دلایل سوزش ادرار در زنان چیست؟

یکی از بیماری‌های رایجی که زنان داقل یکبار در طول زندگی‌شان آن را تجربه می‌کنند، «سوزش ادرار» است. این بیماری ممکن است خفیف باشد و به به خودی خود بهبود پیدا کند و درمان شود. اما در برخی از افراد ممکن است این بیماری حادتر شود و حتی بیمار در ادرار خود خون مشاهده کند. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر قصد داریم به بررسی دو موضوع علت و روش‌های درمان سوزش ادرار در زنان بپردازیم.

سوزش ادرار در زنان

سوزش ادرار در زنان در واقع ادرار کردن با علائمی همچون درد و/یا سوزش، تیر کشیدن یا خارش مجرای ادرار است. این‌ها رایج‌ترین علائمی هستند که اکثر افراد حداقل یک‌بار در طول زندگی خود تجربه می‌کنند.

دیزاوری یا همان درد و سوزش ادرار در زنان معمولاً به دلیل انقباض عضله مثانه و انقباضات مجرای ادرار اتفاق می‌افتد که در نهایت باعث تماس ادرار با پوشش مخاطی ملتهب می‌شود. این تماس گیرنده‌های درد را تحریک می‌کند و باعث احساس درد یا سوزش می‌شود.

البته مشکلات دیگر هم می‌توانند از طریق مکانیسم‌های مختلف باعث سوزش ادرار بانوان شوند. همچنین، لازم است سوزش ادرار در بانوان را از علائم دیگری که دلیلشان می‌تواند ناراحتی مثانه به علت افزایش حجم آن باشد متمایز کنیم. درد سوپراپوبیک (درد زیر شکم) و درد رتروپوبیک از جمله این علائم هستند.

علت سوزش ادرار در زنان

علت سوزش ادرار در زنان می‌تواند به دلایل مختلفی باشد. خوشبختانه بیشتر عوامل ایجادکننده سوزش ادرار در زنان قابل درمان هستند.

در زیر ۱۰ دلیل احتمالی سوزش ادرار در زنان همراه با علائم دیگری که ممکن است در کنار آن‌ها وجود داشته باشند آورده شده است:

عفونت دستگاه ادراری

در بسیاری از موارد علت سوزش ادرار در زنان، عفونت دستگاه ادراری (UTI) است. این نوع عفونت هنگامی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های اضافی در جایی از مجاری ادراری جمع شوند. این قسمت از بدن از کلیه‌ها به مثانه و از آنجا تا پیشابراه منتقل می‌شود و ادرار را به خارج از بدن منتقل می‌کند.

عفونت مقاربتی

گاهی اوقات علت سوزش ادرار در زنان به دلیل عفونت‌های مقاربتی (STI)   است. عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک و تبخال همگی می‌توانند بر دستگاه ادراری تأثیر بگذارند و هنگام ادرار منجر به سوزش یا درد شوند.

علائم ممکن است بسته به نوع STI متفاوت باشد. به عنوان مثال، تبخال هرپس معمولاً باعث ایجاد ضایعاتی شبیه تاول در اندام تناسلی می‌شود.

سنگ کلیه

سنگ کلیه مجموعه‌ای از موادی مانند کلسیم یا اسید اوریک است که در کلیه یا اطراف کلیه‌ها جمع می‌شوند و سنگ‌های سختی می‌سازند.

گاهی سنگ کلیه در نزدیکی ناحیه ورود ادرار به مثانه قرار می‌گیرد. این موضوع می‌تواند باعث سوزش ادرار در زنان شود.

علائم سنگ کلیه

سنگ کلیه علاوه بر سوزش ادرار در زنان می‌تواند علائم زیر را هم ایجاد کند:

• درد در پهلو و پشت
• ادرار با رنگ صورتی یا قهوه‌ای
• ادرار کدر
• حالت تهوع
• استفراغ
• دردی که شدت آن تغییر می‌کند
• تب
• لرز
• ادرار مکرر و در مقادیر کم
• کیست‌های تخمدان

ممکن است علت سوزش ادرار در زنان به دلیل وجود کیست تخمدان باشد. این عارضه هم مانند سنگ کلیه مثالی از فشار چیزی خارج از مثانه بر روی آن است و می‌تواند باعث ایجاد سوزش ادرار در زنان شود.

کیست تخمدان می‌تواند در یک یا هردو تخمدان، که در دو طرف مثانه قرار دارند، ایجاد شود.

علائم دیگر کیست تخمدان

افرادی که کیست تخمدان دارند ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

• خونریزی واژینال غیرمعمول
• درد لگن
• مشکل در تشخیص خالی بودن مثانه پس از ادرار
• قاعدگی‌های دردناک
• حساسیت پستان
• درد مبهم در ناحیه کمر
• سیستیت بینابینی

در برخی موارد علت سوزش ادرار در زنان به دلیل سیستیت (التهاب مثانه) بینابینی است. این عارضه که به عنوان سندروم مثانه دردناک هم شناخته می‌شود، وضعیتی است که باعث تحریک مزمن مثانه می‌شود و ممکن است به مدت ۶ هفته یا بیشتر بدون هیچ عفونت زمینه‌ای طول بکشد.

حساسیت شیمیایی

گاهی مواد شیمیایی خارج از بدن مانند مواد معطر می‌توانند بافت‌های بدن را تحریک کنند. ممکن است هنگامی که فرد ادرار می‌کند این تحریک بیشتر قابل درک باشد و درد ایجاد شود.

محصولاتی که می‌توانند باعث حساسیت شیمیایی شوند عبارتند از:

• انواع دوش‌ها
• صابون‌ها
• دستمال توالت معطر
• روان‌کننده‌های واژن
• فوم‌های ضدبارداری
• دیگر علائم حساسیت شیمیایی

افرادی که به محصولات شیمیایی واکنش نشان می‌دهند ممکن است متوجه موارد زیر شوند:

• تورم
• سرخی
• خارش
• تحریک پوست در ناحیه تناسلی یا اطراف آن
• عفونت یا تحریک واژن

در مواردی ممکن است علت سوزش ادرار در زنان به دلیل عفونت واژن به واژینیت یا واژینوز باشد. این نوع عفونت می‌تواند به دلیل رشد بیش از حد باکتری‌ها یا مخمر ایجاد شود.

البته یک بیماری مقاربتی به نام تریکومونیازیس نیز می‌تواند باعث عفونت واژن شود.

علائم دیگر عفونت یا تحریک واژن

علائم زیر ممکن است در کنار سوزش ادرار در زنان رخ دهد:

• ترشحات بدبو یا غیرمعمول واژن
• سوزش واژن
• درد در هنگام مقاربت
• خونریزی واژینال که معمولاً خفیف است.
• برخی از داروها

برخی از داروها، از جمله داروهایی که پزشکان برای درمان سرطان مثانه تجویز می‌کنند، ممکن است بافت مثانه را تحریک و ملتهب کند. این امر می‌تواند علت سوزش ادرار در زنان باشد.

اگر فردی داروی جدیدی را شروع کرده و هنگام ادرار احساس درد می‌کند، باید با پزشک خود تماس بگیرد و بپرسد آیا این علامت از عوارض جانبی دارو است یا نه. نباید بدون مشورت با پزشک و سرخود مصرف دارو را قطع کرد.

سرطان مثانه

سرطان مثانه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سرطانی شروع به رشد در مثانه می‌کنند.

سوزش ادرار در زنان به‌طور معمول از علائم اولیه این بیماری نیست، اما در این شرایط معمولاً افراد در ادرارشان خون مشاهده می‌کنند.

علائم دیگر سرطان مثانه

سایر علائم احتمالی سرطان مثانه عبارت‌اند از:

• تکرر ادرار
• مشکل در دفع ادرار یا جریان ادرار ضعیف
• درد پایین کمر
• کاهش اشتها
• کاهش وزن
• خستگی
• تورم پا
• درد استخوان
• علائم سوزش ادرار در زنان

بسته به علت سوزش ادرار در زنان ممکن است علاوه بر سوزش و درد هنگام دفع ادرار علائم دیگری هم وجود داشته باشد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

عفونت دستگاه ادراری تحتانی (سیستیت)

اگر علت سوزش ادرار در زنان تکرر ادرار، احساس فوریت شدید برای ادرار، از دست دادن کنترل مثانه، درد در قسمت جلو و پایین شکم (نزدیک مثانه)، ادرار کدر که ممکن است بوی تندی داشته باشد، ادرار خونی.

عفونت دستگاه ادراری فوقانی (پیلونفریت)

اگر علت سوزش ادرار در زنان، عفونت دستگاه ادراری فوقانی (پیلونفریت) باشد با علائمی همچون درد در قسمت فوقانی کمر، تب شدید همراه با لرز، حالت تهوع و استفراغ، کدر شدن ادرار، تکرر ادرار، احساس فوریت شدید برای ادرار همراه است.

عفونت پیشابراه (یورتریت)

چنانچه علت سوزش ادرار در زنان، ترشح از پیشابراه، قرمزی در اطراف دهانه پیشابراه، تکرر ادرار، ترشحات واژن. شریک‌های جنسی مبتلایان به عفونت پیشابراهی که از یک بیماری مقاربتی ناشی شده باشد اغلب علائمی نخواهند داشت.

واژینیت

اگر علت سوزش ادرار در زنان واژینیت باشد با علائمی همچون درد یا خارش در واژن، ترشحات غیرطبیعی یا بدبو از واژن یا بوی عجیب و نامطلوب واژن، درد یا ناراحتی هنگام رابطه جنسی همراه است.

تشخیص علت

تشخیص علت سوزش ادرار در زنان با شرح حال و انجام آزمایش‌های لازم توسط پزشک صورت می‌گیرد. برای تشخیص قطعی معمولا گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز یا مواد شیمیایی خارجی موجود در نمونه ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد. وجود گلبول‌های سفید در نمونه به پزشکتان نشان می‌دهد که در دستگاه ادراری التهاب وجود دارد یا نه.

کشت ادرار، که آماده شدن نتایجش تقریباً دو روز طول می‌کشد، مشخص می‌کند آیا عفونتی وجود دارد یا نه و کدام باکتری‌ باعث عفونت دستگاه ادراری شده است. همچنین به دکتر شما این امکان را می‌دهد که دریابد کدام آنتی بیوتیک‌ها در درمان باکتری‌ها مؤثر هستند.

ممکن است پزشک برای تشخیص علت نمونه‌ای از پوشش داخلی واژن یا مجرای ادرار هم بگیرند تا وجود عفونت را بررسی کند.

همچنین پزشک متخصص سابقه پزشکی شما را هم جویا می‌شود و درباره مشکلات سلامتی احتمالی‌تان مانند دیابت یا اختلالات نقص ایمنی سؤالاتی می‌پرسد. ممکن است پزشک درباره سابقه جنسی شما نیز سؤالاتی بکند تا متوجه شود آیا علت عفونت ادراری بیماری‌های مقاربتی است یا نه. همچنین ممکن است آزمایش‌هایی برای غربالگری بیماری‌های مقاربتی لازم باشد.