او آر اس (ORS – Oral Rehydration Salt) فرآورده‌ای خوراکی برای جبران آب و نمک از دست رفته بدن است. این محصول عمدتاً در اسهال‌های متوسط تجویز می‌شود. او آر اس حاوی قند، الکترولیت و سیترات است. (ORS) معمولاً به شکل پودر بوده و به صورت ساشه به فروش می‌رسند. برای مصرف آن نیز عموماً لازم است با مقدار مشخصی آب جوشیده سرد شده حل شود. اشکال دارویی دیگر آن به صورت قرص جوشان و در مواردی نیز به شکل سرم مصرف می‌شود. این دارو قادر به جبران کربوهیدرات‌ها و الکترولیت‌های از دست رفته بدن است. سازمان بهداشت جهانی، این دارو را به عنوان یکی از داروهای ضروری طبقه‌بندی کرده است. در مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر شما را با این دارو، موارد مصرف و عوارض جانبی آن آشنا خواهیم کرد.
موارد استفاده او آر اس
پودر (ORS) به طور کلی به منظور آبرسانی و هیدراته کردن بدن کاربرد دارد. استفاده از او آر اس برای تأمین نمک و مایعات بدن بوده و در زمانی که بدن فرد به هر دلیل املاح خود را از دست داده است مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیشگیری از تشدید دهیدراتاسیون بدن، کاربرد عمومی او آر اس است. این دارو در دسته داروهای گوارشی قرار می‌گیرد و عمده‌ترین کاربرد آن در زمانی است که بیمار دچار اسهال‌های متوسط شده باشد. همچنین این محلول قادر است الکترولیت‌های ضروری بدن را نیز تأمین کند. از دست رفتن الکترولیت‌های ضروری می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد. بیماری‌های عفونی، اسهال و استفراغ، گرمازدگی، مسمومیت‌های شدید و سوختگی از جمله مواردی هستند که می‌توانند باعث از دست رفتن الکترولیک‌های ضروری بدن شوند.
عوارض جانبی او آر اس
این دارو در صورتی که به میزان مشخص شده مصرف شود، عارضه جانبی خاصی در پی نخواهد داشت. هرچند که ممکن است عوارضی را در پی داشته باشند. عمده عوارضی که ناشی از مصرف بیش از اندازه این دارو هستند شامل پف کردن پلک‌ها، تشنگی بیش از حد و بروز تشنج در کودکان کمتر از یک سال است. در صورتی که هر یک از این علائم را در هنگام مصرف او آر اس مشاهده کردید لازم است مراتب را با پزشک خود در میان بگذارید. با این وجود تا کنون گزارشی مبنی بر عارضۀ جانبی در مصرف دوزهای پایین این دارو ثبت نشده است. این دارو باید بلافاصله بعد از تهیه شدن مصرف گردد.
موارد احتیاط مصرف او آر اس
این دارو می‌تواند املاح و آب از دست رفته در بدن کودکان را جبران نماید. اما باید در نظر داشت که مصرف غذاهای دیگر در حین هیدراسیون بدن ضرورت دارد. به منظور جلوگیری از استفراغ در نوزادان لازم است دارو را به آهستگی به آنان خوراند. در صورتی که مبتلا به هر یک از بیماری‌های زیر هستید لازم است پیش از اقدام به مصرف او آر اس، پزشک خود را مطلع نمایید. این افراد باید در مصرف او آر اس احتیاط نمایند.
- هر گونه نارسایی قلبی
- تجمع آب در بدن
- مشکلات مثانه و ادرار
- مشکلات کلیه و کبد
- خون‌ریزی‌های مقعدی
- استفراغ و اسهال شدید
- وجود اختلالات در جذب گلوکز
- رژیم‌های غذایی کم سدیم و کم پتاسیم
همچنین در صورتی که هر گونه سابقۀ حساسیت به هر یک از محتویات موجود در داروی او آر اس دارید باید از مصرف آن اجتناب نمایید. مورد منع مصرف دیگر، مبتلایان به سطح بالای پتاسیم خون است. همچنین مبتلایان به بیماری انسداد روده و بیماران کبد و کلیه نباید از نوع قرص جوشان آن استفاده کنند. در زمان بارداری و شیردهی، دارو را تنها با تجویز پزشک و به میزان مجاز مصرف کنید.
تداخلات دارویی او آر اس
تا کنون گزارشی مبنی بر اختلالات دارویی او آر اس ارائه نشده است. با این حال مصرف برخی از داروها ممکن است عملکرد آن را تغییر دهد. بنابراین لازم است پیش از مصرف دارو، فهرستی از تمام داروهایی که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با پزشک خود در میان بگذارید. این داروها شامل همۀ داروهای با نسخه و داروهای گیاهی و مواردی است که در طب سنتی تجویز می‌شوند.
علائم اورودز این دارو
علائم مصرف بیش از حد داروی او آر اس شامل تنگی نفس، غش کردن و ضعف است. در صورت مشاهدۀ هر یک از این علائم در حین مصرف او آر اس، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید. در صورت بروز استفراغ در کودکان شیرخوار، مصرف این دارو را به مدت 10 دقیقه قطع کرده و پس از آن، مقدار کمتری از آن را به او بنوشانید.
فراموش کردن مصرف دارو
این دارو را باید در دوزهای منظم و به اندازه مصرف کنید. در صورت فراموش کردن مصرف او آر اس، به محض یادآوری آن را استفاده کنید. اگر به مصرف دوز بعدی نزدیک هستید، می‌توانید مقدار مصرفی را با هماهنگی پزشک خود افزایش دهید. از دو برابر کردن دوز بعدی به منظور جبران دوز فراموش شده اجتناب کنید. درمان را تا بهبودی کامل اسهال ادامه دهید.
نحوه‌ی نگهداری او آر اس
از مصرف دارویی که منقضی شده است اجتناب کنید. اشکال مختلف داروی او آر اس (قرص جوشان، سرم وریدی و ساشۀ محتوی پودر) را در دمای بین 15 تا 30 درجۀ سانتی‌گراد نگهداری کنید. این دارو را دور از معرض نور خورشید و در محیط خشک قرار دهید. از قرار دادن آن در دسترس کودکان خودداری کنید. پس از تهیۀ محلول او آر اس، آن را در کمتر از 24 ساعت مصرف کنید. محلول را در یخچال نگهداری کرده و بعد از گذشت زمان مصرف، آن را دور بریزید.
