چگونه از خشکی پوست در دوران بارداری خلاص شویم؟

یکی از اولین تغییراتی که یک مادر باردار تجربه می‌کند، خشکی پوست است. اصولا پوست در دوران بارداری خاصیت ارتجاعی و رطوبت خود را از دست می‌دهد و دستخوش تغییرات زیادی می‌شود. از کشیده شدن پوست در ناحیه روی شکم گرفته شده تا پوسته پوسته شدن، خارش و… گاهی هم ترشح بیش از حد چربی ممکن است باعث جوش و آکنه روی پوست مادر شود. در این مقاله راهکارهای ساده اما کاربردی برای بهبود خشکی پوست در دوران بارداری و همچنین یک رژیم غذایی مناسب را برای جلوگیری از این مشکل توضیح داده‌ایم. 

علت خشکی پوست در بارداری چیست؟

علت و عامل اصلی خشکی پوست در دوران بارداری، هورمون‌ها هستند. در واقع بالا رفتن سطح استروژن مقدار تولید سبوم (روغن طبیعی پوست که توسط هورمون‌های آندروژن تنظیم می‌شود) را مختل می‌کند. برای همین هم در این دوران مادر باردار حتی با داشتن یک روتین مراقبت از پوست هم احساس خشکی و سفت شدن پوست مخصوصا در ناحیه شکم، سینه‌ها، بازوها و ران‌ها می‌کند.

در دوران بارداری علاوه بر افزایش سطح استروژن، هورمون دیگری به نام وازوپرسین نیز در بدن مادر افزایش پیدا می‌کند. کاربرد این هورمون حفظ مایع اضافی مورد نیاز برای سلامت جنین است. به لطف آب است که جنین ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی مورد نیاز خود را از بدن مادر دریافت می‌کند! اما این هورمون همانقدر که به افزایش حجم آب در خون کمک می‌کند می‌تواند آبرسانی به پوست را کاهش دهد.

نکاتی برای مرطوب نگه داشتن پوست در دوران بارداری

خشک شدن پوست در دوران بارداری بسیار شایع است، اما خوشبختانه چند راه‌حل طبیعی و ساده وجود دارد که به مادران باردار کمک می‌کند تا پوستشان را آبرسانی کنند و از خشکی و خارش  آن خلاص شوند:

• استفاده از روغن‌های گیاهی و طبیعی

برخی از روغن‌های گیاهی و خوراکی می‌توانند به عنوان مرطوب‌کننده هم استفاده شوند. مثلا روغن زیتون و روغن نارگیل رطوبت خوبی به پوست می‌دهند و سرشار از آنتی اکسیدان هم هستند. فقط چند قطره از این روغن‌ها کافی است تا پوست آبرسانی شود و مرطوب بماند. البته بهتر است این روغن‌ها روی پوست مرطوب مالیده شوند تا فرد احساس چرب شدن نکند.

همچنین بد نیست در برنامه روزانه مراقبت از پوست مادر باردار حتما یک آبرسان هم وجود داشته باشد.

• صابون دست‌ساز 

شوینده‌های بدن و صابون‌هایی که حاوی الکل، عطرها یا رنگ‌های تند هستند ممکن است برای پوست تحریک‌کننده باشند. با یک فرمول ساده می‌توانید یک صابون دست‌ساز عالی درست کرد. ۱ پیمانه سرکه سیب را با ۲ پیمانه آب مخلوط کنید و یک پاک‌کننده پوست طبیعی داشته باشید. این محلول می‌تواند سطح PH پوست شما به وضعیت عادی برگرداند و خشکی پوست را تسکین دهد.

همچنین می‌توانید روغن نارگیل مرطوب‌کننده، عسل خام و صابون مایع کاستیا را برای تهیه صابون حمام خانگی مخلوط کنید. 

• ماسک ماست را امتحان کنید

ماست سرشار از اسید لاکتیک و پروتئین است و می‌تواند به سم‌زدایی و آبرسانی پوست کمک کند. ماست همچنین برای حذف سلول‌های مرده پوست، سفت شدن منافذ پوست و کاهش خطوط ریز روی پوست هم استفاده می‌شود. 

یک لایه نازک از ماست ساده را با نوک انگشتان خود روی پوست خود ماساژ دهید و بگذارید دو یا سه دقیقه بماند. سپس ماسک را با آب گرم بشویید و صورتتان را با حوله خشک کنید.

• زمان دوش گرفتن را محدود کنید

ماندن زیر دوش آب گرم برای مدت طولانی می‌تواند پوست را خشک کند. زیرا آب داغ چربی طبیعی پوست را از بین می‌برد. بنابراین سعی کنید فقط از آب ولرم برای حمام استفاده کنید و زمان دوش گرفتن‌تان را هم محدود کنید تا رطوبت پوست‌تان حفظ شود.

• از پوشیدن پارچه‌های زبر خودداری کنید

یکی از رایج‌ترین دلایل خارش و تحریک پوست پارچه‌های زبر و خشن هستند. بنابراین بهتر است مادر باردار همیشه نرم‌ترین و قابل تنفس‌ترین پارچه‌ها را بپوشد و تا جای ممکن از پوشیدن پارچه‌های خشن مانند لباس پشمی و جین خودداری کند.

رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از خشکی پوست در دوران بارداری

همه می‌دانیم که مهم است مادر در دوران بارداری حتما یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشد. اما جالب است که بدانید می‌توان به کمک همین رژیم غذایی به بهتر شدن خشکی پوست در دوران بارداری هم کمک کرد. واقعیت این است که هیدراته نگه داشتن پوست از هیدراته نگه داشتن درون شروع می‌شود. مثلا مهم است که برای جلوگیری از خشکی پوست، مادر حتما از چربی‌های خوب در رژیم غذایی خود استفاده کند.

لیست غذاهای حاوی چربی خوب که می‌توانند به جلوگیری از خشکی پوست کمک کنند، عبارتند از:

• ماهی (بهتر است با یک پزشک درباره اینکه چه نوع ماهی‌هایی برای خوردن در دوران بارداری بی‌خطر هستند، مشورت کنید.)
• آووکادو
• سیب‌زمینی شیرین
• آجیل
• دانه‌ها (دانه چیا، تخم کدو تنبل، دانه کتان یا تخمه آفتابگردان)
• بلغور جو دوسر
• شکلات تلخ 
• نارگیل
• سبزیجات (مخصوصاً هویج، کلم بروکلی و خیار)
• تخم‌مرغ

در ضمن مهم است که مادر باردار حتما در طول روز آب فراوان بنوشد و هیدراته بماند. یادتان باشد برای هیدراته ماندن آب بهترین گزینه است. نوشیدن چای و قهوه و… نه تنها به تامین آب بدن کمکی نمی‌کند بلکه ممکن است به‌دلیل دارا بودن کافئین باعث کم آبی بدن هم شوند.

چه زمانی لازم است برای خشکی پوست در دوران بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟

دیدیم که با توجه به تغییرات هورمونی و بالا رفتن سطح استروژن در دوران بارداری، مقداری خشکی پوست و حتی خارش (به ویژه در کف دست) طبیعی است. اما اگر خشکی از شکم به بازوها و پاهای مادر سرایت کند و با لکه‌های قرمز خارش‌دار یا برجسته همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده پلاک بارداری یا وضعیتی به‌نام پاپول (PUPPP) باشد. این مشکل جدی نیست ولی به‌دلیل خارش آزاردهنده است و با یک کرم موضعی هم درمان می‌شود. یا اگر مادر باردار خارش شدید و مداوم در دست و پا دارد، بهتر است به پزشک مراجعه شود. 

در ضمن پوست بسیار خشک در بارداری ممکن است نشانه کم آبی بدن مادر باشد و این کم آبی می‌تواند دردسرساز شود. زیرا کم آبی ممکن است احتمال زایمان زودرس را بالا ببرد. اساسا هر گونه تغییر پوستی جدیدی که با خارش همراه است بهتر است که توسط پزشک بررسی شود. مخصوصا اگر فرد متوجه ضایعاتی مانند برجستگی‌های قرمز روی شکم یا اطراف ناف خود شد، باید موضوع را به پزشک خود اطلاع بدهد. 

می‌توانید درباره دیگر موضوعات مرتبط با سلامت بارداری از یک پزشک متخصص زنان و زایمان راهنمایی و مشاوره بگیرید. همچنین می‌توانید مشکلات مربوط به دوره بارداری را از طریق اسنپ‌دکتر، به صورت آنلاین با پزشک متخصص در میان بگذارید و مشاوره آنلاین دریافت کنید.