هر آنچه درباره فیبروم رحم باید بدانید!
رحم یکی از اندام‌های مهم در بدن خانم‌ها و محل رشد و نمو جنین است. این اندام در بدن اهمیت زیادی دارد و ممکن است بیماری‌های مختلفی سلامت آن را تهدید کنند. فیبروم رحم یکی از مشکلات شایع در خانم‌هاست که ممکن است شما نیز نام آن را شنیده باشد. این توده‌های خوش خیم غیرسرطانی در اغلب مواقع خطرناک نیستند و حتی ممکن است فرد به وجود آنها پی نبرد زیرا علائمی ندارند؛ به همین دلیل برخی افراد تصور می‌کنند که نیازی به درمان آنها نیست که این باور اشتباه است! تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با فیبروم رحم؛ علائم و راه های درمان آن آشنا شوید.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروم رحم (Uterine Fibroids) توده‌های غیرسرطانی هستند که در بافت داخلی رحم و یا در برخی موارد در بافت خارجی آن یافت می‌شوند. این تومورها ممکن است به صورت منفرد و یا خوشه‌ای رشد کنند که در برخی موارد هیچ علائمی ندارند. در صورت رشد فیبروم، احتمال بروز برخی نشانه‌ها مانند درد ناحیه شکمی، خونریزی کنترل نشده در دوران قاعدگی و تکرر ادرار افزایش خواهد یافت. فیبروم رحم اغلب در خانم‌های 20 تا 50 ساله یعنی در دوره باروری شکل می‌گیرد. فیبروم رحم را با نام میوما (Myoma) نیز می‌شناسند.
انواع فیبروم رحم
فیبروم‌ها انواع مختلفی دارند که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم.
فیبروم داخلی (Intramural fibroids)
این نوع فیبروم در جداره داخلی رحم یعنی ناحیه عضلانی شکل می‌گیرد و معمولا علائمی ندارد. در صورتی که فیبروم رشد کند موجب بزرگتر شدن رحم می‌شود که در این صورت به دیگر اندام‌ها در بخش لگن فشار آورده و موجب احساس درد ناحیه شکم خواهد شد.
فیبروم ساب سروز (Subserosal fibroids)
این نوع فیبروم به شکل توده‌ای در بخش خارجی رحم رشد می‌کنند و در داخل رحم مشاهده نخواهد شد. رشد این فیبروم باعث تغییر شکل بافت رحم می‌شود، در نتیجه بخشی از رحم بزرگتر از بخش دیگر آن به نظر می‌رسد.
فیبروم ساقه‌دار (Pedunculated fibroids)
این نوع فیبروم نیز مانند فیبروم داخلی در دیواره درونی رحم رشد می‌کند اما شکل مسطحی نداشته و بر روی یک ساقه کوتاه قرار گرفته است. این ویژگی موجب تفاوت فیبروم داخلی و ساقه‌دار می‌شود.
فیبروم ساب موکوزال (Submucosal fibroids)
این نوع فیبروم بر خلاف دیگر انواع آن شایع نیست و به ندرت اتفاق می‌افتد. این فیبروم در سطح میانی عضلات رحم (میومتریوم) ایجاد می‌شوند و موجب علائمی همچون درد شدید و افزایش خونریزی قاعدگی خواهند شد.
فیبروم داخل حفره‌ای (Intracavitary fibroids)
این شکل فیبروم در داخل حفره رحم ایجاد می‌شوند و در مقایسه با دیگر انواع فیبروم چندان شیوع ندارند. فیبروم‌های داخل حفره‌ای در صورت رشد موجب احساس درد خواهند بود.
علل ابتلا به فیبروم رحم چیست؟
پزشکان سطح بالای استروژن را عامل اصلی ایجاد فیبروم می‌دانند و برخی عوامل احتمال ایجاد این تومورها و بزرگتر شدن آنها را افزایش می‌دهد:
- دوران بارداری (البته پس از تولد نوزاد، فیبروم‌ها مجدد کوچک می‌شوند.)
- قاعدگی زودرس
- یائسگی دیرهنگام
- هورمون درمانی پس از یائسگی
- اضافه وزن و چاقی
- مصرف الکل و کافئین
- رژیم غذایی ناسالم
- کمبود پروژسترون
علائم فیبروم رحم
درحالتی که فیبروم‌ها کوچک باشند فرد علائمی را تجربه نخواهد کرد اما بزرگتر شدن آنها معمولا با علائم زیر همراه است:
- ترشحات کنترل‌نشده واژن
- رابطه جنسی دردناک
- خونریزی زیاد و دردناک در دوران قاعدگی
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
- تکرر ادرار
- یبوست
- اختلال در سیستم گوارش
- بزرگ شدن شکم
- کمردرد
- درد در ناحیه شکمی
- احساس پری شکم
تشخیص فیبروم رحم
در صورت مشاهده هر یک از علائم فیبروم رحم به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی و معاینات اولیه لگن با تجویز روش‌های زیر می‌تواند به وجود این توده‌ها پی ببرد:
- سونوگرافی معمولی
- سونوگرافی ترانس واژینال
- MRI لگن
- هیستروسکوپی (ورود دوربین متصل به یک لوله کوچک به رحم و بررسی اندام داخلی)
درمان فیبروم رحم
روش‌های مورد استفاده در درمان فیبروم رحم با توجه نوع، اندازه و محل قرارگیری آن و همچنین شرایط بیمار متفاوت خواهد بود. در ادامه این روش‌های درمانی را معرفی می‌کنیم.
درمان دارویی
با استفاده از داروهای مختلف می‌توان از رشد این توده‌ها جلوگیری کرد. همچنین دارودرمانی موجب می‌شود تا علائم ناشی از فیبروم‌ها مانند احساس درد و یا تغییرات دوران قاعدگی کاهش یابد. با استفاده از دارو می‌توان هورمون‌های بدن را نیز تنظیم کرد که در کنترل فیبروم رحم موثر خواهد بود.
درمان از طریق جراحی
در صورتی که فیبروم رحم بسیار رشد کرده و یا بدخیم شده باشد، ممکن است پزشک عمل جراحی را تجویز کند. در این روش، با جراحی فیبروم را جدا کرده و از رحم خارج می‌کنند و سپس دیواره رحم را در چندین لایه بخیه می‌زنند؛ این کار برای جلوگیری از پارگی دیوراه رحم در صورت بارداری انجام می‌شود.
آمبولیزاسیون شریان رحمی
در این روش غیرتهاجی مانع از رسیدن جریان خون به فیبروم‌ها می‌شوند. شیوه انجام آن بدین گونه است که یک کاتتر کوچک را در شریان رادیال یا شریان رحمی قرار می‌دهند و از ذرات کوچک برای مسدود کردن جریان خون استفاده می‌کنند. با کاهش جریان خون فیبروم‌ها کوچک شده و علائم ناشی از آنها کاهش می‌یابد.
پیشگیری از ابتلا به فیبروم رحم
به طور کلی روش قطعی برای پیشگیری از ابتلا به فیبروم رحم وجود ندارد اما با تغییر سبک زندگی و عادات روزانه می‌توان تا حدود زیادی به سلامت رحم و کاهش خطر شکل‌گیری فیبروم رحم کمک کرد. برخی از این روش‌ها به شرح زیر هستند:
- مصرف میوه، سبزیجات، حبوبات و ماهی را در رژیم غذایی خود افزایش دهید و در عوض به میزان کمتری از گوشت قرمز استفاده کنید.
- از مصرف نمک و غذاهایی که موجب افزایش فشار خون می‌شوند، اجتناب کنید.
- مصرف الکل و دخانیات را کاهش دهید.
- وزن خود را در حد نرمال حفظ کرده و مانع از افزایش وزن شوید.
- با قرارگیری درمعرض نور خورشید و مصرف مواد غذایی مانند ماهی تن و حبوبات غنی شده، میزان ویتامین D در بدن را افزایش دهید.
سوالات متداول درباره بیماری فیبروم رحم
آیا فیبروم رحم خطرناک است؟
به طور کلی فیبروم رحم توده‌های خوش خیمی هستند و تنها در حدود یک دهم درصد احتمال بدخیمی دارند. در صورت ابتلا به این توده‌ها نگران نباشید زیرا قابل کنترل و درمان خواهند بود.
آیا فیبروم رحم به صورت خود‌به‌خود از بین می‌رود؟
با شروع دوران یائسگی اندازه فیبروم‌ها کوچک‌تر خواهد شد. موارد دیگری مانند کاهش هورمون استروژن نیز موجب کوچک‌تر شدن آنها می‌شود. فیبروم‌های کوچک علائمی نداشته و در اغلب مواقع فرد به وجود آنها پی نخواهد برد.
آیا فیبروم رحم پس از درمان برگشت‌پذیر است؟
پس از درمان فیبروم رحم، فرد باید به صورت مرتب تحت نظر پزشک قرار بگیرد تا رشد و تغییر فیبروم‌ها ارزیابی شوند. بازگشت این توده‌ها به شرایط بیمار و سبک زندگی او بستگی دارد.
آیا جراحی فیبروم رحم سخت خواهد بود؟
نزدیکی این توده‌ها به بافت رحم موجب حساسیت این عمل جراحی می‌شود که به مهارت جراح نیاز دارد.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی فیبروم رحم پرداختیم و علائم، راه‌های درمان و روش‌های پیشگیری از آن را معرفی نمودیم. تغییر سبک زندگی تا حدود زیادی بر کوچک شدن این توده‌های غیرسرطانی موثر واقع می‌شود. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشک و یا روان‌شناس، از سرویس پزشک و مشاور اسنپ استفاده کنید. همچنین برای خرید دارو سرویس داروخانه اسنپ در اختیار شما قرار گرفته است.
