بیماری پارکینسون و علائم آن

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشروندۀ سیستم عصبی است که بر حرکت تأثیر می‌گذارد. علائم به تدریج شروع می‌شود، گاهی اوقات فقط با یک لرزش به سختی قابل مشاهده است. لرزش شایع است. اما این اختلال معمولاً باعث سفتی یا کند شدن حرکت می‌شود. در مراحل اولیۀ بیماری پارکینسون، ممکن است صورت شما حالات کمتری داشته باشد یا بیان نداشته باشد.

هنگام راه رفتن ممکن است دستان شما تاب نخورند. گفتار شما ممکن است نرم یا شل شود. علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت شرایط شما با گذشت زمان بدتر می‌شود. اگرچه پارکینسون قابل درمان نیست. اما داروها ممکن است علائم شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند. گاهی اوقات، پزشک شما ممکن است جراحی را برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم شما پیشنهاد دهد. در ادامۀ این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ دکتر به مبحث بیماری پارکینسون خواهیم پرداخت.

علائم پارکینسون

علائم و نشانه‌های بیماری پارکینسون می‌تواند برای همه متفاوت باشد. علائم اولیه ممکن است خفیف بوده و مورد توجه قرار نگیرند. علائم اغلب از یک طرف بدن شما شروع می‌شود و معمولاً پس از شروع علائم در هر دو طرف نیز بدتر می‌شود. علائم و نشانه‌های پارکینسون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 لرزش

معمولاً از یک اندام، اغلب دست یا انگشتان شما شروع می‌شود. شما ممکن است انگشت شست و سبابۀ خود را به عقب و جلو بمالید، که به عنوان لرزش قرص شناخته می‌شود. ممکن است هنگام استراحت دست شما بلرزد.

حرکت آهسته (برادیکینزی)

با گذشت زمان، بیماری پارکینسون ممکن است حرکت شما را کند و کارهای ساده را دشوار و وقت گیر کند. ممکن است هنگام راه رفتن قدم‌های شما کوتاه‌تر شود. شاید بلند شدن از صندلی دشوار باشد. هنگام راه رفتن ممکن است پاهایتان را بکشید.

عضلات سفت و سخت

سفتی عضله ممکن است در هر قسمت از بدن شما ایجاد شود. عضلات سفت می‌توانند دردناک باشند و دامنۀ حرکتی شما را محدود کنند.

اختلال در وضعیت بدن و تعادل

وضعیت شما ممکن است بدتر شود، یا ممکن است در نتیجۀ بیماری پارکینسون مشکلات تعادل داشته باشید.

از دست دادن حرکات خودکار

 ممکن است توانایی انجام حرکات ناخودآگاه، از جمله چشمک زدن، لبخند زدن یا تاب دادن دستان هنگام راه رفتن را داشته باشید.

گفتار تغییر می‌کند

شما ممکن است قبل از صحبت کردن، به آرامی یا سریع صحبت کنید، بد دهنی کنید یا درنگ کنید. گفتار شما ممکن است بیشتر یکنواخت باشد تا اینکه عطف معمول داشته باشد.

تغییرات در نوشتن

نوشتن ممکن است سخت شود و نوشتن شما کوچک به نظر برسد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت داشتن هر یک از علائم مرتبط با پارکینسون، به پزشک خود مراجعه کنید نه تنها برای تشخیص وضعیت خود بلکه برای رد سایر علل مداخله کننده در بروز علائم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

علت ایجاد بیماری پارکینسون

در پارکینسون، سلول‌های عصبی خاصی در مغز به تدریج تجزیه یا از بین می‌روند. بسیاری از علائم به دلیل از دست دادن سلول‌های عصبی است که یک پیام رسان شیمیایی در مغز شما به نام دوپامین ایجاد می‌کند. وقتی سطح دوپامین کاهش می‌یابد، باعث فعالیت غیرطبیعی مغز می‌شود و منجر به اختلال در حرکت و سایر علائم بیماری پارکینسون می‌شود.

علت بیماری پارکینسون ناشناخته است. اما به نظر می‌رسد عوامل مختلفی در این امر نقش دارند، از جمله ژن‌ها، محققان جهش‌های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند باعث پارکینسون شود. اما این موارد غیر معمول است به جز در موارد نادر با بسیاری از اعضای خانواده که مبتلا به پارکینسون هستند. با این حال، به نظر می‌رسد برخی تغییرات ژنی خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش می‌دهد اما ممکن است عوامل زیر نیز در این ایجاد بیماری نقش داشته باشند:

محرک‌های محیطی

قرار گرفتن در معرض سموم خاص یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد. اما خطر نسبتاً ناچیز است. محققان همچنین متذکر شده‌اند که بسیاری از تغییرات در مغز افراد مبتلا به پارکینسون رخ می‌دهد. هرچند دلیل وقوع این تغییرات مشخص نیست.

این تغییرات شامل موارد زیر است:

حضور اجسام لوئی خاص درون سلول‌های مغزی نشانگر میکروسکوپی پارکینسون است. این اجسام بدن، لوئی نامیده می‌شوند و محققان معتقدند این اجسام لوئی سرنخ مهمی برای علت بیماری پارکینسون دارند. (آلفا-سینوکلئین) در بدن لوئی یافت می‌شود. اگرچه بسیاری از مواد در بدن لوئی یافت می‌شود، دانشمندان معتقدند که یکی از آن‌ها پروتئین طبیعی و گسترده‌ای است که آلفا-سینوکلئین (a-synuclein) نامیده می‌شود. این در تمام بدن‌های دارای لوئی به صورت توده‌ای وجود دارد که سلول ها نمی‌توانند تجزیه شوند. این در حال حاضر مورد توجه مهم محققان بیماری پارکینسون است.

عوامل خطر بیماری پارکینسون

تصور می‌شود از هر 500 نفر 1 نفر مبتلا به پارکینسون است. بیشتر افراد مبتلا به پارکینسون در سن بیش از 60 سالگی علائم خود را نشان می‌دهند. اگرچه حدود 1 نفر از هر 20 نفر مبتلا اولین بار علائم را در زیر 40 سالگی تجربه می‌کنند. عوامل خطر کلی برای بیماری پارکینسون عبارتند از:

 سن

 بزرگسالان به ندرت پارکینسون را تجربه می‌کنند. به طور معمول در اواسط یا اواخر زندگی شروع می‌شود و با افزایش سن خطر افزایش می‌یابد. افراد معمولاً در حدود 60 سالگی یا بالاتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

 وراثت

داشتن یک فرد نزدیک با پارکینسون احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. با این حال، خطرات شما هنوز ناچیز است. مگر اینکه در خانوادۀ خود بستگان زیادی با بیماری پارکینسون داشته باشید.

 جنسیت

مردان بیش از زنان به پارکینسون مبتلا می‌شوند.

قرار گرفتن در معرض سموم

 قرار گرفتن مداوم در معرض علف کش‌ها و آفت کش‌ها و جیوه ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کمی افزایش دهد.

عوارض بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون اغلب با این مشکلات اضافی همراه است، که ممکن است قابل درمان باشد:

مشکلات تفکر

شما ممکن است مشکلات شناختی (زوال عقل) و مشکلات فکری را تجربه کنید. این موارد معمولاً در مراحل بعدی بیماری پارکینسون اتفاق می‌افتد. چنین مشکلاتی پاسخ چندانی به داروها نمی‌دهد.

افسردگی و تغییرات عاطفی

 ممکن است افسردگی را تجربه کنید. گاهی اوقات این افسردگی در مراحل اولیه است. دریافت درمان افسردگی می‌تواند از عهدۀ چالش‌های دیگر بیماری پارکینسون برآید. همچنین ممکن است تغییرات عاطفی دیگری مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن انگیزه را تجربه کنید. پزشکان ممکن است برای درمان این علائم، داروهایی به شما بدهند.

مشکلات بلع

با پیشرفت شرایط ممکن است در بلع دچار مشکل شوید. بزاق ممکن است به دلیل کند شدن بلع در دهان شما جمع شده و منجر به ریزش آب شود.

مشکلات جویدن و غذا خوردن

پارکینسون در مراحل آخر بر روی عضلات دهان شما تأثیر می‌گذارد و جویدن را دشوار می‌کند. این می‌تواند منجر به خفگی و تغذیۀ نامناسب شود.

مشکلات خواب و اختلالات خواب

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب دارای مشکلات خواب هستند. از جمله بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام یا خوابیدن در طول روز. افراد همچنین ممکن است اختلال رفتار خواب، حرکت سریع چشم را تجربه کنند. داروها ممکن است به مشکلات خواب شما کمک کنند.

مشکلات مثانه

 بیماری پارکینسون ممکن است باعث مشکلات مثانه شود.از جمله عدم توانایی کنترل ادرار یا مشکل یبوست. بسیاری از مبتلایان به بیماری پارکینسون به یبوست مبتلا می‌شوند که علت اصلی آن کاهش سرعت دستگاه گوارش است.

فشار خون تغییر می‌کند

 هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشار خون (افت فشار خون ارتواستاتیک) ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر داشته باشید.

اختلال عملکرد بو

ممکن است در احساس بویایی خود مشکلاتی را تجربه کنید. ممکن است در تشخیص بوهای خاص یا تفاوت بین بوها مشکل داشته باشید.

خستگی

 بسیاری از افراد مبتلا به پارکینسون به خصوص در اواخر روز انرژی خود را از دست می‌دهند و خستگی را تجربه می‌کنند. علت آن همیشه مشخص نیست.

درد

برخی از افراد مبتلا به پارکینسون، درد را در مناطق خاصی از بدن خود و یا در سراسر بدن خود تجربه می‌کنند.

اختلال عملکرد جنسی

برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون متوجه کاهش میل یا عملکرد جنسی می شوند.

جلوگیری از بروز بیماری پارکینسون

از آنجا که علت پارکینسون ناشناخته است، روش‌های اثبات شده برای پیشگیری از بیماری نیز به عنوان یک معما باقی مانده است. برخی تحقیقات نشان داده است که ورزش منظم هوازی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد. برخی تحقیقات دیگر نشان داده است که افرادی که کافئین مصرف می‌کنند که در قهوه، چای و نوشابه یافت می‌شود کمتر از کسانی که آن را نمی‌نوشند به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند.

چای سبز همچنین به کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون مربوط می‌شود. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا کافئین در واقع از ابتلا به پارکینسون محافظت می کند یا از راه دیگری با آن ارتباط دارد. در حال حاضر شواهد کافی برای نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین دار جهت محافظت در برابر پارکینسون وجود ندارد.