راه‌های درمان ناباروری در مردان
وقتی درباره بحث سلامتی پیش از باروری مطرح می‌شود، اصولا سلامتی زنان مطرح است و کمتر به اهمیت سلامت پیش از بارداری برای مردان پرداخته می‌شود. ناباروری فقط مشکل زنان نیست و مردان نیز مشکلات ناباروری را تجربه می‌کنند در حقیقت زنان و مردان به طور مساوی دچار مشکلات ناباروری می‌شوند.
کنار آمدن با ناباروری ممکن است دشوار باشد و شما نمی‌توانید پیش‌بینی کنید کهچه مدت طول می‌کشد تا مشکل شما درمان شود یا نتیجه درمان چیست. در این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ دکتر به راهکارهایی اشاره می‌شود که مردان می‌توانند برای وضعیت سلامتی خود پیش از باروری انجام دهند.
راه‌های بررسی سلامت مردان پیش از باروری
برنامه‌ریزی کنید
داشتن یک برنامه قبل از باروری بسیار مهم است و کمک می کند که شما بر اساس شرایط و موقعیت خود، بهترین زمان برای فرزند داشتن را انتخاب کنید.
پیشگیری و درمان بیماری‌های مقاربتی
پیش از اقدام به باروری مردها باید از نظر بیماری‌های مقاربتی معالجه شوند. همچنین از خود و همسر خود در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت کنند. برخی از بیماری‌های مقاربتی ممکن است باعث عدم باروری در زنان شود. همچنین اگر زنی در دوران بارداری به یکی از بیماری‌های مقاربتی از طریق همسر خود دچار شود، عواقب جدی و تهدید کننده‌ای برای مادر و نوزاد متولد نشده به دنبال خواهد داشت.
منع مصرف مواد آسیب‌زا
استفاده از داروهای خاص و سیگار و موادی که به سلامتی آسیب می‌رساند، را قطع کنید. دود سیگار می‌تواند باعث مرگ و بیماری در میان کودکان و بزرگسالانی که سیگار نمی‌کشند، شود. همچنین زنان بارداری که در دوران بارداری در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند، 20 درصد بیشتر از بقیه زنان دچار زایمان زودرس می‌شوند. به علاوه نوشیدن بیش از حد الکل و استفاده از داروهای خیابانی، باعث بروز ناباروری در مردان خواهد شد. شما می‌توانید برای ترک این مواد مضر به مرکز درمانی مراجعه کنید.
از مواد سمی دوری کنید
قرارگرفتن در معرض مواد سمی که در محل کار یا خانه وجود دارند. مانند مواد شیمیایی مصنوعی، کود، اسپری‌ها و مدفوع گربه یا جوندگان به سیستم تولید مثل مردان و زنان آسیب می‌رساند و ممکن است بارداری زوجین را دشوار کنند.
تناسب وزن خود را حفظ کنید
اضافه وزن در مردان ارتباط مستقیمی با ناباروری دارد و با ورزش و فعالیت بندی مرتب و داشتن تغذیه مناسب می‌توانید هم سلامتی خود را حفظ کنید و هم از اثرات منفی اضافه وزن بر باروری جلوگیری کنید.
تاریخچه سلامتی خانواده خود را بررسی کنید
جمع‌آوری سوابق سلامتی خانواده می‌تواند برای سلامت کودک مهم باشد و به اشتراک گذاشتن این اطلاعات با پزشک بسیار مهم است. بر اساس سابقهه خانوادگی، پزشک شما را به مشاوره ژنتیک ارجاع می‌دهد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
خشونت و پرخاشگری را در خود رفع کنید
خشونت در تمام مراحل زندگی بر افراد تأثیر می‌گذارد. همچنین روابط اجتماعی و خانوادگی را از بین می‌برد. اگر شما فردی پرخاشگر و خشن هستید سعی کنید از طریق پزشک یا افراد خانواده آن را برطرف کنید و بعداً اقدام به باروری کنید.
سلامت روان خود را بررسی کنید
پیش از تصمیم به فرزند داشتن بهتر است که یک ارزیابی از وضعیت سلامت روان خود داشته باشید و بعد اقدام به داشتن فرزند کنید.
هزینه‌های پیش رو را بررسی کنید
چندین علت برای ناباروری بیشتر زوجینی که دچار این اختلال هستند وجود دارد. بنابراین ممکن است لازم باشد هردو برای درمان به پزشک مراجعه کنند. برای مشخص شدن علت ناباروری تعدادی آزمایش و سونوگرافی توسط پزشک توصیه می‌شود. انجام آزمایشات ناباروری هزینه‌های زیادی دارد. بنابراین شما باید قبل از انجام این آزمایشات، برای کاهش این هزینه‌ها تحت پوشش بیمه قرار بگیرید و هزینه‌های احتمالی را ارزیابی کنید.
گاهی ممکن است که نتیجه ناباوروی مشخص نشود، اما حتی اگر علت آن مشخص نشود، پزشک شما ممکن است روش‌های درمانی یا روش‌هایی که منجر به باروری می‌شوند را توصیه کند. حین درمان ناباروری مردان توصیه می‌شود که شریک جنسی نیز از نظر سلامت باروری بررسی شود و ممکن است روش‌های درمانی خاصی برای آنها در نظر گرفته شود.
تشخیص مشکلات ناباروری در مردان
برای مشخص شدن علت ناباروری در مردان آزمایشات قبل از باروری برای مردان تعیین شده است. از جمله:
معاینه‌ی عمومی و سابقه‌ی پزشکی
پزشک شما با استفاده از معاینه دستگاه تناسلی و پرسیدن سؤالاتی در مورد هرگونه بیماری ارثی، عادات جنسی و رشد جنسی در دوران بلوغ، همچنین جراحی‌هایی که ممکن است بر ناباروری تأثیر گذار باشد معالجه را شروع خواهد کرد.
آزمایش و بررسی اسپرم
یکی از راه‌های تشخیص ناباروری مردا انجام آزمایشات قبل از باروری برای مردان است. در این روش نمونه‌ای از مایع منی فرد که می‌توان در حین رابطه و با استفاده از کاندوم مخصوص جمع‌آوری کرد به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا کیفیت و تعداد اسپرم موجود در آن اندازه‌گیری شود و هرگونه ناهنجاری در شکل و حرکت مشخص شود.
همچنین مایع منی از نظر علائم عفونت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اکثر مواقع برای اطمینان از نتیجه، در یک دوره‌ی زمانی چندین آزمایش برای تجزیه و تحلیل مایع منی انجام می‌شود. اگر نتیجه‌ی این آزمایش طبیعی باشد، پزشک انجام آزمایش کامل همسر را قبل از هرگونه آزمایش ناباروری برای مرد، توصیه می‌کند.
سونوگرافی اسکروتوم
این آزمایش توسط امواج صوتی با فرکانس بالا برای گرفتن تصاویری از دستگاه تناسلی، انجام می‌شود. انجام این سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا سایر مشکلات مربوط به بیضه‌ها مانند واریکوسل را شناسایی کند.
سونوگرافی ترانس رکتال
در این آزمایش پزشک شما توسط یک چوب کوچک که به راست روده‌ی شما وارد می‌شود، می‌تواند مشکلاتی مانند پروستات و مسدود شدن لوله‌هایی که مایع منی را حمل می‌کنند، شناسایی کند.
آزمایش هورمون
هورمون‌هایی که توسط بیضه‌ها تولید می‌شوند، نقش اساسی در رشد جنسی و تولید اسپرم دارند. بنابراین ناهنجاری در سیستم هورمونی نیز در ایجاد ناباروری مؤثر است. در نتیجه از طریق آزمایش خون میزان تستوسترون و سایر هورمون‌ها مشخص می‌شود.
آزمایش‌های ژنتیکی
برای تشخیص سندرم‌های مادرزادی یا ارثی ممکن است آزمایش ژنتیک توصیه شود.
نمونه‌برداری از بیضه
این آزمایش شامل برداشتن نمونه از بیضه‌ها توسط سوزن مخصوص است. اگر نتایج این آزمایش نشان دهد تولید اسپرم طبیعی است، ممکن است مشکل از انسداد یا مشکل در انتقال اسپرم باشد.
کیت‌های خانگی ارزیابی اسپرم
یک روش خانگی برای جمع‌آوری اسپرم مردان وجود دارد که اطلاعاتی را درمورد کیفیت اسپرم نشان می‌دهد. اما آنها تمام اطلاعات لازم را به شما نمی‌دهند. این کیت‌ها می‌توانند تشخیص دهند که تعداد اسپرم شما طبیعی است یا خیر. دامنه تعداد اسپرم بین کیت‌ها متفاوت است و بعضی از کیت‌ها تعداد اسپرم را زیر سطح خاصی اندازه‌گیری نمی‌کنند.
به همین دلیل گرچه یک کیت تشخیص خانگی می‌تواند مفید باشد، اما برای ارزیابی دقیق‌تر باید توسط پزشک معاینه شوید. اما این روش تشخیص می‌تواند مزایایی برای شما داشته باشد. به عنوان مثال استرس شما را برای تهیه اسپرم در مطب پزشک از بین می‌برد. همچنین این کیت‌ها ارزان هستند و استفاده از آنها آسان و سریع است. یک کیت خوب و با کیفیت می‌تواند تشخیص دهد که تعداد اسپرم شما کم، معمولی یا زیاد است.
درمان‌های ناباروری مردان
- عمل جراحی: به عنوان مثال مشکلاتی مانند واریکوسل می‌توانند با جراحی اصلاح شوند.
- درمان عفونت: با استفاده از آنتی بیوتیک عفونت دستگاه تولید مثل درمان می‌شود. اما همیشه مشکلات ناباروری را برطرف نمی‌کند.
- درمان مشکلات مقاربت جنسی: در صورت ایجاد شرایطی مانند اختلال نعوظ یا انزال زودرس، دارو یا مشاوره می‌تواند به حل این مشکلات و بهبود باروری کمک کند.
- درمان‌های هورمونی: در مواردی که ناباروری به دلیل کاهش یا افزایش برخی هورمون‌ها در بدن رخ می‌دهد، جایگزینی هورمون یا داروها توصیه می‌شوند.
- فناوری تولید مثل: این درمان به صورت دریافت اسپرم از طریق انزال طبیعی یا فرد اهداء کننده و سپس وارد کردن اسپرم به دستگاه تناسلی زنان، انجام می‌شود. همچنین از طریق انجام لقاح آزمایشگاهی باروری صورت می‌گیرد.
راهکارهای افزایش باروری در منزل
انجام چند راهکار در خانه به شما کمک می‌کند تا احتمال باروری را افزایش دهید.
- تعداد دفعات رابطه جنسی را زیادتر کنید. حداقل پنج روز قبل از تخمک‌گذاری، مقاربت جنسی یک روز در میان یا هر روز احتمال بارداری را افزایش می‌دهد.
- از مواد روان کننده استفاده نکنید. محصولاتی مانند ژل‌ها یا لوسیون‌هایی که برای روان‌کردن دستگاه تناسلی استفاده می‌شود، ممکن است حرکت و عملکرد اسپرم را مختل کنند.
- سبک زندگی خود را سالم‌تر کنید. از غذاها و خوراکی‌های سالم استفاده کنید، به اندازه کافی بخوابید و به صورت منظم ورزش کنید.
عوامل مؤثر بر سلامت و تعداد اسپرم مردان
- دیابت نوع یک
- مصرف بیش از حد الکل
- مصرف برخی از مواد مانند ماری جوانا و کوکائین
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن
- پرتو درمانی و شیمی‌درمانی برای درمان سرطان
- بیماری‌هایی مانند اوریون، بیماری‌های کلیوی و مشکلات هورمونی
در برخی موارد، مشکلات ناباروری مردان قابل درمان نیست در این صورت پزشک به شما و همسرتان توصیه می‌کند که از طریق اسپرم اهدایی بارور شوید یا کودکی را به فرزند خواندگی قبول کنید.
