مراقبت از پوست خشک
در این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ دکتر توصیه‌هایی در مراقبت از پوست خشک به شما ارائه میکنیم.
پوست تا هفت لایه بافت اکتودرمی دارد و از عضلات زیرین، استخوان‌ها، رباط‌ها و اندام‌های داخلی محافظت می‌کند. پوست انسان شبیه بیشتر پوست پستانداران دیگر است. اگرچه تقریباً تمام پوست انسان پوشیده از فولیکول‌های مو است، اما می‌تواند بدون مو به نظر برسد.
چون پوست با محیط ارتباط برقرار می‌کند، نقش مهمی در ایمنی و محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری زا و از دست دادن بیش از حد آب دارد. سایر عملکردهای آن عایق‌بندی، تنظیم دما، احساس، سنتز ویتامین D و محافظت از ورقه‌های ویتامین B است. پوست به شدت آسیب‌دیده با تشکیل بافت اسکار بهبود می‌یابد. در انسان، رنگدانه‌های پوست در بین نژادهای مختلف، متفاوت است.
انواع پوست
نوع پوست می‌تواند خشک، چرب و مختلط باشد.
پوست خشک
خشکی پوست معمولاً به علت عواملی مانند هوای گرم یا سرد، رطوبت کم هوا و خیساندن در آب گرم ایجاد می‌شود. برای بهبود پوست خود می‌توانید کارهای زیادی انجام دهید، از جمله استفاده از مرطوب کنندهها و جلوگیری از استفاده از صابون‌های خشک کننده‌ی پوست. اما گاهی اوقات خشکی پوست شدید است. در این موارد ممکن است به کمک یک پزشک متخصص پوست نیاز پیدا کنید.
علائم خشکی پوست
علائم خشکی پوست اغلب موقت است. مثلاً فقط در زمستان به آن مبتلا می‌شوید. اما ممکن است یک بیماری مادام‌العمر باشد. علائم و نشانه‌های خشکی پوست به سن، سلامتی، محل زندگی، زمان سپری شده در فضای باز و علت ایجاد آن بستگی دارد.
خشکی پوست احتمالاً باعث یک یا چند مورد زیر می‌شود:
- احساس چروک شدن پوست در بعضی مواقع به خصوص پس از حمام یا شنا
- پوستی که خشن به نظر می‌رسد
- احساس خارش در سطح پوست
- پوسته پوسته شدن
- ترک‌های ظریف روی پوست
- ترک‌های عمیق روی پوست که ممکن است منجر به خونریزی شود
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر مواقع خشکی پوست به خوبی به سبک زندگی و درمان‌های خانگی پاسخ می‌دهد. اما استثناهایی هم وجود دارد.
اگر این علائم را داشتید، به پزشک مراجعه کنید:
- پوست شما با وجود مراقبت‌ها بهبود نمی‌یابد.
- خشکی پوست همراه با قرمزی است.
- خشکی و خارش شدید داشتید طوری که درخواب شما اختلال ایجاد می‌کند.
- در اثر خراشیدن، زخم باز یا عفونت دارید.
- مقدار زیادی از پوستتان، پوسته پوسته شده است.
علت‌های خشکی پوست
توجه کنید که برخی بیماری‌ها می‌توانند به طور قابل توجهی بر روی پوست شما تأثیر بگذارند. دلایل احتمالی خشکی پوست عبارتند از:
- آب و هوا یکی از دلایل خشکی پوست است. پوست در زمستان خشک است. زمانی که سطح دما و رطوبت به شدت کاهش می‌یابد. اما اگر در مناطق کویری زندگی کنید ممکن است این فصل اهمیت چندانی برای پوست شما نداشته باشد.
- حرارت، گرمایش مرکزی، اجاق‌های چوبی، بخاری و شومینه همگی باعث کاهش رطوبت و خشک شدن پوست می‌شوند.
- حمام گرم یا حمام طولانی می‌تواند پوست شما را خشک کند.
- شنای مکرر، به خصوص در استخرهای دارای کلر، می‌تواند باعث خشکی شدید پوستتان باشد. صابون‌های خشک کنندۀ پوست و شوینده‌ها نیز نقش مؤثری درخشکی پوست شما دارند زیرا بسیاری از صابون‌ها، شوینده‌ها و شامپوها، رطوبت پوست شما را از بین می‌برند زیرا برای از بین بردن چربی تولید شده‌اند.
- سایر بیماری‌های پوستی مانند افرادی که درماتیت آتوپیک (اگزما) یا پسوریازیس دارند مستعد خشکی پوست هستند.
چه چیزی خشکی پوست را تشدید می‌کند:
- هرکسی ممکن است دچار خشکی پوست شود ولی در بعضی مواقع احتمال درگیر خشکی پوست شدن، بیشتر است.
- با افزایش سن خطر خشکی پوست افزایش می‌یابد. بیش از 50 درصد افراد مسن پوست خشک دارند.
- زندگی در آب و هوای خشک، سرد با رطوبت کم
- شتشوی مکرر دست‌ها به دلایل داشتن شغل‌هایی چون پرستاری و آرایشگری یا شنای مکرر
عوارض خشکی پوست
عوارض خشکی پوست معمولاً بی‌ضرر است. اما وقتی از آن مراقبت نشود، خشکی پوست ممکن است منجر به موارد زیر شود:
اگر مستعد ابتلا به بیماری درماتیت آتوپیک (اگزما) هستید، خشکی بیش از حد می‌تواند منجر به فعال شدن بیماری شود، باعث قرمزی، ترک خوردگی و التهاب شود. خشکی پوست ممکن است ترک بخورد و به باکتری‌ها اجازه ورود دهد و باعث عفونت شود. این عوارض به احتمال زیاد وقتی رخ می‌دهد که مکانیسم‌های محافظتی طبیعی پوست شما به شدت به خطر بیافتد. به عنوان مثال، پوست به شدت خشک می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های عمیق یا شکاف شود، که می‌تواند خونریزی کند و راهی برای حمله به باکتری ایجاد کند.
روش جلوگیری از خشکی پوست
برای جلوگیری از خشکی بیش از حد پوست این نکات را امتحان کنید:
- مرطوب کننده‌ی پوست را فراموش نکنید. بلافاصله پس از شستشو پوست خود را مرطوب کنید. پمادها، کرم‌ها و لوسیون‌ها با به دام انداختن رطوبت موجود در پوست کار می‌کنند.
- قرار گرفتن در معرض آب را محدود کنید. زمان حمام و دوش را 10 دقیقه یا کمتر نگه دارید. سعی کنید بیش از یک بار در روز استحمام نکنید.
- صابون خشک کنندۀ پوست را رها کنید. کرم‌های پاک کننده‌ی ملایم پوست را امتحان کنید.
- در هوای سرد یا باد تا حد ممکن پوست را بپوشانید. به ویژه فصل زمستان باعث خشکی پوست می‌شود، بنابراین هنگام بیرون رفتن حتماً از روسری، کلاه و دستکش استفاده کنید.
- دستکش پلاستیکی بپوشید، اگر مجبور هستید دستان خود را در آب غوطه‌ور کنید یا از پاک کننده‌های خشک کننده پوست استفاده می‌کنید، استفاده از دستکش می‌تواند از پوست شما محافظت کند.
- از مرطوب کننده‌ی هوا استفاده کنید با استفاده از یک مرطوب کننده هوا رطوبت مورد نیاز هوای پوست خود را اضافه کنید و از خشک شدن پوست جلوگیری کنید.
- پارچه‌هایی را انتخاب کنید مناسب پوست شما هستند. الیاف طبیعی مانند پنبه و ابریشم به پوست شما اجازه می‌دهد نفس بکشد.
- رژیم غذایی خود را تغییر دهید، رژیم غذایی غنی از چربی‌های سالم مثل ماهی، گردو، روغن زیتون و آووکادو داشته باشید و مقدار زیادی آب بنوشید.
- سعی کنید از مواد معطر اجتناب کنید صابون‌های خوشبو کننده، تونرهای حاوی الکل و محصولات حاوی رایحه می‌توانند پوست خشک و حساس را تحریک کنند.
درمان پوست خشک
پیروزی در نبرد در برابر خشکی پوست می‌تواند سخت باشد. اما با پشتکار اساسی قابل حل شدن است. اولین مرحله اضافه کردن رطوبت به پوست است. اگر پوست شما خیلی خشک است، به جای لوسیون بهتر است با یک کرم غلیظ تر کار کنید. با انتخاب یک مرطوب کننده‌ی ملایم و در عین حال مؤثر که باعث می‌شود پوست شما نرم و تمیز شود، هرگز خشک و سفت نشود، شروع کنید.
بهترین مرطوب کنندهها برای درمان خشکی پوست، آن‌هایی هستند که ترکیبی از مواد مرطوب کننده دارند که خارش را متوقف می‌کنند، از هدر رفتن آب بدن جلوگیری می‌کنند و آبرسانی پوست را بازیابی می‌کنند. موادی که به تسکین پوست خشک کمک می‌کنند شامل بلغور جو دوسر، دی متیکون، گلیسیرین، روغن معدنی و پترولاتوم است.
چند روش مراقبت پوستی
مراقبت خوب از پوست و انتخاب سبک زندگی سالم می‌تواند به تأخیر در پیری طبیعی و جلوگیری از مشکلات مختلف پوستی کمک کند.
- از خود در برابر آفتاب محافظت کنید یکی از مهم‌ترین راه‌های مراقبت از پوست، محافظت از آن در برابر آفتاب است. قرار گرفتن در معرض آفتاب یک عمر می‌تواند باعث ایجاد چین و چروک، لکه‌های پیری و سایر مشکلات پوستی شود. همچنین خطر سرطان پوست را افزایش می‌دهد. برای کامل‌ترین راه محافظت در برابر آفتاب، از ضد آفتاب استفاده کنید. از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع با (SPF) حداقل 15 استفاده کنید.
- کرم ضد آفتاب را سخاوتمندانه بمالید و هر دو ساعت یکبار دوباره استفاده کنید. اگر در حال شنا یا تعریق هستید بیشتر هم می‌توانید استفاده کنید. همیشه به دنبال سایه باشید. در هنگام شدیدترین تابش اشعه‌ی خورشید (از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر) از حضور مستقیم جلوی نور خورشید خودداری کنید و لباس مناسب بپوشید یا پوست خود را با پیراهن‌های آستین بلند، شلوارهای بلند و کلاه‌های لبه دار بپوشانید.
- سیگار کشیدن باعث می‌شود پوست شما پیرتر به نظر برسد و باعث ایجاد چین و چروک شود. سیگار کشیدن رگ‌های خونی ریز در لایه‌های بیرونی پوست را باریک می‌کند، که باعث کاهش جریان خون و رنگ پریدگی پوست می‌شود. این امر همچنین باعث کاهش اکسیژن و مواد مغذی پوست می‌شود که برای سلامت پوست مهم هستند. سیگار کشیدن همچنین به کلاژن و الاستین آسیب می‌رساند.
علاوه بر این، حالات تکراری صورت که هنگام سیگار کشیدن ایجاد می‌کنید (مانند خم کردن لب هنگام استنشاق تنگ کردن چشمان خود برای جلوگیری از ورود دود) می‌تواند چین و چروک ایجاد کند. علاوه بر این، سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. اگر سیگار می‌کشید، بهترین راه برای محافظت از پوستتان، ترک آن است.
