اگزما چیست و چگونه درمان می‌شود؟

یکی از شایع‌ترین اختلالات و بیماری‌های پوستی، اگزما است. اگزما به‌طور معمول در بین مردم با علائمی‌ مثل التهاب و خارش همراه است. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر با اگزما، علائم، روش‌های پیش‌گیری و درمان آن آَشنا خواهید شد. 

گزما چیست؟

اگزما که به آن درماتیت آتوپیک نیز گفته می‌شود، یک بیماری شایع پوستی است که با لکه‌های ملتهب و خارش‌دار بر روی پوست ظاهر می‌شود و اغلب در نوزادان (بخصوص بر روی صورت) و کودکان خردسال دیده می‌شود. اما اگزما در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان انواع مختلفی دارد. 

علت ایجاد اگزما چیست؟

علت اگزما ‌به‌طور کامل شناخته نشده، اما پزشکان معتقدند اگزما واکنش تهاجمی سیستم ایمنی بدن شما در مقابل مواد محرکی است که با آن روبه‌رو شده است. گاهی اوقات اگزما در اثر واکنش غیرطبیعی به پروتئین‌های بدن ایجاد می‌شود. ‌به‌طور معمول، سیستم ایمنی بدن پروتئین‌هایی را که بخشی از بدن انسان هستند نادیده می‌گیرد و فقط به پروتئین‌های مهاجم مانند باکتری‌ها یا ویروس‌ها حمله می‌کند. هنگامی که سیستم ایمنی توانایی تشخیص تفاوت بین این دو را از دست می‌دهد، اگزما ایجاد شده و  باعث التهاب می‌شود.

علائم اگزما چیست؟

علائم اصلی اگزما خارش، خشکی، زبری، پوسته پوسته شدن، ملتهب شدن و تحریک پوست است. اگزما می‌تواند در همه نقاط بدن روی پوست شما رخ دهد اما معمولاً در بازوها، سطح داخلی آرنج‌ها، پشت زانوها یا سر (به ویژه گونه‌ها و پوست سر) را درگیر می‌کند. این بیماری مسری نیست و در برخی موارد با افزایش سن شدت آن کمتر می‌شود.

علائم دیگر عبارتند از:

• خارش شدید
• لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای مایل به خاکستری
• برآمدگی‌های کوچک و برجسته‌ای که هنگام خراشیدن مایع از آن خارج می‌شود
• تکه‌های نازک از ترشحات مایل به زرد، که می‌تواند نشانه عفونت باشد
• پوست ضخیم و پوسته پوسته شده

محرک‌های رایج تشدید بیماری اگزما عبارتند از:

• مواد شیمیایی موجود در پاک‌کننده‌ها و شوینده‌ها که باعث خشک شدن پوست می‌شوند
• مواد زبر و خشن، مانند پشم
• پارچه‌های مصنوعی
• افزایش دمای بدن
• تعریق
• تغییرات دما
• کاهش ناگهانی رطوبت
• فشار
• حساسیت غذایی
• شوره سر حیوانات
• عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی

چه عواملی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند؟

اگزما در کودکانی که از آسم یا تب یونجه رنج می‌برند، یا در بزرگسالان زیر 30 سال شایع‌تر است. همچنین احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که در بین اعضای خانواده خود فردی مبتلا به اگزما دارند، بیشتر است. 

اگزما چگونه تشخیص داده می‌شود؟

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. پزشک می‌تواند با مشاهده علائم شما آن را تشخیص دهد. با این حال تست‌هایی مانند تست پچ (Patch) می‌تواند آلرژن‌های خاصی را که باعث ایجاد علائم می‌شوند، مشخص کند. در حین انجام تست پچ، یک ماده حساسیت‌زا روی بخشی از پوست قرار می‌گیرد. اگر به آن ماده حساسیت نشان دهید، پوست شما ملتهب و تحریک می‌شود.

چگونه از اگزما پیشگیری می‌شود؟

تغییر در شیوه زندگی مانند کاهش استرس و بهبود خواب می‌تواند احتمال تشدید اگزما را کاهش دهد. از تماس مستقیم پوست با مواد محرک مانند پارچه‌های خشن، صابون‌ها و مواد شوینده خودداری کنید. هوای سرد همچنین می‌تواند پوست را خشک کرده و باعث ایجاد اگزما شود. همچنین افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک باید از خاراندن پوست خود خودداری کنند. از آنجا که خشکی پوست می‌تواند باعث تشدید اگزما شود، متخصص پوست می‌تواند مرطوب کننده‌ای بر پایه پماد یا کرم توصیه کند که به درمان پوست شما کمک کند.

آیا درمانی برای این بیماری وجود دارد؟

هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، اما علائم را می‌توان با درمان مناسب کنترل کرد که ممکن است شامل ترکیبی از تغییر شیوه زندگی و داروها باشد. 

انواع اگزما چیست؟

اگزما درماتیت انواع مختلفی دارد که اغلب با بثورات قرمز روی پوست ظاهر می‌شود. انواع دیگر شامل:

• درماتیت تماسی

درماتیت تماسی در اثر تماس با مواد محرک مثل فلز یا مواد شوینده ایجاد شده و سبب بروز سوزش، خارش و قرمزی می‌شود. با این‌حال التهاب با از بین بردن محرک برطرف می‌شود.

• درماتیت دیشیدروتیک

درماتیت دیشیدروتیک انگشتان‌دست، کف‌دست و کف‌پا را درگیر می‌کند. این باعث ایجاد لکه‌های خارش‌دار و پوسته پوسته یا قرمز، ترک خورده و دردناک می‌شود. این بیماری بیشتر در زنان شایع است.

• درماتیت شماره‌ای

درماتیت شماره‌ای باعث ایجاد لکه‌های خشک و گرد پوست در ماه‌های زمستان شده، معمولاً روی پاها تأثیر می‌گذارد و در مردان شایع‌تر است.

• اگزمای دست

اگزمایی که فقط روی دستان شما تأثیر می‌گذارد، اگزمای دست نامیده می‌شود. اگر در شغلی مانند آرایشگری و یا در نظافت کردن، مرتباً از مواد شیمیایی که باعث تحریک پوست می‌شوند استفاده می‌کنید، ممکن است به این نوع مبتلا شوید.

• نورودرماتیت

نورودرماتیت مشابه درماتیت آتوپیک است. باعث ایجاد لکه‌های ضخیم و پوسته پوسته روی بازوها، پاها، پشت گردن، پوست سر، پایین پا، پشت دست‌ها یا اندام تناسلی شما می‌شود.

• درماتیت استاز

درماتیت استاز در افرادی رخ می‌دهد که مشکلات جریان خون در ساق پا یا واریس دارند. درماتیت استاز زمانی اتفاق می‌افتد که مایع از رگ‌های ضعیف شده به پوست شما نشت می‌کند. این مایع باعث تورم، قرمزی، خارش و درد می‌شود. همچنین ممکن است در طول روز هنگام راه رفتن پاهایتان درد یا احساس سنگینی کند.

نکته: توجه داشته باشید که خاراندن ناحیه‌ای از پوست که دچار اگزما شده، باعث تحریک و التهاب بیشتر آن می‌شود و می‌تواند سبب عفونت‌ شود.

در نهایت

هر شخصی درطول زندگی خود می‌تواند به انواع مختلف اگزما دچار شود که با شناخت کامل آن و روش‌های پیش‌گیری از آن، ریسک ابتلا به این بیماری آزاردهنده را کاهش دهد.