رژیم غذایی کبد چرب – آیا درمان کبد چرب با رژیم غذایی امکان‌پذیر است؟
درمان کبد چرب با رژیم غذایی
کبد یکی از مهم ترین اندام‌های بدن است. به نحوی که پیروی از رژیم غذایی نامناسب موجب بیماری‌های کبدی مختلف مانند کبد چرب می‌شود. رژیم غذایی کبد چرب موضوعی است که در این مقالۀ اسنپ دکتر به آن می‌پردازیم.
کبد چرب را بیشتر بشناسیم!
کبد چرب (Fatty Liver) که به انگلیسی به آن (Hepatic steatosis) می‌گویند، هنگامی رخ می‌دهد که چربی در کبد رسوب کرده باشد. جالب است بدانید که مقدار کم چربی در کبد طبیعی است اما مقدار بیش از حد آن منجر به مشکلاتی می‌شود که باید درمان شود. در واقع کبد به عنوان دومین اندام بزرگ در بدن است که مواد مضری که در نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها وجود دارد، فیلتر می‌کند.
درمان کبد چرب را جدی بگیرید!
اگر چربی بیش از حد در کبد باشد، التهاب کبد به وجود می‌آید. بعد از اینکه کبد چرب گرید 1 و گرید 2 را پشت سر نهاد، وخامت بیماری، کبد را وارد گرید 3 که فیبروز نام دارد، می‌کند. در نهایت اگر باز هم به درمان بی توجه باشید، کبد از بین می‌رود. در این هنگام سیروز کبدی با مشکلات زیادی درمان می‌شود.
نشانه‌های کبد چرب چیست؟ چگونه مبتلا می‌شویم؟
در بسیاری از موارد علائم کبد چرب به راحتی توسط بیمار و در ظاهر قابل تشخیص نیستند. اما بهتر است علائم زیر را جدی بگیرید.
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- ضعف و خستگی
- خون ریزی دماغ
- خارش پوست
- زرد شدن پوست
- درد و تورم شکم
- بزرگ شدن سینه‌ها در مردان
چه دلایلی باعث می‌شود فردی به کبد چرب مبتلا شود؟
مصرف نوشیدنی‌های الکلی یکی از دلایل مهم ابتلای به کبد چرب شناخته شده است. اما عموماً کبد چرب در اثر چاقی، فشار خون بالا، چربی خون بالا و حتی دیابت و تنظیم نبودن میزان انسولین ایجاد می‌شود. آنچه برای درمان کبد چرب توصیه می‌شود هم کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی و مضر و همچنین رعایت رژیم غذایی برای کاهش وزن و کنترل سلامت کبد است.
بهترین رژیم غذایی کبد چرب چیست؟
برای درمان کبد چرب بیماران در اولین قدم باید رژیم غذایی خود را تغییر دهند. پزشکان و متخصصان تغذیه بیشترین کمک را برای رژیم غذایی به بیماران می‌کنند. افرادی که کبد چرب الکی دارند باید مصرف الکل را کنار بگذارند. اما افرادی که کبد چرب غیر الکلی دارند باید با توجه به دستور پزشک و متخصص تغذیه از رژیم غذایی مناسبی پیروی کنند.
چرا رژیم غذایی؟
استفاده از مواد غذایی مناسب کمک می‌کند که سلول‌های آسیب دیده ترمیم شوند. علاوه بر این نیاز بدن به موادی که به خاطر بیماری تأمین نمی‌شود با مصرف خوراکی‌های مفید رفع می‌شود. مثلاً التهاب کبد کاهش می‌یابد و عملکرد پانکرانس در انسولین سازی و تنظیم قند خون ارتقاء می‌یابد.
چه غذاهایی برای درمان کبد چرب مفید هستند؟
پزشکان در سراسر دنیا رژیم غذایی مدیترانه ای را پیشنهاد می‌دهند. در واقع غذاهایی که چربی‌های سالم، آنتی اکسیدان و کربوهیدات‌های متنوع را در اختیار بیماران کبد چرب می‌گذارد، می‌توانند سلامتی آنها را تضمین کنند. این مواد شامل:
- ماهی
- میوه
- سبزیجات
- دانه‌ها
- غلات
- حبوبات
کدام چربی‌ها برای بیماران کبد چرب مفید است؟
بهتر است بدانید که تنها مصرف چربی‌های مضر منجر به کبد چرب نمی‌شود. کبد چرب به (Insulin Resistant) یا همان مقاومت به انسولین معروف است. زیرا وقتی انسولین بدن زیاد از حد ترشح شود، هنگام عبور از کبد، میزان اضافی آن به چربی تبدیل می‌شود. بنابراین فرد مبتلا به دیابت در خطر بیشتری برای ابتلا به کبد چرب قرار دارد. البته افرادی که مود غذایی شیرین مصرف می کنند هم در خطر ابتلا به کبد چرب هستند.
چربی‌های مفید برای کبد چرب کدام اند؟
- امگا 3 که در ماهی، روغن ماهی، سبزیجات، دانه‌هایی مانند گردو و دانه‌های کتان وجود دارد.
- چربی‌های اشباع نشده مانند دانه‌ها، آواکادو و روغن زیتون نیز بسیار مفیدند.
اما چربی‌های اشباع شده مانند موارد زیر، برای کبد مضر هستند.
ماست و پنیر پر چرب
مواد لبنی مانند شیر و ماست اگر پر چرب باشند، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید در بدن می‌شوند. بنابراین استمرار در مصرف لبنیات پر چرب باعث افزایش ابتلا به کبد چرب می‌شود.
گوشت قرمز
افرادی که گوشت گاو، گوشت خوک و سایر انواع گوشت قرمز و اشباع از چربی را مصرف می‌کنند، درصد بالاتری در خطر ابتلا به کبد قرار می‌گیرند.
نمک
خوردن نمک زیاد باعث جذب آب بدن می‌شود. بهتر است میزان مصرف سدیم را در روز به 1500 میلی گرم برسانید.
نان سفید، برنج و ماکارونی
آرد فراوری شده میزان قند خون را بسیار افزایش می‌دهد. بنابراین تنظیم انسولین را به هم ریخته و احتمال ابتلا به کبد چرب را افزایش می‌دهد.
مواد غذایی سرخ کرده
مواد غذایی سرخ کرده باعث ورود زیاد چربی‌های اشباع شده به بدن می‌شود. کالری زیاد در کبد به صورت چربی انباشته می‌شود. بنابراین احتمال ابتلا به کبد چرب افزایش می‌یابد.
شیرینی و شکلات
مواد شیرین مانند شکلات،آب نبات و جوش شیرین باعث بر هم خوردن تعادل انسولین در بدن می‌شود. بنابراین با خوردن شیرینی و کیک زیاد، احتمال ابتلا به کبد چرب افزایش می‌یابد.
- تست کرونا در منزل
- آٰزمایش در منزل
- خدمات پرستاری در منزل
- ویزیت پزشک عمومی در منزل
- ویزیت پزشک متخصص در منزل
آنتی اکسیدان برای سلامت کبد
سلول‌هایی که آسیب دیده اند، نمی‌توانند مواد مغذی را به مقدار کامل جذب کنند. بنابراین چربی‌های انباشته شده در کبد هم افزایش می‌یابد. موادی که آنتی اکسیدان دارند، می‌توانند به مقدار قابل توجهی برای سلامت کبد مفید باشند.
- قهوه
- چای سبز
- سیر خام
- میوه ها به ویژه توت
- سبزیجات
- ویتامین (E) مانند دانه‌های آفتابگردان
- بادام
- روغن زیتون و روغن کانولا
درمان‌های گیاهی برای کبد چرب
گوجی بری نوعی گیاه است که زیستگاه اصلی آن چین می‌باشد و در سلامتی کبد نقش مهمی دارد. با مصرف این گیاه به راحتی چربی‌های دور شکم آب می‌شود اما مصرف آن بهتر است با مشورت متخصص تغذیه انجام شود. مواد معدنی مانند سلنیوم هم که در مواد غذایی مختلفی دیده می‌شود در درمان کبد چرب تأثیر دارد. عصارۀ دانه‌های خار مریم نیز یکی دیگر از مواد مؤثر در درمان کبد چرب به حساب می‌آید.
مواد معدنی و درمان کبد چرب
ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی برای درمان کبد چرب مفید هستند. در ادامه به آنها بیشتر می‌پردازیم.
ویتامین (D):
کمبود ویتامین (D) یکی از عوامل اصلی ابتلا به کبد چرب است. برای این منظور حضور در مقابل نور آفتاب و مصرف قرص‌های ویتامین (D) که ژله ای هستند، بسیار مفید می‌باشند.
پتاسیم
مصرف پتاسیم در درمان کبود چرب نقش مهمی بازی می‌کند. شما می‌توانید با خوردن ماهی‌هایی مانند سالمون، ساردین و دیگر انواع ماهی می‌توانند بسیار مفید باشند. میوه‌هایی مانند کیوی و موز، نخود سبز، کلم بروکلی و سیب زمینی‌های شیرین هم در درمان کبد چرب از اهمیت زیادی برخوردارند.
بتائین
بتائین ماده‌ای آلی است که از گیاهانی مانند روغن نارگیل به دست می‌آیند. این ماده خاصیت پاک کنندگی دارد. بنابراین برای سلامت کبد هم بسیار مهم است.
سبک زندگی خود را تغییر دهید.
آنچه برای درمان کبد چرب مهم است، تغییر در سبک زندگی انسان است. بنابراین علاوه بر تغییر در رژیم غذایی باید روش زندگی را به نحوی تغییر داد که وزن کاهش یابد.
کاهش وزن و کبد چرب
کاهش 5 درصدی وزن باعث ارتقای سلامت کبد می‌شود. کاهش 7 تا 10 درصد وزن می‌تواند التهاب کبد را کاهش می‌دهد. البته کاهش شدید وزن اثر منفی در سلامتی دارد.
ورزش کنید
ورزش اروبیک می‌تواند به خاطر چربی سوزی به درمان کبد چرب کمک کند. تمرین‌های مداوم در کاهش وزن، چربی سوزی و سلامتی بیماران فشار خون و دیابت مؤثر است. این موضوع باعث بهبود بیماران کبد چرب می‌شود. پیاده روی، استفاده از تردمیل، حرکات کششی و حتی باغبانی در درمان بسیار مهم است.
کاهش کلسترول خون
برای اینکه بتوانید درمان کبد چرب را سریع‌تر تجربه کنید، بهتر است میزان کلسترول خون را تنظیم کنید. ورزش، درمان دارویی و رژیم غذایی در کاهش تری گلیسیرید نقش مهمی بازی می‌کند.
جمع بندی
کافی است که از رژیم غذایی مناسبی برای درمان کبد چرب استفاده کنید. غذای مناسب باعث کاهش وزن، کاهش کلسترول، تنظیم قند خون و تأمین آنتی اکسیدان بدن می‌شود. متخصصان تغذیه می‌توانند شما را در این مسیر همراهی کنند. پزشکان داخلی و گوارش و فوق تخصص کبد هم باید بر بهبود سلامت کبد شما را راهنمایی کنند.
