همه چیز درباره انواع روش‌های سوزاندن زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌های مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی به‌وجود می‌آید. این زگیلها، به صورت زائده‌های نرمی روی اندام تناسلی ظاهر می‌شوند. زگیلهای تناسلی ظاهر ناخوشایندی داشته و معمولا بر کیفیت رابطه جنسی تاثیر می‌گذارند. سوزاندن زگیل تناسلی یکی از روش‌های از بین بردن زگیل تناسلی است. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر به علائم زگیل تناسلی، روش‌های درمان آن، به خصوص سوزاندن زگیل پرداخته‌ایم.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی شایع‌ترین عفونت مقاربتی (STI) است که بر بافت‌های مرطوب ناحیه تناسلی تاثیر می‌گذارد. سویه‌های خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل تناسلی در داخل و اطراف اندام تناسلی و حتی راست‌روده می‌شوند. زگیلهای تناسلی برجستگی‌های کوچک و تقریبا هم‌رنگ با پوست هستند که به‌صورت گوشت اضافه مشاهده می‌شوند. این زائده‌های نرم که می‌توانند باعث درد، ناراحتی و خارش باشند، گاهی آنقدر کوچک هستند، که به‌سادگی با چشم قابل‌مشاهده نیست.
سویه‌های کم‌خطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV 6 و HPV 11) که در بروز زگیل تناسلی دخیل هستند، با سویه‌های پرخطری که می‌توانند منجر به دیسپلازی دهانه رحم و سرطان شوند، تفاوت دارند. علاوه‌بر آن، منشا زگیلهای تناسلی معمولا متفاوت از منشا زگیلهای روی دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن است.
زگیل تناسلی می‌تواند از طریق برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی به شخص دیگر سرایت کند. حتی اگر این زگیلها به قدری کوچک باشند که به سادگی با چشم دیده نشوند، باز هم امکان انتقال عفونت به دیگران وجود دارد. ویروس HPV از طریق تماس پوست به پوست، قدرت شیوع بالایی دارد و به همین دلیل است که به‌عنوان یک بیماری مقاربتی شناخته می‌شود.
با توجه به اینکه که برای محافظت از بدن در برابر این ویروس واکسن وجود دارد، اما استفاده از کاندوم و انجام رابطه جنسی ایمن، روشی منطقی برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی به‌نظر می‌رسد. در صورت ابتلا به این ویروس، برای از بین بردن زگیلهای ناحیه تناسلی، روش‌های درمانی موثری وجود دارد. این روش‌های درمانی می‌تواند شامل محلول‌ها و پمادهای موضعی یا سوزاندن زگیل تناسلی با الکتروکوتر و لیزر باشد.
علائم زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی ممکن است تا چند هفته یا چند ماه پس از ابتلای فرد به عفونت، در ناحیه تناسلی مشاهده شود. با این‌حال در صورت بروز، به کمک علائم زیر قابل‌تشخیص است:
- زگیل تناسلی ممکن است به صورت دسته‌ای از زگیلها یا فقط یک زگیل منفرد مشاهده شود.
- زگیل تناسلی هنگام لمس کردن می‌تواند صاف یا کمی برآمده به‌نظر برسد.
- ممکن است هم‌رنگ با پوست یا قدری تیره‌تر یا روشن‌تر از آن باشند.
- می‌توانند ظاهری شبیه به گل‌کلم (که در اثر نزدیکی چند زگیل به هم ایجاد می‌شود) داشته باشد.
- در صورت گسترش یا بزرگ شدن زگیل، می‌تواند آزاردهنده و دردناک باشد.
- زگیل تناسلی می‌تواند آنقدر کوچک و مسطح باشد که نتوان آن را با چشم مشاهده کرد.
اگر فرد مبتلا، به دلیل اندازه ریز زگیل تناسلی نتواند آن را به‌وضوح مشاهده کند، احتمالا تمام علائم زیر یا برخی از آنها را تجربه می‌کند:
- ترشحات واژن
- احساس سوزش
- خارش ناحیه تناسلی
- احساس درد و ناراحتی
- خون‌ریزی خفیف هنگام رابطه جنسی
زگیل تناسلی در چه مناطقی رشد می‌کند؟
پیش از پرداختن به روش‌های سوزاندن زگیل تناسلی، بهتر است بدانیم که دقیقا در چه نواحی می‌توان انتظار مشاهده زگیل تناسلی را داشت. در جدول زیر، بخش‌هایی که امکان بروز زگیل تناسلی وجود دارد را بیان کرده‌ایم:
| در مردان | در زنان |
| در طول یا نوک آلت تناسلی | داخل یا خارج واژن |
| کیسه بیضه (اسکروتوم | داخل یا خارج مقعد |
| داخل یا اطراف مقعد | بین ناحیه مقعد و واژن |
| کشاله ران | روی سطح دهانه رحم (سرویکس) |
| ران | کشاله ران |
همچنین زگیل تناسلی ممکن است روی لب‌ها، دهان، زبان یا گلوی فردی که تماس جنسی دهانی با فرد مبتلا به HPV داشته، ظاهر شود.
چه وضعیتی خطر ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش می‌دهد؟
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش دهند عبارتند از:
- عدم دریافت واکسن HPV
- داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
- داشتن نوع دیگری از عفونت مقاربتی
- داشتن رابطه جنسی با فردی که سابقه جنسی او مشخص نیست
- فعالیت زیاد جنسی در سنین پایین
- داشتن رابطه جنسی با بیش از یک نفر
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف، به دلیل ابتلا به HIV یا مصرف داروهای پیوند عضو
زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای اینکه فرد بتواند درمان مناسبی را، از پمادهای موضعی گرفته تا روش‌های جراحی و سوزاندن زگیل تناسلی، دریافت کند، معاینه فیزیکی و تشخیص صحیح توسط پزشک ضرورت دارد. چراکه برخی عفونت‌های مقاربتی و مواردی مانند خال‌ها یا اسکین‌تگ‌ها (زائده‌های پوستی کوچکی که بین چین‌های بدن ظاهر می‌شوند) شبیه زگیل تناسلی هستند و تنها پزشکان می‌توانند به‌خوبی آنها را از هم تشخیص دهند.
البته علاوه‌بر معاینه فیزیکی، پزشک در مورد شرایط سلامتی و سابقه جنسی فرد سوالاتی می‌پرسد. برای مثال اطلاعاتی مانند علائم تجربه شده توسط فرد، داشتن رابطه جنسی دهانی، برقراری رابطه بدون کاندوم و… . به‌طور کلی، پزشک از آزمایش‌های زیر برای تشخیص زگیل تناسلی استفاده می‌کند:
- معاینه لگنی: برای بررسی تغییرات دهانه رحم و واژن، تست پاپ اسمیر انجام می‌شود. در طی تست پاپ اسمیر، دستگاهی به نام اسپکولوم واژن را باز نگه داشته و پزشک را قادر می‌سازد تا گذرگاه بین واژن و رحم را بررسی کند. همچنین در معاینه لگنی ممکن است کولپوسکوپی و بیوپسی یا بافت‌برداری برای بررسی دهانه رحم و واژن انجام شود.
- معاینه مقعد: آنوسکوپی یا معاینه مقعدی، برای تشخیص عفونت در ناحیه مقعد و روده انجام می‌شود. در این روش، پزشک از دستگاهی به نام آنوسکوپ برای بررسی دقیق داخل مقعد و مشاهده زگیل تناسلی استفاده می‌کند.
روش‌های درمانی زگیل تناسلی
زگیل تناسلی ممکن است در عرض چند هفته، چند ماه یا چند سال پس از ابتلای فرد به HPV، خود را به‌صورت توده در هر جایی از اندام تناسلی فرد نشان دهد. اگرچه ۱۰ تا ۲۰ درصد زگیلهای تناسلی که با چشم قابل‌مشاهده هستند، پس از چند ماه خود‌به‌خود از بین می‌روند (زیرا سیستم ایمنی می‌تواند با عفونت مبارزه کند)، اما در بیشتر موارد برای رفع آنها نیاز به روش‌های درمانی است. حتی احتمال دارد برای خلاص شدن از زگیل تناسلی به ترکیبی از چند روش درمانی نیاز باشد؛ چرا که ممکن است زگیلها آنقدر بزرگ باشند که به درمان‌های موضعی پاسخ نداده و نیاز به انجام جراحی ضرورت پیدا کند. در بخش زیر، روش‌های درمانی موثر از جمله سوزاندن زگیل تناسلی را بیان کرده‌ایم:
داروهای موضعی درمان زگیل تناسلی
داروهای موضعی مانند محلول یا کرم شیمیایی، معمولا باعث ایجاد تاول در زیر زگیل شده و جریان خون را در این مناطق متوقف می‌کنند. محلول‌ها و پمادهای موضعی شامل موارد زیر هستند:
سینکاتچین (Sinecatechins)
این کرم حاوی عصاره چای سبز است و پزشکان آن را برای درمان زگیل تناسلی خارجی و مقعدی تجویز می‌کنند. فرد باید ۳ بار در روز به مدت حداکثر ۴ ماه، از کرم روی ناحیه آسیب دیده استفاده کند. سینکاتچینز بسیار موثر است و عوارض جانبی آن معمولا موارد زیر را شامل می‌شود:
- احساس سوزش
- درد یا ناراحتی
- خارش
- سرخی
- تغییر رنگ پوست
ایمی‌کیمود (Imiquimod)
ایمی کیمود برای از بین بردن زگیل تناسلی خارجی عملکرد بسیار خوبی دارد و پزشکان از آن برای درمان برخی از سرطان‌های پوستی نیز استفاده می‌کنند. این کرم توانایی سیستم ایمنی برای مبارزه با زگیل تناسلی را تقویت می‌کند و تاثیر آن در زنان بیشتر از مردان است. برای رسیدن به نتیجه مطلوب لازم است حداقل ۳ بار در هفته و به مدت ۴ ماه، از این پماد به صورت مستقیم روی زگیلها استفاده کنید. عوارض جانبی این کرم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی
- تورم
- سوزش
- خارش
- پوست‌پوست شدن پوست
پودوفیلین (Podocon-25) و پودوفیلوکس (Condylox)
پودوفیلین یک ماده گیاهی است که بافت زگیل تناسلی را از بین می‌برد. ترکیب فعال پودوفیلوکس نیز شبیه پودوفیلین است، با این تفاوت که فرد می‌تواند آن را خودش در منزل روی پوستش استفاده کند. نکته مهم این است که پودوفیلوکس نباید وارد بدن شود. همچنین این دارو فرد را دچار عوارض جانبی از قبیل تحریک پوست و زخم می‌کند؛ به همین دلیل مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.
تری‌کلرواستیک اسید یا TCA
از این اسید برای سوزاندن زگیل تناسلی خارجی و همچنین درمان زگیلهای داخل بدن استفاده می‌شود. عوارض جانبی مصرف محلول شیمیایی تری‌کلرواستیک‌اسید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تحریک خفیف پوست
- زخم
- درد
عمل جراحی درمان زگیل تناسلی
اگر به هر دلیلی، زگیلهای تناسلی با گذشت زمان یا با محلول و کرم‌های موضعی از بین نرفتند، احتمال دارد فرد بنا به توصیه پزشک به جراحی نیاز پیدا کند. همچنین اگر فرد باردار باشد، احتمالا برای برداشتن زگیل‌هایی که ممکن است جنین در هنگام زایمان با آنها تماس پیدا کند، جراحی لازم باشد. پزشک می‌تواند زگیلها را از طریق روش‌های زیر از بین ببرد:
سرما‌درمانی (Cryotherapy) یا انجماد زگیل تناسلی
در طول سرما‌درمانی، پزشک از نیتروژن مایع برای انجماد و از بین بردن زگیل تناسلی استفاده می‌کند. بدین ترتیب که نیتروژن باعث ایجاد تاول در اطراف هر زگیل می‌شود و همزمان با بهبودی تاول‌ها، زگیلها نیز از بین می‌روند. با اینکه کرایوتراپی یک راه‌حل سریع و موثر برای درمان زگیل تناسلی است، باز هم بسیاری از افراد برای حفظ نتایج طولانی‌مدت به درمان‌های دیگر نیاز دارند. عوارض جانبی کرایوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد
- تورم ناحیه
- احساس سوزش خفیف
سوزاندن زگیل تناسلی با جراحی لیزر
در صورتی که سایر روش‌های درمانی موثر نباشد، پزشک ممکن است استفاده از لیزر برای سوزاندن زگیل تناسلی را پیشنهاد کند. در این روش، نور لیزر رگ‌های خونی ریز داخل زگیلها را از بین می‌برد و باعث می‌شود جریان تغذیه و خون‌رسانی به بافت زگیلها قطع شود.
به‌منظور از بین بردن زگیل تناسلی با لیزر، بسته به تعداد و اندازه زگیلها، معمولا فرد بی‌حسی موضعی یا عمومی را دریافت می‌کند. استفاده از این روش تقریبا هزینه بالایی داشته و بهبودی آن حدودا ۴ هفته طول می‌کشد. درمان لیزری در بیشتر مواقع برای زگیل‌هایی که درمان گسترده و سختی مانند موارد زیر دارند توصیه می‌شود:
- دسترسی به زگیل دشوار باشد
- گستردگی آن زیاد باشد
- زگیل‌هایی که دارای برجستگی هستند
- درمان با روش‌های دیگر سخت باشد
عوارض جراحی لیزر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خون‌ریزی
- جای زخم
- درد
- سوزش
سوزاندن زگیل تناسلی با الکتروکوتری (Electrocautery)
الکتروکوتری روشی است که در آن پزشک از یک قلم برقی برای انتقال جریان الکتریکی با فرکانس بالا به پوست استفاده می‌کند. این جریان، گرما تولید می‌کند و باعث متوقف کردن جریان خون یا حذف سلول‌های غیرطبیعی پوست می‌شود. بنابراین در روش الکتروکوتری، جراح می‌تواند زگیل تناسلی روی آلت تناسلی یا اطراف مقعد را به‌وسیله یک پروب برق‌دار با ولتاژ پایین بسوزاند.
روش الکتروکوتری اغلب در مطب یا کلینیک و با تزریق داروی بی‌حس‌کننده موضعی (برای کنترل درد) انجام می‌شود. البته بسته به تعداد زگیل‌هایی که باید از بین بروند، ممکن است از بیهوشی عمومی نیز استفاده شود. الکتروکوتری موثرتر از روش کرایوتراپی است، اما درمان با کرایوتراپی عمدتا برای زنان باردار و کسانی‌که از کوتر الکتریکی می‌ترسند، مناسب‌تر است. از جمله ویژگی‌های استفاده از روش الکتروکوتری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- زمان بهبودی بستگی به محل دقیق و تعداد زگیلهای سوزانده‌شده دارد.
- به‌طور معمول زمان بهبودی حدود ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد.
- پس از جراحی ممکن است فرد کمی درد، تورم و قرمزی احساس کند.
- درمان با الکتروکوتر ممکن است مقدار کمی اسکار (لکه دائمی پوستی) باقی بگذارد.
- در این روش از دست دادن خون بسیار کم است، زیرا کوتر الکتریکی رگ‌های خونی را حین از بین بردن زگیلها می‌بندد.
- معمولا یک جلسه برای سوزاندن زگیل تناسلی کافی است.
- ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار طی ۱ تا ۲ هفته برای بررسی وضعیت به کلینیک مراجعه کند.
چگونه از زگیل تناسلی پیشگیری کنیم؟
اگر فرد از نظر جنسی فعال است، می‌تواند اقداماتی را برای محافظت از خود در برابر ابتلا یا انتشار HPV، زگیل تناسلی و سایر بیماری‌های مقاربتی انجام دهد. سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از واکسن گارداسیل ۹ را برای مردان و زنان ۹ تا ۴۵ ساله پیشنهاد می‌کند. گارداسیل ۹ می‌تواند از افراد در برابر شایع‌ترین گونه‌های HPV که باعث زگیل تناسلی می‌شوند و همچنین سویه‌هایی از HPV که با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند، محافظت کند. البته بهتر است برای تاثیرگذاری بیشتر، این واکسن قبل از فعالیت جنسی زیاد به او تزریق شود.
بدیهی است داشتن رابطه جنسی با یک نفر، که او نیز با فرد دیگری در ارتباط نیست، بی‌خطرتر است. علاوه‌بر آن، استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی ایده‌ای منطقی به‌نظر می‌رسد. البته کاندوم به‌طور کامل از فرد در برابر ابتلا به زگیل تناسلی محافظت نمی‌کند و HPV می‌تواند قسمت‌هایی از بدن را که کاندوم پوشش نمی‌دهد آلوده کند. اما با این‌حال باز هم استفاده از کاندوم، خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش می‌دهد.
آیا درمان خانگی برای سوزاندن زگیل تناسلی وجود دارد؟
زگیل‌هایی که روی دست و پای بدن ظاهر می‌شوند با زگیلهای ناحیه تناسلی متفاوت هستند. چراکه این زگیلها توسط گونه‌های مختلف HPV به‌وجود می‌آیند. بنابراین فرد نباید از روش‌های درمانی معمول که برای رفع زگیل دست و پا پیشنهاد می‌شود، برای از بین بردن زگیل تناسلی استفاده کند.
برای مثال، بیشتر مردم می‌دانند که اسید سالیسیلیک یک درمان رایج در رفع زگیل است. اما این اسید برای زگیلهای روی دست یا پا مناسب است و کسی نباید از محصولات اسید سالیسیلیک در نواحی حساس مانند صورت و اندام تناسلی استفاده کند. همچنین فرد نباید زگیلهای تناسلی را با پاک‌کننده‌ها و محلول‌هایی که در فروشگاه‌ها عرضه می‌شوند، درمان کند. چرا که این داروها برای استفاده در ناحیه تناسلی ایمن نیستند.
لازم به ذکر است که استفاده از درمان‌های نادرست ممکن است بیشتر از اینکه فایده داشته باشد، وضعیت زگیلها را تشدید کند و به ضرر فرد تمام شوند. به همین منظور، توصیه می‌شود همیشه قبل از امتحان هر درمان خانگی با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره از پزشکان متخصص و باتجربه، از سرویس مشاوره آنلاین اسنپ‌دکتر استفاده کنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیریم؟
اگر فردی هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کند، باید وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارد:
- تحریک یا خارش ناحیه تناسلی
- مقاربت دردناک
- ادرار دردناک (دیسوریا)
- ترشحات آلت تناسلی یا واژن غیرمعمول یا بدبو
- قرمزی، درد یا تورم واژن یا آلت تناسلی
درمان و سوزاندن زگیل تناسلی
سالانه هزاران نفر به زگیل تناسلی و ویروسی که باعث ایجاد آن می‌شود، مبتلا می‌شوند. زگیل تناسلی ممکن است تا ماه‌ها و حتی در بعضی موارد سال‌ها پس از عفونت، خود را در ناحیه تناسلی نشان ندهد. اما فراموش نکنید هنگامی که فرد متوجه زگیل تناسلی و HPV در بدن خود می‌شود، باید آن را با همسر و پزشک خود در میان بگذارد. پزشکان اغلب می‌توانند زگیل تناسلی را با معاینه فیزیکی تشخیص دهند و راه‌هایی را برای جلوگیری از گسترش این عفونت مقاربتی پیشنهاد کنند. البته می‌توان با دریافت واکسن و استفاده از کاندوم و برقراری رابطه جنسی ایمن، از ابتلا به زگیل تناسلی پیشگیری کرد. همچنین با اینکه روش‌های درمانی مانند سوزاندن زگیل تناسلی برای از بین بردن و کاهش شیوع این بیماری وجود دارد، احتمال دارد زگیلها پس از مدتی خود‌به‌خود ناپدید شوند.
