سلولیت چیست و چگونه درمان می‌شود؟ [انواع روش‌های درمان سلولیت]

سلولیت یک وضعیت بسیار رایج و بی‌خطر پوستی است که باعث ایجاد برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های ناخوشایند روی پوست ران، باسن، شکم و سینه‌ها می‌شود. این وضعیت در بین زنان شایع‌تر است.

بسیاری از افراد برای بهبود ظاهر پوست خود به روش‌های مختلفی از جمله کاهش وزن، ورزش، ماساژ و کرم‌های رفع سلولیت روی می‌آورند، که میزان موفقیت این روش‌ها متفاوت است.

در این مطلب از اسنپ دکتر، به طور مفصل درباره سلولیت (Cellulite)، علائم، علل و عوامل خطر آن سخن می‌گوییم و سپس بررسی می‌کنیم که سلولیت چگونه درمان می‌شود.

سلولیت چیست؟

احتمالا روی ران، باسن یا سینه‌های خود پوستی ناهموار و دارای برجستگی‌های کوچک (حالت پوست پرتقالی) مشاهده کرده‌اید. این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از سلولیت (Cellulite) باشد. سلولیت زمانی ایجاد می‌شود که پوست برخی نواحی چربی‌دار، توسط نوارهای بافت همبند به سمت بافت‌های عمیق‌تر عضله کشیده می‌شود. این کشیدگی باعث ایجاد سطحی ناهموار روی پوست می‌شود.

سلولیت اغلب در محدوده ران‌ها و باسن دیده می‌شود، اما ممکن است در سینه‌ها، قسمت پایین شکم و قسمت بالای بازوها نیز ظاهر شود.

به دلیل توزیع متفاوت چربی، عضله و بافت همبند، سلولیت در زنان شایع‌تر از مردان است. تحقیقات نشان می‌دهد که بین 80 تا 90 درصد از زنان به درجات مختلف تحت تاثیر سلولیت قرار می‌گیرند. سلولیت هیچ‌ عارضه خطرناکی برای سلامتی ندارد.

علائم سلولیت

سلولیت به صورت فرورفتگی یا برجستگی روی پوست ظاهر می‌شود. گاهی اوقات بافت آن شبیه پنیرک (دانه‌دانه) یا پوست پرتقال توصیف می‌شود.

سلولیت خفیف تنها زمانی قابل مشاهده است که پوست ناحیه‌ای که در آن سلولیت دارید، مثلا ران‌هایتان را نیشگون بگیرید. سلولیت شدیدتر باعث می‌شود پوست چروکیده و ناهموار به نظر برسد و در آن نواحی، برجستگی و فرورفتگی‌هایی شبیه قله و دره دیده شود.

سلولیت نیازی به درمان ندارد. اما اگر از ظاهر پوست خود ناراضی هستید، درباره گزینه‌های درمانی با پزشک عمومی، متخصص پوست یا جراح پلاستیک صحبت کنید.

علل و عوامل خطر سلولیت

علت دقیق بروز سلولیت هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر می‌رسد که این عارضه به دلیل کشش نامنظم پوست توسط نوارهای سفت و محکمی از بافت همبند به نام سپتوم ایجاد می‌شود. سپتوم، پوست را به فاشیای ماهیچه زیرین متصل می‌کند.

چربی نیز درست بین پوست و ماهیچه قرار گرفته است. با افزایش تعداد سلول‌های چربی، آن‌ها به سمت بالا به پوست فشار وارد می‌کنند، درحالی‌که نوارهای بلند و سفت بافت همبند، پوست را به سمت پایین می‌کشند. این کشمکش باعث ایجاد سطحی ناهموار و فرورفته روی پوست می‌شود.

با افزایش سن، خاصیت ارتجاعی پوست کاهش می‌یابد و در برابر کشش نامنظم سپتوم، مقاومت کمتری پیدا می‌کند. این امر به همراه تجمع چربی در زیر پوست، باعث تشدید سلولیت می‌شود.

علاوه بر این، عوامل هورمونی نیز نقش مهمی در ایجاد سلولیت دارند و ژنتیک هم در تعیین ساختار و بافت پوست و نوع اندام (چاقی یا لاغری) تاثیرگذار است. عوامل دیگری مانند وزن و میزان سفتی عضلات نیز بر ابتلا به سلولیت تاثیر می‌گذارند، هرچند حتی افراد دارای تناسب اندام نیز ممکن است دچار سلولیت شوند.

بنابراین، به طور کلی عوامل ایجاد سلولیت عبارتند از:

• جنسیت و نحوه توزیع چربی: سلولیت در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است. در حقیقت، اکثر زنان بعد از بلوغ دچار مقداری سلولیت می‌شوند. دلیل این امر نحوه توزیع چربی در بدن زنان است که عمدتا در ران‌ها، باسن و سینه‌ها قرار دارد؛ نواحی‌ای که مستعد ابتلا به سلولیت هستند.
• ژنتیک: ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به سلولیت دارد.
• میزان چربی بدن: هرچه درصد چربی بدن بالاتر باشد، احتمال ایجاد سلولیت افزایش می‌یابد.
• سن: با افزایش سن، پوست نازک‌تر می‌شود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. این موضوع باعث نمایان‌تر شدن بافت همبند موج‌دار زیر پوست و در نتیجه تشدید سلولیت می‌شود.
• ضخامت پوست: ضخامت پوست نیز در ظاهر سلولیت تاثیرگذار است. پوست نازک‌تر، سلولیت را برجسته‌تر نشان می‌دهد.
• عوامل احتمالی دیگر: برخی عوامل دیگر نیز ممکن است در ایجاد سلولیت نقش داشته باشند، اما شواهد علمی کافی برای اثبات قطعی آن‌ها وجود ندارد. این عوامل عبارتند از:
  • هورمون‌ها
  • رژیم غذایی نامناسب
  • سبک زندگی ناسالم
  • تجمع سموم (مرتبط بودن وجود سموم در بدن با سلولیت، به طور قطعی تایید نشده است)
  • افزایش وزن
  • کم‌تحرکی
  • بارداری

مهم: علل ذکر شده در بالا همگی می‌توانند در ایجاد سلولیت موثر باشند، اما لزوما منجر به آن نمی‌شوند. همچنین، اهمیت هریک از این عوامل در افراد مختلف، متفاوت است.

در چه صورت درمان سلولیت موثر است؟

اگرچه داشتن سلولیت برای بسیاری از زن‌ها طبیعی است، اما ظاهر ناصاف آن می‌تواند آزاردهنده باشد. اگر از سلولیت بدنتان ناراضی هستید و دوست دارید اعتمادبه‌نفس بیشتری نسبت به ظاهرتان پیدا کنید، درمان‌های کاهش سلولیت می‌توانند به شما کمک کنند.

درمان سلولیت در صورتی موثرتر است که:

• از ظاهر پوستتان به دلیل وجود سلولیت ناراضی‌اید و می‌خواهید آن را بهتر کنید.
• از وزن کنونی خود راضی‌ هستید و اضافه وزن قابل توجهی ندارید.
• از سلامت عمومی خوبی برخوردارید.
• انتظارات واقع‌بینانه‌ای دارید. زیرا درمان‌های کاهش سلولیت می‌توانند ناهمواری‌های پوست را کم کنند، اما به طور کامل آن‌ها را از بین نمی‌برند.

روش‌های پزشکی برای کاهش سلولیت

روش‌های مختلفی برای بهبود ظاهر سلولیت، دست کم به طور موقت، در دسترس است. هر روش مجموعه‌ای از نتایج احتمالی و عوارض جانبی خاص خود را دارد. برخی مطالعات نشان می‌دهند که ترکیبی از روش‌ها ممکن است نتایج رضایت‌بخش‌تری به همراه داشته باشد.

در ادامه، رایج‌ترین روش‌های کاهش سلولیت را معرفی می‌کنیم.

• کرایولیپولیز (Cryolipolysis): این روش غیرتهاجمی با انجماد سلول‌های چربی زیر پوست به کاهش سلولیت کمک می‌کند. انجماد باعث ترکیدن سلول‌های چربی و جذب شدن محتویات آن‌ها توسط بدن می‌شود. ممکن است ۳ تا ۴ ماه طول بکشد تا کاهش قابل توجهی را در سلولیت مشاهده کنید.
• اولتراسوند (Ultrasound): این روش غیرتهاجمی از امواج صوتی برای هدف قرار دادن و حذف چربی در شکم و ران‌ها استفاده می‌کند. نتایج حاصل از این روش پس از ۲ یا ۳ ماه قابل مشاهده است. ترکیب اولتراسوند با روش‌های دیگر برای درمان سلولیت توصیه می‌شود. همچنین می‌توان از اولتراسوند (سونوگرافی) برای اندازه‌گیری اثربخشی سایر روش‌های درمانی سلولیت استفاده کرد.
• سل‌فینا (Cellfina): این روش غیرجراحی با استفاده از سوزن، نوارهای سفت زیر پوست را در ناحیه ران و باسن می‌شکند تا از شر سلولیت خلاص شوید. نتایج این روش در کمتر از ۳ روز قابل مشاهده است و می‌تواند تا ۳ سال ماندگاری داشته باشد.
• درمان با امواج آکوستیک (Acoustic wave therapy): این روش با ایجاد لرزش در بافت همبند نواحی مستعد سلولیت عمل می‌کند. لرزش حاصل از امواج به تحریک و افزایش تولید کلاژن کمک می‌کند و در نتیجه، ظاهر، بافت و خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می‌بخشد. در این روش، تکنسین ژل را روی پوست ناحیه‌ آسیب‌دیده می‌مالد و سپس یک دستگاه دستی کوچک (Transducer) را روی آن ناحیه حرکت می‌دهد. این دستگاه امواج صوتی را به بدن شما ارسال می‌کند تا سلولیت را از بین ببرد. برای مشاهده نتایج به چندین جلسه درمانی نیاز است و می‌تواند تا ۶ ماه یا بیشتر طول بکشد.

• درمان با لیزر و رادیوفرکانسی: این روش‌های درمانی پزشکی از ماساژ بافت با ترکیبی از فناوری رادیوفرکانسی، نور مادون قرمز و انرژی لیزر دیودی برای درمان سلولیت استفاده می‌کنند. همچنین ممکن است از گرما و مکش نیز استفاده شود.

انواع مختلفی از لیزرهای با قابلیت تخریب بافت (Ablative) برای درمان سلولیت وجود دارد. همچنین دستگاهی وجود دارد که از گرما (رادیوفرکانسی) برای درمان غیر تخریبی (Non Ablative) استفاده می‌کند تا ظاهر پوست را بهبود بخشد. برای مشاهده نتایج این روش، به احتمال زیاد به چندین جلسه درمانی نیاز خواهید داشت. به طور کلی، درمان‌های غیر تخریبی نیاز به تکرار بیشتری نسبت به درمان‌های تخریبی دارند.

• سلولاز (Cellulaze): سلولاز نوعی درمان لیزری است که نوارهای سفت زیر پوست را که باعث نمایان شدن سلولیت می‌شوند، می‌شکند. همچنین این درمان ممکن است باعث ضخیم شدن پوست شود. بهبودی پس از یک دوره درمان قابل مشاهده است و می‌تواند تا ۶ ماه یا بیشتر ماندگار باشد.
• آزادسازی دقیق بافت به کمک وکیوم (Vacuum-assisted precise tissue release): این روش با استفاده از دستگاهی حاوی تیغه‌های کوچک، نوارهای سفت زیر پوست را می‌شکند. بریدن این نوارها باعث می‌شود تا بافت به سمت بالا حرکت کرده و فرورفتگی‌های پوست را پر کند. نتایج این روش ممکن است تا ۳ سال ماندگاری داشته باشد.
• کربوکسی‌تراپی (Carboxytherapy): در این روش، تکنسین گاز دی‌اکسید‌کربن را درست زیر پوست تزریق می‌کند. این کار باعث افزایش جریان خون در ناحیه مورد نظر می‌شود و به کاهش علائم ظاهری سلولیت کمک می‌کند. ممکن است پس از این روش، احساس ناراحتی و کبودی موقت را تجربه کنید. نتایج این روش پس از ۷ تا ۱۰ جلسه درمانی قابل مشاهده است.
• میکرودرم ابریژن (Microdermabrasion): میکرودرم ابریژن روشی برای لایه‌برداری پوست است که در آن از اکسید آلومینیوم یا کریستال‌های نمک استفاده می‌شود. این ذرات ریز به ‌آرامی سلول‌های مرده لایه سطحی پوست را پاک کرده و به تحریک سلول‌های جدید پوست کمک می‌کنند. برای دستیابی به نتایج مطلوب، نیاز به چندین جلسه درمانی است.
• اندرمولوژی (Endermologie): برخی از روش‌های درمان سلولیت بر این اصل استوارند که ماساژ شدید باعث افزایش جریان لنفاوی، دفع سموم و کاهش مایعات اضافی در نواحی مستعد سلولیت می‌شود. یکی از روش‌های ماساژ از دستگاه دستی برای ورز دادن پوست بین غلتک‌ها (Endermologie) استفاده می‌کند. دستگاه اندرمولوژی دارای تاییدیه FDA به عنوان یک وسیله پزشکی با حداقل عوارض جانبی است. ممکن است پس از چندین جلسه، بهبود جزئی در پوست خود مشاهده کنید. بااین‌حال، نتایج این روش ماندگاری کمی دارند. در برخی موارد، پس از این روش، کبودی مختصری ایجاد می‌شود.

• جراحی: پزشک شما ممکن است یکی از روش‌های مختلفی را پیشنهاد دهد که در آن‌ها از سوزن، تیغه یا ابزارهای خاص دیگر برای جدا کردن نوارهای فیبری زیر پوست (سابسیژن) به منظور صاف کردن پوست استفاده می‌شود. یکی از روش‌ها از پیوند چربی برای بهبود ظاهر پوست استفاده می‌کند. نتایج حاصل از این تکنیک‌ها ممکن است ۲ تا ۳ سال ماندگاری داشته باشد. عوارض جانبی احتمالی این روش‌ها شامل درد و خونریزی زیر پوستی است.

بیمه درمانی معمولا هزینه‌های درمان سلولیت را پوشش نمی‌دهد. همچنین، هر یک از این روش‌ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، بنابراین حتما در مورد آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید. مطمئن شوید که متخصص پوست یا جراح پلاستیک شما مهارت و تجربه کافی را برای انجام تکنیک مورد نظرتان دارد.

آیا کرم‌های موضعی در درمان سلولیت موثرند؟

گفته می‌شود این کرم‌ها با سفت کردن پوست، باعث می‌شوند تا پوست صاف‌تر و محکم‌تر به نظر برسد. همچنین، به پوست رطوبت می‌رسانند که می‌تواند علائم ظاهری سلولیت را کاهش دهد. بااین‌حال، کرم‌های موضعی سلولیت را از بین نمی‌برند بلکه به طور موقت بر ظاهر آن تاثیر می‌گذارند.

یکی از ترکیبات رایج در کرم‌های موضعی سلولیت، کافئین است. کافئین جریان خون در ناحیه مورد نظر را افزایش می‌دهد و به عنوان یک ادرارآور عمل می‌کند. این امر می‌تواند بر میزان آب موجود در سلول‌های چربی تاثیر بگذارد و در نتیجه علائم ظاهری سلولیت را کاهش دهد.

محصولاتی که حاوی ۰.۳ درصد رتینول هستند، ممکن است با ضخیم کردن لایه بیرونی پوست، به بهبود ظاهر سلولیت کمک کنند. برای مشاهده نتایج، نیاز به استفاده روزانه از این کرم به مدت حداقل ۶ ماه است. رتینول می‌تواند حساسیت‌های پوستی مانند خشکی، قرمزی و پوسته پوسته شدن را به دنبال داشته باشد. همچنین، استفاده از آن احتمالا پوست را نسبت به آفتاب حساس‌تر می‌کند.

تحقیقات در مورد کرم‌های سلولیت نتایج متناقضی دارد. یک مطالعه معتبر در سال 2011 نشان داد که استفاده از کرم سلولیت همراه با توصیه‌های شخصی در مورد رژیم غذایی، منجر به بهبود قابل توجهی شده است. این کرم‌ها به عنوان تقویت‌کننده اثرات کنترل رژیم غذایی برای کاهش علائم ظاهری سلولیت در نظر گرفته می‌شوند.

انواع مختلفی از کرم‌های بدون نسخه و تجویزی در بازار موجود است. قبل از استفاده از هر کرم، حتما ابتدا آزمایش حساسیت را روی ناحیه کوچکی از پوست خود انجام دهید. 24 ساعت صبر کنید تا ببینید آیا واکنش آلرژیک دارید یا خیر.

تحقیقات در زمینه درمان‌های آینده سلولیت

پژوهشگران همچنان در حال بررسی درمان‌های پزشکی احتمالی برای سلولیت هستند. برخی از روش‌های امیدوارکننده، ترکیبی از لیپوساکشن و اولتراسوند یا لیزر است. لیپوساکشن به تنهایی نمی‌تواند سلولیت را از بین ببرد و حتی ممکن است ظاهر پوست را بدتر کند. اما در صورت ترکیب با درمان اولتراسوند یا لیزر، می‌تواند در سفت کردن پوست موثر باشد. البته، برای اثبات این موضوع، تحقیقات بیشتری لازم است.

درمان‌های خانگی برای کاهش سلولیت

در کنار بهبود سبک زندگی و عادات ورزشی، چندین روش خانگی محبوب برای درمان سلولیت وجود دارد، اما بسیاری از آن‌ها هنوز از نظر علمی به طور کامل اثبات نشده‌اند. این روش‌ها می‌توانند به عنوان بخشی از برنامه مراقبت از خود در نظر گرفته شوند.

• ورزش: ورزش می‌تواند به کاهش چربی بدن کمک کند که درنتیجه باعث کمتر به چشم آمدن سلولیت می‌شود. برنامه ورزشی خود را ترکیبی از تمرینات هوازی (کاردیو) و تمرینات قدرتی در نظر بگیرید. این ترکیب به سوزاندن چربی بدن و تقویت و خوش‌فرم شدن عضلات کمک می‌کند. داشتن بدنی با عضلات ورزیده، ظاهری صاف‌تر و محکم‌تر به شما می‌دهد. برنامه تمرینی خود را بر نواحی مستعد ابتلا به سلولیت در بدن‌تان متمرکز کنید.
• برس کشیدن بدن خشک (Dry brushing): گفته می‌شود این تکنیک باعث تحریک جریان خون و مایعات لنفاوی، حذف سلول‌های مرده پوست و تحریک رشد سلول‌های جدید می‌شود. همچنین ممکن است به سم‌زدایی و تحریک سیستم عصبی شما کمک کند. از لیف گیاهی یا برس بدن برای برس کشیدن ملایم پوست خشک خود به مدت ۵ دقیقه استفاده کنید. می‌توانید از پاها شروع کنید و برس را به سمت بالا حرکت دهید. از حرکات کشیده و روان یا حرکات دایره‌ای استفاده کنید. بهتر است این کار را قبل از حمام یا دوش انجام دهید.
• تفاله قهوه: استفاده از تفاله قهوه به عنوان لایه‌بردار (اسکراب)، روشی محبوب برای حذف سلول‌های مرده، تحریک رشد سلول‌های جدید و سفت کردن پوست است. می‌توانید از تفاله قهوه به تنهایی استفاده کنید یا آن را با روغن نارگیل، روغن زیتون یا شکر مخلوط کنید. تفاله قهوه را به مدت چند دقیقه به آرامی روی ناحیه مورد نظر ماساژ دهید. همچنین می‌توانید مخلوط را به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست نگه دارید و سپس آن را بشویید. تفاله قهوه ممکن است ناهمواری پوست را کاهش دهد، باعث بهبود گردش خون و تحریک جریان مایعات لنفاوی شود. بااین‌حال، هیچ تحقیق علمی‌ای برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد.
• سرکه سیب: مصرف سرکه سیب ممکن است به کاهش وزن کمک کند. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب رقیق شده را ۳ بار در روز بنوشید. یا از ترکیب سرکه سیب و آب (به نسبت مساوی) استفاده کنید و آن را روی پوست خود بمالید.

تغییرات سبک زندگی برای کاهش سلولیت

رژیم غذایی شما می‌تواند بر سلولیت تاثیر بگذارد، بنابراین داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک رژیم غذایی سالم همچنین می‌تواند در حفظ وزن مناسب به شما کمک کند.

• ترکیب غذایی: مصرف غذاهای فرآوری شده و با قند بالا را که منجر به انباشت سموم و چربی در بدن می‌شوند، کاهش دهید و درعوض، فیبر بیشتری مصرف کنید.
• نوشیدن آب: کم‌آبی می‌تواند باعث شود که سلولیت بیشتر به چشم بیاید. آب، بدن را پاکسازی می‌کند و سموم احتمالی را که باعث ایجاد سلولیت می‌شوند دفع می‌کند. بنابراین، افزایش مصرف آب بسیار مهم است. توصیه می‌شود زنان در طول روز حداقل ۹ لیوان آب بنوشند.
• سم‌زدایی بدن: سم‌زدایی بدن با حذف سمومی که باعث ایجاد سلولیت می‌شوند، به بهبود ظاهر پوست کمک می‌کند. سعی کنید از طریق رژیم غذایی مناسب و تغییرات سبک زندگی، میزان ورود سموم به بدن‌تان را کاهش دهید یا به طور کامل حذف کنید. این موارد شامل پرهیز از دخانیات و مصرف الکل است. 

جمع‌بندی

قبل از هر چیز، روی روش‌های طبیعی و کم‌هزینه برای درمان سلولیت تمرکز کنید. ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود ظاهر سلولیت کمک کند. با پزشک عمومی، جراح پلاستیک یا متخصص پوست خود درباره نتیجه‌ دلخواه و اقداماتی که برای آن در نظر دارید، صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به شما در تعیین موثرترین روش درمانی کمک کنند. همچنین باید هزینه و عوارض جانبی احتمالی یا مشکلات ناشی از درمان را در نظر بگیرید. اگر درباره هر یک از این راه‌های برطرف کردن سلولیت و عوارض آن، یا انتخاب بهترین گزینه برای خودتان نیاز به مشاوره با پزشک دارید، دریافت مشاوره آنلاین از پزشکان اسنپ‌دکتر پیشنهاد خوبی است؛ با اسنپ دکتر می‌توانید مشاوره پزشکی آنلاین و تلفنی داشته باشید و با متخصصان‌ هر رشته پزشکی بدون خروج از منزل مشورت کنید.