیز بپردازید.
درمان با آب برای چه بیماری‌هایی مفید است؟
آب درمانی هر شکل از درمان با کمک آب را شامل می‌شود. شما می‌توانید برای درمان بیمای‌های پوستی مانند سوختگی یا حتی عفونت‌های پوستی (septic disease) هم از آب درمانی استفاده کنید. در ضمن درمان بیماری‌های مزمن مانند آرتروز هم با کمک آب درمانی امکان‌پذیر است.
آب گرم یا آب سرد؛ کدام بهتر است؟
آب درمانی با توجه به نوع بیماری با آب سرد یا آب گرم انجام می‌شود. آّب گرم میزان جریان خون در بدن را بیشتر مبی‌کند. این شرابط درد و خستگی را التیام می‌بخشد و موجب آرامش می‌گردد. اگر حرارت آب خیلی بیشتر از دمای بدن نباشد انرژی بخش و نیرو دهنده خواهد بود. آبی با دمای کمتر از دمای بدن هم خاصیت محرک بودن و اثر برانگیزانندگی خود را دارد. اما متخصص در حوزۀ آب درمانی است که می‌تواند تشخیص دهد که شما به آب درمانی با آّب سر نیاز دارید یا باید از آب گرم استفاده کنید.
چه اماکنی برای درمان بهتر است؟
برای درمان با کمک آب می‌توانید از فضاهای مناسبی استفاده کنید، از جمله:
- مخازن فیزیوتراپی
- استخرهای شنا
- آبگرم گرداب
- وان‌های آب گرم
- سونا
- دوش گرفتن
- حمام
انواع آب درمانی چیست؟
با توجه به نوع بیماری، دکتر، فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر تشخیص می‌دهد که کدام یک از روش‌های درمانی با آب می‌تواند برای بیماران مؤثر باشد. با این حال بهتر است شما هم با انواع آب درمانی آشنا شوید.
ورزش‌های آبی
فعالیت‌های آرام در آب گرم یا سرد با کمک ابزار فیزیوتراپی و با حضور فیزیوتراپیست و آب درمانگر، نقش مهمی در تسکین درد ایفا می‌کند. در واقع بدون آن که فشاری بر بیمار وارد شود و ضربان قلب او به تندی بزند، تمرین‌های سبک و آرامی انجام می‌دهد. برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، کمردرد و چاقی این نوع از آب درمانی توصیه می‌شود.
حمام آب گرم
نوعی از روش‌های درمانی با آب خیساندن در حمام آب گرمی غنی از مواد معدنی و یا چشمه‌های آب معدنی است. البته بهتر است بدانید که نه تنها آب گرم، بلکه مواد معدنی آن محیط در درمان آرتروز، ارتقای سیستم ایمنی یا کمردرد و فیبرومیالژیا تاثیر دارد.
حمام سیتز (Sitz Bath)
برای درمان دردهایی مانند بواسیر یا گرفتگی عضالانی پیشنهاد می‌شود که در وانی که آب گرم و سرد دارد نشست. این نشستن کمک می‌کند که دردهای سندروم پیش از قاعدگی، دردهای سیستم تناسلی و حتی مقعد به حد قابل توجهی کاهش یابد.
کمپرس(Compress)
با کمک کمپرس آب گرم یا آب سرد یا یک حوله می‌توان جریان خون را در نواحی دردناک زیاد یا التهاب را کاهش داد. بنابراین باز هم آب مسکن خوبی خواهد بود. جالب است بدانید که با گذاشتن کمپرس آب گرم روی سینه از برونشیت و سینه درد هنگام سرماخوردگی و آنفولانزا کاسته می‌شود.
آب درمانی روده بزرگ (colonic hydrotherapy)
برای پاکسازی و شست و شوی رودۀ بزرگ از روش دیگری استفاده می‌کنند. آنها با کمک آب می‌توانند روده‌ها را به دفع مدفوع باقی مانده در رودۀ بزرگ تحریک کنند.
کنتراست (Contrast)
یکی از روش‌های مرسوم بهبود سلامتی با کمک آب، کنتراست نام دارد. این روش نوعی سم زدایی و تخلیۀ عروق لنفی بدن به حساب می‌آید. روشی که به تقویت سیستم ایمنی کمک بسزایی می‌کند.
مخازن شناور (Floating Tanks)
مخازن شناور به مخازن جدا یا مخازن غوطه ور نیز شناخته می‌شوند. این روش برای تسکین درد، استرس و اضطراب یا بهبود خواب و آرامش عضلات استفاده می‌شوند.
حمام پا (Foot Baths)
نوعی وان یا استخر کم عمق که برای تسکین درد و تورم پا به کار می‌روند. اگر بعد از یک روز طولانی دوندگی داشتن یا سر پا بودن می‌خواهید آرام شوید. پای خود را در آب گرم قرار دهید. این روش جریان خون پاها را افزایش می‌دهد. بنابراین مسکن خوبی است. جالب است بدانید که حمام‌های غذایی نیز با متعادل سازی گردش خون، درد ریه‌ها، لگن و سر درد را بهبود می‌دهند.
حمام یخی
برای درمان آسیب‌های شدید حمام یخی پیشنهاد می‌شود. و این نوع آب درمانی در میان ورزشکاران حرفه‌ای از محبوبیت بالایی برخوردار است. دمای آب باید 45 درجه فارنهایت باشد. هنگام ورزش کردن شدید هم حمام یخی می‌تواند کارآمد باشد. حمام یخی که به آن غوطه وری در آب هم گفته می‌شود، جایگزین سرما درمانی شده است.
سونا
سونا نیز نوعی روش آب درمانی است که به این واسطه شنا کردن در هوای گرم میسر خواهد شد. بنابراین به چربی‌سوزی، سم‌زدایی و آرامش روحی افراد کمک می‌کند. علاوه بر این آرامش عضلات و بهبود پوست هم از دیگر مزایای استفاده از این نوع آب درمانی است.
حمام بخار
اتاق‌های بخار باعث می‌شود تا تأثیر سونا بر سلامتی انسان چند برابر شود و به آنها حمام بخار می‌گویند. در واقع نقش بخار بر کاهش دردهای انسان را به صورت چند برابر می‌توانید تجربه کنید. حمام ترکی شکلی از حمام بخار است که میزان بخار بالاتر و دمای آن کمتر است.
حمام درمانی
نوعی وان‌های کم عمق که برای کاهش دردهای مفصلی، فشارهای روحی و استرس به کار می‌رود. مواد معدنی مانند نمک اپسوم، روغن‌های آروماتراپی، نمک‌های دریای مرده و حتی گیاهان در این آب‌ها وجود دارد. حمام گل و لای نیز در این گروه از حمام‌ها قرار می‌گیرند.
واتسو (Watsu)
نوعی ماساژ درمانی در آب است. در حقیقت از ترکیب دو کلمۀ آب (water) و شیاتسو (Shiatsu) تشکیل شده است. در حالی که بیمار روی آب شناور است، درمانگر کار ماساژ را انجام می‌دهد.
آب درمانی گرداب (Whirlpool hydrotherapy)
به جای غوطه ور شدن در آب، نوع گرداب را پیشنهاد می‌دهند. در این نوع روش درمانی افزایش جریان خون و درمان بافتی بر اثر سوختگی یا آسیب دیدگی را می‌توانید تجربه کنید.
مزایای آب درمانی برای سلامتی انسان
آب در درمان نقش مهمی بازی می‌کند. این تأثیرات می‌تواند شامل موارد زیر باشد
- آب ذخیره و حمل انرژی را بر عهده دارد.
- مواد معندی و نمک محلول در آب در درمان مفید هستند.
- آب در حالت‌های مختلف بخار (سونا و حمام بخار)، یخ (حمام یخی) و آب گرم (حمام آب گرم) برای تکسین درد مؤثر است.
- آب باعث افزایش جریان خون می‌گردد
- آب در وان، به صورت اسپری، دوش یا کمپرس دردهای جسمانی و روحی را آرام می‌کند.
- ورزش در آب باعث کاهش وزن مفاصل دردناک و افزایش مقاومت آنها می‌گردد.
جالب است بدانید زنان باردار نیز می‌توانند برای تسکین دردهای خود یا حتی هنگام زایمان از آب استفاده کنند. هرچند خستگی ناشی از کار هم با کمک آب درمانی قابل رفع است. آنچه ورزش در آب را متمایز می‌کند، کاهش فشار وارد شده بر بدن است. در واقع هم درد و هم فشار حرکات بدن هنگام ورزش را تجربه می‌کند.
جمع بندی
آب درمانی همان درمان با کمک آب است. بیماران به روش‌های مختلفی مانند حمام آب گرم، حمام یخی، آب درمانی واتسو و سونا می‌توانند دردهای مختلف را درمان می‌کنند. دردهای مفصلی مانند آرتروز، آرتریت روماتوئید یا دردهای عضلانی یا فشارهای روحی و روانی قابل تسکین است.
