صداهای بلند چگونه روی شنوایی شما تأثیر می‌گذارند؟

اگر روزانه ساعت‌های زیادی از هندزفری یا هدفون برای مکالمه یا گوش دادن به آهنگ استفاده می‌کنید باید بدانید که شنوایی شما می‌تواند در معرض خطر باشد. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر شما را با خطرات احتمالی قرار گرفتن در معرض صداهای بلند آشنا می‌کنیم.

سلول‌های حسی در گوش ما به شنیدن کمک می‌کنند. قرار گرفتن در معرض صداهای بلند به مرور زمان باعث خستگی این سلول‌های حسی می‌شود که نتیجه آن کاهش شنوایی موقت یا وزوز گوش است. به عنوان مثال، فردی که از یک کنسرت با صدای بلند لذت می‌برد، ممکن است پس از آن دچار زنگ یا وزوز در گوش خود شود که اغلب با بازیابی سلول‌های حسی بهبود می‌یابد. با این حال، با قرار گرفتن منظم در معرض صدای بلند یا طولانی مدت، سلول‌های حسی و سایر ساختارها می‌توانند به طور دائم آسیب ببینند که به آن کم شنوایی ناشی از نویز (NIHL) می‌گویند. 

کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا می‌تواند به صورت لحظه‌ای و فوری اتفاق بیفتد. (مانند زمانی که در معرض انفجار ناگهانی صدای بلند قرار می‌گیریم). با این حال، اغلب افراد اثرات منفی صدای بلند بر میزان شنوایی‌شان را نادیده می‌گیرند تا زمانی که آنها آشکارتر شوند. در ابتدا، ممکن است فقط در شنیدن برخی صداهای بلند مانند زنگ یا آواز پرندگان مشکل داشته باشید. اما پیشرفت بیماری می‌تواند برقراری ارتباط با دیگران را دشوار کند، به خصوص در مکان‌های پر سر و صدا مانند رستوران و بازارها… .

گوش دادن ایمن چیست؟ 

اصطلاح (گوش دادن ایمن) به رفتارهای شنیداری خاصی اشاره دارد که از شنوایی شما محافظت می‌کند. حجم صداها، مدت زمان گوش دادن و دفعات قرار گرفتن در معرض صداهای بلند همگی بر شنوایی شما تاثیر دارند. هر چه شدت و مدت زمان قرار گرفتن در معرض صدا بیشتر باشد، خطر کاهش شنوایی نیز بیشتر است.

چگونه می‌توانیم از شنوایی خود در معرض صداهای بلند محافظت کنیم؟

قطعا کنترل صداهایی که در اطراف ما منتشر می‌شوند سخت است اما نکات و راهکارهایی وجود دارد که با رعایت آنها می‌توانیم از شنوایی خود محافظت کنیم. 

• در مکان های پر سر و صدا از محافظ‌هایی مانند گوش‌گیر استفاده کنید.
• همیشه از منابع صدا مانند بلندگوها، ماشین آلات پر سر و صدا و غیره دوری کنید.
• کمتر در محیط‌های پرسروصدا قرار بگیرید.
• به علائم هشدار دهنده توجه کنید. اگر صدای زنگ مداوم در گوش‌تان می‌شنوید (وزوز گوش) یا در شنیدن صداهای بلند مشکلی دارید و دنبال کردن مکالمات برای شما تبدیل به یک چالش بزرگ شده است، با یک متخصص تماس بگیرید.

چرا افرادی که دچار مشکل شنوایی شده‌اند بلند صحبت می‌کنند؟ 

هرچند صداهای خیلی شدید (۱۵۰ دسی بل) می‌تواند باعث پارگی پرده گوش یا تخریب دیگر قسمت‌های گوش شود اما صدمه به شنوایی معمولا در طرازهای پایین‌تر (۹۰-۸۵ دسی بل) رخ می‌دهد. زمانی که در معرض صداهایی با طراز پایین‌تر قرار می‌گیریم سلول‌های مژه دار حسی که روی سطح و غشاء پایه در گوش داخلی قرار دارند، به طور موقتی یا دائمی آسیب می‌بینند. وقتی در فرکانس‌های معینی افت شنوایی ایجاد شود برای آنکه شخص قادر به شنیدن آن فرکانس باشد باید تراز صدا از حد معمول آستانه شنوایی بالاتر رود.

به این جهت افرادی که دچار افت شنوایی هستند به طور غیر عادی بلند حرف می‌زنند، چون صدای خودشان را نمی‌شنوند. به علاوه این افراد اغلب اوقات حرف بی‌صدا را که فرکانس بالا دارند خوب درک نمی‌کنند به این جهت برای آنان درک صحیح کلمات مشکل می‌شود. شخص با وجود اینکه اصوات حاصل از کلمات را درک می‌کند اما قادر به فهم صحیح کلمات و تعقیب مکالمه نیست، مگر اینکه گوینده کلمات را به آرامی و بطور واضح و مشخص ادا کند.

روزانه گوش‌مان را در معرض چند دسیبل صدا قرار می‌دهیم؟ 

گوش ما روزانه در معرض صداهای بسیاری قرار می‌گیرد، از صدای رفت و آمد ماشین‌ها گرفته تا صدای خانم یا آقای مجری که از بلندگوهای تلویزیون پخش می‌شود و فضای خانه را پر می‌کند. گرچه نظرات مختلفی درباره میزان صدای دریافتی روزانه وجود دارد، اما متخصصان می‌گویند که گوش شما باید بین 60 تا 140 دسیبل صدا در روز دریافت کند. اما عملا گوش‌های ما صدایی بیشتر از این میزان را در روز می‌شنود. جدول زیر نمونه‌ای از میزان صداهایی است که در روز با گوش‌هایمان می‌شونیم. 

چطور بفهمیم که چه صدایی می‌تواند به گوش ما آسیب برساند؟

می‌توانید از برنامه‌ها و اپ‌های رایگان برای بررسی سطح صدای اطراف خود استفاده کنید. سطح صدای کمتر از 80 دسی بل بعید است که باعث آسیب شنوایی شود. با افزایش شدت صدا، احتمال آسیب رساندن به گوش شما نیز افزایش می‌یابد.

آیا یک بار قرار گرفتن در معرض صداهای بلند می‌تواند باعث کاهش شنوایی شود؟

بله، حتی یک بار قرار گرفتن در معرض صدای بسیار بلند می‌تواند به سلول‌های گوش داخلی شما آسیب وارد کند و باعث کاهش شنوایی شود.

نکاتی برای مراقبت از گوش‌ها هنگام استفاده از هدفون

اگه شما هم از آن دسته افرادی هستید که از گوش دادن به موسیقی با هدفون لدت می‌برید، باید بدانید که استفاده از مکرر، با صدای زیاد و برای مدت زمان طولانی از هدفون می‌تواند به شنوایی شما آسیب برساند. برای اینکه با خیال راحت از موسیقی خود لذت ببرید:

• صدای دستگاه را زیر 60 درصد نگه دارید.
• از هدفون‌های مناسب و با قابلیت حذف نویز استفاده کنید. این هدفون‌ها می‌توانند نیاز به افزایش صدا را کاهش دهد، به خصوص زمانی که در محیط‌های پر سر و صدا مانند سفر یا وسایل نقلیه عمومی از هدفون برای گوش دادن به آهنگ استفاده می‌کنید.
• دستگاه‌هایی مثل گوشی‌های هوشمند و هدفون را ترجیح دهید که دارای ویژگی‌های گوش دادن ایمن هستند. برنامه‌هایی که از پیش روی این دستگاه‌ها نصب‌شده‌اند و بر میزان صدایی که برای شما پخش می‌شود نظارت دارند و مانع افزایش میزان صدای توسط شما می‌شوند.
• مدت زمانی را که صرف گوش دادن به صداهای بلند می‌کنید کاهش دهید.

وزوز گوش چیست؟

وزوز یا صدای زنگ در گوش، صدایی است که از منبع خارجی شنیده نمی‌شود بلکه شما این صدا به صورت غیر ارادی می‌شونید. بسیاری از افراد پس از گوش دادن به موسیقی با صدای بلند دچار وزوز گوش می‌شوند. البته صدای وزوز می‌تواند پس از مدتی ناپدید می‌شود. این به دلیل خستگی سلول‌های حسی است و اغلب گذرا است. گاهی اوقات، وزوز گوش می‌تواند پایدار باشد، به خصوص پس از قرار گرفتن مکرر در معرض موسیقی بلند یا صداهای دیگر.

اگر به صورت مداوم وزوز گوش را تجربه می‌کنید، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که شنوایی شما آسیب دیده است. با این حال، مشکلات دیگری در سلامتی شما می‌تواند منجر به وزوز گوش شود. در صورت وزوز گوش مداوم بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

علل شایع وزوز گوش

هر فردی می‌تواند این مشکل را تجربه کند، اما عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند:

• کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن: برای بسیاری از افراد، به دلیل کاهش عملکرد فیبرهای عصبی، شنوایی با افزایش سن، کاهش می‌یابد و معمولا در حدود ۶۰ سالگی شروع می‌شود. از دست دادن شنوایی می‌تواند موجب مشکل شود که به این نوع کاهش شنوایی پیرگوشی می‌گویند.

• قرار گرفتن در معرض صدای بلند: صدای بلند ناشی از تجهیزات سنگین، اره‌های برقی و سلاح‌های گرم علت اصلی افت شنوایی مرتبط با سر و صدا هستند. دستگاه‌های قابل حمل ، مانند دستگاه‌های پخش موسیقی یا تبلت‌ها، در صورتی که به صورت طولانی مدت و با صدای بلند آهنگ پخش کنند، می‌توانند موجب از دست رفتن شنوایی شوند. وزوز گوش ناشی از مواجهه کوتاه مدت، مانند حضور در کنسرت با صدای بلند، معمولا از بین می‌رود، قرار گرفتن بلند مدت در معرض صدای بلند باعث آسیب دائمی گوش و قدرت شنوایی می‌شود. مواجهه طولانی مدت با صدای بلند می‌تواند به سلول‌های حسی مویی در گوش که موجب انتقال صدا به مغز می‌شوند، آسیب برساند. افرادی که در محیط‌های پر سر و صدا کار می‌کنند مانند کارگران کارخانه‌ها و کارگران ساختمانی، نوازندگان و سربازان در معرض خطر هستند.

• انسداد ناشی از مواد مترشحه‌ی گوش (موم گوش): موم مترشحه از گوش باعث محافظت از کانال گوش با به دام انداختن گرد و غبار و کاهش رشد باکتری‌ها می‌شود. هنگامی که حجم زیادی از موم‌ها تجمع یابند، به راحتی نمی‌توان آن‌ها را پاک کرد و باعث کاهش شنوایی یا تحریک پرده گوش می‌شود که نهایتا می‌تواند منجر به آن شود.

• تغییرات استخوان گوش: اتواسکلروز یا رشد غیرطبیعی و تدریجی استخوان رکابی در گوش میانی که یک بیماری ارثی است و در افراد یک خانواده بیشتر دیده می‌شود، باعث کاهش شنوایی و این مشکل می‌شود.

چگونه می‌توانم بفهمم که شنوایی من آسیب دیده است؟

در صورتی که این علائم را تجربه می‌کنید، ممکن است دچار کم شنوایی شده‌ باشید: 

• صدای زنگ مداوم در گوش (وزوز گوش).
• مشکل در شنیدن صداهای بلند (آواز پرندگان، زنگ در، تلفن، ساعت زنگ دار).
• مشکل در درک گفتار، به خصوص از طریق تلفن.
• مشکل در شنیدن و دنبال کردن مکالمات در محیط‌های پر سر و صدا، مانند رستوران ها، بازارها، یا در اجتماعات.

در نهایت …

اگر فکر می‌کنید که هر یک از این مشکلات را دارید، باید شنوایی خود را بررسی کنید. WHO اپلیکیشن listenWHO را پیشنهاد کرده است تا بتوانید هر زمان که بخواهید شنوایی خود را بررسی کنید.