معرفی انواع رویکردهای درمانی در مشاوره
رویکردهای درمانی در مشاوره، روشها و تکنیکهایی هستند که مشاوران با استفاده از آنها کار درمان با افراد مختلف را پیش میبرند. هر مشاور رویکرد درمانی متفاوتی دارد. از طرفی، با توجه به اینکه هر یک از افراد مراجعهکننده نیز منحصربهفرد هستند، ممکن است یک روش درمانی برای یک شخص مناسب باشد، درحالی که برای فرد دیگری بهخوبی جواب ندهد. از این رو، به دلیل تنوع و اهمیت روشهای درمانی، در این مطلب از وبلاگ اسنپ دکتر تصمیم داریم در مورد رایجترین و مهمترین رویکردهای درمانی در مشاوره صحبت کنیم.
معرفی رویکردهای درمانی در مشاوره
رویکرد درمانی نظریهای است که بر اساس آن، مشاور نحوه نگرش خود را به روابط انسانی و مسائلی که در طول زندگی برای افراد رخ میدهد ترسیم میکند. به بیان سادهتر، رویکرد درمانی مانند لنزی است که متخصص سلامت روان یا تراپیست از طریق آن به بررسی مشکلات افراد میپردازد. بهطور کلی، رویکردهای درمانی به دو دسته تقسیم میشوند:
رویکرد رفتاری (Behavioural) | رویکرد روان پویشی یا روان پویایی (Psychodynamic) |
معمولا کوتاهمدت است | معمولا بلندمدت است |
به الگوهای رفتاری و فکری فرد میپردازد | شخصیت و سابقه خانوادگی فرد را در نظر میگیرد |
متمرکز بر راهحل است | بیشتر بر علل زمینهای تمرکز دارد |
آشنایی با انواع رویکردهای درمانی در مشاوره
انواع رویکرد درمانی وجود دارد که میتواند برای دستیابی به اهداف یا درمان انواع خاصی از شرایط سلامت روان مفید باشد. این روشها اغلب خودشان در چندین دستهبندی قرار میگیرند. درک فلسفههای مختلف پشت هر نوع رویکرد درمانی میتواند به فرد کمک کند تا روشی را که برای او بهتر است بیابد. در ادامه، نگاهی به چهار نوع رایج رویکرد درمانی و زیرگروههای مرتبط با آنها میاندازیم.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) یکی از پرکاربردترین رویکردهای درمانی به شمار میرود که برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و افراد مجرد و زوجها مناسب است. CBT ریشه در زمان حال دارد و با اینکه در ابتدا از فرد میخواهد افکار و احساساتی را که باعث ناراحتی شدهاند شناسایی کند، اما هدفش این است که فرد فعالانه در برنامه درمانی شرکت کرده و متوجه شود که راه بهبود زندگی، بهتر فکر کردن در موقعیتهای روزمره است.
CBT میتواند در یک دوره زمانی نسبتا کوتاهمدت (اغلب بین ۵ تا ۲۰ جلسه در هفته، هر جلسه حدودا ۴۵ تا ۵۰ دقیقه) انجام شود. گرچه این رویکرد در ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شد، اما برای حل چالشهای روانشناختی و سایر نگرانیهایی که بر سلامت روان و کیفیت زندگی تاثیر منفی میگذارند (مانند موارد زیر) نیز مفید است:
- اختلالات اضطرابی
- اختلال دوقطبی
- اعتمادبهنفس ضعیف
- اختلالات مصرف مواد
- اختلال استرس پس از سانحه
- انواع فوبیا
- وسواس فکری اجباری
- اختلالات اشتها
- مشکلات بیخوابی
- مسائل زناشویی
- اختلالات شخصیتی
انواع CBT که برای درمان شرایط خاص استفاده میشود | |
CBT-I | یک درمان کوتاهمدت بسیار موثر برای بیخوابی مزمن است. |
CBT-E | بهطور خاص برای درمان اختلالات خوردن موثر است. |
BCBT | در موقعیتهایی استفاده میشود که فرد قادر به گذراندن دوره طولانیتری از درمان نیست. |
در بخش زیر، به انواع درمان شناختی رفتاری میپردازیم:
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
رویکرد درمانی دیالکتیکی یک برنامه رواندرمانی ساختاریافته، جامع و چندوجهی است که برای کمک به افراد جهت مقابله با رنج عاطفی شدید و رفتارهای آسیبرسانشان طراحی شده است. DBT شکلی از رویکرد درمان شناختی-رفتاری است که شامل پذیرش، ذهن آگاهی و راهبردهای تنظیم هیجانی است. به عبارتی، تراپیست به فرد کمک میکند تا استراتژیهایی مانند ذهنآگاهی را تمرین کند و بتواند بر لحظه حال تمرکز بیشتری داشته باشد. DBT بهطور خاص بر ارائه مهارتهای درمانی در چهار زمینه کلیدی تمرکز دارد:
- ذهن آگاهی: افراد را قادر میسازد تا با توجه به ماهیت زودگذر احساسات، لحظه کنونی را بپذیرند و در آن حضور داشته باشند.
- تحمل پریشانی: به توانایی تحمل احساسات منفی و موقعیتهای ناخوشایند به جای فرار از آنها میپردازد.
- راهبردهای تنظیم هیجان: به افراد این قدرت را میدهد تا احساسات شدیدی را که مشکلساز هستند، مدیریت کنند و تغییر دهند.
- تکنیکهای اثربخشی بینفردی: به فرد اجازه میدهد با دیگران به گونهای ارتباط برقرار کند که علاوهبر اینکه قاطعانه است، احترام به خود را حفظ کرده و نهایتا، روابط را تقویت کند.
DBT در ابتدا برای درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) و مهار انگیزههای خودتخریبی بیماران مزمن خودکشی ایجاد شد. اما این رویکرد میتواند برای طیف وسیعی از شرایط که شامل مشکلات تنظیم هیجانی است نیز مفید باشد. برای مثال، DBT برای اختلالات زیر کاربرد دارد:
- اختلالات اضطرابی
- افسردگی
- اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
- اختلال دوقطبی
- خودآزاری
- اختلالات پرخوری یا بولیمیا
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- اختلالات مصرف مواد
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT)
رفتار درمانی عاطفی-منطقی از دیگر رویکردهای درمانی است که به فرد کمک میکند افکار و احساسات خود را شناسایی کند، ماهیت احساسات غیرمنطقی و غیرمولد را که به پریشانی عاطفی کمک میکند به چالش بکشد و در نهایت، آنها را با باورهای سالمتر جایگزین کند. REBT بیشتر بر زمان حال تمرکز دارد تا به فرد کمک کند که متوجه شود چگونه افکار و باورهای ناسالم باعث ایجاد ناراحتی عاطفی و پریشانی میشود. در ادامه، پس از شناسایی و درک آن افکار و اعمال منفی، میتوان آنها را تغییر داد و با رفتارهای مثبت و سازندهتر جایگزین کرد.
برای مثال برخی افراد تمایل دارند با فاجعهسازی، یک موقعیت را وحشتناک جلوه دهند. به این معنی که واقعیت را با بدترین سناریو (یا همان تفکر همه یا هیچ)، تحریف میکنند. فردی که از این وضعیت رنج میبرد معمولا از کلمات مطلقگرایانهای مانند باید و هرگز استفاده میکند. برای مثال او میگوید:
- فلان شخص باید من را دوست داشته باشد.
- من باید مسابقه را میبردم.
- من باید آن ترفیع شغلی را دریافت کنم.
- من هرگز خوشحال نخواهم شد.
REBT برای کمک به تغییر رفتارهای استرسزا و خود تخریبکننده، مانند پرخاشگری، تغذیه ناسالم و به تعویق انداختن کارها که مانع کیفیت زندگی و رسیدن به اهداف است، استفاده میشود. رفتار درمانی عاطفی منطقی همچنین میتواند به فرد در مقابله با احساسات منفی مختلفی مانند موارد زیر کمک کند:
- اضطراب
- افسردگی
- احساس گناه
- مشکلات مربوط به عزت نفس
- خشم شدید
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
ACT یکی از جدیدترین انواع CBT است. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یک تمرین مبتنی بر ذهنآگاهی است که بر پذیرش احساسات منفی، به جای تلاش برای سرکوب آنها تمرکز دارد. هدف ACT توسعه و گسترش انعطافپذیری روانشناختی است. انعطافپذیری روانشناختی شامل توانایی انطباق افکار و رفتارها برای همسویی بهتر با ارزشها و اهداف است. ACT از شش فرآیند مهم برای بهبود انعطافپذیری روانی فرد استفاده میکند:
- شناسایی ارزشهای فردی: شامل انتخاب ارزشهای شخصی در حوزههای مختلف و تلاش برای زندگی کردن بر اساس آنهاست.
- اقدام متعهدانه: شامل برداشتن گامهای مشخص برای ترکیب تغییراتی است که با ارزشهای فرد همسو شده و منجر به اتفاقات مثبت میشود. این مرحله ممکن است شامل تعیین هدف، قرار گرفتن در معرض افکار یا تجربیات دشوار و توسعه مهارت باشد.
- مشاهده خود: ایدهای است که مفهوم هویت را گسترش میدهد و ادعا میکند که مردم چیزی بیشتر از افکار، احساسات و تجربیات خود هستند.
- ترکیبزدایی شناختی یا اختلال شناختی (جدا کردن خود از افکار و احساسات): شامل فاصله گرفتن از خود و تغییر نحوه واکنش فرد به افکار و احساسات ناراحتکننده است.
- پذیرش افکار و احساسات بدون تلاش برای تغییر آنها: پذیرش شامل تصدیق طیف کامل افکار و احساسات به جای تلاش برای اجتناب، انکار یا تغییر آنهاست.
- حضور: شامل توجه به لحظه حال و مشاهده افکار و احساسات بدون قضاوت کردن یا تلاش برای تغییر آنهاست.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یک رویکرد کنشگرا در رواندرمانی است که در آن افراد یاد میگیرند از اجتناب، انکار و مبارزه با احساسات درونی خود دست بردارند و در عوض بپذیرند که این احساسات، پاسخهای مناسبی به موقعیتهای خاص است. با این درک، افراد شروع به پذیرش سختیها کرده و متعهد میشوند که تغییرات لازم را صرفنظر از اینکه در زندگی آنها چه میگذرد، در رفتار خود ایجاد کنند. ACT میتواند در درمان بسیاری از شرایط روحی و جسمی از جمله موارد زیر مفید باشد:
- افسردگی
- درد مزمن
- اختلالات اشتها
- روانپریشی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال وسواس فکری عملی
- اختلالات مصرف مواد
- استرس محل کار
- اختلالات مصرف مواد
- اختلالات وسواس اجباری (OCD)
درمان روان پویشی (Psychodynamic Therapy)
درمان روان پویشی از دیگر رویکردهای درمانی است که به افراد برای بهدست آوردن بینش در مورد ریشههای رنج عاطفی خود کمک میکند. ضمن اینکه درمان روان پویشی به افراد کمک میکند تا در سلامت عاطفی و ظرفیتهای خود رشد کنند. همچنین به آنها کمک میکند تا بفهمند چگونه احساسات یا خاطرات ناخودآگاه ممکن است بر رفتار آنها تاثیر بگذارد. هدف درمان روان پویشی کمک به افرادی است که از ریشه مشکلات اجتماعی خود آگاه هستند، اما بهتنهایی قادر به غلبهبر مشکلاتشان نیستند.
درمان روانپویشی شکل عمیق گفتاردرمانی مبتنی بر نظریهها و اصول روانکاوی است. البته درمان روان پویشی بهجای رابطه بیمار و مشاور، بیشتر بر رابطه بیمار با دنیای بیرونی خودش متمرکز است. این درمان برای افرادی که مشکلات عاطفی مانند چالش در کار، روابط و عزت نفس را تجربه میکنند، مفید بوده و میتواند انتخاب خوبی برای رسیدگی به موارد زیر نیز باشد:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات اشتها
- افسردگی
- اختلالات شخصیتی
- استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال وسواس فکری- جبری
- اختلالات مصرف مواد
- اختلال شخصیت مرزی
در درمان روان پویشی، فرد با کمک تراپیست ارتباط بین ضمیر ناخودآگاه و اعمال خودش را کشف میکند. با کمک مشاور، فرد تشویق میشود تا آزادانه درباره هر چیزی که به ذهنش میرسد، از جمله مشکلات، ترسها، رویاها و حتی خیالپردازیهای فعلیاش صحبت کند. علاوهبر بهبودی علائم، این روش مزایایی مانند افزایش احساس عزت نفس و استفاده بهتر از استعدادها و تواناییها دارد.
رفتار درمانی (Behavioral therapy)
رفتار درمانی یک رویکرد متمرکز و کنشگرا برای حفظ سلامت روان است. در رفتاردرمانی، فرد زمان زیادی را صرف صحبت در مورد دلایل ناخودآگاه رفتار خود نمیکند و در عوض، روی راههایی برای تغییر واکنشهای رفتاری و الگوهایی که باعث ناراحتی او میشوند، تمرکز میکند. انواع مختلفی از رفتار درمانی وجود دارد، که در بخش زیر آنها را بیان میکنیم:
- حساسیتزدایی سیستماتیک یا تدریجی: با قرار گرفتن تدریجی در معرض چیزی که فرد از آن میترسد به او کمک میشود تا احساس ترس و اضطراب را با یک پاسخ آرام جایگزین کند.
- بیزاری درمانی: در بیزاری درمانی، فرد یاد میگیرد رفتاری را که میخواهد تغییر دهد با چیزی که ناخوشایند است، مرتبط کند. این ارتباط میتواند به فرد کمک کند تا رفتار موردنظر را متوقف کند.
- غرقهسازی: شبیه حساسیتزدایی سیستماتیک است، اما از همان ابتدا و نه بهصورت تدریجی، شامل رویارویی مستقیم با ترسهاست. برای مثال، اگر فرد فوبیای سگ دارد، اولین مرحله میتواند نشستن در اتاقی با سگهای بازیگوش باشد. در صورتی که در حساسیتزدایی سیستماتیک، اولین مرحله ممکن است نگاه کردن به تصاویر سگها باشد.
رفتار درمانی میتواند گزینه خوبی برای رسیدگی به موارد زیر باشد:
- اضطراب
- انواع فوبیا
- اختلال مصرف مواد
- اختلال کمبود توجه- بیشفعالی
- اختلال وسواس فکری- جبری (OCD)
- رفتارهای مخالف و سرکشی
- مسائل رفتاری که ناشی از مشکلات ارتباطی یا چالشهای عاطفی است
خانواده درمانی (Family Therapy)
خانواده درمانی یکی دیگر از رویکردهای درمانی است که به افراد کمک میکند تا مشکلات خود را در بافت خانواده (جایی که احتمالا بسیاری از مشکلات شروع میشود) حل کنند. یکی از مهمترین پیشفرضهای خانواده درمانی، این است که آنچه برای یکی از اعضای خانواده اتفاق میافتد، میتواند برای همه اعضای خانواده نیز رخ دهد.
رویکردهای خانواده درمانی میتواند با بهبود ارتباطات، کاهش تعارض و تقویت روابط بین اعضای خانواده به افراد کمک کند. محیطهای خانوادگی و روابط بین اعضای یک خانواده میتواند تاثیر مهمی بر مسائل بهداشت روانی افراد داشته باشد. از این رو، بهبود این جنبه از زندگی فرد میتواند تاثیر قابلتوجهی بر احساس، نحوه عملکرد و شیوه مقابله او داشته باشد.
در طول این سیستم درمانی، هر یک از اعضای خانواده این فرصت را دارند که افکار و احساسات خود را در مورد نحوه تاثیرگذاری خود بیان کنند. بنابراین اعضای خانواده نقشهای فردی خود را در خانواده بررسی میکنند و برای حمایت و کمک به یکدیگر با هدف بازسازی روابط خانوادگی سالم، راههایی را یاد میگیرند. خانواده درمانی میتواند به خانوادهها در مواجهه با چالشهایی مانند مرگ، طلاق، تعارض، مشکلات والدین، آسیبهای روحی یا مسائل رفتاری و همچنین شرایط زیر کمک کند:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات مصرف مواد
- افسردگی
- بیماری مزمن
- اختلال مصرف الکل
- اختلال دوقطبی
- اختلالات شخصیت
- اختلالات اشتها
- مقابله با ناتوانیها و اختلالات جسمی
درمان انسان گرایانه (Humanistic therapy)
رویکرد درمانی انسانگرایانه شکلی از گفتاردرمانی است که بر ماهیت فردی افراد تمرکز دارد. این رویکرد بر این باور است که خودِ فرد بهترین شخص برای درک تجربیات و نیازهایش است. رویکرد انسانگرایانه میتواند برای افرادی که عزتنفس پایینی دارند، در تلاش برای رسیدن به هدف یا پتانسیلهای خود هستند یا کسانیکه با خودشان احساس راحتی نمیکنند، مفید باشد. علاوهبر آن، این رویکرد برای درمان شرایط زیر استفاده میشود:
- اختلالات افسردگی
- اضطراب
- اختلالات هراس
- اختلالات شخصیت
- اسکیزوفرنی
- اعتیاد
- عزتنفس پایین
- نگرانیهای روابط بین فردی و خانوادگی
مشاورانی که از این رویکرد بهره میبرند به فرد کمک میکنند تا خود واقعیشان باشند و در جهت رسیدن به رضایتبخشترین هدف زندگی تلاش کنند. از این رو، فرد زمانی را صرف بررسی راههای رشد کرده و در طی جلسات بر ویژگیها، رفتارهای مثبت و توسعه تواناییهای خود تاکید میکند. در بخش زیر، انواع رویکرد درمانی انسانگرایانه را بیان کردهایم:
درمان وجودی یا رواندرمانی اگزیستانسیال (Existential Therapy)
روان درمانی اگزیستانسیال از دیگر رویکردهای درمانی است که بر اراده آزاد، تعیین سرنوشت و جستجوی معنا (که اغلب بر روی فرد متمرکز است نه بر علائم او) متمرکز است. بنابراین در این رویکرد، فرد مفاهیمی مانند آزادی در انتخاب و پذیرش مسئولیت انتخابهای خود را فرا میگیرد. درمان اگزیستانسیال بر ظرفیت افراد برای انتخابهای منطقی و توسعه حداکثری پتانسیلشان تاکید میکند. این نوع درمان اغلب برای بیمارانی مفید است که تهدید یا ترس را تجربه میکنند و امنیت و هویت آنها در خطر است. رویکرد درمانی اگزیستانسیال تاکید میکند که:
- همه افراد ظرفیت خودآگاهی دارند.
- هر فردی هویت منحصربهفردی دارد که تنها از طریق روابط با دیگران میتوان آن را شناخت.
- مردم باید دائما خود را از نو خلق کنند، زیرا معنای زندگی دائما در حال تغییر است.
- اضطراب بخشی از شرایط زندگی انسان است.
مشاوران رواندرمانی اگزیستانسیال سعی میکنند بر تجربیاتی مانند روابط، عشق، مراقبت، تعهد، شجاعت، خلاقیت، قدرت، اراده، معنویت، فردیت، خودشکوفایی، اصالت، پذیرش و تعالی تمرکز کرده و علائم مختلفی از جمله موارد زیر را کاهش دهند:
- اضطراب مفرط
- اختلالات اعتیاد
- بیتفاوتی
- بیگانگی و اجتناب
- بیهدفی و پوچگرایی
- اعتیاد
- ناامیدی
- افسردگی
- گناه
- خشم و خشونت
- روان پریشی
درمان شخص محور (Person-Centered Therapy)
ایده پشت رویکرد درمانی شخص محور این است که ناراحتی عاطفی میتواند زمانی ایجاد شود که فرد توسط دیگران مورد انتقاد قرار میگیرد یا اینکه مردم با انتخابها و اقدامات او مخالفت میکنند. این رویکرد درمانی به افراد این امکان را میدهد تا در جلسات پیشرو باشند، بهطوریکه خودشان راهحلها را کشف کنند. بنابراین درمان شخص محور، گفتار درمانی است که در آن خود فرد بیشتر صحبت میکند. همچنین مشاور بهطور فعال مکالمه را در جلسات هدایت نکرده و آنچه را که فرد میگوید قضاوت نمیکند.
رویکرد شخص محور میتواند طولانیمدت یا کوتاهمدت باشد. این رویکرد برای افرادی که به دنبال کسب اعتمادبهنفس بیشتر، احساس هویت، موفقیت بیشتر در برقراری روابط بین فردی و اعتماد بیشتر به تصمیمات خود هستند، مفید است. رویکرد شخصمحور میتواند بهتنهایی یا در ترکیب با انواع دیگر درمان، به افرادی که با شرایط زیر سروکار دارند کمک کند:
- اضطراب و استرس
- افسردگی
- غم و اندوه
- سواستفاده
- مشکل در روابط و جدایی
مطالعات نشان دادهاند که وقتی افراد این سه ویژگی را در مشاوران احساس میکنند، احتمال بیشتری دارد که نتایج مثبتی را گزارش کنند. از این رو، موفقیت درمان شخصمحور بهطور کلی به سه شرط زیر بستگی دارد:
توجه مثبت بیقید و شرط: به این معنی که مشاور باید همدل و بدون قضاوت باشد. زیرا او کلمات فرد را میپذیرد و احساس درک، اعتماد و اطمینان را منتقل میکند. بدین ترتیب افراد احساس ارزشمند بودن میکنند و تشویق میشوند که تصمیمات و انتخابهای بهتری داشته باشند.
درک همدلانه: به این معنی که تراپیستها افکار و احساسات افراد را کاملا درک کرده و میپذیرند. بهگونهای که میتوانند به شکلدهی مجدد احساس فرد از تجربیاتش کمک کنند.
تطابق یا اصالت: به این معنی که مشاور هیچ اقتدار یا برتری نسبت به افراد ندارد و آنها میتوانند او را صادق ببینند.
گشتالت درمانی (Gestalt Therapy)
گشتالت درمانی یکی دیگر از رویکردهای درمانی است که به فرد کمک میکند تا بر زمان حال تمرکز کند و بفهمد واقعا در زندگی آنها در این لحظه چه میگذرد. فلسفه گشتالت این تصور را رد میکند که یک ویژگی خاص میتواند یک فرد را تعریف کند. در واقع، وقتی افراد نسبت به تمام بخشها و ویژگیهای خود آگاهی پیدا میکنند، میتوانند مسئولیت بیشتری را بر عهده بگیرند و درک بیشتری از آنچه میتوانند برای خود و دیگران انجام دهند، بهدست آورند. گشتالت درمانی میتواند برای رسیدگی به موارد زیر مفید باشد:
- مسائل مربوط به عزتنفس
- مشکل در کنار آمدن با نگرانیهای مزمن سلامتی
- اثرات تروما
- اختلالات افسردگی
- مسائل مرتبط با روابط
- اختلال مصرف مواد
- اعتمادبهنفس پایین
- احساس بیارزشی یا گم شدن در زندگی
- نگرانیهای فیزیکی مانند میگرن، کولیت اولسراتیو و اسپاسم کمر
گشتالت درمانی بر این اصل استوار است که برای کاهش احساسات منفی حلنشده مانند خشم، درد، اضطراب و رنجش، نمیتوان آن احساسات را فقط موردبحث قرار داد، بلکه آنها باید بهطور فعال و در زمان حال ابراز شوند. از این رو، افراد در گشتالت درمانی اغلب تشویق میشوند تا در تجارب فکری و فیزیکی شامل تمرینات هنری مانند طراحی و نقاشی شرکت کنند. بدین ترتیب، آنها یاد میگیرند که چگونه الگوهای فکری و رفتارهای منفی میتوانند تغییر کنند.
انواع رویکردهای درمانی در مشاوره
برخی از روشهای درمانی برای یک شرایط خاص بهترین نتیجه را دارند، اما بعضی از آنها میتوانند به طیف وسیعی از مسائل کمک کنند. نوع درمانی که بهترین نتیجه را برای فرد بههمراه دارد، به عوامل مختلفی از جمله علائم، نیازها، اهداف و همچنین ترجیحات فردی بستگی دارد. با اینکه انتخاب از بین گزینههای زیاد درمانی و متعهد شدن به نوع خاصی از درمان میتواند قدری دشوار باشد، اما خوشبختانه متخصص بهداشت روان، مشاور یا تراپیست بهخوبی آموزش دیده تا از رویکردهای درمانی موجود برای کسب بهترین نتیجه کمک بگیرد. در انتها، اگر هنوز هم در مورد انواع رویکرد درمانی در مشاوره به اطلاعات بیشتر و مشاوره نیاز دارید، میتوانید از سرویس مشاوره آنلاین اسنپ دکتر استفاده کنید.