علائم سرطان ریه چیست؟

سرطان ریه یکی از بیماری‌هایی است که ممکن است هر فردی به آن مبتلا شود. ریه یا شش یکی از اندام حیاتی در بدن انسان است. در قفسه سینه قرارداشته و وظیفه جذب اکسیژن حاصل از تنفس و دفع دی اکسید کربن را دارد. از آنجایی که سلول‌ها در بدن انسان مدت زمان مشخصی برای حیات خود دارند، وظیفه کنترل این چرخه به عهده بدن ماست. حال اگر این چرخه به هر دلیلی به درستی انجام نگیرد سلول‌های مورد نظر بیشتر شده و در نتیجه تکثیر و تقسیم بیشتری صورت می‌گیرد.

این تکثیر سلولی بی رویه باعث بوجود آمدن توده سلولی و در نهایت تومور می شود. زمانی که این الگوی توده در ریه شکل گیرد به آن سرطان ریه می‌گویند. سرطان ریه تا اوایل قرن بیستم بسیار نادر بود. با گذشت زمان و استفاده بیش از حد دخانیات و مشتقات آن درصد ابتلا به این بیماری افزایش یافت. به طوری که اکنون حدود 12.8 درصد از بیماران سرطانی از این نوع سرطان رنج می‌برند.

علائم وجود سرطان در ریه

همان طور که گفته شد علت سرطان ریه ایجاده توده سرطانی در ریه است. حال این توده باعث سرفه‌های زیاد به مدت دو هفته در افراد غیر سیگاری می‌شود. افزایش غیر عادی سرفه در افراد سیگاری، تغییر رنگ و یا مشاهده خون در خلط سینه، دوره‌های مکرر ذات الریه یا برونشیت، به خس خس افتادن سینه از علائم سرطان ریه است.

اگر تومور ایجاد شده در سمت بالای ریه قرار داشته باشد موجب افتادگی یک طرف پلک و کوچک شدن مردمک می شود. گاهی باعث فلجی تارهای صوتی شده که از نشانه آن خشونت در صدای فرد مبتلا است. اگر این توده بزرگ شده و پیشرفت کند، می‌تواند باعث اختلال در مری شده که موجب مشکل در بلع می شود. در صورت تداوم می تواند باعث ایجاد عفونت تنفسی مانند آبسه، نومونیا و برونشیت شود. همچنین می‌تواند به استخوان‌های فرد حمله کرده و باعث دردهای دنده و لگن شود. اگر این امر گسترش یافته و به ستون فقرات برسد باعث تاری دید، سردرد، سرگیجه، تشنج و یا حتی سکته مغزی می‌شود.

تشخیص سرطان ریه

سالمندانی که مدت زمان زیادی مصرف دخانیات داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند. این افراد مورد غربالگری قرار می‌گیرند. ولی بسته به نوع مراجعه بیمار روش‌های گوناگونی برای تشخیص این نوع سرطان وجود دارد.
آزمایش خلط و بررسی میکروسکوپی آن کمک به مشاهده سلول های سرطانی می‌کند. عکس برداری از ریه‌ها با تابش اشعه ایکس و مشاهده هر نوع توده غیر عادی در سینه که احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهد. نمونه برداری از بافت ریه یا کبد می‌تواند در تایید سرطانی بودن سلول‌های توموری کمک کند. بررسی ریه توسط برونکوسکوپی توسط پزشک درحالی که بیمار بیهوش است. همه این موارد از راه‌های تشخیص سرطان ریه است. آزمایش خون به خودی در تعیین سرطان ریه کمک نخواهد کرد. ولی اثرات وجود سلول‌های سرطانی در خون باعث آگاهی وجود توده در بدن فرد شده و می‌تواند در شناسایی دقیق تر و سریع تر سرطان کمک کند.

علت سرطان در ریه

شایع ترین دلیل مبتلا شدن به این سرطان توسط محققان و پزشکان قرار گرفتن در معرض دود و دخانیات برای مدت طولانی شناسایی شده است. همچنین وجود آلاینده‌های موجود در هوا، موادی همچون آزبست ( پنبه نسوز)، گاز رادون (گازی بی رنگ و بی بو که از تجزیه طبیعی اورانیوم در آب، خاک و مصالح ساختمانی قدیمی تولید می‌شود، اورانیوم و نیکل که ابتلا به این بیماری را چند برابر می‌کنند. از طرفی این بیماری برای افرادی که در خانواده خود دارای سابقه سرطان ریه هستند یا بیماری‌های ریوی دارند نیز می‌تواند احتمال ابتلا را چندین برابر کند.

انواع

سرطان ریه با توجه به سرعت و نحوه گسترش به دونوع تقسیم بندی می‌شود:
کارسینوم سلول‌های کوچک ریه ( SCLC) : حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از سرطان‌های ریه را شامل می‌شود. دارای احتمال متاستاز بالایی است. ( SCLC) رشد و گسترش سریع‌تر از ( NSCLC) دارد و همین ویژگی باعث می‌شود به شیمی درمانی بیشتر پاسخ دهد. با این حال، احتمال درمان ( SCLC) کمتر است. در برخی موارد، تومورهای سرطانی ریه، شامل هر دو نوع (NSCLC) و ( SCLC) هستند.
کارسینوم سلول‌های غیر کوچک ریه ( NSCLC) : شایع ترین نوع سرطان ریه است (۸۰ تا ۸۵ درصد موارد). کارسینوم سلول‌های غیر کوچک ریه تهاجمی نیست، به بافت‌های اطراف دست اندازی نمی‌کند و نیاز به درمان فوری ندارد. آدنوکارسینوما، کارسینوم سلول سنگفرشی، کارسینوم سلول‌های بزرگ و تومورهای عصبی نورونی سلول‌های بزرگ، از انواع ( NSCLC) هستند. کارسینوم سلول سنگفرشی در سلول‌های پوشاننده‌ی دستگاه تنفسی و آدنوکارسینوما در قسمت بیرونی ریه‌ها ایجاد می‌شوند.
مزوتلیوما (Mesothelioma) : نوع دیگری از سرطان ریه است که با قرارگیری در معرض آزبست (پشم شیشه) ارتباط دارد.

درمان

محل بوجود آمدن این توده سرطانی در قفسه سینه قرار دارد. ریه یکی از عضوهای حساس و حیاتی بدن است. نیاز به تیم پزشکی متخصص از جمله انکولوژیست، پاتولوژیست، جراح قفسه سینه، متخصص رادیولوژیست و متخصص ریه برای درمان این نوع سرطان وجود دارد. بسته به نوع توده و زمان شناسایی سرطان راه های مختلفی برای درمان وجود دارد. از جمله راه های درمان می توان به جراحی، شیمی درمانی ، ایمونتراپی و پرتو درمانی اشاره کرد.

جراحی

در اولین قدم بعد از شناسایی سرطان ریه روش جراحی ارزیابی می شود. قسمت توده سرطانی و اطراف آن که در اثر توده مورد آسیب قرار گرفته یا حتی در صورت وخامت ریه، کل ریه را از بدن فرد خارج می‌کنند. البته خارج کردن یک ریه بستگی به وضعیت عمومی فرد مبتلا دارد. در صورت عادی بودن فرد بدون ریه می تواند زندگی کند.

شیمی درمانی

این روش شامل استفاده از داروها می شود. همان طور که بیان شد، سلول های سرطانی حاصل تکثیر و تقسیم خارج از چرخه حیات خود شده و سرعت آن‌ها افزایش می یابد. در نتیجه با مصرف داروها، سلول‌های سرطانی که سرعت تکثیر و تقسیم زیادی دارند مورد هدف قرار گرفته و باعث نابودی آن‌ها می‌شوند. از جمله عوارض جانبی آن تهوع و کاهش وزن است.

ایمونتراپی

از آنجا که سلول‌های سرطانی پروتئین تولید می‌کنند قادر به مبارزه با سیستم ایمنی بدن هستند. با این روش به کمک سیستم ایمنی بدن رفته موجب تقویت آن شده که بتواند سلول‌های سرطانی را از بین ببرد.

پرتو درمانی

بااستفاده از اشعه با انرژی زیاد به سلول های زنده که منجر به تولید تومور شده اند آسیب رسانده و آن‌ها را از بین می‌برد. نقطه ضعف این روش در درمان سرطان آسیب رساندن هم زمان به سیستم خونساز بدن است. این درمان باعث کاهش گلبول‌های سفید و در نتیجه ضعف سیستم ایمنی بدن و عفونت می‌شود.

 راه های پیشگیری

ابتلا به این نوع سرطان علت خاص و دقیقی وجود ندارد. با رعایت نکات مهمی مثل ترک استعمال دخانیات، اجتناب از قرارگیری در معرض دود سیگار، سنجش سطح رادون در محل زندگی، رعایت نکات ایمنی در برابر موادشیمیایی سمی در محل کار یا خانه، رژیم غذایی مناسب و استفاده از میوه‌ها، سبزیجات، ویتامین‌ها، ورزش ، دوری از هوای آلوده و… می‌تواند ابتلا به این سرطان را کاهش دهد.

منابع: mayoclinic,nhs