اگر کودکمان تشنج کرد، چه کنیم؟
ما به عنوان والد، وقتی کودکانمان سرما می‌خورند، آبریزش بینی یا عفونت گوش دارند، می‌دانیم دقیقا با بچه‌ها و بهانه‌هایشان چه کنیم. وقتی کودکانمان دچار معده درد یا دل درد می‌شوند بر اساس تجربه حدس می‌زنیم که چه چیزی می‌تواند به بهبود آنها کمک کند و اشک‌هایشان را بند بیاورد. اما اگر کودکمان تب کند و در نهایت انقدر تبش بالا باشد که باعث تشنج شود، تعداد کمی از ما هول نمی‌شویم و آگاهیم که باید چه واکنشی نشان دهیم. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر شما را بیشتر با علل احتمالی تشنج و کارهایی که باید هنگام تشنج کودکتان انجام دهید، آشنا می‌کنیم.
از هر 20 کودک مبتلا به تب، یک کودک تشنج را تجربه می‌کند. این کودکان معمولاً بین 6 ماه تا 5 سال سن دارند. بدن کودک ممکن است برای چند دقیقه سفت شود و هوشیاری خود را از دست بدهد، سپس بیدار شود و به سرعت بهبود یابد.
دکتر آجی گوپتا، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «تماشای حمله‌ای که به کودک دست می‌دهد بسیار برای والدین بسیار ترسناک است. اما باید بدانید که بیشتر اوقات، تشنج‌های ناشی از تب بیش از یک بار اتفاق نمی‌افتد.»
تشنج و صرع چگونه با هم ارتباط دارند؟
اصطلاح “صرع” به یک بیماری خاص اشاره نمی‌کند، بلکه به تشنج‌های مکرر و غیرقابل کنترل در یک بازه زمانی طولانی اشاره دارد.
علل احتمالی تشنج در کودکان و نوجوانان چیست؟
- تب شدید
- ضربه مغزی
- استفاده مواد مخدر
- قند خون پایین
دکتر گوپتا می‌گوید: «بیشتر تشنج‌های تب‌دار بی‌ضرر هستند. فقط 5 درصد از کودکانی که تشنج ناشی از تب را تجربه می‌کنند به صرع مبتلا می‌شوند که به طور معمول یک یا چند مورد از شاخص‌های زیر را در خود دارند. از جمله:
- سابقه صرع در خانواده
- ناتوانی عصبی (مانند فلج مغزی)
- تاخیر در رشد
- تشنج‌های جزئی (یک اندام یا یک طرف از بدن) یا طولانی مدت (بیش از 15 دقیقه)
اگر کودک شما تشنج کند چه کاری باید انجام دهید؟
دکتر گوپتا می‌گوید: «بسیار مهم است اگر کودک شما تشنج کرد، وحشت نکنید. در عوض، سعی کنید آرام بمانید و کودک را مشاهده کنید.» او به والدین توصیه می‌کند که برای ایمن نگه داشتن کودک خود و جلوگیری از آسیب در هنگام تشنج این اقدامات را انجام دهند:
- کودک را روی یک سطح نرم مانند تخت قرار دهید.
- کودک را به پهلو یا شکم بخوابانید تا از خفه شدن او جلوگیری کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک نفس می‌کشد.
- هرگز در هنگام تشنج چیزی را در دهان کودک قرار ندهید.
- بزاق یا سایر مواد زائد دهان کودک را با یک پارچه نرم به آرامی تمیز کنید.
- زمان شروع تشنج را بررسی کنید و توجه داشته باشید که چقدر طول می‌کشد.
- در صورت عود تشنج ناشی از تب، هرگونه درمانی را که پزشک برای توقف تشنج تجویز کرده است، انجام دهید.
- اگر تشنج در عرض سه تا پنج دقیقه متوقف نشد یا کودک کاملاً به هوش نیامد، با اورژانس تماس بگیرید.
- هنگامی که کودک کاملاً بیدار است، به او دارویی (مانند استامینوفن، ایبوپروفن) برای کاهش تب بدهید.
پزشک چگونه کودک تشنج کرده را معاینه می‌کند؟
توصیف شما از تشنج کودک برای کمک به پزشک اطفال در ارزیابی مهم است. پزشک احتمالاً یک معاینه فیزیکی و احتمالاً برخی آزمایش‌های اساسی را انجام می‌دهد تا مطمئن شود که هیچ چیز دیگری به جز تب باعث تشنج نشده است.
کودک باید برای رد عفونت مانند مننژیت و همچنین مشکلات متابولیک مانند کم آبی بدن، سطوح پایین گلوکز یا سدیم مورد ارزیابی قرار گیرد. دکتر گوپتا می‌گوید: «هر یک از این دلایل زمینه‌ای تشنج باید به سرعت درمان شود. تنها چیزی که کودک به آن نیاز دارد استامینوفن برای کاهش تب، سوپ و آب بیشتر است. همچنین والدین باید خود را آزمایش کنند و این موقعیت را تمرین کنند تا در مواقع این چنینی دچار شوک نشوند.»
در چه شرایطی به پزشک مراجعه کنیم؟
بهتر است پس از مشاهده این علائم در کودکتان سریعا او را به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید:
- تشنجی که فقط در یک طرف بدن رخ می‌دهد.
- تب 104 درجه یا بالاتر.
- بیش از یک تشنج در یک روز یا در طول همان بیماری.
سخن آخر
در نهایت باید بدانید که تب در کودکان معمولا بر اثر عفونت شکل می‌گیرد و تا زمانی که عامل آن از بین نرود تب در بدن کودک تداوم خواهد داشت. این موضوع معمولا دو تا سه روز ادامه می یابد. توصیه می‌شود خود را بیهوده و بدون مشاهده علائمی نگران نکینید زیرا کودکانی که آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند معمولا بعد از 48 ساعت تب آنها متوقف خواهد شد.
توجه داشته باشید تبی که بر اثر عفونت در بدن ایجاد شود با استامینوفن و ایبوپروفن موقتا قطع می‌شود و تا زمانی که عفونت موجود در بدن از بین نرود تب به طور کلی متوقف نخواهد شد. داروهای تب‌بر عفونت را از بین نمی‌برد و باید با مراجعه به پزشک از آنتی بیوتیک مناسب برای از بین بردن عفونت در بدن اقدام کنید.
