اگر شما یا یکی از اطرافیان شما از سمعک استفاده می‌کند، ممکن است نحوه عملکرد و طرز استفاده از این دستگاه شنوایی برای شما سؤالاتی را به وجود آورده باشد. در ادامه‌ی این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ دکتر اطلاعاتی درباره سمعک برای شما بیان خواهیم کرد.
برخی از این سوال‌ها عبارت اند از:
- سمعک چیست؟
- سمعک چگونه می‌تواند به شنوایی کمک کند؟
- چگونه می‌توانم به نیاز خود به سمعک پی ببرم؟
- آیا سمعک‌ها سبک‌های مختلفی دارند؟
- آیا همه‌ی سمعک‌ها به یک شکل کار می‌کنند؟
- کدام سمعک برای من بهتر کار می‌کند؟
- قبل از خرید سمعک چه سؤالاتی را باید بپرسم؟
- چگونه می‌توانم سمعک خود را تنظیم کنم؟
- چگونه می‌توانم از سمعک خود مراقبت کنم؟
در ادامه این مقاله به تمامی این سؤالات شما پاسخ کامل می‌دهیم. پس با ما همراه باشید.
سمعک چیست؟
سمعک وسیله‌ی الکترونیکی کوچکی است که در گوش و پشت گوش شما قرار می‌گیرد. سمعک برخی از صداها را برای کاربر خود بلندتر می‌کند تا فرد کم شنوا بتواند صداها را بشنود، ارتباط برقرار کند و به طور کامل‌تری در فعالیت‌های روزانه‌ی خود شرکت کند. این دستگاه می‌تواند به افراد کمک کند تا در هر دو حالت ساکت و پر سر و صدا، صداهای اطراف خود را بیشتر از حد معمولی بشنوند.
این دستگاه دارای سه قسمت اصلی است. این سه قسمت عبارت اند از:
1: میکروفون
2: تقویت کننده
3: بلندگو
سمعک صداها را از طریق میکروفون دریافت می‌کند، سپس امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل کرده و آنها را به یک تقویت کننده می‌فرستد.
تقویت کننده قدرت سیگنال‌ها را افزایش می‌دهد و سپس آنها را از طریق بلندگو به گوش می‌فرستد.
سمعک چگونه می‌تواند به شنوایی شما کمک کند؟
این دستگاه در درجۀ اول در بهبود شنوایی و درک گفتاری در افرادی که دچار کم شنوایی هستند نقش اساسی دارد. در نتیجه استفاده از سمعک برای افرادی که سلول‌های مویی گوش آنها (سلول‌های حسی کوچکی که در درون گوش داخلی قرار دارند) آسیب دیده، مفید است. به این نوع کاهش شنوایی، کاهش شنوایی حسی عصبی گفته می‌شود. این آسیب می‌تواند در نتیجه‌ی بیماری، پیری یا آسیب ناشی از سر و صدا یا داروهای خاص ایجاد شود. سمعک باعث افزایش لرزش‌های صوتی ورودی به گوش می‌شود.
سلول‌های مویی زنده مانده در گوش، ارتعاشات بزرگتر را تشخیص داده و آنها را به سیگنال‌های عصبی منتقل شونده به مغز تبدیل می‌کنند. هرچه آسیب به سلول‌های مویی فرد بیشتر شود، کاهش شنوایی شدیدتر شده و در نتیجه شخص نیازمند تقویت سمعک خود برای جبران آسیب وارد شده به سلول‌های مویی است. با این حال، محدودیت‌هایی برای حداکثر مقدار تقویت سمعک وجود دارد. علاوه بر این، اگر گوش داخلی بیش از حد آسیب دیده باشد، حتی لرزش‌های بزرگ هم به سیگنال‌های عصبی تبدیل نمی‌شوند. در این شرایط استفاده از سمعک بی اثر خواهد بود.
چگونه می‌توانم به نیاز خود به سمعک پی ببرم؟
اگر فکر می‌کنید ممکن است دچار کم‌شنوایی شده باشید و نیاز به استفاده از سمعک داشته باشید، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. اگر به یک پزشک عمومی مراجعه کرده باشید، ممکن است که این پزشک شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی یا شنوایی سنجی ارجاع دهد. متخصص گوش و حلق و بینی، پزشکی است که متخصص اختلالات گوش، بینی و گلو است و علت کاهش شنوایی شما را بررسی خواهد کرد. شنوایی شناس یک متخصص بهداشت شنوایی است که کم شنوایی را شناسایی و اندازه گیری می‌کند و برای ارزیابی نوع و درجۀ از دست دادن شنوایی شما، تست شنوایی را برای شما انجام می‌دهد.
آیا سمعک‌ها سبک‌های مختلفی دارند؟
باید گفت بله سمعک‌ها سبک‌های متقفاوتی دارند که در ادامه برای شما بیان خواهیم کرد. به طور کلی 5 نوع سمعک وجود دارد.
این 5 نوع عبارت اند از:
1: پشت گوش (BTE)
2: (MINI BTE)
3: داخل گوش (ITE)
4: درون کانال(ITC)
5: کاملاً درون کانال (CIC)
سمعک پشت گوش (BTE)
در بالا انواع این دستگاه موجود را برای شما نام بردیم. در ادامه به توضیح عملکردهای هر یک از این سمعک‌ها و تفاوت آنها با یکدیگر می‌پردازیم. برای سمعک‌های پشت گوش (BTE) از یک بخش پلاستیکی محکم استفاده می‌شود. این سمعک در پشت گوش قرار گرفته و به کمک یک بخش پلاستیکی به گوش متصل است، که سمعک به کمک این بخش پلاستیکی در داخل گوش خارجی قرار می‌گیرد. قطعات الکترونیکی در قسمت پشت گوش نگه داشته می‌شوند. صداها به کمک سمعک و از طریق گوش بیرونی، به داخل گوش هدایت می‌شوند. سمعک‌های (BTE) توسط افراد مختلف با سنین متفاوت، و برای کم شنوایی‌های خفیف تا عمیق استفاده می‌شود.
سمعک (MINI BTE)
نوع جدید سمعک (BTE)، سمعک باز است. سمعک‌های کوچک و متناسب و باز کاملاً در گوش قرار می‌گیرند، فقط یک لولۀ باریک به مجرای گوش فرو رفته و کانال را قادر می‌سازد باز بماند. به همین دلیل، سمعک‌های باز ممکن است گزینۀ خوبی برای افرادی باشد که تجمع مایع گوش را تجربه می‌کنند. زیرا آسیب دیدن این نوع سمعک‌ها در اثر این مواد کمتر است. بعلاوه، برخی از افراد ممکن است سمعک باز را ترجیح دهند.
سمعک داخل گوش (ITE)
سمعک‌های داخل گوش (ITE) کاملاً در داخل گوش خارجی قرار می‌گیرند و برای کم شنوایی‌های خفیف تا شدید استفاده می‌شوند. کیس نگهدارنده‌ی قطعات الکترونیکی از پلاستیک سخت ساخته شده است. برخی از سمعک‌های (ITE) ممکن است برخی از ویژگی‌های اضافی مانند (TELECOIL) را نیز داشته باشند. تله کوئل یک سیم پیچ مغناطیسی کوچک است که به کاربران امکان می‌دهد تا صداها را از طریق مدار این دستگاه دریافت کنند، نه از طریق میکروفون آن. این کار، شنیدن مکالمه از طریق تلفن را آسان می‌کند.
تله کویل همچنین به افراد کم‌شنوا کمک می‌کند تا بتوانند حتی صداهای تولید شده توسط سیستم‌های صوتی خاص (این نوع سیستم‌ها معمولاً در مکان‌های عمومی مورد استفاده قرار گرفته و برای پخش صدا به کار می‌روند و سیستم‌های حلقه القایی نام دارند)، را نیز بشنوند. سیستم‌های حلقه القایی را می‌توان در بسیاری از کلیساها، مدارس، فرودگاه‌ها و سالن‌های سخنرانی مشاهده کرد. سمعک‌های (ITE) معمولاً توسط كودكان خردسال استفاده نمی‌شوند زیرا با رشد گوش، غالباً باید مرتباً سمعک‌های جدیدی را برای کودک جایگزین کنید. و این کار از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.
سمعک درون کانال(ITC)
کانال‌های این نوع سمعک‌ها در مجرای گوش قرار می‌گیرند و در دو سبک موجود هستند.
1: سمعک درون کانال (ITC) که متناسب با اندازه و شکل کانال گوش فرد ساخته شده است.
2:سمعک کاملاً درون کانال (CIC) که تقریباً در مجرای گوش پنهان می‌شوند.
از هر دو نوع سمعک برای کم شنوایی‌های خفیف تا متوسط استفاده می‌شود.
سمعک کاملا درون کانال (CIC)
سمعک‌های كانال فضای كمتری برای باتری‌ها و دستگاه‌های اضافی مانند تله كویل دارند. این سمعک‌ها معمولاً برای کودکان خردسال یا افرادی که کم شنوایی شدید تا عمیق دارند توصیه نمی‌شود زیرا کاهش اندازه‌ی آنها، قدرت و حجم آنها را محدود می‌کند.
آیا همه سمعک‌ها به یک شکل کار می‌کنند؟
سمعک‌ها بسته به الکترونیک استفاده شده در ساخت آنها، متفاوت عمل می‌کنند. دو نوع اصلی سمعک الکترونیک، آنالوگ و دیجیتال است. سمعک‌های آنالوگ امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند، سپس این سیگنال‌های الکتریکی تقویت می‌شوند. سمعک‌های آنالوگ (قابل تنظیم) به صورت سفارشی ساخته می‌شوند تا بتوانند نیازهای هر کاربری را برآورده کنند. این نوع سمعک‌ها با توجه به مشخصات توصیه شده توسط شنوایی سنج شما ساخته و برنامه‌ریزی می‌شوند.
سمعک‌های آنالوگ (قابل برنامه‌ریزی) بیش از یک برنامه یا تنظیم دارند. متخصص شنوایی سنجی می‌تواند سمعک را با استفاده از رایانه برنامه‌ریزی کند و شما می‌توانید برنامه را برای محیط‌های مختلف (از یک اتاق کوچک و ساکت و آرام گرفته تا یک رستوران شلوغ یا مکان‌های بزرگ و باز مانند تئاتر یا استادیوم) تغییر دهید. مدارهای سمعک‌های آنالوگ (قابل برنامه‌ریزی) را می‌توان در انواع سمعک‌ها استفاده کرد. سمعک‌های آنالوگ معمولاً نسبت به سمعک‌های دیجیتالی ارزان‌تر بوده و برای کاربر صرفه اقتصادی دارند. در سمعک‌های دیجیتالی قبل از تقویت امواج صوتی، این امواج مانند کد دو دویی رایانه، به کدهای عددی تبدیل می‌شوند.
از آنجا که این کد شامل اطلاعات مربوط به میزان صدا یا بلندی صدا نیز می‌باشد، می‌توان سمعک را به صورت ویژه برنامه‌ریزی کرد تا برخی از فرکانس‌ها را بیش از سایر موارد تقویت کند. مدارهای سمعک‌های دیجیتال، باعث می‌شوند تا شنوایی شناس، با آزادی عمل بیشتری بتواند تنظیمات بیشتری را برای سمعک در نظر بگیرد. تا در نتیجه با افزایش برنامه‌های سمعک، نیاز های کاربر تا حد زیادی بر طرف شود و کاربر در محیط‌های شنیداری مختلف، بتواند از تنظیمات مختلف سمعک استفاده نماید. این نوع سمعک‌ها همچنین می‌توانند به گونه‌ای برنامه‌ریزی شوند که بر روی صداهایی که از یک جهت خاص می‌آیند تمرکز کنند. مدار سمعک‌های دیجیتال در انواع سمعک‌ها قابل استفاده است.
کدام سمعک برای من بهتر کار می‌کند؟
انتخاب سمعکی که بهترین نتیجه را برای شما در بر داشته باشد، به نوع و شدت کاهش شنوایی شما بستگی دارد. اگر در هر دو گوش خود کم شنوایی دارید، به طور کلی استفاده از دو سمعک توصیه می‌شود. زیرا دو سمعک جداگانه، سیگنال طبیعی‌تری به مغز ارائه می‌دهند. شنیدن صدا از طریق هر دو گوش به شما کمک می‌کند تا گفتار دیگران را بهتر درک کنید و علاوه بر آن بتوانید صداهای مختلف را بهتر بشنوید. شما باید با کمک شنوایی شناس خود، سمعکی متناسب با نیازها و سبک زندگی خود انتخاب کنید.
قیمت این دستگاه نیز از اهمیت اساسی برخوردار است زیرا قیمت سمعک‌ها مختلف، بسیار متفاوت است. مشابه سایر خریدهای تجهیزاتی، سبک و ویژگی‌های محصول مورد نظر شما، بر روی هزینه نیز تأثیر می‌گذارد. با این حال، برای تعیین بهترین سمعک تنها به بالا بودن قیمت سمعک توجه نکنید. گران بودن یک سمعک نسبت به سمعک‌های دیگر، لزوماً به این معنی نیست که سمعک مورد بحث، بهتر از سمعک‌های دیگر باشد و با نیازهای شما مطابقت بیشتری داشته باشد. توجه داشته باشید که سمعک، شنوایی طبیعی شما را بازیابی نمی‌کند.
با این حال، با تمرین و استفاده‌ی مکرر، در نهایت این دستگاه آگاهی شما را از اصوات و منابع آنها افزایش می‌دهد. بدیهی است که شما می‌خواهید دستگاه خود را به طور مرتب استفاده کنید. بنابراین بهتر است سمعکی را انتخاب کنید که استفاده از آن برای شما راحت‌تر باشد. سایر ویژگی‌هایی که در خرید یک سمعک باید در نظر گرفته شود شامل قطعات یا خدمات تحت پوشش گارانتی، برنامه‌ها و تنظیمات موجود در سمعک، هزینۀ تخمین زده شده برای تعمیر و نگهداری، گزینه‌های موجود در سمعک، فرصت‌های بروزرسانی و از همه مهم‌تر اعتبار شرکت سازنده‌ی سمعک در کیفیت و خدمات‌رسانی به مشتریان است.
قبل از خرید سمعک چه سؤالاتی را باید بپرسم؟
قبل از خرید سمعک، باید چندین سؤال مهم را از شنوایی شناس خود بپرسید.
برخی از این سؤالات عبارت اند از:
- چه ویژگی‌هایی برای من بیشتر مفید خواهد بود؟ (زیرا هر نوع از سمعک‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند).
- هزینه کلی خرید این دستگاه چقدر است؟ (سمعک‌ها در انواع مختلف و در نتیجه در قیمت‌های مختلف تولید می‌شوند).
- آیا مزایای استفاده از سمعک‌هایی با فناوری‌های جدید، بیشتر از هزینه‌های بالاتر آن است؟ (تکنولوژی ساخت سمعک روز به روز پیشرفت می‌کند و سمعک‌های جدید با توجه به فناوری‌های روز دنیا ساخته می‌شوند و در نتیجه کیفیت بهتری نسبت به سمعک‌های قدیمی تر خواهند داشت. اما در کنار این افزایش کیفیت، قیمت این دستگاه نیز افزایش پیدا می‌کند).
- آیا یک دورۀه‌ی آزمایشی برای آزمایش این دستگاه وجود دارد؟ (اکثر تولیدکنندگان سمعک، یک دوره‌ی آزمایشی 30 تا 60 روزه را برای کاربران خود مجاز می‌دانند که در طی این دوره درصورتی که این دستگاه با خواسته‌های کاربر مطابقت نداشته باشد، کاربر به راحتی می‌تواند هزینه‌ای که برای خرید سمعک کرده است را پس بگیرید).
- اگر سمعک‌ها پس از دوره‌ی آزمایشی بازگردانده شوند، چه هزینه‌هایی قابل استرداد نیستند؟
- گارانتی سمعک مورد نظر من چقدر اعتبار دارد؟ (از آنجا که انواع مختلف سمعک‌ها، توسط شرکت‌های مختلف ساخته می‌شوند، در نتیجه مدت اعتبار و دایره خدمات گارانتی‌های شرکت‌های مختلف، متفاوت خواهد بود).
- آیا می‌توان آن را تمدید کرد؟
- آیا سمعک مورد نظر من ضمانت نامه تعمیر و نگهداری و تعمیرات آینده را پوشش می‌دهد؟
- آیا متخصص شنوایی سنجی می‌تواند تغییراتی انجام دهد و سرویس و تعمیرات جزئی را برای سمعک مورد نظر من ارائه دهد؟
- آیا در صورت نیاز به تعمیرات کمک‌های وام دهنده ارائه می‌شود؟
- شنوایی شناس چه دستورالعملی ارائه می‌دهد؟
- آیا سمعک مورد نظر من قابلیت تنظیم دارد؟
چگونه می‌توانم سمعک خود را تنظیم کنم؟
برای استفاده موفقیت آمیز از این دستگاه و خرید بهترین نوع این دستگاه با توجه به نیازهایی که دارید، وقت و حوصله لازم است. استفاده‌ی مرتب از سمعک مورد نظر خود به شما کمک می‌کند تا با آن سازگار شوید. با ویژگی‌های دستگاه خود آشنا شوید. در حضور شنوایی شناس خود، قرار دادن و بیرون آوردن سمعک، شیوه تمیز کردن آن، شیوه شناسایی سمعک‌های راست و چپ و تعویض باتری‌ها را تمرین کنید. بپرسید چگونه می‌توان آن را در محیطی که در شنوایی مشکل دارید آزمایش کرد. بیاموزید که چگونه می‌توانید میزان صدای سمعک خود را تنظیم کنید و آن را برای صداهای خیلی بلند یا خیلی آرام برنامه‌ریزی کنید. تا وقتی که از عملکرد دستگاه خود راضی نیستید با شنوایی شناس خود تمرین کنید.
بررسی نهایی
در انتها با توجه به مطالب بیان شده درباره‌ی این دستگاه به این جمع بندی می‌رسیم که باید برای تشخیص اینکه آیا به سمعک نیاز داریم یا خیر باید به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و در صورت تشخیص کم‌شنوایی در پی درمان آن که از طریق سمعک ممکن است، برآییم. برای انتخاب یک سمعک مناسب نیاز تا با یک شنوایی سنج مشورت کرده و بهترین نوع سمعک را با توجه به نیاز خود انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهیم. توصیه می‌شود حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
