آلرژی به کپک
حساسیت به مواد مختلف شیمیایی و طبیعی در برخی افراد دیده می‌شود. حساسیت انواع مختلفی داشته از سطح معمولی تا حاد در افراد مختلف، تفاوت دارد. زمانی که حساسیت به یک ماده در فردی بسیار شدید شود، تبدیل به آلرژی خواهد شد. در این مقاله از سری مقالات مجله سلامت اسنپ دکتر، سعی شده است به طور کامل موضوع آلرژی به کپک را برای شما بیان کنیم.
کپک چیست؟
کپک‌ها قارچ‌های ریزی هستند که هاگ‌های (اسپور) آنها در هوا شناور بوده و توسط باد به نقاط مختلف جابه جا خواهند شد. آنها محیط مرطوب را دوست دارند و برای رشد به چهار چیز نیاز دارند: غذا، هوا، دمای مناسب و آب. کپک را می‌توان در محیط خانه یا در فضای باز مشاهده کرد. کپک‌ها در هوا وجود دارند اما برخی از افراد اگر در معرض حجم زیادی از برخی از کپک‌ها قرار بگیرند ممکن است واکنش آلرژیک یا علائم آسم را بروز دهند.
آلرژی چیست؟
آلرژی واکنش نامطلوب بدن است که به دلیل پاسخ سیستم ایمنی بدن به موردی مهاجم که با بدن در تماس بوده، استنشاق شده یا بلعیده شده است رخ می‌دهد. این واکنش‌ها شامل:
- عطسه
- سرفه
- بثورات پوستی
- درد معده
- اسهال
- افت فشار خون
با مدیریت و آموزش مناسب، افراد مبتلا به آلرژی می‌توانند زندگی سالم و طبیعی داشته باشند.
علائم آلرژی به کپک
وقتی هاگ‌های کپک در محیط آزاد می‌شوند، می‌توانند در لایه داخلی بینی رسوب کرده و علائم تب یونجه را ایجاد کنند. هاگها همچنین می‌توانند به ریه‌ها رسیده و علائم آسم در فرد حساس را تحریک کنند. در موارد نادر، یک بیماری جدی به نام (آسپرژیلوز برونکوپلومونر آلرژیک) ایجاد می‌شود. آلرژی به کپک علائمی همچون انواع دیگر آلرژی‌های تنفسی را دارد که این علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
- عطسه کردن
- آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
- سرفه
- خارش چشم، بینی و گلو
- اشک از چشم
- پوست خشک و پوسته پوسته شدن
لازم به ذکر است؛ علائم آلرژی به کپک در هر فرد نسبت به دیگری متفاوت بوده و برای افراد گوناگون از سطح خفیف تا سطح حاد ممکن است رخ دهد. به طور کلی برخی از این علائم ممکن است در بعضی از زمان‌های سال شدت بیشتری داشته باشند، مثل زمان‌هایی که هوا مرطوب است. در این شرایط ممکن است با سطح حاد آلرژی به کپک مواجه شوید.
آلرژی کپک و علائم آسم
اگر به آلرژی کپک یا آسم مبتلا هستید، باید بدانید اگر در فضایی باشید که هاگ کپک وجود دارد، ممکن است علائم آسم در شما نمایان شود. در بعضی افراد مبتلا به آسم ممکن است با قرار گرفتن در فضایی که برخی کپک‌ها وجود دارند، دچار حمله شدید آسمی شوند.
علائم و نشانه‌های آسم:
- سرفه کردن
- خس خس سینه هنگام تنفس
- تنگی نفس
- تنگی قفسه سینه
علل بروز حساسیت به کپک
مانند هر آلرژی دیگری، علائم حساسیت به کپک نیز با واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود. زمانی که هاگ‌های موجود در هوا توسط یک فرد استنشاق شوند، بدن فرد آنها را به عنوان مهاجمین خارجی می‌شناسد و برای مقابله با آنها پادتن‌های ضد آلرژی ترشح می‌کند. حتی تا مدتی پس از خروج فرد از محلی که در هوای آن هاگ کپک وجود داشته است، باز هم بدن پادتن ترشح خواهد کرد تا در صورت مواجه مجدد با آن مهاجم خارجی، سیستم ایمنی بدن فرد واکنش نشان دهد. این واکنش سیستم ایمنی بدن باعث ترشح موادی همچون هیستامین شده و علائمی مثل خارش، آبریزش از چشم، آبریزش بینی، عطسه و سایر علائم حساسیت به کپک را ایجاد خواهد کرد.
کپک‌ها انواع متفاوتی دارند، اما فقط برخی از آنها باعث بروز حساسیت خواهند شد. به یاد داشته باشید که حساسیت به یک نوع از کپک دلیلی بر حساسیت به انواع دیگر آن نیست. بنابراین نام چند کپک که به طور حتم باعث بروز حساسیت خواهند شد را نام می‌بریم: آلترناریا، آسپرژیلوس، کلادوسپوریوم، پنی سیلیوم، ریزوپوس، موکور، هلمین-توسپوریوم، فوزاریوم، اپی کوکوم واورئوبازیدیم (پولولاریا).
عوامل ایجاد آلرژی به کپک
برخی از از عوامل می‌توانند شما را در معرض ابتلا به آلرژی کپک قرار داده یا علائم موجود آن را تشدید کنند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیراشاره کرد:
- داشتن سابقه خانوادگی، اگر سابقه آلرژی یا آسم در خانواده شما وجود داشته باشد، احتمال آلرژی به کپک وجود دارد.
- زندگی در منزلی با رطوبت بالا، اگر رطوبت منزل شما بیش از 50 درصد باشد امکان ایجاد کپک و در نهایت بروز حساسیت شما به کپک وجود خواهد داشت. در شرایط مناسب، کپک می‌تواند در هر مکانی رشد کند، در زیرزمین، روی صابون در حمام، لای درز دیوار و … . توجه داشته باشید در صورتی که در معرض سطح زیادی از کپک در منزل خود قرار داشته باشید، احتمال بروز حساسیت به کپک افزایش خواهد یافت.
- زندگی در منزلی با تهویه کم، بستن مداوم درب و پنجره‌ها و پوشاندن تمام درزهای ورود و خروج هوا در منزل ممکن است رطوبت منزل را بالا برده و از تهویه مناسب خانه جلوگیری کند و شرایط مناسب برای رشد کپک را فراهم سازد.
- فعالیت در شغلی که شما را در معرض ابتلا به حساسیت به کپک قرار می‌دهد نیز می‌تواند آلرژی به کپک را فرد ایجاد کند. مشاغلی همچون: کشاورزی، کار لبنیات، چوب بری، نجاری، گلخانه، تعمیر مبلمان و… .
راه‌های جلوگیری از رشد کپک در منزل یا محل کار
- منابع رطوبت در زیرزمین‌ها مانند نشت لوله یا نشت آب زیرزمینی را از بین ببرید.
- در هر منطقه از منزل خود که بوی خاک یا رطوبت حس می‌کنید از دستگاه رطوبت گیر استفاده کنید. سطح رطوبت خود را زیر 50 درصد نگه دارید.
- به یاد داشته باشید که سطل زباله را به طور مرتب تخلیه و تمیز کنید.
- از دستگاه تهویه هوا استفاده کنید.
- اطمینان حاصل کنید که تمام سرویس‌های بهداشتی از تهویه مناسب برخوردار هستند و فن تهویه را هنگام استحمام و بلافاصله بعد از آن روشن کنید تا هوا خشک شود. اگر فن تهویه ندارید، هنگام دوش استحمام، پنجره یا در را باز کنید.
- از شر كتاب‌ها، روزنامه‌ها، لباس‌ها یا ملافه‌های قدیمی – جاهایی كه هاگ كپك می‌تواند رشد كند، خلاص شوید.
عوارض احتمالی یا ریسک ابتلا به آلرژی کپک
بیشتر واکنش‌های آلرژیک به کپک شامل علائمی است که در بخش قبلی این مطلب بیان شد؛ اما ممکن است عوارضی حادتر رخ دهد که در ادامه برای شما بیان شده است.
- آسم ناشی از کپک: در افرادی که نسبت به کپک آلرژی دارند، تنفس در محیط دارای هاگ باعث تشدید علائم آسم در آنها خواهد شد.
- سینوزیت قارچی آلرژیک: نتیجه این امر یک واکنش التهابی در سینوس‌های فرد نسبت به قارچ است.
سایر مشکلات ناشی از کپک
علاوه بر موارد حساسیت زا که بیان شد، ممکن است کپک باعث ایجاد عفونت‌های پوستی نیز شود. به طور کلی باید گفت کپک باعث ایجاد عفونت‌های سیستماتیک نخواهد شد، مگر در افرادی که دارای نقص ایمنی بوده و داروهایی برای Aids یا Hiv مصرف می‌کنند.
درمان آلرژی به کپک
بهترین روش درمانی برای آلرژی به کپک، پرهیز از قرار گرفتن در معرض کپک و همچنین اقداماتی برای از بین بردن رشد کپک است. در ادامه برخی فعالیت‌های لازم جهت جلوگیری از رشد کپک را برای شما بیان خواهیم کرد:
- اجتناب از تماس مستقیم با کپک: در صورت مشاهده کپک در بخشی از منزل، از تماس با آن خودداری نمایید؛ چرا که ممکن است باعث ایجاد آلرژی به کپک شود.
- رطوبت محیط داخلی را کاهش دهید: اگر رطوبت محیط داخلی بیش از 50 درصد باشد، خطر رشد کپک به شدت افزایش می‌یابد. برای اندازه گیری دقیق رطوبت می‌توانید از رطوبت سنج استفاده نمایید. هدف این است که رطوبت کمتر از 45 درصد و تقریبا در حدود 35 درصد باشد.
- داروهای تجویزی پزشک متخصص را به درستی مصرف نمایید: برخی از افراد با استفاده از داروهای بدون نسخه علائم آلرژی را کاهش می‌دهند. با این حال اگر این داروها نتوانند این علائم را کاهش دهند یا عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد کنند باید با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی باید به متخصص آلرژی مراجعه کنیم؟
بسیاری از بیماران آلرژی به انواع مختلف کپک، توسط یک متخصص داخلی یا پزشک خانواده درمان می‌شوند. با این حال، اگر علائم آلرژی شما طی 3-6 ماه کنترل نشده باشد، یا اگر علائم آلرژی مداوم و شدید دارید، یا اگر علائم آلرژی شما به درمان اضطراری نیاز دارد، زمان مراجعه به یک متخصص آلرژی است. متخصصان آلرژی (ایمونولوژیست‌ها) متخصصانی هستند که انواع آلرژی، از جمله آلرژی کپک را درمان می‌کنند.
آیا بیمه درمانی، هزینه درمان آلرژی به کپک را پوشش می‌دهد؟
اکثر برنامه‌های بیمه درمانی، بخشی از هزینه درمان بیماران آلرژی به کپک را فراهم می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با شرکت بیمه خود مشورت کنید.
حساسیت به کپک در کودکان
اگر فرزند شما علائم مربوط به آلرژی را داشته باشد در حالی که اعضای دیگر خانواده این آلرژی را ندارند. ممکن است آلرژی به کپک باشد که در منزل یا خارج از منزل وجو دارد. چرا که کودکان به دلیل بازی در خارج از خانه ممکن است در معرض کپک قرار گرفته و نسبت به آن آلرژی داشته باشند.
در نهایت باید گفت افرادی که بنا به دلایلی همچون سن بالا یا به دلیل ابتلا به بیماری خاصی که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن آنها شده است؛ باید بیشتر مراقب بوده تا از ابتلا به آلرژی کپک به دور باشند. شما عزیزان می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان اسنپ دکتر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
منابع: healthline ، acaai ، aaaai ، mayoclinic
