فواید گیاه به‌لیمو برای سلامتی

از به‌ لیمو با نام علمی «Aloysia triphylla»، به عنوان یک گیاه با رایحه لیمو و با اسم‌های، «Herb Louisa» ، Lemon Bee-Brush» ،«Verveine Odorante» و «Luisa» یاد می‎‎‎‌شود. این درختچه چندساله است و متعلق به خانواده «Verbenaceae» است که از پرو، آرژانتین، شیلی، اروگوئه، بولیوی و برزیل منشأ گرفته است. در ادامه این مطلب از مجله پزشکی اسنپ‌دکتر به مبحث فواید به لیمو برای سلامتی خواهیم پرداخت.

فواید به لیمو برای سلامتی

در قرن هجدهم، این گیاه از مستعمرات آمریکای جنوبی اسپانیا به اروپا وارد شد. این ماده به دلیل روغن ضروری آن که در عطرها استفاده می‌شد تا زمانی که مرهم لیمو و علف لیمو جایگزین ‌شدند، مورد استفاده قرار می‌گرفت. در مناطق شمالی، این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی رشد می‌کند. از برگ‌ها برای تهیه چای و افزودن طعم به نوشیدنی‌های الکلی و همچنین از آن به عنوان ماده‌ای در سالاد میوه، دسر و مربا استفاده می‌شود. از برگ و گل به عنوان گیاه دارویی به دلیل خاصیت تب‌بر، ضد اسپاسم و آرام‌بخش استفاده می‌شود. این گیاه آب‌و‌هوای خنک و همچنین سایه روشن را ترجیح می‌دهد. در خاک زهکشی شده و غنی شده و به خوبی عمل می‌کند.

مواد شیمیایی موجود در به لیمو

به لیمو دارای مواد شیمیایی آلی مانند روغن‌های فرار، ترپنوئیدها، اسیدهای فنولیک و فلاونوئیدها است. مقدار زیادی فلاونوئید به عنوان لوتئولین دارد. لوتئولین دارای خواص ضد‌التهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضدتوموری است که رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد. این ماده حاوی بیوفلاونوئیدهای دیگری مانند هسپریدین، آرتمینیتین و وایتکسین است. روغن‌های فرار از سیترونلال، سیترال و لینالول تشکیل شده‌اند. اسانس استخراج شده از به لیمو دارای محتوای بالایی از ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند نرول، ورباسکوزید، سیترال و جرانیول است. به لیمو همچنین شامل مواد شیمیایی مانند: نرول، لیمونن، ژرانیول، کاریوفیلن، ترپینول، ایزووالریانیک اسید، کوکومن، هیسپیدولین، اوپافولین، سالویژنین، اوپاتورین، لوتئولین، آپیژنین، فلاونوئیدها و ژرانیول است.

موارد مصرف به‌لیمو

به لیمو می‌تواند به صورت چای گیاهی استفاده شود.  از به‌لیمو به عنوان طعم‌دهنده برای غذاها، و ساخت دارویی استفاده می‌شود. همچنین از روغن استخراج شده از برگ‌های به‌لیمو برای تولید عطر و مواد آرایشی نیز استفاده می‌شود که در گلدان‌های معدنی، بالش‌های گیاهی و کیسه‌های کتانی و در عطرها و اسپری‌ها استفاده می‌شود.

فواید به لیمو

 به‌لیمو در سراسر جهان کشت می‌شود. به لیمو یک گیاه برگ‌ریز و معطر است که رایحه قوی لیمو دارد. این گیاه دارای شکوفه‌های ریز سفید با برگ‌های نوک تیز و باریک است. برگ‌ها خشک می‌شوند تا چای گیاهی تهیه شود که به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی فواید محافظتی مختلفی را فراهم می‌کند. این گیاه درمانی برای مسائل بهداشتی و همچنین درمان بیماری مؤثر  است. این ماده می‌تواند به عنوان چای گیاهی برای دریافت مزایای سلامتی بی‌شمار استفاده شود. این ماده به تقویت سیستم عصبی، کاهش اسپاسم مسیر هضم، کاهش تنش، استرس و کاهش سرماخوردگی‌های تب‌دار کمک می‌کند. همچنین به عنوان خلط‌آور و ضداسپاسم عمل می‌کند.

1) کاهش وزن

افرادی که رژیم لاغری دارند چای درست شده با به‌لیمو را مؤثر می‌دانند. به لیمو در هر وعده دو کالری تأمین می‌کند. این ماده دارای ترکیبات آلی غنی است که باعث کاهش چربی و جلوگیری از مصرف تنقلات بین وعده‌های غذایی می‌شود. چای به لیمو اثرات متابولیکی را ایجاد می‌کند که باعث افزایش سوزاندن چربی و بهبود فرآیندهای بدن می‌شود. این چای بدن را هیدراته نگه می‌دارد که برای عملکرد اندام حیاتی است. همچنین از برای استفاده از فواید به‌لیمو می‌توان دم‌نوش این گیاه را جایگزین نوشیدنی‌های پر کالری کرد تا با کاهش کالری دریافتی تاثیر بیشتری در روند کاهش وزن بگذارد.

2) بازیابی ماهیچه‌های بدن

این مورد خاصیت منحصربه فردی محسوب می‌شود که در چای‌های ساده یافت نمی‌شود. چای به لیمو خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد که بدون جلوگیری از ایجاد توده عضلانی اضافی شده و آسیب عضلانی را در طول تمرین کاهش می‌دهد. همچنین باعث تقویت استقامت بدن می‌شود. به‌لیمو یک همراه عالی برای تمرینات است. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد شرکت کنندگانی که حدود 90 دقیقه در روز کار می‌کردند و عصاره به‌‌لیمو مصرف می‌کردند، از خواص آنتی‌اکسیدانی آن بهره‌مند می‌شدند و مصرف این عصاره به عنوان مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی در رژیم غذایی منظم آن‌ها عمل می‌کرد. این تحقیقات نشان می‌دهد که به‌لیمو آسیب ماهیچه‌ای را کاهش می‌دهد، بدون اینکه بر توانایی، سرعت و استقامت این افراد تأثیر بگذارد.

3) کاهش التهاب

صدمات و آرتروز باعث ایجاد وضعیت آشفته در تحرک و مفاصل می‌شود. در صورت آسیب‌دیدگی، احساس سنگینی برای شما غم‌انگیز است. زیرا از مفاصل به طور مداوم استفاده می‌شود و بهبودی مناسب به زمان نیاز دارد که با کاهش درد و تیر کشیدن همراه است. این گیاه به روند بهبود آسیب‌های مربوط به مفصل به دلیل وجود خواص آنتی‌اکسیدانی کمک می‌کند. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد افرادی که دارای مشکلات مفصلی هستند از مکمل‌های غذایی اسیدهای چرب امگا 3 و همچنین به لیمو استفاده می‌کنند که درد مفصلی و تحرک مفصلی را کاهش می‌دهد.

4) تقویت ایمنی

استرس اکسیداتیو در اثر رادیکال‌های آزاد موجود در اندام‌های بدن ایجاد می‌شود که ایمنی را ضعیف می‌کند و باعث حواس پرتی این سیستم و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن می‌شود. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، نشان می‌دهد که مصرف مکمل به لیمو سطح استرس اکسیداتیو را کاهش داده و سلامت کلی را بهبود می‌بخشد. این مکمل گلبول‌های سفید خون را که از سیستم ایمنی بدن ما دفاع می‌کنند، افزایش می‌دهد. مطالعه منتشر شده در سال 2012 نشان می‌دهد که به لیمو به کاهش قابل توجه استرس اکسیداتیو در ورزشکاران کمک می‌کند. مکمل‌ها باعث افزایش قدرت گلبول‌های سفید خون می‌شوند و در نتیجه سیستم ایمنی قوی‌تر خواهد شد و احتمال استرس اکسیداتیو را کاهش پیدا می‌کند.

5) سلامت دستگاه گوارش:

چای تهیه شده از به لیمو دارای فعالیت‌های تسکین دهنده‌ای است که موجب تسکین سوءهاضمه و مشکلات معده می‌شود. این ماده دارای خواص ضداسپاسم است که معده را آرام می‌کند و همچنین از نفخ و گرفتگی که منجر به ناراحتی و همچنین مشکلات مختلف دستگاه گوارش می‌شود جلوگیری می‌کند. دم‌نوش این گیاه باعث تنظیم اشتها می‌شود.

6) اثر ضدباکتری:

نتایج حاصل از مطالعه انجام شده نشان داد که مشخصات مولکولی اسانس به لیمو که در مراکش رشد کرده است بسته به منطقه برداشت گیاه تغییر می‌کند. اسانس استخراج شده دارای فعالیت سیتوتوکسیک قوی است. یک فعالیت ضد باکتریایی محدود در «E.coli» و «S.aureus» ثبت شد. «P. aeruginosa» توانست در برابر این روغن اساسی مقاومت کند. فعال کننده‌های ضد باکتری و سیتوتوکسیک به فعل و انفعالات و ماهیت شیمیایی ترکیبات اسانس «A. citriodora» بستگی دارد. هنوز باید مطالعات بیشتری در مورد بیان ژن‌ها، القای آپوپتوز و فعالیت ضد توموری ترکیبات حیاتی روغن اساسی «A. citriodora» به منظور درک مسیرهای مولکولی انجام شود.

8) درمان اضطراب:

از دیگر فواید به لیمو می‌توان به درمان اضطراب اشاره کرد. به لیمو دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی است که بر تعادل هورمونی در بدن انسان تأثیر می‌گذارد. این گیاه نوشیدنی آرام‌بخش محسوب می‌شود و برای افرادی که استرس مزمن دارند و یا گرفتگی‌های عصبی دارند توصیه می‌شود زیرا به راحتی می‌تواند ذهن و بدن را آرام کند.

9) کاهش احتقان در مجاری تنفسی

به لیمو مانند یک خلط آور عمل می‌کند. چای تهیه شده از به لیمو به شل شدن احتقان در مجاری تنفسی کمک می‌کند و همچنین مخاط و بلغم را در سیستم از بین می‌برد. بلغم باعث رشد و چسبیدن باکتری‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا می‌شود. مصرف این چای به از بین بردن مواد ناخواسته از بدن کمک می‌کند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.

کاربردهای مرسوم:

• به لیمو برای درمان سرماخوردگی، آسم، نفخ شکم، تب، اسهال، قولنج و سوءهاضمه استفاده می‌شود.
• در فرانسه از این گیاه برای درمان تحریک، اختلالات گوارشی و بی‌خوابی استفاده می‌کنند.
•  برای درمان رگ‌های واریسی، بواسیر تب‌دار و پوست ناخالص استفاده شده است.
• از این گیاه به عنوان درمان یبوست و لرز در مراکش استفاده می‌شود.
• در داروهای گیاهی از آن برای بهبود سوءهاضمه، تب، سرماخوردگی و اسهال استفاده می‌شود.
• این گیاه به عنوان ضد اسپاسم معده عمل می‌کند. بنابراین برای سوءهاضمه، نفخ شکم و حیات معده و همچنین پوست استفاده می‌شود.
• برای قرن‌ها، از آن به عنوان تب‌بر، ضد اسپاسم، آرام‌بخش، مسکن، ضد میکروب معده استفاده می‌شده است.
• روغن اساسی دارای کیفیت هضم و آرامش است.
• از آنجا که به عنوان آرام‌بخش عمل می‌کند، می‌تواند در کاهش ناراحتی‌های شکمی نقش داشته باشد.
• چای تهیه شده از برگ به درمان مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، نفخ و اسیدیته کمک می‌کند.
• در آروماتراپی، از روغن اساسی برای درمان هضم، مشکلات عصبی، جوش، آکنه و کیست استفاده می‌شود.
• در اتیوپی از آن به عنوان ادویه آشپزی استفاده می‌شود.
• برای تسکین گرفتگی برونش و بینی چای را از برگ تهیه کنید.
• از این گیاه برای سوءهاضمه، تپش قلب، نفخ شکم، گرفتگی معده و حالت تهوع به صورت داخلی استفاده کنید.
• این اثر آرام بخشی را ایجاد می‌کند و ناراحتی شکمی را تسکین می‌دهد.
• برای مقابله با افسردگی مفید است.
• برای بی‌خوابی، درد مفاصل، تحریک، واریس، بواسیر، قولنج، گاز و اسیدیته مفید است.
• از این گیاه برای درمان افسردگی یا بی‌حالی و همچنین سرماخوردگی تب دار استفاده می‌شود.
• یک روغن اساسی به از بین بردن افسردگی و به نرم شدن پوست کمک می‌کند و همچنین پف را کاهش می‌دهد.
• اروپایی ها از آن به عنوان کمکی برای نقرس و التهاب کبد یا طحال استفاده می‌کردند.