پزشکان، مشاوران و کادر پزشکی مانند سایر اقشار جامعه برای انتشار افکار و انتقال احساسات خود از شبکههای اجتماعی استفاده می کنند. شبکههای اجتماعی میتواند مرزهای رایج بین پزشک و بیمار را تغییر دهد و روابط صمیمانهای ایجاد کند. با این وجود استفاده از این شبکهها میتواند خطراتی را برای اعتبار حرفهای و پزشکی شما ایجاد کند که با آگاهی میتوان از بسیاری از این موارد جلوگیری کرد.
شما یک پزشک هستید؛ این نکته را فراموش نکنید
هر چیزی که در فضای مجازی انتشار میدهید در نهایت به شما تعلق دارد. اگر از مسائل شخصی خود میگویید، یا در مورد بیماری که امروز به شما مراجعه کرده مینویسید، فراموش نکنید که شما یک متخصص هستید و باید استانداردهای اخلاقی و حرفهای را رعایت کنید. همانطور که در زندگی روزمره خود به همکاران و بیماران احترام میگذارید، در فضای مجازی هم باید این اصول را رعایت کنید. گاهی رفتار یک فرد میتواند به تمام جامعه پزشکی تعمیم داده شود. پس نسبت به هر موردی که میتواند بر جایگاه حرفهای شما تاثیر بگذارد محتاطانه عمل کنید.
از حریم شخصی بیمار محافظت کنید
خاصیت شبکههای اجتماعی این است که اطلاعات به صورت گستردهای در اختیار همه قرار میگیرد. پس وقتی که در شبکههای اجتماعی اظهار نظر میکنید، مطمئن شوید که محرمانه بودن اطلاعات بیمار را در نظر گرفتهاید و در هیچ صورتی به حریم شخصی بیمار وارد نشوید. فراموش نکنید که شبکههای اجتماعی مختص به دوستان یا خانواده شما نیست و ممکن است یک توییت یا یک پست اینستاگرام به صورت گستردهای پخش شود. پس همواره جوانب احتیاط را رعایت کنید. در حقیقت در شبکههای اجتماعی وظیفه حقوقی و اخلاقی شما نسبت به بیمار هیچ تغییری نمیکند. اگر میخواهید در مورد یک بیمار صحبت کنید و اطلاعات او را در فضای مجازی منتشر کنید؛ اول از خود بپرسید که آیا لازم است از بیمار رضایت نامه بگیرید یا خیر. در مورد انتشار اطلاعات درباره موارد پزشکی خاص و یا افراد حقیقی بیشتر دقت کنید. حتی اگر نام فرد را ذکر نکنید، باز هم ممکن است موارد پزشکی خاص توسط فرد یا خانواده او شناسایی شود و امکان شکایت درباره انتشار اطلاعات محرمانه بیمار، همیشه وجود دارد.
مرزهای حرفهای را رعایت کنید
در رسانههای اجتماعی احتمال از بین رفتن مرزهای حرفهای و شخصی وجود دارد. اما شما به عنوان یک پزشک باید همیشه مرزهای حرفهای را با بیمارانتان حفظ کنید.
اول فکر، بعد انتشار
شما هم مانند دیگران حتما لحظات سخت و طاقتفرسایی را تجربه کردهاید؛ گاهی بیش از حد عصبانی یا ناراحت شدهاید و یا دلتان خواسته به زمین و زمان ناسزا بگویید. اما توصیه تمام متخصصان شبکههای اجتماعی این است که زمانی که احساسات شدیدی را تجربه میکنید از انتشار پست خودداری کنید. اول کمی نفس عمیق بکشید تا آرام شوید. یادتان باشد که زمانی که دکمه انتشار را بزنید، دیگر مالک محتوا شما نیستید. حتی پاک کردن، هم در برخی موارد نمیتواند اوضاع را به قبل برگرداند. شاید بهتر باشد اینطور به ماجرا نگاه کنید؛ از خودتان بپرسید «این توییت یا پستی که میخواهم انتشار بدهم اگر در روزنامه فردا چاپ شود، چه عواقبی برایم خواهد داشت؟» حالا بهتر میتوانید در مورد انتشار این مطلب تصمیم بگیرید.
برای توصیه پزشکی احتیاط کنید
پزشکان و کادر درمان میتوانند در مباحث پزشکی صدای قدرتمندی در شبکههای اجتماعی داشته باشند؛ شما میتوانید به شایعات و نگرانیهای بسیاری که وجود دارد پاسخهای علمی دهید. به طور معمول پاسخ به سوالات کلی بیماران در فضای مجازی بدون اشکال به نظر میرسد، اما در مورد بیماریهای خاص و موارد نادر باید بسیار دقت کنید. اطمینان حاصل کنید که رفتار و سخن شما باعث جلب اعتماد بیمار و افکار عمومی به حرفه پزشکی میشود. لازم است پیش از انتشار اطلاعات تخصصی در مورد صحت آنها اطمینان حاصل کنید. ممکن است افرادی بخواهند این اطلاعات را زیر سوال ببرند، بنابراین مستند صحبت کنید.
حریم خصوصی خود را مدیریت کنید
تصمیم درباره اینکه حساب کاربری شما عمومی یا خصوصی باشد، بر عهده شماست. اما فراموش نکنید که با وجود تمام این تنظیمات، حریم خصوصی شما در شبکههای اجتماعی، هرگز نمیتواند به طور کامل تضمین شود. در حقیقت همیشه این خطر وجود دارد که آنچه به اشتراک میگذارید وسیعتر از چیزی که حتی تصورش را میکنید منتشر شود. حتی پیامهای خصوصی شما ممکن است در فضای مجازی به طور گستردهای منتشر شود. یادتان باشد که موضوعات داغ، غالبا به زودی فراموش میشوند اما برای افرادی که درگیر آن شدهاند، میتواند آسیبهای جدی به جای بگذارد.
حالا که این موارد را با هم مرور کردیم شاید بد نباشد به حسابهای کاربری خود در شبکههای اجتماعی سری بزنید و ببینید آیا این موارد را در آنها رعایت کردهاید؟ شاید وقت آن رسیده که یک سر و سامانی به زندگی مجازی خودمان بدهیم.