پولیپ روده؛ انواع، علل بروز و راه‌های درمان!
بیماری‌های دستگاه گوارش تنوع بالایی دارند و ممکن است افراد مختلف را درگیر کنند. یکی از این بیماری‌های شایع پولیپ روده است که انواع مختلفی دارد. برخی از انواع پولیپ‌های روده خوش خیم هستند، اما برخی دیگر از انواع آنها ممکن است زمینه ایجاد سرطان روده را فراهم کنند.
با توجه به اهمیت فراوان سلامت دستگاه گوارش، شناخت بیماری‌های مرتبط با آن از جمله پولیپ روده ضروری است. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر ابتدا به این سوال پاسخ خواهیم داد که پولیپ روده چیست و چه علائمی دارد؛ سپس راه‌های درمان این بیماری را معرفی خواهیم کرد.
پولیپ روده چیست؟
روده اندامی توخالی است که جذب آب و مواد غذایی در آنجا اتفاق می‌افتد. پولیپ روده بیماری است که در پوشش داخلی روده شکل می‌گیرد. پولیپ روده در حقیقت دسته‌ای از سلول‌های داخلی روده هستند که اغلب غیرسرطانی بوده و خطرناک نخواهند بود؛ اما در صورت عدم درمان به موقع ممکن است رشد کنند و به توده‌های سرطانی تبدیل شوند.
این توده سلولی ممکن است مسطح باشند و بخشی از بافت داخلی را پوشش دهد و یا برجسته و مانند قارچ روی یک ساقه قرار گرفته باشد.
انواع پولیپ روده
پولیپ روده انواع مختلفی دارد که دارای تفاوت‌هایی هستند. اصلی‌ترین تفاوت انواع پولیپ تمایل آنها به سرطانی شدن است.
پولیپ‌های غیر نئوپلاستیک (غیر سرطانی)
این نوع پولیپ‌ها معمولا سرطانی نمی‌شوند و در دسته غیر نئوپلاستیک جای می‌گیرند. این پولیپ‌های غیر سرطانی اغلب در بخش انتهایی روده بزرگ یعنی راست روده (رکتوم) ایجاد می‌شوند. این نوع توده‌ها شامل سه دسته زیر هستند:
- پولیپ التهابی
- پولیپ لنفوئیدی
- پولیپ هامارتوماتوز
پولیپ‌های نئوپلاستیک (سرطانی)
احتمال سرطانی شدن پولیپ‌های نئوپلاستیک بیشتر است. این پولیپ‌ها به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- پولیپ آدنوماتوز: این نوع پولیپ‌ها خوش خیم هستند که در روده بزرگ و راست روده رشد می‌کنند، اما اصلی‌ترین زمینه‌ساز ایجاد سرطان روده بزرگ خواهند بود. در حقیقت پولیپ‌های آدنوماتوز که چندین سال داخل روده باقی می‌مانند باعث ایجاد سرطان می‌شوند. شایع‌ترین علامت این نوع پولیپ خون‌ریزی بدون درد رکتوم است.
- پولیپ هایپرپلاستیک: قطر این پولیپ‌ها کمتر از نیم سانتی‌متر است. این پولیپ‌ها بسیار شایع هستند و شباهت زیادی به پولیپ آدنوماتوز دارند و تشخیص تفاوت آنها تنها از طریق نمونه‌برداری و بررسی میکروسکوپی امکان‌پذیر خواهد بود.
- سندروم‌های پولیپوزیس: این نوع سندورم‌ها ارثی هستند و افراد جوان را درگیر می‌کنند اما اغلب به ندرت افراد به آن مبتلا می‌شوند. انواع این سندوم‌ها شامل سرطان روده بزرگ غیر پولیپی ارثی (HNPCC)، پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)، سندروم لینچ، سندروم گاردنر و غیره است و موجب شکل‌گیری پولیپ‌هایی می‌شوند که احتمال سرطان شدن زیادی دارند.
علل ایجاد پولیپ روده
پولیپ‌های روده ممکن است در هر قسمت از روده بزرگ شما تشکیل شوند و موراد زیر علل ایجاد آنها خواهند بود:
- التهاب روده مانند ابتلا به بیماری کرون و کولیت
- کم تحرکی و چاقی
- دیابت نوع ۲ کنترل نشده
- سابقه خانوادگی
- مصرف الکل و دخانیات
- افراد بالای ۵۰ سال
علائم پولیپ روده
در ۹۰ درصد موارد ایجاد پولیپ روده علائمی نخواهد داشت. این پولیپ‌ها ممکن است دچار خون‌ریزی شوند که در این صورت مقدار کمی خون در مدفوع وجود خواهد داشت که قابل تشخیص نیست. در مواردی که میزان خون‌ریزی زیاد باشد رنگ مدفوع تیره‌تر خواهد شد. ایجاد انواع پولیپ روده ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- احساس درد در ناحیه شکم
- تغییر در فعالیت روده مانند اسهال یا یبوست مداوم
- تغییر رنگ مدفوع
- خون‌ریزی مقعدی
- کم خونی که به دلیل خون‌ریزی پولیپ‌ها و از دست رفتن آهن ایجاد می‌شود.
تشخیص بیماری پولیپ روده
برای تشخیص احتمال ابتلا به پولیپ روده پزشکان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
آزمایش مدفوع
برای بررسی وجود پولیپ روده ابتدا پزشک آزمایش مدفوع تجویز می‌کند. انجام تست مدفوع وجود خون یا دیگر ناهنجاری‌ها در مدفوع را مشخص می‌کند. در صورت وجود این موارد باید به سراغ دیگر روش‌های بررسی پولیپ رفت.
کولونوسکوپی
یکی از اصلی‌ترین روش‌های تشخیص پولیپ و سرطان روده است. برای انجام این روش فرد باید از داروهای مسهل استفاده کند تا روده به طور کامل تخلیه شود.
سپس لوله‌ای موسوم به کولونوسکوپ را از طریق مقعد وارد روده بزرگ می‌کنند. این لوله مجهز به دوربین است که می‌توان با استفاده از تصاویر حاصل از آن به وجود پولیپ پی برد.
در صورت وجود پولیپ می‌توان با استفاده از لوله آن را خارج کرد.
سی تی کولونوگرافی
این روش برای افرادی استفاده می‌شود که کولونوسکوپی را تحمل نمی‌کنند که قبل از انجام آن به مصرف مسهل و تخلیه روده نیاز خواهد بود. در این روش لوله کوچکی را وارد رکتوم کرده و با استفاده از نوع خاصی از اشعه ایکس به نام سی تی اسکن اقدام به تصویربرداری از رکتوم و کولون می‌کنند. این تصاویر در رایانه ترکیب شده و شکلی سه بعدی ایجاد می‌شود.
سیگموئیدوسکوپی
این روش مشابه کولونوسکوپی است و همان مراحل قبل از عمل باید انجام داد، اما در سیگموئیدوسکوپی تنها امکان مشاهده بخش سیگموئید روده بزرگ فراهم است. برای انجام این آزمایش ممکن است بی حسی موضعی انجام شود و در صورت نیاز می‌توان بخشی از پولیپ را نمونه‌برداری کرد.
درمان پولیپ روده
روش‌های مختلفی برای درمان پولیپ روده وجود دارد که در آنها پولیپ را خارج می‌کنند.
پولیپکتومی
در این روش با استفاده از یک حلقه سیم موسوم به پولیپکتوم اقدام به خارج‌سازی پولیپ می‌کنند. در صورتی که قطر پولیپ بیش از یک سانتی‌متر باشد، مایعی در زیر پولیپ تزریق می‌شود تا از بافت روده جدا گردد.
عمل لیزری پولیپ روده
این روش در مواردی کاربرد دارد که بیمار به انواع پولیپ‌های سرطانی مبتلا باشد. با استفاده از تمرکز اشعه لیزر می‌توان پولیپ را به دقت برش داد.
جراحی خارج‌سازی پولیپ روده و مقعد
در صورتی که فرد به انواع سندروم ارثی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) مبتلا باشد، برای برداشتن پولیپ به انجام جراحی نیاز خواهد بود. البته این نوع سندروم‌ها نادر هستند.
پیشگیری از ایجاد پولیپ روده
انجام منظم آزمایش‌های غربالگری موجب تشخیص به موقع پولیپ روده شده و از ایجاد سرطان روده جلوگیری می‌کند. با تغییر عادات زندگی می‌توان تا حد زیادی از ابتلا به انواع پولیپ روده پیشگیری کرد.
- مصرف میوه، سبزیجات و غلات را در رژیم غذایی خود افزایش دهید و از خوردن غذاهای چرب اجتناب کنید.
- به طور مرتب ورزش کنید و مانع از بالا رفتن وزن خود شوید.
- سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های الکلی را ترک کنید.
- کمبود کلسیم بدن ممکن است زمینه‌ساز ایجاد پولیپ روده شود.
سوالات متداول درباره پولیپ روده
آیا پولیپ روده بیماری خطرناکی محسوب می‌شود؟
به طور کلی پولیپ روده در اغلب مواقع بیماری خطرناکی نیست و از طریق خارج کردن پولیپ، قابل درمان خواهد بود. اما در صورت عدم درمان و پیشرفت بیماری، زمینه‌ساز ابتلا به انواع سرطان خواهند شد.
بعد در خارج کردن پولیپ روده چه مراقبت‌های درمانی باید انجام شود؟
در صورتی که با استفاده از روش‌های مختلف پولیپ روده بیمار خارج شده باشد، مهم‌ترین نکته، آزمایش‌های غربالگری پس از عمل جراحی است. با استفاده از این آزمایش‌ها رشد مجدد پولیپ‌ها بررسی می‌شوند تا در صورت نیاز، مجددا خارج شوند و از ابتلا به سرطان روده پیشگیری شود.
چه کسانی باید تست‌های غربالگری را انجام دهند؟
انجام سالانه تست‌های غربالگری برای تمامی افراد ضروری است، زیرا بسیاری از پولیپ‌های روده هیچ علائمی ظاهری ندارند و ممکن است فرد چندین سال مبتلا به پولیپ روده باشد اما متوجه نشود. با این وجود تست‌های غربالگری در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده یا کولون دارند، ضروری‌تر است.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی پولیپ روده پرداختیم، علل و علائم آن را بررسی و به راه‌های درمان اشاره کردیم. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشک و یا روان‌شناس، از سرویس پزشک و مشاور اسنپ دکتر استفاده کنید. همچنین برای خرید دارو سرویس داروخانه اسنپ در اختیار شما قرار گرفته است.
سلام جامع و کامل توضیح دادید ممنونم به من آرامش دادید