معرفی دارو: ویتامین B1

ویتامین B1 که با نام علمی تیامین نیز شناخته می‌شود، در غذاهایی مانند غلات، غلات کامل، گوشت، آجیل، لوبیا و نخود فرنگی یافت می‌شود. تیامین در تجزیه کربوهیدرات‌ها از غذاها به آن چه که مورد نیاز بدن است نیز مؤثر است. این دارو هم به صورت قرص و هم به شکل آمپول در دسترس است. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر به ویتامین B1، موارد مصرف و عوارض جانبی آن خواهیم پرداخت.

موارد استفاده ویتامین B1

ویتامین B1 یا تیامین برای پیشگیری یا درمان سطوح پایین ویتامین B1 در افرادی که ویتامین کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنند، تجویز می‌شود. اکثر افرادی که رژیم معمولی دارند ویتامین B1 اضافی نیاز ندارند. با این حال، برخی از بیماری‌ها مانند مشکلات معده یا روده ممکن است باعث کاهش سطح ویتامین B1 شود. این ویتامین نقش مهمی در بدن ایفا می‌کند. برای حفظ سلامت اعصاب و قلب مورد نیاز است.

سطوح پایین ویتامین B1 ممکن است باعث نارسایی قلبی و مشکلات روانی و عصبی شود. تیامین همچنین برای تقویت سیستم ایمنی بدن، درد دیابتی، بیماری‌های قلبی، پیری، نوعی آسیب مغزی به نام سندرم مخچه، زخم‌های پوستی، مشکلات بینایی مانند آب مروارید و آب سیاه، بیماری‌های حرکتی و بهبود عملکرد ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین پزشکان برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم و پیشرفت بیماری کلیوی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مصرف ویتامین B1 را توصیه می‌کنند.

عوارض جانبی ویتامین B1

ویتامین B1 نیز مانند بسیاری از داروهای دارای عوارض جانبی است. در صورت مشاهده هر کدام از این عوارض‌ مانند تنفس دشوار، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو فوراً به پزشک اطلاع دهید و مصرف دارو را متوقف کنید. در ادامه به برخی از این عوارض اشاره‌ شده است.

• لب‌های آبی رنگ
• درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس
• مدفوع سیاه یا خونی
• سرفه کردن به‌همراه خون یا استفراغ شبیه به قهوه

عوارض جانبی کمتر جدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع
• احساس سفتی در گلو
• عرق کردن
• احساس گرما
• احساس بی‌قراری

موارد احتیاط مصرف ویتامین B1

هنگام مصرف تیامین، در صورت بروز واکنش آلرژیک، باید مصرف آن را متوقف کنید. همچنین در صورت داشتن هرگونه مشکل پزشکی و یا بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف سایر داروهای متفرقه و حساسیت به هرگونه دارو یا غذا، قبل از مصرف تیامین با تیم پزشک مشورت کنید. قبل از دریافت تیامین تزریقی، در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، به پزشک خود اطلاع دهید.
تیامین تنها بخشی از یک برنامه کامل درمانی است که ممکن است شامل رژیم غذایی خاصی نیز باشد. رعایت رژیم غذایی که توسط پزشک یا مشاور تغذیه برای شما در نظر گرفته شده بسیار مهم است. شما باید با لیست غذاهای مورد نیاز یا غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید آشنا شوید و طبق آن عمل کنید.
همچنین باید برای مصرف این دارو در زمان بارداری با پزشک خود مشورت کنید. انتظار نمی‌رود تیامین به جنین آسیب برساند با این حال نیاز شما به دوز تیامین در دوران بارداری متفاوت است. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، تیامین را بدون توصیه پزشکی مصرف نکنید.

تداخلات دارویی ویتامین B1

سایر داروها ممکن است با تیامین تداخل داشته باشند، از جمله داروهای بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی. در مورد تمام داروهای فعلی و هر دارویی که شروع یا استفاده از آن را متوقف کرده‌اید به پزشک خود بگویید.

علائم اوردوز ویتامین B1

در صورت مصرف بی‌رویه‌ ویتامین B1 مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض آن تشدید شود و حال جسمی بیمار را به خطر بیندازد. اگر در این شرایط قرار گرفتید قبل از هرچیز به پزشک و یا درصورت نیاز به اورژانس اطلاع دهید. علائم شدید آن می‌تواند شامل گرمی شدید، حالت تهوع و لب‌های آبی رنگ باشد.

فراموش کردن مصرف دارو

ویتامین B1 احتمالاً طبق برنامه خاصی مصرف می‌شود. در صورتی که از برنامه‌ مصرف دارو عقب ماندید بهتر است وقتی زمان دوز مصرفی را به خاطر آوردید، دارو را مصرف کنید. اما در صورتی که به نوبت بعدی استفاده از دارو نزدیک‌تر است، دیگر طبق برنامه عمل کنید و دوز قبلی را استفاده نکنید. لازم به ذکر است که در صورت فراموشی اصلاً دوز دارو را دو برابر نکنید.

نحوه نگهداری ویتامین B1

قرص تیامین را در بسته‌بندی خودش در دمایی زیر 30 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید. همچنین این قرص را از دسترس اطفال و حیوانات خانگی دور نگه دارید. زیرا که مصرف بی‌رویه این دارو خطرات بسیاری برای آن‌ها به دنبال خواهد داشت.
در آخر لازم است بدانید که حتماً دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد هرگونه محدودیت در غذا، نوشیدنی یا فعالیت بدنی اعمال کنید. این قرص ممکن است بلعیدنی و یا تزریقی باشد. هنگام مصرف این دارو حتماً دوره‌ی درمان را کامل کنید. همچنین در صورتی که همراه با دارو باید رژیم غذایی خاصی را دنبال می‌کردید طبق آن عمل کنید.