با خواص چای ترش بیشتر آشنا شوید

اگر به نوشیدن چای علاقه‌مند هستید و دوست‏‌دارید که چای را با طعم‌های متنوع‎‌تری بنوشید، در این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ دکتر با چای ترش و خواص بی‌نظیرش آشنا می‎‎‌شوید. از آنجا که عطر چای‌های گیاهی بسیار متنوع است،  برای هر سلیقه‌ای چای دلخواه وجود دارد. همچنین خواص و اثرات چا‌ی‌های متنوع باعث شده این نوشیدنی محبوبیت زیادی میان همه پیدا کند. بنابراین با آگاهی از خواص و ویژگی هر یک، می‌توان بهترین نوشیدنی روز را انتخاب کرد. از این رو قصد داریم در این مطلب شما را با دسته‌ی متنوعی از چای به نام هیبسکوس آشنا کنیم که معروف‎‎‌ترین آن‎‌ها چای ترش است.

بنابراین اگر به نوشیدن چای علاقه‏‌مند هستید، پس از مطالعه‎‎‌ی این مطلب، می‌توانید با اطلاعات دقیق‌‎‎تری از مصرف چای مناسب ذائقه و روحیه‌ی خود لذت ببرید.

اثرات جانبی چای ترش بر بدن

چای هیبسکوس از قسمت‌های خشک شده گیاه هیبیسک تهیه می‌شود و رنگ قرمز تیره‌ای دارد. این چای عموما دارای طعم شیرین و ترش شبیه کرن‌بری‌ست که می‌توان آن را به صورت گرم یا سرد نوشید. اما آیا نوشیدن این چای مزایایی برای سلامتی دارد؟
بسیاری از مردم در نقاط مختلف دنیا با گل‌های زیبای گیاه (Hibiscus Sabdariffa) آشنا هستند. منشأ این گیاه آفریقای شمالی و جنوب شرقی آسیاست. اما اکنون در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هم رشد می‌کند. مردم سراسر دنیا از قسمت‌های مختلف گیاه به عنوان غذا و دارو استفاده می‌کنند. این مقاله به بررسی مزایای ثابت شد‌ه‎‌ی این چای بر سلامتی و خطرات ناشی از نوشیدن چای گیاه گلیس در برخی موارد می‌پردازد.

بررسی اجمالی خواص چای ترش

منشأ چای هیبیسکوس از آفریقای شمالی و جنوب شرقی آسیاست و ممکن است به صورت گرم یا سرد سرو شود. به قسمتی از گیاه هیبیسکوس که از گل محافظت و حمایت می‌کند، گل کاسه گفته می‌شود. از کاسه‌های خشک شده در تهیه چای هیبسک استفاده می‌شود.
سایر نوشیدنی‌های تهیه شده از گیاه هیبیسکوس عبارتند از:

• خاکشیر قرمز
• آگوا دو جامائیکا
• لو شن
• چای سودان
• چای ترش
• کرکاده

چای (Hibiscus) به عنوان یک چای گیاهی شناخته می‌شود. چای گیاهی از انواع گیاهان، میوه‌ها و ادویه‌جات تهیه می‌شود. در بسیاری از کشورها چای گیاهی را نمی‌توان «چای» نامید زیرا از گیاه چای (Camellia sinensis) نمی‌آید. فروش چای گیاهی اگر چه به اندازه‌ی چای‌های سیاه و سبز محبوب نیست. اما محبوبیت آن به دلیل مزایای فوق‌العاده آن بر سلامتی همچنان در حال افزایش است.

فواید چای ترش

از لحاظ تاریخی از چای گیاه گلیس در کشورهای آفریقایی جهت کاهش درجه حرارت بدن، درمان بیماری‌های قلبی و تسکین گلو درد کاربرد داشته است. همچنین در ایران از چای گیاه هیبیسکوس در درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود. مطالعات اخیر نقش احتمالی گیاه گل گاو زبان در درمان فشار خون و کلسترول بالا را بررسی کرده است.

درمان فشار خون بالا

مطالعه‌ای که در سال 2010 در ژورنال تغذیه منتشر شد، نشان داد که مصرف چای گیاه هیبیسکوس باعث کاهش فشار خون در افراد در معرض فشار خون بالا و کسانی که سابقه‎‌ی فشار خون دارند، می‌شود. شرکت‌کنندگان در مطالعه به مدت 6 هفته روزانه سه وعده 8 اونس چای هیبیسکوس یا یک نوشیدنی دارونما مصرف کردند. کسانی که چای هیبیسکوس نوشیدند، در مقایسه با کسانی که نوشیدنی دارونما مصرف کردند، با کاهش فشار خون سیستولیک قابل توجهی روبه‌رو شدند.

یک متا آنالیز از مطالعات منتشر شده در سال 2015 نشان داد که نوشیدن چای گیاه هیبیسکوس فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. البته جهت ثبت این نتایج و تأیید آنها به مطالعات بیشتری نیاز است.

درمان کلسترول

تحقیقی که در سال 2011 منتشر شد، نتایج مصرف گیاه هیبیسکوس در مقایسه با چای سیاه را بر سطح کلسترول بیان کرد. 90 فرد مبتلا به فشار خون بالا طی این آزمایش دو بار در روز و به مدت 15 روز چای سیاه مصرف کردند. بعد از 30 روز در هیچ یک از دو گروه تغییرات چشمگیری در میزان کلسترول (LDL) یا (HDL) آن‌ها دیده نشد. با این حال هر دو گروه افزایش قابل توجهی در میزان کلسترول خون خود داشتند.

با این وجود مطالعات دیگر نتایج مختلفی را نشان دادند. در یک بررسی که در سال 2013 منتشر شد، مشخص شد که نوشیدن چای گیاه هیبیسکوس میزان کلسترول را به میزان قابل توجهی کاهش نمی‌دهد. مطالعات دیگر از جمله بررسی تعدادی از آزمایشات بالینی در سال 2014 نشان داد که مصرف چای یا عصاره گیاه گلیس باعث افزایش کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید می‌شود. برای بررسی تأثیر مصرف گیاه هیبیسکوس بر سطح کلسترول هنوز به مطالعات با کیفیت و دقیق‌تر نیاز است.

مؤثر در کاهش وزن

برخی از مطالعات اثرات مثبتی را هنگام بررسی تأثیر هیبیسکوس غلیظ بر کنترل وزن بدن نشان دادند. یک گزارش نشان داد که هیبیسکوس منجر به کاهش شاخص توده‎‌ی بدن (BMI)، وزن، چربی بدن و نسیت دور ران به کمر می‌شود. یک مطالعه قدیمی نشان داد که عصاره‎‎‌ی گیاه هیبیسکوس منجر به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید در افراد جامعه‎‌ی مکزیک شد. این اثر در طولانی مدت می‌تواند منجر به کاهش خطر چاقی شود. با این حال لازم به ذکر است که در این مطالعات از دوزهای زیادی جهت آزمایش استفاده شده و برای تأیید کامل مزایای این چای تحقیقات بیشتری لازم است.

تغذیه با چای ترش

چای طبیعی و بدون کافئین ممکن است همراه با شکر یا عسل به عنوان شیرین‌کننده تهیه و سرو شود. چای گیاه هیبسکوس به طور طبیعی فاقد کالری و کافئین است. این چای را می‌توان به صورت گرم یا سرد میل کرد. از آن جا که چای هبیسکوس به طور طبیعی ترش است، قند یا عسل اغلب به عنوان شیرین‌کننده دارای کالری، قند و کربوهیدرات اضافه می‌شود. اعتقاد بر این است که فواید سلامتی قلب در ارتباط با چای گیاه گل گاو زبان به دلیل ترکیباتی به نام آنتوسیانین است. در اصل این رنگ به خاطر همان مواد شیمیایی طبیعی است که به توت‌ها رنگ می‌بخشد.

انواع چای ترش

چای گیاهی هیبیسکوس ممکن است به اشکال زیر در دسترس باشد:

• کیسه‌های چای تک‌نفره(سفری)
• چای آماده در بسته‌بندی
• گلبرگ‌های گیاه در فروشگاه‌های محصولات گیاهی
• عصارۀ مایع
• پودر گیاه به صورت بسته بندی

عوارض جانبی و خطرات احتمالی چای ترش

در سال 2013 گزارشی منتشر شد که بر اساس نتایج آن مصرف مقدار زیاد عصاره گیاه هیبیسک می‌تواند به کبدی آسیب برساند. در همین گزارش آمده که عصاره گیاه گلیس با داروی هیدروکلروتیازید (ادرار آور) در حیوانات و با استامینوفن در انسان تداخل دارویی دارد. افرادی که دمنوش‌های گیاهی می‌نوشند باید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنند، چون برخی از گیاهان دارویی با داروها تداخل دارویی دارند و باید بین مصرف دارو و دمنوش فاصله زیادی انداخت.

بر اساس منابع دیگر، مصرف گیاه هیبیسکوس برای افرادی که کلروکین (دارویی برای مالاریا) مصرف می‌کنند، بی خطر نیست. علاوه بر این تأثیرات این چای ممکن است میزان عملکرد و تأثیر دارو در بدن را کاهش دهد. افرادی که دیابت دارند و یا از داروهای فشار خون بالا استفاده می‌کنند، باید قند خون و فشار خون خود را هنگام مصرف گیاه هیبیسکوس اندازه‌گیری کنند. زیرا ممکن است سطح قند خون یا فشار خون را کاهش دهد.

همچنین زنان باردار یا شیرده نباید از چای گیاه هیبیسکوس استفاده کنند. نوشیدن چای گیاه هیبیسکوس به انداز‌ه متوسط بی‌خطر محسوب می‌شود. با این حال سایر محصولات حاوی گیاه چای ترش یا انواع گیاه هیبیسک در صورتی که در اندازۀ مصرف آن‌ها دقت نشود، ممکن است به صورت مؤثر در سلامتی اثر نداشته باشند.

انواع این بسته‌بندی و شیوه‌های استفاده از چای گیاهی به صورت زیر است:

• مکمل
• کپسول
• عصاره

بررسی کلی
با توجه به اینکه تنوع تولید و مصرف انواع چای‌ گیاهی در جهان رو به افزایش است، برای مصرف ایمن و بدون خطر چای گیاهی بهتر است به سابقه پزشکی خود توجه کنید و همچنین با مشورت با پزشک چای‎‌ای را که با سلیقه و وضعیت سلامتی شما مطابق است، امتحان کنید و علاوه بر طمع و عطر مطبوع، از خواص و آرامش بعد از نوشیدن چای خود لذت ببرید. چای ترش برای بسیاری عطر و طمعی منحصر به فرد دارد و علاوه بر اثرات سم‎‌زدایی بر بدن، می‌تواند فشار خون را به صورت مؤثری متعادل نماید.