معرفی دارو: فنیل افرین هیدروکلراید
فنیل افرین هیدروکلراید یکی از داروهای رایج به منظور برطرف کردن احتقان است. این دارو خاصیتی سمپاتومیمتیک دارد. از این رو منجر به انقباض عروق و کاهش احتقان بینی می‌شود. فنیل افرین همچنین به منظور انقباض عضلات شعاعی عنبیه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازوکار این دارو با تاثیرگذاری بر رگ‌های خونی و منقبض کردن آنها دنبال می‌شود. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر به معرفی این دارو، موارد مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن پرداخته‌ایم.
موارد استفاده فنیل‌افرین هیدروکلراید
فنیل افرین هیدروکلراید یکی از ضد احتقان‌های رایج است که در فرآورده‌های موضعی بسیاری وجود دارد. موارد استفاده فنیل افرین مربوط به برطرف کردن نشانه‌های آلرژی، سرماخوردگی و آنفلوانزا است. فنیل افرین هیدروکلراید همچنین در برخی از شربت و قرص‌های سرماخوردگی وجود دارد. فنیل افرین هیدروکلراید با منقبض کردن رگ‌های خونی منجر به کاهش التهاب ملتحمه می‌شود.
از فنیل‌افرین هیدروکلراید همچنین برای گشاد کردن مردم چشم در حین انجام عمل‌های جراحی چشم و معاینات استفاده می‌شود. علاوه بر این‌ها، این دارو برای درمان افت شدید فشار خون در مواردی که فرد علاوه بر هیپوتانسیون دچار تاکی‌کاردی (تُندتپشی) نیز شده باشد به کار می‌رود. فنیل افرین هیدروکلراید در مواردی که فرد دچار آلرژی و مشکلات سینوزیت شده باشد نیز تجویز می‌شود.
عوارض جانبی فنیل‌افرین هیدروکلراید
عوارض جانبی فنیل افرین هیدروکلراید از فردی به فرد دیگر متفاوت است. هرچند که این دارو دارای اثرات و عوارض جانبی زیادی نیست اما گاهی اوقات ممکن است آثار ناشی از آن قابل توجه باشند. با این حال اثرات جانبی فنیل افرین هیدروکلراید ممکن است از فهرستی که در ادامه می‌بینم فراتر باشند:
- آریتمی قلبی
- سکته‌ی قلبی
- سردرد
- تار شدن دید
- واکنش‌های حساسیتی
- حساس شدن به نور
- سوزش بینی
- خشکی گلو
- عطسه
موارد احتیاط مصرف فنیل افرین هیدروکلراید
مهم‌ترین نکته در مصرف فنیل‌افرین هیدروکلراید این است که سابقه حساسیت خود به هر داروی دیگری را به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که به فنیل افرین هیدروکلراید یا داروهای هم خانواده آن حساسیت دارید، از مصرف آن اجتناب کنید. در صورتی که مبتلا به هر یک از شرایط زیر هستید نیز مراتب را با پزشک خود در میان بگذارید:
- سابقه ابتلا به فشار خون بالا
- ابتلا به هر گونه بیماری قلبی و عروقی
- بیماری‌های کلیوی
- آسیب‌های نخاعی
- اختلالات تیروئید
- دیابت
- بیماری‌های روانی
- بیماری‌های چشم
در صورتی که تعداد قطره‌ها زیاد است، بین هر قطره پنج دقیقه استراحت دهید. در افراد مسن این احتمال وجود دارد که یک روز بعد از مصرف فنیل افرین هیدروکلراید، تنگ شدن برگشتی مردمک چشم بروز دهد. در صورتی که تغییرات بینایی بیش از حد شدند یا علائم ناشی از بیماری عود کردند، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تجویز وریدی این دارو نیز برای بیماران برادی کاردی شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. بهتر است در بیماران برادیکاردی قلبی و مبتلا به نارسایی‌های قلب و عروق، این دارو را با احتیاط مصرف کنید.
تداخلات دارویی فنیل‌افرین هیدروکلراید
مصرف برخی داروها ممکن است باعث بروز تداخل با فنیل‌افرین هیدروکلراید شوند. این تداخلات گاهاً خود را با کاهش اثرات داروی دیگر یا افزایش آن نشان می‌دهد. در فهرست زیر، برخی از داروهایی که بیشترین تداخل را با فنیل افرین هیدروکلراید دارند مشاهده می‌کنیم.
- داروهای مهارکننده مونوآمین اکسید، از جمله: سلژیلین، لینوزولاید و موارد مشابه. در مصرف این داروها و داروی فنیل‌افرین هیدروکلراید لازم است که دو هفته زمان داشته باشیم.
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- داروهای فشار خون
- داروهای درمان قلب و عروق
- کلسیم چنل بلاکرها
- دیگوکسین
- دیگر داروهای ضد احتقان
- داروهای درمان میگرن
علائم اوردوز فنیل‌افرین هیدروکلراید
مصرف زیاد فنیل افرین هیدروکلراید ممکن است باعث بروز عوارض جدی شود. در صورت مصرف بیش از حد، افزایش بیش از حد ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون مشاهده خواهد شد. اختلالات ریتم قلبی و بروز اختلال در بینایی از علائم اوردوز فنیل افرین هیدروکلراید هستند. همچنین امکان بروز سکته قلبی و مغزی و خون‌ریزی‌های مغز نیز وجود دارد. تهوع، استفراغ و احتباس ادراری نیز می‌تواند از نشانه‌های مصرف بیش از حد فنیل افرین هیدروکلراید باشد.
فراموش کردن مصرف دارو
در صورت فراموش کردن مصرف دارو، دوز را بلافاصله استفاده کنید. در صورتی که به مصرف دوز بعدی نزدیک هستید، از مصرف دارو خودداری کنید. همچنین از دو برابر کردن دوز بعدی به منظور جبران دوز فراموش شده نیز اجتناب کنبد. دارو را مطابق با میزان تجویز شده و دستور پزشک مصرف کنید. هرگز دارو را بیش از اندازه مصرف نکنید. مصرف بیش از حد دارو نه تنها علائم آن را بهبود نمی‌بخشد، بلکه باعث ایجاد عوارض جانبی جدی‌تری نیز خواهد شد.
نحوه نگهداری فنیل افرین هیدروکلراید
دارو را در بطری مربوطه نگه داشته و آن را در جای خشک و خنک قرار دهید. از قرار دادن دارو در معرض حرارت و یخ‌زدگی اجتناب کنید. بعد از هر بار استفاده، درب بطری را محکم ببندید. داروی فنیل‌افرین هیدروکلراید را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
