همه چیز درباره نسخه‌نویسی الکترونیکی
از ابتدای دی ۱۴۰۰ براساس مصوبه دولت نسخه‌نویسی الکترونیکی به طور کامل به اجرا در آمد و نسخه‌های آنلاین به طور کامل جایگزین نسخه‌های کاغذی شدند. این رویه جدید به چه معنا است؟ از این به بعد بیماران چگونه داروهای خود را باید از داروخانه‌ها تهیه کرد و بیمه‌ها چگونه هزینه دارو و درمان را پرداخت خواهند کرد؟ در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
از سال ۹۵ دولت در پی آماده کردن زیرساخت نسخه‌نویسی الکترونیک برآمد. در اواخر ۹۸ که کرونا در ایران شیوع پیدا کرد، دولت از این تهدید به عنوان فرصت استفاده کرد و برای پیشگیری از ازدحام، در مرحله اول تمدید اعتبار و در مرحله بعد در اسفند ۹۹ صدور دفترچه‌های کاغذی را متوقف کرد و در آخرین مرحله برای اجرای کلی این طرح، از اول دی ۱۴۰۰ نسخه‌نویسی آنلاین به طور کامل جایگزین نسخه‌های کاغذی شدند.
چرا نسخه‌نویسی آنلاین شد؟
کاهش هزینه‌های صدور و تمدید دفترچه از جمله اهدافی است که دولت برای اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک مطرح کرده است. به گفته امیرعباس منوچهری، معاون درمان سازمان تأمین اجتماعی، سالانه حدود ۲۲ میلیون دفترچه صادر و حدود ۳۸ میلیون مراجعه در سال بابت تمدید دفترچه‌های بیمه انجام می‌شد. به عبارت دیگر، در مجموع سالانه ۶۰ میلیون نفر برای صدور و تمدید دفترچه‌های بیمه به مراکز بیمه در سراسر کشور مراجعه می‌کردند که علاوه بر صرف وقت و انرژی برای مراجعان و سازمان بیمه‌گر، صدور این دفترچه‌ها هزینه‌های بسیاری را برای دولت به همراه داشته است. او گفته که اجرای کامل طرح نسخه‌نویسی آنلاین، در هر سال می‌تواند ۴هزار میلیارد تومان به نفع کشور باشد.
او همچنین شفاف‌سازی در حوزه دارو را یکی دیگر از اهداف این طرح دانسته و گفته است: «در حال حاضر همه چیز در نسخه الکترونیک ثبت می‌شود و هزینه اضافی به بیمار و درمانگران تحمیل نمی‌شود.» به این معنا که نظارت بر نسخه‌ها و دارویی‌هایی که در داروخانه به فروش می‌رسد به واسطه ثبت آنها در سامانه الکترونیکی دارو افزایش خواهد یافت و امکان فروش دارو بدون نسخه و با قیمت‌های کلان کم خواهد شد. از دیگر مزایای این طرح کاهش اشتباهات نسخه‌خوانی به واسطه صدور نسخه تایپی و الکترونیکی و کاهش اشتباهات پزشکی از جلمه تداخلات دارویی خواهد بود.
تا به امروز چند درصد از این طرح اجرایی شده است؟
به گفته دکتر مهدی رضایی، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران، در اجرای این طرح استان‌ها به سه گروه تقسیم شده‌اند. استان‌هایی به آنها اجازه داده شده تا در مراکز سطح دوم خدمتی تا ۱۰درصد نسخه پیچی نیمه الکترونیک داشته باشند و در فرصتی سه ماهه به نقطه مطلوب برسند. این استان‌ها ۹۰ درصد در اجرای این طرح پیشرفت داشته‌اند.
اما گروه دوم استان‌های حضور دارند که ۸۰ درصد در اجرای طرح پیشرفت داشته‌اند. این استان‌ها تا سقف ۲۰ درصد اجازه نسخه پیچی نیمه الکترونیک را در داروخانه و پاراکلینیک دارند. استان‌های گروه سوم را نیز استان‌هایی تشکیل می‌دهند که در این طرح کمتر از ۷۰ درصد پیشرفت داشته‌اند. این استان‌ها حداکثر ۳۰ درصد اجازه نسخه‌پیچی نیمه الکترونیک دارند.
مریم حسینی سرپرست اداره کل بیمه سلامت استان تهران در اولین روز این اجرای کامل طرح نسخه‌نویسی آنلاین، تحقق نسخه الکترونیک در بیمه سلامت را در ۲۳ استان کشور بالای ۸۰ درصد و در ۹ استان هم این شاخص را بیش از ۹۰ درصد عنوان کرده است. به گفته او، شاخص تحقق نسخه پیچی الکترونیک و نسخه‌نویسی الکترونیک در تهران ۶۲ درصد برآورد شده است. او دلیل پایین بودن این شاخص در تهران را به دلیل مراجعه بیماران از استان‌های هم جوار به پایتخت عنوان کرده است.
تهیه دارو بعد از نسخه‌نویسی آنلاین چطور خواهد بود؟
با اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی، بیمار می‌تواند با مراجعه به داروخانه و ارائه کد ملی، داروهایی که پزشک برای او تجویز کرده را دریافت کند. نسخه به صورت الکترونیکی پس از ثبت توسط پزشک در سامانه در اختیار داروخانه قرار می‌گیرد. همچنین وضعیت بیمه فرد با ارائه کد ملی توسط داروخانه بررسی شده و هزینه دارو محاسبه می‌شود.
پزشکان غیرطرف قرارداد با بیمه‌های تامین اجتماعی و بیمه سلامت نیز می‌توانند دارو را در سربرگ خودشان بنویسند و نام و نام خانوادگی و کدملی بیمار را نیز روی سر نسخه خودشان می‌نویسند. بیمار نیز برگه را به داروخانه می‌برد و داروخانه با همان کد ملی می‌تواند به راحتی در سیستم بیمه وضعیت بیمه شما را بررسی کند و دارو را پس از نسخه‌خوانی الکترونیکی به شما تحویل دهد.
بر این اساس اگر پزشکی درخواست قرارداد برای بیمه‌ای را داشته باشد، بلافاصله قراردادش مورد پذیرش قرار می‌گیرد و دیگر نیازی به مراجعه حضوری برای ثبت قرارداد و یا تمدید کردن آن را ندارد و همانطور که گفته شد پرداخت و تسویه حساب پزشک نیز به موقع برایش انجام می‌گیرد.
نحوه پیوستن پزشکان به طرح
پزشکان برای پیوستن به طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی باید ابتدا در سامانه ثبت نام نسخه‌نویسی الکترونیکی ثبت نام کنند و اعلام آمادگی برای مشارکت در طرح را داشته باشند. پس از آن باید از اپلیکیشن‌های مخصوص یا سامانه نسخه‌نویسی برای اینکار استفاده کنند. با وارد کردن کد ملی بیمار در این سامانه‌ها یا اپلیکیشن‌ها، پرونده سلامت بیمار و البته سوابق بیمه‌ای او نمایش داده خواهد شد. پزشک به کمک این اطلاعات می‌تواند نسخه دقیق‌تری ثبت کنند.
با ثبت نسخه الکترونیکی در سامانه توسط پزشک، حق‌الزحمه او که باید از سوی بیمه پرداخت شود، در پایان همان روز به حساب وی واریز خواهد شد. این شرایط برای پزشکان بسیار مطلوب خواهد بود چرا که مثل دریافت وجه از خود بیمار است و تاخیرهای پرداختی بیمه را پوشش می‌دهد.
به این ترتیب پزشکان بیشتری تمایل به عقد قرارداد با بیمه‌های مختلف خواهند داشت. امکان عقد قرارداد نیز برای پزشکانی که متمایل به این کار هستند به صورت اینترنتی و غیرحضوری فراهم شده و نیاز به مراجعه حضوری به مراکز مربوط نیست. همچنین تمدید قرارداد نیز از طریق همین سامانه صورت می‌گیرد و بی‌نیاز به مراجعه حضوری شده است.
اگه پزشکی به سامانه الکترونیکی تامین اجتماعی متصل نباشد یا دسترسی خود را فراموش کرده، می‌تواند به سامانه 1666 (سازمان بیمه سلامت) تماس بگیرد.
