آیا تماشای فیلم پورن به مغز آسیب می‌رساند؟

آیا پورنوگرافی به مغز آسیب می‌زند؟ بله، پاسخ مثبت است. تماشای فیلم پورن را می‌توانیم به یک رویارویی عصبی تعبیر کرد. این ادعا در طول سال‌ها تحقیقات در مورد تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز تثبیت شده است. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر بر تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز پرداخته‌ایم.

تماشای فیلم پورن چه تاثیری روی مغز می‌گذارد؟ 

مغز انسان مسئول اجرای هماهنگ سمفونی هورمون‌ها و انتقال‌دهند‌ه‌های عصبی است که تجربیات و احساسات را شکل می‌دهند. بنابراین به محض تماشای پورن، چرخه اعتیاد به پورنوگرافی مجموعه‌ای از واکنش‌های شیمیایی را ایجاد می‌کند و مغز را به روش‌های متعددی تحت تاثیر قرار می‌دهد که می‌تواند نگران‌کننده باشد. در ادامه با فعل و انفعالات مغز پس از تماشای پورن آشنا می‌شوید.

افزایش سطح دوپامین

وقتی فرد درگیر فعالیت‌های جنسی می‌شود یا فیلم پورن تماشا می‌کند، ترشح دوپامین از مغز آغاز می‌شود. این انتقال‌دهنده عصبی به مرکز احساسات و یادگیری سرازیر شده و تمرکز شدید و ولع غیرقابل وصفی را ایجاد می‌کند. این ولع غیرقابل وصف که می‌توانیم آن را به عنوان مهم‌ترین تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز قلمداد کنیم، به فرد می‌گوید که در دفعه قبل کجا لذت برده است و از او می‌خواهد دوباره به آنجا برود.

ضربه نوراپی نفرین

نوراپی نفرین (Norepinephrine) یکی دیگر از نوازندگان این سمفونی عصبی است و مغز را فریب می‌دهد تا باور کند عمل هیجان‌انگیزی در شرف وقوع است. برای مقابله با این وسوسه باید آمادگی روحی بالایی داشته باشیم. مغز ما به شیوه‌های گوناگونی به دنبال تجربه لذت است و از هر امکانی برای کسب این تجربه استفاده می‌کند.

پیوند اکسی توسین و وازوپرسین

رفتار جنسی اعتیادآور، باعث ترشح اکسی توسین (Oxytocin) و وازوپرسین (Vasopressin) می‌شود. این هورمون‌ها برای تشکیل خاطرات بلندمدت ضروری هستند. آن‌ها خاطرات ما را به عنوان منبع لذت جنسی ثبت و ارتباط عاطفی را عمیق‌تر می‌کنند. با تماشای پورن این هورمون‌ها فعال می‌شوند. به این ترتیب مغز ما فریب خورده و مجددا ما را به تماشای پورن دعوت می‌کند.

ایجاد سرخوشی در بدن

ترشح اندروفین (Endorphins)، مواد افیونی طبیعی را در بدن تولید می‌کند و باعث ایجاد سرخوشی در سراسر بدن می‌شود. این هورمون لذت تجربه‌شده را اغراق‌آمیز جلوه می‌دهد و در نهایت باعث اعتیاد فرد به تماشای پورن می‌شود. تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز در اینجا بسیار مشهود است؛ به این صورت که ذهن با هر بار تماشای فیلم پورن و لذت بردن از آن، فرد را فریب می‌دهد و او را تشویق می‌کند که باز این کار را تکرار کند.

آزاد شدن سروتونین

آزاد شدن سروتونین و تغییر سطح آن در بدن باعث ایجاد حس آرامش و لذت می‌شود و چرخه اعتیاد به پورن را کامل می‌کند. مغز برای تجربه دوباره حس آرامش، فرد را به تماشای پورن تشویق می‌کند. در صورت عدم پیروی از دستور مغز، فرد ممکن است احساساتی مانند خشم، بی‌قراری و کلافگی را تجربه کند که از علائم هشداردهنده اعتیاد به پورن هستند.

آسیب‌های تماشای فیلم پورن بر مغز

تماشای مداوم پورن باعث ایجاد تغییرات اساسی در مغز می‌شود. مطالعات متعدد علوم اعصاب روی کاربران معتاد به تماشای پورن، چهار تغییر کلیدی را نشان داده است‌ که با اعتیاد رابطه دارد. این تغییرات ریشه در مواد شیمیایی منحصر به فرد موجود در بازی ذهن دارد که تاثیر تماشای فیلم پورن را به خوبی نشان می‌دهد. در ادامه به روش‌های اثرگذاری فیلم پورن بر مغز می‌پردازیم.

افزایش تحریک و حساسیت

فرد هنگام تماشای فیلم پورن ضربان قلب تند یا حتی لرزش را تجربه می‌کند. مطالعات عمیق‌تر به این پدیده پرداخته و نشان داده‌اند که تماشای پورن منجر به تغییرات مغزی واضحی می‌شود. از میان آن‌ها می‌توانیم به تشدید خواسته‌ها یا ولع شدید اشاره کنیم؛ در حالی که لذت واقعی با گذشت زمان کاهش می‌یابد. مثل این است که مغز فرد هر بار که آن محرک‌های آشنا ظاهر می‌شوند، بیشتر، بیشتر و بیشتر می‌خواهد.

ناکارآمدی قشر پیش‌پیشانی

ناکارآمدی قشر پیش‌پیشانی مغز (Dysfunctional Prefrontal Circuits) باعث تضعیف اراده می‌شود. به این شکل فرد همواره در حال مبارزه‌ای درونی است که در نهایت به نفع اعتیاد تمام می‌شود. این فرایند در نتیجه تغییرات در عملکرد قشر پیش‌پیشانی و اتصالات بین سامانه پاداش مغز (Reward circuits) و لوب فرونتال (Frontal lobe) است. در مغز فرد فرایندی شبیه به مسابقه طناب‌کشی اجرا می‌شود که در آن میل شدید به تماشای پورن پیروز خواهد شد.

بخش‌های کنترل اجرایی مغز ممکن است در برابر وسوسه تماشای فیلم پورن نه بگویند؛ اما مسیرهای اعتیاد معمولا برنده می‌شوند. مطالعات متعددی این ناکارآمدی فعالیت پیش‌پیشانی را به عنوان تاثیر تماشای فیلم پورن بر روی مغز معرفی کرده و در افرادی گزارش کرده است که گرفتار اعتیاد به پورنوگرافی هستند.

حساسیت‌زدایی از سیستم پاداش مغز

حساسیت‌زدایی به معنای کاهش حساسیت سیستم پاداش مغز است. به این معنی که فرد به راحتی راضی نمی‌شود و مدام در حال کاوش محتوای جدید است. در واقع با تماشای مداوم پورن، ذائقه افراد تغییر پیدا می‌کند و به دنبال نمونه‌های هیجان‌انگیزتر هستند. اتفاقی که می‌افتد این است که تغییرات طولانی‌مدت در مغز، فرد را نسبت به لذت کمتر حساس می‌کند و نیاز به پاداشِ بهتر، تشدید می‌شود. یعنی فرد به محتوایی نیاز دارد که از قبلی‌ها تحریک‌کننده‌تر باشد.

ناکارآمدی مدارهای استرس مغز

اعتیاد به پورن یا هر اعتیاد دیگری، مسیرهای عصبی قدرتمندی را در مغز فعال می‌کند که فرد را به سمت هوس‌های مکرر ترغیب می‌کند. این تاثیر مدارهای استرس ناکارآمد است که به عنوان مهم‌ترین مضرات تماشای فیلم پورن شناخته می‌شود. طبق مطالعات، تماشای مداوم فیلم‌های پورن، ترک اعتیاد را برای فرد سخت می‌کند. زیرا کوفتگی‌های مغزی ذهن، او را به واکنش به هوس‌های ناشی از استرس‌های جزئی سوق می‌دهد.

سایر عوارض اعتیاد به پورن

علاوه بر این چهار تغییر بزرگی که در اثر تماشای فیلم پورن در مغز ایجاد می‌شود، باید به پیامدهای منفی دیگری در ارتباط با پورنوگرافی و مغز اشاره کنیم. فرد معتاد به تماشای پورن به دلیل ایجاد تغییرات گسترده در بخش‌هایی از مغز، صحنه‌های فیلم‌های پورن را به عنوان خاطراتی خوب و مثبت در ذهن خود ثبت می‌کند و این فرایند به شدت مخرب است. علاوه بر این تماشای پورن می‌تواند روابط زناشویی را خدشه‌دار کند. در ادامه با سایر عوارض تماشای فیلم پورن آشنا خواهید شد.

ناتوانی در پاک کردن صحنه‌های پورن از ذهن

مغز ما مانند اسفنج است که تجربیات و خاطرات را در خود جای می‌دهد. بنابراین باید گفت که تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز، عمیق‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم. مغز انسان اطلاعات مهم را حفظ می‌کند و زمانی که به صورت مکرر با محتوای پورن مواجه شود، آن را به عنوان یک رویداد مهم ثبت می‌کند.

مواد شیمیایی مانند نوراپی نفرین، اکسی توسین و وازوپرسین برای ایجاد خاطرات ماندگار ضروری هستند. به همین خاطر است که گاهی اوقات، حتی زمانی که فرد تصمیم دارد اعتیاد به پورن را ترک کند، آن تصاویر به صورت واضح باقی می‌مانند و در ذهن حک می‌شوند؛ مانند داشتن یک کتابخانه ذهنی از تصاویری که فرد نمی‌تواند آن‌ها را به سادگی پاک کند.

تاثیر پورنوگرافی بر روابط

تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز، فراتر از عادات شخصی است و روابط ما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که تماشای مداوم پورن در مردان به ویژه در موارد افراطی، می‌تواند نگرش نسبت به زنان را تغییر دهد. مردانی که به پورن اعتیاد دارند، باورهای زن‌ستیزانه را درون خود تقویت می‌کنند. به طور مشابه، زنان با تماشای مکرر پورن، آناتومی فیزیکی خاصی را انتظار دارند و آن را تحت عنوان مرد کامل نام می‌برند.

علاوه بر این، مشخص شده است که پرخاشگری جنسی به طرز نگران‌کننده‌ای در محتوای پورنوگرافی مورد توجه قرار می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهد که در ۹ مورد از ۱۰ ویدیوی محبوب، زنان نوعی آسیب را تجربه می‌کنند. برای نوجوانانی که دانش جنسی آن‌ها گاهی فقط به تصاویر تحریف‌شده فیلم پورن محدود می‌شود، ایجاد روابط سالم بسیار سخت خواهد شد.

تغییر در ابعاد مغز

تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز فقط به سیستم‌های عصبی محدود نمی‌شود و بر اساس تحقیقات می‌تواند ابعاد مغز را نیز تغییر دهد. محققان خاطرنشان می‌کنند که قشر جلوی مغز که مسئول تصمیم‌گیری اخلاقی و اراده است، تحت تاثیر پورن ضعیف می‌شود. به عبارت ساده‌تر، افراط در تماشای پورن ممکن است چیزی بیش از یک تجربه بصری باشد؛ می‌تواند بر ساختار مغز تاثیر گذاشته و فرد را به سمت رفتارهای مخرب سوق دهد.

اختلال نعوظ

تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد که تماشای مداوم پورن ممکن است واکنش مغز به برانگیختگی را تغییر دهد و به طور بالقوه توانایی مرد را برای احساس برانگیختگی توسط شریک زندگی واقعی کاهش دهد. طبق تحقیقات اخیر ارائه شده در انجمن اروپایی اورولوژی (EAU)، مشخص شد که ارتباط نگران‌کننده‌ای بین تماشای بیش از حد پورنوگرافی و افزایش موارد اختلال نعوظ (ED) وجود دارد و می‌توانیم آن را به عنوان مهم‌ترین عوارض تماشای فیلم پورن در نظر بگیریم.

اختلال حافظه

مطالعات نشان می‌دهد که تماشای پورن به صورت مکرر می‌تواند حافظه را مختل کند و بر حافظه تاثیر بگذارد. تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز و حافظه ممکن است یک پیامد ناخواسته باشد که به طور ماهرانه توانایی تمرکز را در بازه‌های زمانی مهم از بین می‌برد.

آیا عوارض تماشای پورن قابل درمان هستند؟

تا اینجا در مورد تمام عوارض تماشای فیلم پورن، توضیحاتی را ارائه دادیم. اما آیا می‌توان مغز را از آثار مضر پورنوگرافی بازیابی کرد؟ خوشبختانه بله! کارشناسان معتقدند که با وجود تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز و مسیرهای عصبی، تغییر همیشه امکان‌پذیر است. مغز انسان انعطاف‌پذیر است و می‌تواند عمیق‌ترین عادت‌ها را دوباره شکل دهد. تنها کافی است که فرد تمایل به تغییر داشته و با عزم راسخ، برنامه‌ای موثر را برای ترک اعتیاد به پورن پیاده‌سازی کند.

به یاد داشته باشید که برای شروع بازیابی ذهن پس از اعتیاد به پورن، هرگز دیر نیست. در هر زمانی می‌توان با ترک اعتیاد به پورن، به سمت بازپس‌گیری کنترل و تقویت رابطه سالم‌تر با تمایلات جنسی معمولی قدم برداشت.

با پزشک مشورت کنید!

در این مطلب سعی کردیم توضیحاتی را پیرامون تاثیر تماشای فیلم پورن بر مغز ارائه دهیم. قرار گرفتن مداوم در معرض محتوای پورن می‌تواند اثرات مضری برای مغز داشته باشد؛ با این حال، همیشه راه بازگشت وجود دارد. مراجعه به یک متخصص در این شرایط بسیار راه گشاست. اسنپ‌دکتر امکان مشاوره آنلاین را فراهم کرده است تا بدون نیاز به صرف زمان و در فضای امن خانه بتوانید با پزشکان و متخصصان مجرب در ارتباط باشید.