داروی سرترالین چیست؟
داروی سرترالین (Sertraline)، در خانواده ترکیبات ضد افسردگی قرار می‌گیرد و با تاثیراتی که روی فعالیت سلول‌های مغز دارد به درمان افسردگی و اختلالات عصبی کمک می‌کند. اما چطور؟
درون مغز، سلول‌هایی وجود دارد که با نام نورون شناخته می‌شوند. اصلی‌ترین وظیفه این نورون‌ها ترشح مواد شیمیایی است که با سایر نورون‌ها ارتباط برقرار می‌کند. یکی از این مواد شیمیایی، سروتونین است که باعث تحریک سایر نورون‌ها می‌شود. این ماده بعد از انجام فعالیت خود توسط پمپ‌هایی دوباره وارد سلول‌های مغزی شده و بازیابی می‌گردد. وجود سروتونین که آن را هورمون شادی نیز می‌نامند، برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم و ضروری است.
داروی سرترالین، یک داروی مهارکننده برای پمپی است که باعث جمع کردن سروتونین می‌شود. بنابراین سروتونین دیگر بازیابی نشده و در نهایت در میان فضایی که بین نورون‌هاست، افزایش پیدا می‌کند. این عملکرد، باعث می‌شود تا اثراتی از افسردگی، حملاتی عصبی مانند ترس و بسیاری از رفتارهایی که مربوط به خلق و خوست، از بین برود.
نکات کلیدی درباره سرترالین
- قطع سرخود دارو، باعث تاخیر در بهبود عملکرد خواهد شد.
- یکی از عوارض قطع مصرف، ایجاد افکار مربوط به خودکشی است.
- قطع ناگهانی دارو باعث، ایجاد علائم افسردگی می‌شود.
- ترک سرترالین باعث افزایش اضطراب و خستگی بیش از حد می‌شود.
- کابوس‌های شبانه از عوارض قطع ناگهانی داروست.
داروی سرترالین برای چه بیمارانی تجویز می‌شود؟
- درمان اختلال افسردگی ماژور یا اساسی (MDD)
- اختلال وسواسی اجباری (OCD)
- درمان اختلال استرس پس از تروما یا حادثه (PTSD)
- درمان اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی یا ملال قبل از قاعدگی (PMDD)
- درمان اختلال پانیک یا بیماری هراس
- درمان اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)
- درمان زود انزالی
اشکال دارویی سرترالین
در نظر داشته باشید که این دارو در اشکال مختلفی مانند قرص و کپسول خوراکی تولید می‌شود.
میزان مصرف دارو
مقدار مصرف سرترالین، باید توسط پزشک مشخص شود، بنابراین بهتر است از مصرف خودسرانه این دارو پرهیز کنید. اما به طور کلی پزشک برای درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی و اختلالات مربوط به وسواس، این دارو را با دوز اولیه 50 میلی گرمی و یکبار در روز شروع می‌کند. همچنین دوز نگهدارنده این دارو نیز به میزان 50 تا 200 میلی گرم در روز است. تنظیم دوز مصرف سرترالین در فواصل حداقلی یک هفته‌ای انجام می‌شود.
اگر سرترالین برای درمان اختلالات پانیک و اضطرابی تجویز شده باشد، با دوز اولیه 25 میلی گرمی آغاز شده و بعد از یک هفته میزان آن افزایش پیدا می‌کند و به 50 میلی گرم در روز می‌رسد. دوز نگهدارنده در این شرایط بین 50 تا 200 میلی گرم در روز است.
پزشک ممکن است در مواقعی این دارو را برای درمان زود انزالی تجویز کند که در این شرایط دوز آن از 25 میلی گرم شروع و به 200 میلی گرم می‌رسد.
نحوه مصرف دارو
نحوه مصرف سرترالین، باید با توجه به راهنمای دارویی که پزشک در اختیار شما قرار می‌دهد، باشد. در اغلب مواقع دارو به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا و یک بار در روز باید مصرف شود. اگر از کپسول آن استفاده می‌کنید، باید بعد از صبحانه یا شام باشد.
مصرف این دارو ممکن است سبب ایجاد مشکلات قاعدگی در زنان شود. در این صورت بهتر است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک ممکن است برای حل مشکلات قاعدگی به شما توصیه کند که سرترالین را هر روزِ ماه یا دو هفته قبل از شروع دوره مصرف کنید. البته دوز مصرف آن کاملا بستگی به نظر پزشک دارد.
چگونگی مصرف سرترالین، در زمان‌های مشخص باعث می‌شود تا بهترین نتیجه را برای شما داشته باشد. در صورتی که حس بهبودی به شما دست پیدا کرد، حتما پزشک خود را مطلع کنید و با نظر او مصرف را قطع کنید.
مدت زمان مصرف سرترالین
سوال اینجاست که تا چه زمانی سرترالین را باید مصرف کنیم؟ مدت زمان مصرف داروهای افسردگی، به خود شما و تجویز پزشک بستگی دارد. معمولا زمان شش ماه تا یکسال برای مصرف این دارو مناسب است.
فراموشی مصرف سرترالین
در صورتی که فراموش کنید یک دوز از این دارو را مصرف کنید، نه تنها ممکن است اثرگذاری خود را از دست بدهد، بلکه منجر به بروز عوارضی نیز می‌شود. به همین دلیل توصیه شده که دوز مصرفی خود را فراموش نکنید. در میان عوارضی که برای فراموش کردن دوز مصرف این دارو اعلام شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیج شدن و لرزش ناگهانی
- مضطرب و بی قرار شدن
- احساس سر درد، تهوع و استفراغ
نحوه قطع کردن دارو
بهتر است قطع دارو را با تشخیص پزشک خود کم کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مصرفی دارو را آهسته آهسته و با توجه به میزان دوز مصرفی خود کم کنید. اگر دو ماه یا بیشتر دارو را مصرف کنید و بهبودی حاصل شده باشد، پزشک دستور متفاوتی را برای شما تجویز قرار خواهد داد. در این شرایط باید دوز آن را به تدریج طی چند هفته کم کنید. هرچه مصرف شما بیشتر باشد، طول دوره کاهش دوز نیز بیشتر است.
مصرف بیش از اندازه سرترالین
مصرف زیاد این دارو مانند دیگر داروهای افسردگی، باعث بروز مشکلات جدی در بدن شما خواهد شد که در میان آنها می‌توان به آسیب‌های جدی به مغز و دیگر اندام‌های بدن، نتیجه معکوس، استفراغ و… اشاره کرد.
عوارض قرص سرترالین
اغلب داروهایی که برای اختلالات افسردگی تهیه می‌شوند، دارای عوارضی هستند که در قرص سرترالین نیز دیده می‌شود. در میان عوارضی که برای این دارو عنوان شده می‌توانیم به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد حالت تهوع، یبوست، اسهال، سوء هاضمه و اختلالات گوارشی
- ایجاد حس بی حالی و خستگی
- ایجاد سردرد
- خشکی دهان
- تغییر خلق و خو در روزهای اولیه مصرف
- تغییر وزن
- عرق کردن
- کم اشتها شدن
- مشکلات جنسی
- آبریزش بینی
- خارش طولانی
- ضربان بدون نظم
مصرف سرترالین در دوران بارداری
این دارو در دوران حساس بارداری، عوارضی را در جنین ایجاد خواهد کرد که مهم‌ترین آن فشار خون ریوی است. معمولا نوزادانی که مادران آنها در دوران بارداری این دارو را مصرف کرده‌اند، با مشکل فشار خون ریوی متولد می‌شوند. همچنین مصرف این دارو در سه ماهه اول بارداری مشکلات قلبی و عروقی را برای نوزاد در پی خواهد داشت.
مصرف سرترالین در دوران شیردهی
در دوران شیردهی، نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند اما سرترالین در این دوران منعی ندارد. این دارو به میزان کمی وارد شیر مادر و بدن نوزاد خواهد شد که البته تاثیری در نوزاد نخواهد داشت.
تاثیر سرترالین در باروری
داروی سرترالین روی باروری مردان موثر است. این دارو علائم بیماری‌های جنسی مانند کاهش میل جنسی، افزایش تاخیر انزال، تغییر هورمون‌های گردش خون و اختلالات مربوط به نعوظ را کاهش می‌دهد.
تداخلات دارویی با سرترالین
اگر داروی خاصی را مصرف می‌کنید، باید حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. سرترالین با داروهای زیر تداخلات دارویی شدیدی دارد:
- الیگلوستات
- فلیبانسرین
- ایزوکاربوکسازید
- لومیتاپید
- فنل زین
- پیموزید
- پروکاربازین
- سلژلین
- تیوریدازین
- ترانیل سیپرومین
بهتر است قبل از شروع مصرف دارو سرترالین، پزشک خود را از سایر داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع کنید. و در مورد تداخلاتی که ممکن است با مصرف آنها ایجاد شود، اطلاعاتی را به دست آورید. برخی از این داروها شدیدترین اختلالات را در پی خواهند داشت.
سوالات مهم در مورد سرترالین
سرترالین از عضله سازی جلوگیری می‌کند؟
این دارو تاثیری در روند عضله سازی ندارد.
آیا سرترالین برای افراد دیابتی مضر است؟
خیر، اما بهتر است در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی برای مصرف سرترالین بهتر است؟
بهتر است ابتدای روز و در ساعتی مشخص مصرف شود.
