درماتیت آتوپیک یا اگزمای پوستی بیماری‌ای‌ست که پوست شما را قرمز و دچار خارش می‌کند. این بیماری در کودکان شایع است. اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. درماتیت آتوپیک طولانی مدت است و به طور دوره‌ای تکرار می‌شود. ممکن است با آسم یا تب یونجه نیز همراه باشد. تا به الان هیچ درمانی برای درماتیت آتوپیک یافت نشده است. اما درمان‌ها و اقدامات مراقبت از خود میتوانند خارش را تسکین دهند و از شیوع آن جلوگیری کنند. به عنوان مثال می‌توانید برای مراقبت، به طور مرتب پوست خود را مرطوب کنید و کرم‌ها یا پمادهای دارویی استفاده کنید. در ادامه این مطلب از سری مقالات پزشکی اسنپ‌دکتر به مبحث اگزمای پوستی خواهیم پرداخت.
تشخیص اگزمای پوستی
پزشک احتمالاً با مشاهده پوست شما و با پرسیدن چند سؤال آن را تشخیص می‌دهد. از آن‌جا که بسیاری از مبتلایان به اگزما آلرژی نیز دارند، ممکن است پزشک برای تعیین عوامل محرک برخی آزمایش‌ها آلرژی را تجویز کند. به خصوص در کودکان مبتلا به اگزما آزمایش آلرژی انجام می‌شود.
علت‌های به وجود آمدن اگزمای پوستی
پوست سالم به حفظ رطوبت کمک می‌کند و از شما در برابر باکتری‌ها، مواد تحریک کننده و مواد حساسیت زا محافظت می‌کند. اگزما به یک تغییر ژن مربوط می‌شود که بر توانایی پوست در ایجاد این محافظت تأثیر می‌گذارد. این فرآیند اجازه می‌دهد تا پوست شما تحت تأثیر عوامل محیطی، محرک‌ها و مواد حساسیت‌زا قرار گیرد. در بعضی از کودکان، آلرژی غذایی در ایجاد اگزما تأثیر می‌گذارد. عامل اصلی ابتلا به درماتیت آتوپیک داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی اگزما، آلرژی، تب یونجه یا آسم است.
انواع مختلف اگزمای پوستی
اگر پوست شما هر از گاهی دچار خارش می‌شود یا به رنگ قرمز درمی‌آید، ممکن است دچار اگزما شده باشید. این بیماری پوستی در کودکان بسیار شایع است. اما بزرگسالان نیز میتوانند به آن مبتلا شوند. به اگزما گاهی اوقات درماتیت آتوپیک گفته می‌شود که رایج ترین شکل اگزما است. «آتوپیک» یک نوع آلرژی محسوب می‌شود. مبتلایان به اگزما اغلب دچار خارش پوست، قرمزی پوست یا آسم می‌شوند. اگزما به چند شکل دیگر نیز وجود دارد. هر نوع اگزما علائم و عوامل خاص خود را دارد. پوست خشک و پوسته پوسته شده، خارش و سرخی پوست می‌تواند برخی از علائم اگزما باشد. در ادامه برخی از انواع رایج اگزما را معرفی خواهیم کرد.
درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک رایج‌ترین شکل اگزمای پوستی است. این بیماری معمولاً از کودکی شروع می‌شود و اغلب خفیف است و در بزرگسالی از بین میرود. درماتیت آتوپیک همان چیزی که پزشکان آن را تریاد آتوپیک می‌نامند. بعضی از نشانه‌های این نوع از اگزما عبارتند از:
- بثورات غالباً در چین آرنج یا زانو ایجاد می‌شود.
- پوست در مناطقی که بثورات ظاهر می‌شود ممکن است روشن یا تیره شود یا ضخیم شود.
- در صورت خراشیدن ممکن است برجستگی‌های کوچکی ایجاد شده و مایعی خارج شود.
- در پوست سر و گونه‌های نوزادان اغلب خود بثورات ایجاد می‌شود.
- در صورت خراش پوست شما می‌تواند آلوده شود.
علل ایجاد درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک هنگامی اتفاق میافتد که مانع طبیعی پوست شما در برابر عناصر ضعیف شود. این بدان معناست که پوست شما کمتر قادر به محافظت در برابر عوامل تحریک کننده و حساسیت‌زاست. درماتیت آتوپیک احتمالاً به دلیل ترکیبی از عواملی مانند موارد زیر ایجاد می‌شود:
- ژن‌ها
- پوست خشک
- یک مشکل در سیستم ایمنی بدن
- محرک‌ها
عوارض درماتیت آتوپیک (اگزما)
- آسم و تب یونجه: اگزما گاهی با آسم و تب یونجه همراه است. بیش از نیمی از کودکان خردسال مبتلا به درماتیت آتوپیک در 13 سالگی به آسم و تب یونجه مبتلا می‌شوند.
- خارش مکرر و پوسته پوسته شدن پوست:. یک بیماری پوستی به نام نورودرماتیت (lichen simplex ironicus) با خارش پوست شروع می‌شود. اگر شما ناحیه مورد خارش را بخارانید باعث تشدید خارش بیشتر آن می‌شوید. این وضعیت می‌تواند باعث تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست آسیب دیده شود.
- عفونت‌های پوستی: خراش‌های مکرر که باعث شکستگی پوست شده، می‌تواند باعث ایجاد زخم و ترک شود. این موارد خطر ابتلا به باکتری‌ها و ویروس‌ها از جمله ویروس هرپس سیمپلکس را افزایش می‌دهد.
- درماتیت، تحریک کننده دست: این امر مخصوصاً در افرادی که کار آنها لازم به این دارد که دستان آنها اغلب خیس و در معرض صابون‌ها، شوینده‌ها و ضد عفونی کننده‌ها قرار گیرد، تأثیر می‌گذارد.
- درماتیت تماسی آلرژیک: این وضعیت در افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک شایع است. مشکلات خواب به دلیل خارش زیاد می‌تواند باعث پایین آمدن کیفیت خواب شود.
درماتیت تماسی
اگر پوستی قرمز و تحریک شده دارید که به دلیل موادی است که بدن شما آنها را لمس کرده است، ممکن است دچار درماتیت تماسی شوید. دو نوع درماتیت تماسی داریم. درماتیت تماسی هنگامی شروع می‌شود که یک ماده شیمیایی یا ماده دیگر پوست شما را تحریک کند. اگر بخواهیم علائم درماتیت تماسی را معرفی کنیم باید بگوییم که پوست شما دچار خارش، قرمز شدن، سوختگی و گزش می‌شود. ممکن است برجستگی‌های خارش دار به نام کهیر روی پوست شما ظاهر شود. تاول‌هایی مملو از مایعات میتوانند تشکیل شوند که ممکن است از بین برود و تبدیل به پوسته شوند. با گذشت زمان، پوست ممکن است ضخیم شود و احساس پوسته پوسته شدن یا چربی کند.
علل ایجاد درماتیت تماسی
درماتیت تماسی هنگامی رخ می‌دهد که شما ماده‌ای را استفاده کنید که پوست شما را تحریک کند یا باعث واکنش آلرژیک شود. شایع ترین دلایل این موارد:
- مواد شوینده
- سفیدکننده
- جواهرسازی
- لاتکس
- نیکل
- رنگ کردن
- پیچک سمی و سایر گیاهان سمی
- محصولات مراقبت از پوست، از جمله آرایش
- صابون و عطرها
- حلال‌ها
- دود تنباکو
اگزمای دیشیدروتیک
اگزمای (Dyshidrotic) باعث می‌شود تاول‌های کوچکی روی دست‌ها و پاهای شما ایجاد شود. این بیماری در زنان بیشتر از مردان است.
علائم اگزمای (dyshidrotic)
تاول‌های پر از مایع روی انگشتان پا، کف دست و کف پاهای شما ایجاد می‌شود. این تاول‌ها ممکن است خارش داشته باشند یا صدمه ببینند. پوست می‌تواند پوسته پوسته شود یا ترک بخورد.
علل ایجاد اگزمای دیشیدروتیک
اگزما دیشیدروتیک می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- آلرژی
- دست و پا مرطوب
قرار گرفتن در معرض موادی مانند نیکل، کبالت یا نمک کروم - فشار
اگزمای دست
اگزمایی که فقط روی دستان شما تأثیر می‌گذارد اگزمای دست نامیده می‌شود. اگر در شغلی مانند آرایشگری یا به عنوان نظافتچی کار می‌کنید، به طور کلی جایی که مرتباً از مواد شیمیایی تحریک کننده پوست استفاده می‌کنید، ممکن است این نوع اگزما را داشته باشید.
علائم اگزمای دست
- دستان شما قرمز، خشک و دچار خارش می‌شود.
- ممکن است ترک یا تاول ایجاد کنند.
علل ایجاد اگزمای دست
اگزمای دست ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی است. افرادی که در مشاغلی کار می‌کنند که آنها را در معرض مواد تحریک کننده قرار می‌دهد، به احتمال زیاد به این فرم از اگزما مبتلا می‌شوند، مانند:
- تمیز کردن
- آرایشگری
- مراقبت‌های بهداشتی
- خشکشویی یا خشکشویی
اگزما نورودرماتیت
نورودرماتیت مشابه درماتیت آتوپیک است. این اگزما باعث می‌شود لکه‌های ضخیم و روی پوست شما ظاهر شود.
علائم اگزما نورودرماتیت
- لکه‌های ضخیم و پوسته‌ای روی بازوها، پاها، پشت گردن، پوست سر، ته پاها، پشت دستان یا اندام‌های تناسلی شما ایجاد می‌شود.
- این وصله‌ها ممکن است موجب خراش‌های زیادی باشد، به خصوص هنگامی که خواب هستید.
- اگر وصله‌ها را بخراشید ،ممکن است خونریزی کرده و آلوده شوند.
علل ایجاد اگزمای نورودرماتیت
نورودرماتیت معمولاً در افرادی شروع می‌شود که انواع دیگری از اگزما یا پسوریازیس دارند. پزشکان دقیقاً نمی‌دانند که چه چیزی باعث این نوع اگزما می‌شود، اگرچه استرس می‌تواند دلیل آن باشد.
اگزمای عددی
این نوع اگزما باعث ایجاد لکه‌های گرد و سکهای روی پوست شما می شود. کلمه (nummular) به معنای سکه در لاتین است. اگزمای نومولار با سایر اگزما بسیار متفاوت به نظر می‌رسد و می‌تواند خارش زیادی داشته باشد.
علائم اگزمای عددی
- لکه‌های گرد و سکهای روی پوست شما ایجاد می‌شود.
- لکه‌ها ممکن است خارش داشته یا پوسته پوسته شوند.
علل ایجاد اگزمای عددی
اگزمای عددی در اثر واکنش به نیش حشره یا واکنش آلرژیک به فلزات یا مواد شیمیایی ایجاد می‌شود. خشکی پوست نیز می‌تواند باعث ایجاد آن شود. اگر نوع دیگری از اگزما مانند درماتیت آتوپیک داشته باشید، احتمالاً این نوع اگزما را خواهید گرفت.
اگزما درماتیت استاز
درماتیت استاز هنگامی اتفاق میافتد که مایعات از رگ‌های ضعیف شده به داخل پوست شما نشت می‌کند. این مایعات باعث تورم، قرمزی، خارش و درد می‌شود.
علائم اگزما درماتیت استاز
- قسمت پایینی پاها ممکن است متورم شود، به خصوص در طول روز که راه می‌روید.
- پاهایتان ممکن است درد کند یا احساس سنگینی کنید.
- احتمالاً رگ‌های واریسی نیز دارید که رگ‌های ضخیم و آسیب دیده پاهای شما هستند.
- پوست روی آن وریدهای واریسی خشک و خارش دار خواهد بود.
- ممکن است در قسمت پایین پاها و بالای پاهای خود دچار زخم های باز شوید.
علل ایجاد اگزما درماتیت استاز
درماتیت استاز در افرادی اتفاق میافتد که مشکلات جریان خون در پایین ساق پا دارند. اگر دریچه‌هایی که به طور معمول خون را از طریق پاها به سمت بالا و برای عملکرد قلب شما می‌برند دچار مشکل شوند، خون می‌تواند در پاها جمع شود. پاهایتان می‌تواند متورم شود و واریس ایجاد شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر خارش و قرمزی که تجربه می‌کنید به خودی خود برطرف نمی‌شود یا در زندگی شما اختلال ایجاد می‌کند به پزشک مراجعه کنید. یک پزشک پوست می‌تواند اگزما را تشخیص و درمان کند. برای کمک به پزشک در درک وضعیت شما، تهیه یک دفترچه یادداشت برای شناسایی عوامل تحریک کننده اگزما مفید خواهد بود. مواردی که باید یادداشت کنید عبارتند از:
- آنچه می‌خورید و می‌نوشید.
- از چه محصولات پوستی، مواد شیمیایی، صابون، آرایش و مواد شوینده استفاده می‌کنید.
- چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهید، مانند قدم زدن در خارج از خانه یا شنا
- مدت زمانی را که در حمام یا دوش می‌گذرانید و دمای آبی که استفاده می‌کنید.
- اگر استرس دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
یک متخصص آلرژی همچنین می‌تواند تست پچ را انجام دهد. این آزمایش مقادیر کمی مواد تحریک کننده را روی پوست شما قرار می‌دهد. این مواد به مدت 20 تا 30 دقیقه روی پوست شما می‌مانند تا ببینند آیا واکنشی دارید یا خیر. این آزمایش می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد چه موادی باعث اگزما می‌شوند.
داروهای مؤثر در درمان اگزمای پوستی
اگزما اغلب می‌آید و میرود. هنگام ظهور، ممکن است لازم باشد داروهای مختلف و سایر روش‌های درمانی را برای خلاص شدن از شر بثورات امتحان کنید.
- آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین (بنادریل) می‌تواند خارش را کنترل کند.
- کرم یا پماد کورتیکواستروئید می‌تواند خارش را کاهش دهد.
- برای تأثیر بهتر، می‌توانید استروئیدهایی مانند پردنیزولون (Rayos) را از طریق دهان برای کنترل تورم مصرف کنید.
- مهار کننده‌های کلسینورین مانند تاکرولیموس (پروتوپیک) و پیمکرولیموس (اِلیدل) پاسخ ایمنی بدن را که باعث قرمزی و خارش پوست می‌شود، کاهش می‌دهند.
- آنتی بیوتیک‌ها عفونت‌های پوستی را درمان می‌کنند.
- نور درمانی پوست شما را در معرض نور ماورا بنفش قرار می‌دهد تا بثورات شما را بهبود بخشد.
- کمپرس خنک که قبل از مالیدن کرم کورتیکواستروئید به شما کمک می‌کند دارو به راحتی وارد پوست شما شود.
درمان‌های خانگی اگزمای پوستی
هدف از درمان اگزمای پوستی کاهش و جلوگیری از خارش است که می‌تواند منجر به عفونت شود. درمان‌های خانگی برخی از کارهایی است که می‌توانید در خانه انجام دهید که ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
مرطوب کننده‌ها
از آن‌جا که پوست شما خشک و خارش‌دار است، پزشک لوسیون‌ها و کرم‌ها را برای مرطوب نگه داشتن آن توصیه می‌کند. کرم‌ها و پمادها التهاب را تسکین می‌دهند. آنها را چند بار در روز به پوست خود بزنید، مخصوصاً درست بعد از استحمام یا دوش گرفتن. ژل مخصوص و روغن معدنی نیز یکی از درمان‌های خانگی این بیماری است. زیرا یک مانع ضخیم بر روی پوست شما ایجاد می کند.
هیدروکورتیزون
قرار دادن هیدروکورتیزون روی اکثر اعضای بدن تا چهار مرتبه در روز و حداکثر به مدت هفت روز، تا زمانی که باردار یا شیرده نیستید خوب است. آن را از چشم و دستگاه تناسلی دور نگه دارید. برخی از افراد واکنش شدیدی به هیدروکورتیزون نشان می‌دهند. اگر در تنفس یا بلع مشکل دارید، یا بعد از استفاده از آن جوش پوستی ایجاد شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
داروهای ضد حساسیت بدون نسخه ممکن است برای خارش پوست ناشی از اگزما خوب عمل نکنند. اما آنتی هیستامین‌هایی که به دلیل خواب آلودگی شناخته می‌شوند، در صورت مصرف قبل از خواب میتوانند به خواب شما کمک کنند.
بلغور جو دوسر کلوئیدی
این جو دوسر ریز آسیاب شده را به هنگام استحمام استفاده کنید.
پوششی مرطوب هنگام برافروختگی اگزما ایجاد کنید
به این صورت که مقداری گاز، بانداژ یا تکه‌های لباس نرم را در آب خنک آغشته کرده و روی پوست خود قرار دهید. خنکی خارش را تسکین می‌دهد و رطوبت به عملکرد بهتر کرم‌ها یا لوسیون‌ها کمک می‌کند. با احتیاط ناحیه را با یک لایه خشک (مانند لباس خواب) بپوشانید و بعد از چند ساعت بردارید.
قطران زغال سنگ
پزشک شما ممکن است محصولی که حاوی قطران ذغال سنگ را به شما پیشنهاد دهد. عصارهٔ قیر خام بیش از دو هزار سال، اگزما و سایر مشکلات پوستی را درمان کرده است. اگرچه بسیاری از افراد بوی شدید و بد آن را دوست ندارند. اما ممکن است به آرامش پوست شما کمک کند.
۶. لوسیون کالامین (اکسید روی، اکسید فریک)
لوسیون کالامین را می‌توان در یخچال قرار داد. این دارو به تسکین سریع خارش کمک می‌کند.
۷. تکنیک‌های آرامش
ارتباط شدیدی بین استرس و پوست شما وجود دارد. علاوه بر این، هنگامی که احساسات شما بالا میرود، مستعد خراشیدن بیشتر محل خارش هستید. گفته شده که خود هیپنوتیزم، مدیتیشن و بیوفیدبک درمانی علائم اگزما را تسکین می‌دهد. همچنین ممکن است بخواهید به یک درمانگر مراجعه کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند عادت‌ها یا الگوهای فکری منفی را که ممکن است بر مشکلات پوستی شما بیفزایند تغییر دهید.
نکاتی برای جلوگیری از بروز اگزمای پوستی
حداقل دو بار در روز پوست خود را مرطوب کنید. کرم‌ها، پمادها و لوسیون‌ها در رسیدن رطوبت به پوست شما کمک کننده هستند. سعی کنید که محصولی را انتخاب کنید که با طبع پوست شما سازگار باشد. استفاده از مرطوب کننده مناسب روی پوست کودک شما ممکن است به جلوگیری از ایجاد درماتیت آتوپیک کمک کند.
حمام یا دوش کوتاه‌تری بگیرید. زمان حمام و دوش خود را به ۱۰ تا ۱۵دقیقه محدود کنید. از آب داغ برای حمام کردن استفاده نکنید. آکادمی پوست آمریکا توصیه می‌کند که برای جلوگیری از اگزما در حمام از سفید کننده استفاده شود. یک حمام با شوینده‌های مناسب سفید کننده (همراه با کیسه کشی) رقیق باعث کاهش باکتری‌های موجود در پوست و عفونت‌های مربوطه می‌شود.
فقط از صابون‌های خوب و ملایم استفاده کنید. صابون‌های ملایم را انتخاب کنید. صابون‌های خوشبو کننده و صابون‌های ضد باکتری میتوانند مقدار زیادی از چربی طبیعی پوست شما را از بین ببرند و پوست شما را خشک کنند.
بعد از حمام به آرامی با حوله نرم پوست خود را خشک کرده و در حالی که پوست شما هنوز مرطوب است، مرطوب کننده بزنید.
