داروی فاموتیدین (Famotidine) برای چیست؟ 

داروی فاموتیدین (Famotidine) برای جلوگیری از سوزش معده و بیماری‌های ناشی از ازدیاد اسید معده (مانند عدم هضم کامل غذا) استفاده می‌شود. این دارو با کاهش اسید معده تاثیر خود را نشان می‌دهد. 

نحوه مصرف قرص فاموتیدین

• برای درمان سوزش معده و عدم هضم کامل غذا، بهتر است که این دارو به صورت قرص یا کپسول همراه با یک لیوان آب استفاده شود، مگر اینکه دستور پزشک شما متفاوت باشد.
• قرص را بدون جویدن قورت دهید. اگر از قرص‌های جویدنی استفاده می‌کنید بهتر است قبل از بلع کامل، آن را جویده و سپس قورت دهید. فاموتیدین را می‌توان همراه غذا یا به صورت جدا از غذا مصرف کرد. 
• برای جلوگیری از سوزش معده و ترشح بیش از حد اسید معده، فاموتیدین را 15 الی 60 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
• در یک روز بیش از دو قرص را مصرف نکنید مگر اینکه دستور پزشک شما چنین باشد. تمامی دستورات مندرج بر روی جعبه قرص را اجرا کنید و در صورتی که سوالی داشتید از پزشک خود یا داروساز داروخانه بپرسید.
• اگر بعد از مصرف همچنان علائم شما ماندگار بود یا تا ۱۴ روز بعد از مصرف بهبودی حاصل نشد، سریع با پزشک خود مشورت کنید. بدون مشورت با پزشک خود،‌ دارو را بیشتر از ۱۴ روز به صورت مداوم مصرف نکنید.

عوارض جانبی مصرف فاموتیدین چیست؟

برخی از عوارضی که ممکن است بعد از مصرف فاموتیدین رخ دهند عبارتند از: سردرد، یبوست یا اسهال. اگر هر کدام از این عوارض را داشتید حتما با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی شدید فاموتیدین عبارتند از:

•   خارش یا خون‌ریزی چشم
•   نشانه‌ای از عفونت (مانند گلودردی که برطرف نمی‌شود، تب و لرز)
•   تغییرات روحی/ رفتاری (مانند خستگی مفرط، سردرگمی، افسردگی و توهم)
•   ضربان قلب آهسته/ شدید /نامنظم
•   سرگیجه شدید
•   از حال رفتن
•   تشنج

واکنش‌های آلرژیک شدید بعد از مصرف داروی فاموتیدین بسیار نادر است. اما با این حال اگر این علائم را داشتید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید:

•   التهاب پوست
•   خارش یا تورم (به خصوص در صورت، زبان، گلو)
•   سرگیجه شدید
•   مشکلات تنفسی

نکاتی که قبل از مصرف داروی فاموتیدین باید بدانیم

• اگر به فاموتیدین یا دیگر داروهای هم‌خانواده‌ آن مانند سایمتیدین و رانیتیدین حساسیت دارید حتما پزشک خود را از این موضوع مطلع کنید. این داروها به علت داشتن برخی مواد حساسیت‌زا ممکن است مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند.
• اگر مشکل کلیه و کبد دارید نیز حتما قبل از مصرف فاموتیدین با پزشک خود مشورت کنید.
• برخی از عوارض مصرف فاموتیدین ممکن است نشان‌دهنده مسائل جدی باشند. اگر بعد از مصرف فاموتیدین به مشکلاتی نظیر موارد زیر برخورد کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

•   سوزش معده همراه با احساس سبکی سر، تعریق و سرگیجه
•   درد قفسه سینه،‌ چانه، دست و شانه (به خصوص اگر همراه با کم آوردن نفس باشد)
•   کاهش وزن غیرقابل توجیه

• نوع جویدنی این دارو شامل آسپارتام (نوعی شیرین‌کننده مصنوعی) است. اگر شما به فنیل‌ کتونوری (PKU) یا دیگر بیماری‌هایی که نیازمند کاهش دوز دریافتی آسپارتام است مبتلا هستید، قبل از مصرف فاموتیدین حتما با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی فاموتیدین

تداخل دارویی ممکن است عملکرد اصلی داروی مصرفی را مختل کند و باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شود.

برخی از داروها نیاز دارند که اسید معده بتواند آن‌ها را به طور کامل هضم کند، در صورتی که فاموتیدین برای کاهش اسید معده مصرف می‌شود و ممکن است عملکرد داروهای دیگر را مختل کند. تعدادی از داروهایی که تحت تاثیر فاموتیدین قرار می‌گیرند، عبارتند از:

•   آتازاناویر (Atazanavir)
•   داساتینیب (Dasatinib)
•   داروهای ضد قارچ مانند ایتراکونازول (Itraconazole) و کتوکونازول (Ketoconazole)
•   لوو کتوکونازول (Levoketoconazole)
•   پازوپانیب (Pazopanib)

همچنین از مصرف همزمان داروی فاموتیدین با دیگر هم‌خانواده‌های آن مانند سایمیتیدین، نیزاتیدین و رانیتیدین خودداری کنید.

دوز مصرفی داروی فاموتیدین

این قرص با دوزهای ۱۰ الی ۴۰ میلی‌گرمی تجویز می‌شود که تعداد مصرف آن در روز به دستور پزشک شما بستگی دارد.

آیا فاموتیدین در درمان کرونا موثر است؟

با شروع پاندمی کرونا، داروهای مختلفی برای بهبود و درمان علائم این بیماری استفاده شد و می‌شود. یکی از این داروها نیز فاموتیدین است. البته درباره تاثیرگذاری فاموتیدین بر درمان کرونا نظرات مختلفی وجود دارد و تحقیقات زیادی نیز انجام شده است.

طبق نتایج یک کارآزمایی بالینی سرپایی که توسط مؤسسه تحقیقات پزشکی فاینشتاین در آزمایشگاه سلامت نورثول و کلد اسپرینگ هاربر (CSHL) انجام شده، دوز بالایی از فاموتیدین، که معمولاً به عنوان Pepcid® شناخته می‌شود، در بیماران بزرگسال مبتلا به کرونا ویروس (COVID-19) اثرات مفیدی دارد. درواقع فاموتیدین می‌تواند با اثر بر مسیرهای میزبان مرتبط با عفونت ویروسی به تسکین علائم COVID-19 کمک کند. این دارو به آنزیم‌های SARS-CoV-2 و گیرنده هیستامین H2 متصل می‌شود و تا حدودی از تکثیر ویروس جلوگیری می‌کند و علائم COVID-19 را کاهش می‌دهد.

بیمارانی که فاموتیدین مصرف کردند در این کارآزمایی کاهش التهاب در بدن را تجربه کردند و علائم‌شان زودتر بهبود پیدا کرده است. یافته‌های این تحقیق در فوریه ۲۰۲۲ در مجله Gut منتشر شده است. با این حال، سایر تحقیقات و مخصوصا داده‌های جدیدتر کاهش خطر مرگ‌و میر، پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه یا لوله‌گذاری و استفاده از ونتیلاتور با استفاده از فاموتیدین را در بیماران مبتلا به COVID-19 را نشان نداده است. درواقع می‌توان گفت که فاموتیدین به‌طور مستقیم تکثیر ویروس را مهار نمی‌کند یا به آنزیم‌های ویروسی متصل نمی‌شود. تنها در برخی افراد می‌تواند التهاب‌های ویروسی را کاهش دهد.

فاموتیدین در درمان کدام سویه‌های کرونا استفاده می‌شود؟

در گزارش‌ها و تحقیقاتی که می‌گویند فاموتیدین می‌تواند داروی موثری برای درمان کرونا باشد این دارو به رفع و بهبودی ۱۴ علامت از ۱۶ علامت ارزیابی شده کرونا ویروس، از جمله بهبود تنفس، احتقان قفسه سینه، سرفه و درد شکم کمک کرده است.

نحوه مصرف فاموتیدین برای درمان کرونا چگونه است؟

استفاده از قرص فاموتیدین در درمان بیماری کرونا معمولا حداکثر 14 روز ادامه دارد و بیمار باید  صبح و شب قبل از صبحانه و شام دوز مشخصی از این قرص را مصرف کند.

فراموش هم نکنید که فاموتیدین اثر محافظتی و یا پیشگیرانه نسبت به ویروس کرونا ندارد و تجویز قطعی این دارو برای درمان بیماران هم نیاز به مستندات بیشتری دارد.

دوز مصرف فاموتیدین برای درمان کرونا چقدر است؟

تعیین دوز مصرفی فاموتیدین برای درمان کرونا به پزشک و شدت درگیری ریه و سایر اندام‌ها با ویروس بستگی دارد. معمولا مصرف فاموتیدین در دوزهای مختلف از 60 میلی‌گرم تا 240 میلی‌گرم در روز تجویز می‌شود.

برخی پزشکان نیز از فاموتیدین ۴۰ برای درمان کرونا و بهبود التهاب‌های ویروسی ناشی از آن کمک می‌گیرند. اگر نتیجه تست کرونای شما مثبت شد یا علائم مربوط به کروناویروس را احساس کردید هیچ‌وقت بدون تجویز پزشک هیچ دارویی و مخصوصا فاموتیدین را به‌عنوان درمان مصرف نکنید و حتما با دکتر داخلی یا عفونی مشورت کنید.

سوالات متداول درباره داروی فاموتیدین

1) آیا برای تسکین درد معده می‌توان از این دارو استفاده کرد؟

قبل از مصرف خودسرانه دارو بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است برای تشخیص منشا درد معده‌ شما آزمایش‌هایی تجویز کند.

2) عملکرد داروی فاموتیدین به چه صورت است؟

این دارو با کاهش اسید معده، به رفع سوزش معده ناشی از ازدیاد اسید کمک می‌کند.

3) آیا می‌توان داروهای هم‌خانواده‌ فاموتیدین را باهم مصرف کرد؟

داروهای هم‌خانواده فاموتیدین مانند سایمتیدین، رانیتیدین و نیزاتیدین است که مصرف این داروها با هم به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.