نکاتی در مورد پرستاری از سالمندان

با توجه به حرکت جمعیت جهان به سمت پیر شدن، مراقبت از سالمندان در جهان به یک اولویت کلی تبدیل شده است. شکل زندگی نوین بشر و تعامل‌های مدرن انسان شیوه پرستاری و مراقبت از سالمندان را دستخوش تغییر‌ کرده است. امروزه پرستاری از سالمندان به عنوان یک حرفه و علم شناخته می‌شود. بسیاری از سالمندان ممکن است نیاز به پرستاری و مراقبت‌های ویژه یا معمولی داشته باشند.
در ادامه نکاتی برای نگهداری اصولی از سالمندان به شما معرفی می‎‌شوند.

دلایل پرستاری از سالمندان

در بسیاری از خانواده‌ها افراد سالمندی وجود دارند. این افراد به دلیل کهولت سن نمی‌توانند بسیاری از کارها را به درستی انجام دهند. بخش زیادی از این کارها را می‌توان کارهای شخصی سالمند در نظر گرفت. سالمندان در سنین بالا برای انجام تعداد زیادی از کارهای شخصی نیاز به یک همراه دارند.

از جمله مواردی که یک سالمند می‌تواند برای انجام ‌آن‌ها نیاز به کمک داشته باشد. عبارت اند از:

• لباس پوشیدن
• استحمام
•  رفتن به دستشویی
•  خرید یا درست کردن غذا
•  نظافت خانه
•  تهیه غذا و نیازهای روزانه
•  شستن لباس‌ها
•  مراقبت‌های پزشکی

در این بخش از مقاله می‌خواهیم به تعدادی نکته مهم در مورد پرستاری از سالمندان بپردازیم.

حمام و بهداشت شخصی

یکی از سخت‌ترین کارها در زمان مراقبت و پرستاری از یک سالمند را می‌توان استحمام آن‌ها در نظر گرفت. این کار می‌تواند از دو جهت کاملاً متفاوت و چالش‌برانگیز باشد. حمام کردن یک فرد سالمند برای او کمی خجالت‌آور و از طرفی برای شما بسیار سخت است. کمک و همراهی سالمند در هنگام حمام کردن می‌تواند برای شما کمی سخت باشد. برای یک سالمند دیدن فرد دیگر در فضای حمام بسیار آزاردهنده است. به طور معمول .این آزردگی و معذب بودن با گذشت زمان می‌تواند تا حد زیادی تعدیل شود

بهترین برنامه برای حمام یک سالمند

در چنین شرایطی باید نسبت به شرایط سلامتی سالمند برنامه استحمامی مشخص در نظر بگیرید. ممکن است سالمند شما نیاز به حمام روزانه نداشته باشد. بهتر است در هنگام چیدن این برنامه از سالمند مورد نظر هم مشورت بگیرید. البته اگر فرد مورد نظر صلاحیت مشورت داشته باشد. برای یک سالمند هفته‌ای یک بار حمام کامل نیاز است. این دسته از سالمندان را می‌توانید در باقی روزها فقط با کمی آب گرم حمام کنید.
برای این کار بهتر است به جای لیف و پارچه‌های ضخیم از اسفنج و ابر استفاده کنید. دقت داشته باشید حمام کردن یک سالمند رابطه مستقیمی با شرایط جسمی و روحی او دارد.

صحبت‌های دوستانه کلید تعدیل خجالت

برای افراد سالمند عریان شدن در حضور دیگران بسیار دشوار است. شما می‌توانید با صحبت عادی شرایط روحی سالمند را آماده این کار کنید. به هر میزانی شما عادی‌تر رفتار کنید سالمند کمتر تحت تأثیر اضطراب و خجالت قرار می‌گیرد. داشتن یک مکالمه طبیعی فضا را برای سالمند بسیار قابل هضم می‌کند. باید به خاطر داشته باشید قبل از وارد شدن سالمند به حمام فضا و شرایط استحمام را فراهم کرده باشید. این کار از نظر روانی بر روی فرد سالمند اثرگذاری مثبتی دارد.

حفظ کرامت سالمند

یکی از مهم ترین نکته‌ها در پرستاری از سالمندان، حفظ کرامت و احترام آن‌ها است. برای این کار بهتر است لباس‌های تمیز  آن‎ها سالم و تمیز باشد. بعد از دوش گرفتن یا استحمام کامل سالمند را بپوشانید. سعی کنید در چنین مواردی وقت را تلف نکنید. اگر لازم است فرد سالمند را خودتان استحمام کنید بهتر است هر قسمت را جداگانه بشویید. عریان کردن کامل سالمند می‌تواند احساس ناخوشایندی برایش ایجاد کند.

استحمام و شرایط جسمی سالمند

بهترین عملکرد در زمان مراقبت از سالمند کمک‌های به موقع است. بسیاری از سالمندان ممکن است کنترل کاملی بر روی مثانه یا روده خود نداشته باشند. در این شرایط پرستار باید از پزشک ارشد خود راهنمایی خواسته و نیازهای سالمند را پاسخگو باشد. این احتمال وجود دارد که سالمند شما نیاز به کمک‌های خاصی داشته باشد. بهتر است نیازهای سالمند خود را از پیش دانسته و شرایط پاسخگویی به آن‌ها را فراهم کنید.

سالمند و بهداشت عمومی

در کنار استحمام و مراقبت‌های اضطراری از سالمند باید مواردی دیگری را هم مد نظر داشت. بهداشت عمومی یک سالمند شامل مواردی چون پوست، مراقبت از دهان، مراقبت از مو و اصلاح موی سر می‌شود. این مراقبت‌ها برای افراد سالمند تا حد زیادی ضروری هستند. درصد زیادی از سالمندان ممکن است به عفونت‌های پوستی، زخم بستر و امراضی این چنینی مبتلا شوند. به همین دلیل نظارت بر بهداشت عمومی آن‌ها موضوعی ضروری است.

نظافت دهان و کوتاهی مو

پرستار باید به تمیز نگه داشتن دندان‌های یک فرد سالمند نظارت داشته باشد. سعی کنید برای او زمانی مشخص برای مسواک زدن تعیین کنید. این روند باید حداقل روزی یک بار انجام شود. کوتاهی یا بلندی موهای فرد سالمند باید هر چند هفته بررسی شوند. در صورت بلند بودن ریش یا موی سر کوتاه کردن آن‌ها ضروری است. بعضی مواقع شاید لازم باشد موی سر فرد سالمند را در ظرفشویی شست و شو دهید. بهتر است این کار را با یک شامپوی کودک انجام دهید. سعی کنید برای اصلاح صورت از تیغ استفاده نکنید. ریسک این کار بسیار زیاد است. ماشین اصلاح بهترین گزینه برای این کار است. در چنین مواردی سالمند را در موقعیت نشسته قرار دهید.

حفظ احساس استقلال

هنگام استحمام اولین خطر برای یک سالمند سقوط است. افتادن سالمندان به دلیل لغزندگی یکی از رایج‌ترین پیشامد‌هایی است که باید از رخ دادن آن جلوگیری کنید. برای این کار بهتر است دستگیره‌های حمام را بررسی کنید. باید از ثابت و محکم بودن آن‌ها مطمئن شوید. در مرحله بعد کف حمام را وارسی کنید. تا جایی ممکن سعی کنید لغزنده نباشد. دمای حمام باید کمی گرم و مرطوب باشد. از دمای آب غافل نشوید. دقت داشته باشید چیزی حدود یک سوم سالمندان بالای 65 سال در زمان استحمام زمین می‌خورند.

با در نظر گرفتن موارد گفته شده می‌توانید تا حد زیادی احتمال این پیشامد را برای فرد مورد نظر کاهش دهید. سعی کنید استقلال فرد سالمند را خدشه دار نکنید. فقط زمان‌های مناسب را برای کمک به او انتخاب کنید. بهتر است او از شما کمک بخواهد. این کار باعث می‌شود عزت نفس شخص سالمند کمتر دچار آسیب شود. باید به او اجازه دهید اولین محافظ خود باشد. نقش خود را برای پرستاری از او به عنوان یک کمک دوستانه نشان دهید.

پرستاری و صبور بودن

صبور بودن صفتی مهم برای یک پرستار به شمار می‌رود. برای پرستاری از سالمندانی که به آلزایمر مبتلا هستند صبوری یکی از مهم ترین ارکان این کار به حساب می‌آید. شرایط در این گونه مواقع بسیار دشوار است. پرستاری از یک سالمند مبتلا به آلزایمر می‌تواند تا چندین برابر سخت تر از پرستاری از یک سالمند معمولی باشد. برای شروع در اولین قدم باید نگرشی مثبت و صبورانه ای داشته باشید. امید خود را از دست ندهید و بر احساس‌های خود مسلط باشید. برای پرستاری از یک سالمند مبتلا به آلزایمر مهم ترین فاکتور صبوری و درک شرایط است.

بررسی ایمنی‌های ضروری

مراقبت از سالمندان می‌تواند برای بسیاری از بهترین پرستارها هم چالش برانگیز باشد. پرستاری و مراقبت از کسانی که زمانی از ما نگهداری می‌کردند یک ارزش بزرگ و ارزشمند است. خطرهای زیادی می‌تواند سالمندان را تهدید به آسیب دیدگی کند. بیشترین خطرهای ممکن مربوط به صدمه‌های تصادفی یا سقوط سالمندان است. کاهش توان جسمی و از دست دادن تراکم استخوان‌ها در سالمندان علت بیشتر این صدمه‌ها در نظر گرفته می‌شوند. در کنار این موارد می‌توان دید کم یا تاری دید، کاهش هماهنگی‌های عصبی، لغزش‌های بدن و کاهش توان جسمی را هم به این لیست اضافه کرد.

بی‌نظمی

نظافت و مرتب بودن محیط خانه و زندگی می‌تواند خطرهای بسیاری را از سالمندان دور کند. گاهی مواقع دلیل برخی از این زمین خوردن‌ها بی‌نظم خانه و محیط زندگی است. موارد زیادی گزارش شده که یک سالمند به دلیل پا گذاشتن بر روی وسیله‌ای زمین خورده و عضوی از بدنش شکسته است. یک پرستار باید محیط خانه را کنترل کند. سعی کنید از گذاشتن وسایل روی پله‌ها، گذرگاه‌های خانه، راه رو یا حتی کف پذیرایی خودداری کنید.

ایمنی وسایل خانه

برای امنیت نگه داشتن سالمندان در خانه بهتر است وسایل محیط زندگی را هم ایمن کنید. مبل‌هایی ناکارآمد و خراب را از خانه خارج کنید. تخت‌هایی که روی آن خوابیدن احتمال زمین خوردن را افزایش می‌دهند را کنار بگذارید. از قرار دادن فرش‌ها بر روی سطوح لغزنده پرهیز کنید. سطوح صیقلی کف خانه را تعویض کرده یا بپوشانید.

پرهیز از مکان‌های خطر آفرین

در هر خانه ای مکان‌هایی است که امنیت مناسبی برای یک کودک و سالمند ندارد. برای مثال پله‌ها همیشه مکانی با احتمال زمین خوردن هستند. باید سعی کنید مسیر رفت و آمد سالمند بدون پله باشد. اگر این امکان وجود ندارد باید مکان‌های لازم برای رفت و آمد سالمند را محدود کنید. می‌توانید از میله‌های محافظ سالمند یا آسانسور مخصوص سالمندان بر روی پله‌ها استفاده کنید.
شما می‌توانید با در نظر گرفتن تعدادی میله کمکی در بخش‌های مختلف خانه به استقلال و توانایی‌های فردی سالمند هم کمک زیادی کنید. نصب این میله‌های کمکی عزت نفس و ایمنی سالمند را تا حد زیادی بهبود می‌بخشند.

نور خانه

یکی از مشکلات مهم سالمندان تاری دید یا عدم بینایی مناسب است. برای جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر در خانه بهتر است خانه را روشن نگه دارید. نور ناکافی یا تاریکی در شب می‌تواند موجب زمین خوردن یا حتی برخورد سالمند با وسایل خانه باشد. محل‌های پر رفت و آمد خانه را با نور زیاد تری پوشش دهید. دقت کنید حتی راه روهای کوچک و باریک هم به نور کافی نیاز دارند.

پارو کردن برف و یخ در زمستان

در فصل سرما چالش‌های یک پرستار چندین برابر می‌شود. در این فصل مراقبت از سالمندان کمی سخت تر است. باید مسیرهایی که فرد در حیاط خانه قدم می‌زند به طور مرتب بررسی شوند. هر روز سعی کنید پیاده روها و تمامی مسیرهای فرد سالمند را پارو کنید. زمین خوردن یکی از بیشترین پیشامد‌هایی است که در این فصل برای سالمندان رخ می‌دهد. پله‌های منتهی به حیاط و پشت بام را کاملاً خشک و غیر لغزنده کنید. تا جای ممکن سعی کنید محل‌های رفت و آمد را خشک کنید و از عبور و مرور فرد سالمند در این مکان‌ها جلوگیری کنید.

دستگاه‌های کمکی

شرایط جسمانی و در خطر بودن افراد سالمند به طور مداوم باعث می‌شوند دستگاه‌های کمکی اهمیت زیادی داشته باشند. شما هیچ وقت نمی‌دانید که چه زمانی به این دستگاه‌ها نیاز پیدا می‌کنید. از طرف دیگر در شرایط بحرانی زمان امری حیاتی است. بهترین گزینۀ ممکن در دسترس قرار دادن دستگاه‌های کمکی در خانه است.

بهبود شرایط روحی سالمند

بسیاری از افراد محبت‌های کوچک، نوازش، حرف‌های محبت آمیز و تعارف‌های دوستانه را در اثرگذاری روابط دوستانه دست کم می‌گیرند. این دسته از رفتارها تا میزان زیادی می‌تواند شما را به سالمند مورد نظر نزدیک و صمیمی کند. به یاد داشته باشید حفظ حرمت و نگهداری حریم شخصی در کنار موارد گفته شده از موارد ضروری پرستاری یک سالمند به شمار می‌رود. کوچک‌ترین رفتارهای شما با یک سالمند می‌تواند برای او بار احساسی مثبت یا منفی داشته باشد. تا جایی که امکان دارد سعی کنید از ایجاد تنش و هرگونه احساس ناخوشایند بین خود و سالمند مورد نظر اجتناب کنید.

جابجایی‌های ضروری یک سالمند

یکی از چالش‌ برانگیز ترین کارها در نگهداری سالمند را می‌توان جا به جایی‌هایی ضروری دانست. تغییر موقعیت یک سالمند از روی ویلچر بر روی تخت می‌تواند کمی دشوار باشد. برای این کار بهتر است در اولین قدم تا جای ممکن صندلی را به تخت نزدیک کنید. ترمز ویلچر را بررسی کنید. حتماً قفل ضدحرکت آن بسته باشد. راحتی و موقعیت تخت را نسبت به شرایط سالمند بررسی کنید. بهتر است جای در نظر گرفته شده کمی گرم و قابل شستشو باشد. راحتی تخت می‌تواند به میزان زیادی در آسایش یک سالمند اثرگذار باشد.

همراهی در زمان پیاده‌روی

یکی از بهترین تحرک‌ها برای یک فرد سالمند پیاده‌روی است. در صورت داشتن توانایی جسمی برای این کار بهتر است سالمند مورد نظر را ترغیب به پیاده روی کنید. برای مراقبت‌ سالمند در حین پیاده روی باید خود را به سمت ضعیف‌تر بدن او منتقل کنید. می‌توانید از واکر و عصا برای بهبودی شرایط پیاده روی او هم استفاده کنید. کمربند راه رفتن در چنین شرایطی می‌تواند بسیار کاربردی باشد.

در پایان این مقاله باید خاطر نشان کنیم مراقبت از سالمندان نیاز به دقت و امکان‌های خاصی دارد. به هر میزانی شما مراقبت‌های گفته شده را در نظر بگیرید ریسک صدمه‌های سالمند کاهش پیدا می‌کند. سعی کنید برای انتخاب یک پرستار مواردی چون شخصیت، صبوری، میزان درک پرستار از مراقبت سالمند و حس وظیفه شناسی شخص را ارزیابی کنید. مراقبت از سالمندان یکی از مهمترین وظایفی است که هر نسل نسبت به نسل پیشین خود دارد.