از روش فرزندپروری مثبت چه می‌دانید؟
اگر از هر پدر یا مادری در مورد راز تربیت فرزندان سوال بپرسید، آنها ممکن است میلیون‌ها داستان را برای شما تعریف کنند که همه را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد: هیچ‌کس دقیقاً متوجه نشده که چه باید بکند! شیوه‌های فرزندپروری که برای یک خانواده مؤثر است ممکن است برای خانواده‌های دیگر مؤثر نباشد. به‌علاوه، زیر سایه والدین بودن برای بچه‌ها می‌تواند مجموعه‌ای از چالش‌ها را به همراه داشته باشد و حتی ممکن است ما را به عنوان والدین متعجب کند که آیا فرزندانمان را درست تربیت کرده‌ایم یا خیر. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر بیشتر در این باره خواهید خواند.
روانشناسان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اطفال موافق هستند که روش فرزندپروری ملایم یا فرزندپروری مثبت برای تربیت فرزندان یکی از سودمندترین راهبردهای فرزندپروری است. این نه تنها بر سلامت روانی و عاطفی فرزند شما تأثیر مثبت می‌گذارد، بلکه می‌تواند تأثیرات طولانی‌مدتی بر رابطه‌ای که با او ایجاد می‌کنید نیز بگذارد. دکتر کارن استرلا، متخصص اطفال، توضیح می‌دهد که چگونه فرزندپروری ملایم با سبک‌های فرزندپروری سنتی متفاوت است و چگونه می‌تواند تأثیر مثبتی بر آینده فرزند شما داشته باشد.
سبک فرزند پروری ملایم چیست؟
هدف از تربیت ملایم، تربیت فرزندانی با اعتماد به نفس بالا، مستقل و شاد است که از طریق همدلی، احترام و درک و تعیین مرزهای سالم به این ویژگی‌ها دست یافته‌اند. این سبک فرزندپروری تا حد زیادی بر رشد متناسب با سن تمرکز دارد.
سبک‌های سنتی فرزندپروری بر تنبیه و پاداش تمرکز دارند؛ اینگونه وقتی فرزندتان کار خوبی انجام می‌دهد یا رفتار خوبی از خود نشان می دهد، با فعالیت های سرگرم کننده، رفتارها و بازخورد مثبت به او پاداش می‌دهید. با این حال، اگر فرزندتان کار بدی انجام دهد، برای مثال، ممکن است تنبیه سختی برای او در نظر بگیرید که روانشناسان بشدت با این روش مخالفت می‌کنند.
فرزندپروری سنتی چگونه با فرزند خاطی برخورد می‌کند؟
در واقع والدین بهتر است به جای تمرکز بر تنبیه و پاداش، بر بهبود خودآگاهی و درک کودک از رفتار خود تمرکز کنند. دکتر استرلا می‌گوید: «به عنوان مثال، فرض کنید شما آماده می‌شوید تا برای کار از در خارج شوید. در راه باید فرزندتان را در مدرسه یا مهدکودک پیاده کنید، اما آنها عصبانی هستند و بدخلقی می‌کنند. شما نگران هستید که ممکن است دیر سر کار برسید و صبر شما به پایان می‌رسد. در این سناریو، والدینی که به سبک سنتی عمل می‌کنند، بچه را تنبیه می‌کنند و همراه آن سرزنش‌ها را روانه او می‌کنند. ممکن است سر کودک فریاد بزنید و بگویید که بسیار بچگانه رفتار می‌کند و باعث دیر رسیدن شما شده! در این مثال شما روی عملکرد فرزندتان و ناامیدی که برای شما ایجاد می‌کند متمرکز هستید. با فریاد زدن، حس ترس را به فرزند خود القا می‌کنید و اکنون هر دو احساس اضطراب یا عصبانیت می‌کنید. اینگونه رفتار کرن شما ممکن است حالت لجبازی فرزندتان را خاتمه دهد زیراکه آنها شما را به عنوان یک شخصیت معتبر می‌‍شناسند اما با این حال، رفتار آنها احتمالا دوباره تکرار می شود.
عوارض سبک فرزند پروری مستبدانه:
- از والدین به خاطر ترس و عواقب آن مثل تنبیه یا سرزنش اطاعت می‌کنند.
- مشکلات حرمت نفس و خود کم‌بینی پیدا می‌کنند چون نظراتشان عمدتاً بی‌ارزش شمرده می‌شود.
- معمولا پرخاشگر و کینه جو هستند.
- به علت عدم تجربه و مشارکت در چالش در آینده در حل مسائل منطقی مشکل پیدا می‌کنند و بیشتر هیجانشان را با پرخاشگری به مسائل واکنش نشان خواهند داد.
- به دلیل سخت گیری های مداوم والدین و ترس از تنبیه در این گروه بیشتر دروغ و پنهان کاری دیده می‌شود.
چه چیزی فرزندپروری ملایم را از سایر روش ها متمایز می‌کند؟
برخلاف سبک‌های فرزندپروری بیش از حد سفت و سخت یا سهل‌انگیز، به نظر می‌رسد که فرزندپروری ملایم دارای اشکالات بسیار کمی است. این به ندرت تأثیر منفی بر سلامت روان کودکان دارد. در عوض، عناصر دلسوزانه و درک کننده فرزندپروری ملایم ویژگی‌های مثبتی را پرورش می‌دهند که به رشد اجتماعی کودکان کمک می‌کند. و در عین حال دستورالعمل‌های مناسبی را برای تشویق رفتار مثبت ایجاد می‌کند.
نکته ای در ارتباط با این زمینه
در همین حال، کسانی که از شیوه‌های فرزندپروری سخت‌گیرانه‌تری مانند فرزندپروری مقتدرانه استفاده می‌کنند، ممکن است فرزندپروری ملایم را بیش از حد عادی بدانند. فرزندپروری مقتدرانه یک سبک فرزندپروری سختگیرانه است که بر تربیت کودکانی با انگیزه و با موفقیت تمرکز دارد. در نتیجه، والدین اغلب از بچه‌هایشان می‌خواهند که مهارت‌ها را تمرین کنند یا برای دوره‌های زمانی طولانی مطالعه کنند. اغلب به بهای فعالیت‌های تفریحی مانند قرار ملاقات، خوابیدن و سایر فعالیت‌های سرگرم‌کننده.
برای مثال:
آرام کردن کودک در حال گریه کردن به جای ناراحت شدن از او ممکن است بدیهی به نظر برسد. اما در اصطلاح والدین آرام، به این معنی است که شما از سنین پایین به فرزندتان همدلی را آموزش می دهید. والدین مهربان بیش از هر چیز درک درستی از فرزندان خود دارند.
اغلب، این به معنای تعدیل انتظارات آن ها از نحوه رفتار کودکان است تا منعکس کننده استانداردهای واقعی تر باشد.
مثال دوم:
برای مثال، اگر چه ممکن است ناامید کننده باشد که کودک نوپا در طول شب نخوابد. اما والدین مهربان درک می کنند که آن ها شیطنت نمی کنند. والدین با صحبت کردن به صورت آرامش بخش به جای تنبیه کودک، همدلی را الگوبرداری می کنند، که این ویژگی مثبتی است که می خواهند اعمال کنند.
وقتی به این شکل در موقعیت برخورد می‌کنید، نسبت به احساس فرزندتان همدلی و احترام نشان می‌دهید و به او فرصتی می‌دهید تا رفتار خود را در ذهنش پردازش کند و خود را مسئول بداند.
در آخر
شما باید به اندازه کافی صبور باشید تا زمانی را به درک فرزندتان و شناخت بهتر فرزندتان اختصاص دهید. دکتر استرلا می‌گوید: «این کمی سخت است، زیرا ممکن است والدین زیاد کار کنند یا بچه‌هایشان در مهدکودک، مدرسه یا کنار پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها باشند، بنابراین ممکن است ارتباط قوی‌تری با سایر مراقبانشان داشته باشند».
همانطور که در مورد هر سبک فرزندپروری وجود دارد، روش های فرزندپروری ملایم چالش های بالقوه ای را ایجاد می کند. بر خلاف فرزندپروری سهل‌انگیز، فرزندپروری ملایم مبتنی بر فقدان انضباط برای کودکان نیست، که گاهی اوقات به اشتباه تعبیر می‌شود. در عوض، فرزندپروری ملایم به معنای درک احساسات کودک در لحظه و پاسخ دادن به آن به روشی است که برای رفاه عاطفی کودک مفید است.
یکی از مهمترین مهارت ها و توانمندی هایی که افراد پیش از فرزندآوری می بایست بدان توجه داشته باشند، مهارت فرزند پروری موفق است. بدون شک کسب این مهارت ها می توانند تاثیر شگرفی بر آینده موفق و شاد فرزندان داشته باشد. مشاوره با روانشناسان باتجربه کودک و نوجوان و افراد متخصص می‌تواند بسیار راهگشا باشد.
