تومور یا سرطان بیماری است که با افزایش تعداد سلول‌ها و گسترش و حمله آنها به سایر قسمت‌های بدن، رخ می‌دهد. همه‌ی تومورها و توده‌ها سرطانی نیستند و تومورهای خوش‌خیم به عنوان سرطان شناخته نمی‌شوند، به دلیل اینکه در بقیه قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. با این حال تومورهای غیر سرطانی که دسموئید یا فیبروماتوز تهاجمی نامیده میشوند، بیشتر شبیه سرطان هستند و در اندامهای مجاور رشد می‌کنند.
اغلب در بازوها، شکم و پاها نمایان میشوند. به همین دلیل افرادی که به دسموئید دچارند تحت مراقبت پزشکان سرطان قرار می‌گیرند. برخی از تومورهای دسموئید رشد کندی دارند ولی بعضی از آنها به سرعت در حال رشد هستند که با جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی تحت درمان قرار می‌گیرند. در ادامه این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ‌دکتر انواع تومور را معرفی میکنیم.
علائم تومورهای دسموئید
- تورم توده یا ناحیه
- از دست دادن عملکرد در منطقه آسیب دیده
- گرفتگی و حالت تهوع هنگامی که تومورها در شکم ایجاد میشوند
- درد در ناحیه آسیب‌دیده
عوامل مؤثر در افزایش خطر تومور دسموئید
عواملی وجود دارد که خطر تومورهای دسموئید را افزایش می‌دهد مانند:
- سن: این تومورها در افراد 20 تا 30 ساله رخ می‌دهد و در کودکان و افراد مسن بسیار کم دیده می‌شود.
- بارداری: تومورهای دسموئید ممکن است در بارداری یا بلافاصله پس از آن ایجاد شوند.
- جراحی: افرادی که به تازگی جراحی شده‌اند یا اخیراً آسیب دیده‌اند، ممکن است تعداد کمی از این تومورها در بدن آنها ایجاد شود.
تومورهای مغزی اولیه
از انواع تومور می‌توان به تومورهای اولیه اشاره کرد. انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارد که برخی خوش‌خیم و غیرسرطانی و برخی از آنها بدخیم و سرطانی هستند. تومورهای مغزی می‌توانند تنها در مغز رشد کنند یا اینکه تومور می‌تواند از قسمت‌های دیگر بدن شروع شده و به مغز گسترش پیدا کند. تومورهای اولیه توده‌هایی هستند که از مغز شروع شده و در اندامهای دیگر گسترش می‌یابند. سرعت رشد این نوع تومور بسیار متفاوت است. میزان رشد و محل قرار گرفتن تومور، بر تأثیرگذاری عملکرد سیستم عصبی نقش مهمی دارد. درمان تومور مغزی به نوع، اندازه و محل قرار گرفتن تومور بستگی دارد.
علائم تومور مغزی اولیه
- شروع سر درد و شدت یافتن آن
- حالت تهوع و استفراغ شدید
- مشکلات بینایی مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی
- کاهش احساس حرکت در بازو یا پا
- مشکلات گفتاری
- مشکلات شنوایی
- گیجی
- تشنج به ویژه در افرادی که سابقه تشنج ندارند
در اکثر افرادی که به تومور مغزی دچارند، علت آن مشخص نیست. اما پزشکان برخی از عواملی که خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می‌دهد، شناسایی کرده‌اند از جمله:
- قرار گرفتن در معرض اشعه: افرادی که در معرض اشعه یونیزان قرار می‌گیرند، خطر ابتلا به تومور مغزی در آنها افزایش می‌یابد.
- سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی تومورهای مغزی یا سابقه سندرم‌های ژنتیکی دارند نیز در معرض خطر ابتلا به تومور مغزی هستند.
انواع تومور مغزی اولیه
در بزرگسالان تومورهای مغزی اولیه کمتر از تومورهای ثانویه رخ می‌دهد که انواع مختلفی دارند به عنوان مثال:
- تومور گلیوما: این تومورها از مغز یا نخاع شروع میشوند.
- تومور مننژیوم: توموری است که از غشاء اطراف مغز و نخاع شروع می‌شود و بیشتر این تومورها خوش خیم و غیرسرطانی هستند.
- تومور نوروم: این تومورهای خوش خیم از سیستم اعصاب شروع میشوند که تعادل و شنوایی را از گوش داخلی به مغز کنترل می‌کنند.
- آدنوم‌های هیپوفیز: تومورهای خوش خیمی هستند که در غده هیپوفیز در مغز ایجاد شده و می‌توانند هورمون‌های هیپوفیز و سراسر بدن را تحت تأثیر قرار دهند.
- تومورهای مدولوبلاستوما: از شایع‌ترین تومورهای مغزی در کودکان است که از قسمت پایین پشت مغز شروع شده و از طریق مایع نخاع گسترش می‌یابد، این تومورها به ندرت در بزرگسالان نیز رخ می‌دهد.
- تومورهای سلول‌های جوانه‌ای: این تومورها در دوران کودکی در محل بیضه و تخمدان‌ها تشکیل میشوند، اما گاهی اوقات روی سایر قسمت‌های بدن مانند مغز تاثیرگذار هستند.
- کرانیوفارنژیوم: تومورهای نادر و غیر سرطانی هستند که از نزدیک غده هیپوفیز در مغز شروع میشوند. این تومورها هورمون‌هایی را ترشح می‌کنند که اکثر عملکردهای بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تومورهای مغزی ثانویه
تومورهای مغزی ثانویه از انواع تومور هستند. این نوع تومورها، تومورهایی هستند که از سایر نقاط بدن شروع شده و در مغز گسترش می‌یابند. این نوع تومورها بیشتر در افرادی که سابقه سرطان دارند رخ می‌دهد. در بزرگسالان تومورهای ثانویه مغزی شایع تر از تومورهای اولیه هستند. بسیاری از تومورها یا سرطان‌ها قدرت این را دارند که به مغز گسترش یابند. اما انواع متداول‌تر آنها عبارتند از: سرطان سینه، سرطان کلیه، سرطان روده بزرگ، سرطان ریه و ملانوم.
تومورهای آدنکس (سیستم تولید مثل زنان)
این نوع تومورها، توده‌هایی هستند که در اندامهای رحم مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و لوله‌های رحمی تشکیل میشوند. این تومورها بیشتر سرطانی و بدخیم هستند. تشخیص این تومورها با معاینه دقیق بدنی، آزمایش تصویربرداری و گاهی اوقات با جراحی صورت می‌گیرد. درمان آنها به محل قرارگرفتن تومورها و سلول‌های درگیر شده بستگی دارد.
تومورهای نخاعی یا مهرهای
از دیگر انواع تومور می‌توان به تومورهای نخاعی یا مهرهای اشاره کرد. تومور مهرهای نوعی تومور ستون فقرات است که بر مهره‌های ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. تومورهایی را که از نخاع و پوشش نخاع شروع میشوند را تومور نخاعی می‌‌نامند. تومورهایی که مهره‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، از تومورهای سایر قسمت‌های بدن سرچشمه می‌گیرند. تومورهای مهرهای با فشار دادن نخاع یا رشته‌های عصبی، می‌تواند بر عملکرد سیستم عصبی اثر بگذارد. این تومورها درون استخوان رشد کرده و می‌توانند باعث شکستگی مهره‌ها، بی‌ثباتی ستون فقرات و درد شوند، تومورهای مهرهای می‌توانند باعث ناتوانی دائمی شوند و زندگی انسان را تهدید کنند.
درمان‌های زیادی برای این نوع تومورها وجود دارد از جمله: جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، داروها و در بعضی موارد فقط نظارت بر تومور نوعی درمان به شمار می‌رود. تومورهای مهرهای بر اساس محل قرارگیری آنها در ستون فقرات طبقه بندی میشوند. تومور های مهرهای اغلب از محل‌های دیگری از بدن مانند پروستات، سینه، ریه و کلیه شروع شده و در ستون فقرات گسترش می یابند. کمر درد ممکن است اولین علامت بیماری در افراد مبتلا به تومورهای مهرهای باشد. تومورهایی که از مهره‌های ستون فقرات شروع میشوند بسیار نادر هستند.
انواع تومورهای مهرهای
پلاسماسیتوما یکی از انواع تومورهای مهرهای است که از مهره‌های ستون فقرات شروع می‌شود. همچنین تومورهای دیگری مانند استئوئید و استئوبلاستوما و همانژیوم در استخوان‌های ستون فقرات تشکیل میشوند.
علائم تومورهای مهرهای
تومورهای مهرهای علائم و نشانه‌های مختلفی دارند که ممکن است با رشد تومورها در نخاع، رگ‌های خونی یا استخوان ستون فقرات شما را تحت تأثیر قرار دهد. علائم و نشانه‌های تومور های مهرهای شامل موارد زیر است:
- درد در محل تومور
- کمر درد که به قسمت‌های دیگر بدن سرایت می‌کند که بیشتر شبانه اتفاق می‌افتد
- ضعف عضلانی که بیشتر در پاها و دست ها اتفاق می‌افتد
- حساسیت کمتر نسبت به گرما و سرما
- از بین رفتن عملکرد روده و مثانه
- فلج خفیف یا شدید که ممکن است در مناطق مختلف بدن اتفاق بیفتد
تومورهای ستون فقرات بسته به نوع تومور با سرعت‌های مختلفی رشد می‌کنند. کمردردها دلایل زیادی دارند و اغلب آنها ناشی از تومور نیستند. اما از آنجا که تشخیص و درمان تومورهای مهرهای مهم است، برای درمان سریع‌تر به پزشک خود مراجعه کنید. اگر شما دارای علائمی مانند: کمر درد مداوم و رو به ترقی، کمر دردی که ناشی از فعالیت زیاد نیست، اگر سابقهٔ سرطان دارید و کمر درد شبانه است و اگر حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه دارید ممکن است دچار تومور در ستون فقرات باشید و باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
اکثر تومورهای مهرهای متاستاتیک هستند. یعنی به وسیله تومورهایی که در اندامهای دیگر وجود دارد گسترش یافتهاند. تومورهای مهرهای خوش خیم یا بدخیم می‌توانند باعث فشرده شدن اعصاب نخاعی شده و منجر به از دست دادن احساس و حرکت در محلی که تومور وجود دارد، خواهند شد. آسیب اعصاب ممکن است دائمی باشد که می‌تواند باعث تغییر در عملکرد روده و مثانه شود. تومورهای مهرهای می‌توانند به استخوان‌های ستون فقرات آسیب برسانند و احتمال شکستگی ناگهانی یا سقوط ستون فقرات را افزایش می‌دهند. با این حال اگر فرد بیمار سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرد، از افت عملکرد این نواحی جلوگیری می‌شود و می‌توان عملکرد عصب را بازیابی کرد.
تومورهای فک و کیست‌ها
تومورهای فک از انواع تومور بوده و توده و ضایعاتی هستند که در استخوان فک یا بافت‌های نرم دهان و صورت به وجود می‌آیند و از نظر اندازه و شدت بسیار متفاوت هستند. این تومورها معمولاً غیر سرطانی و خوش‌خیم هستند. اما می‌توانند تهاجمی باشند و به بافت اطراف دهان حمله کرده و دندان‌ها را جا به جا کنند. درمان تومورهای فک بستگی به نوع آن، مرحلهٔ رشد و علائم بیمار متفاوت است و می‌توان آنها را با جراحی یا درمان پزشکی یا در مواردی ترکیب هر دو، درمان کرد. کیست ضایعه‌ای است که حاوی مواد مایع یا نیمه جامد است. تومورها و کیست‌های فک از سلول‌هایی نشأت می‌گیرند که در رشد طبیعی دندان‌ها نقش دارند. همچنین تومورهایی وجود دارد که می‌توانند از بافت‌هایی که مربوط به دندان نیستند به وجود آیند. علت ایجاد تومورها و کیست‌های فک مشخص نیست. اما عامل ژنتیک می‌تواند در ایجاد آنها مؤثر باشد.
تومور مغزی کودکان
تومور مغزی کودکان از انواع تومور هستند. انواع مختلفی از تومورهای مغزی در کودکان وجود دارد که برخی از آنها خوش خیم و غیرسرطانی و برخی از آنها بدخیم و سرطانی هستند. درمان آنها به نوع تومور، محل قرار گرفتن آن در مغز، سن و سلامت کودک و شرایط رشد آن در مغز بستگی دارد. همچنین علائم و نشانه‌های تومور مغزی در کودکان بسیار متفاوت است و به نوع آن، اندازه، محل قرار گرفتن تومور و سرعت رشد آن بستگی دارد.
علائم رایج تومور مغزی در کودکان
- سر درد شدید و مکرر
- حالت تهوع و استفراغ شدید
- احساس فشار در سر
- مشکلات بینایی مانند دوبینی
- تشنج به خصوص در کودکانی که سابقهٔ تشنج نداشته‌اند
- حرکات غیر عادی چشم
- لکنت زبان
- مشکل در بلعیدن
- مشکل در راه رفتن و مشکلات شنوایی
- ضعف یا افتادگی یک طرف صورت و از دست دادن احساس در بازو یا پا
- گیجی و تحریک‌پذیری
اکثر اوقات علت تومور مغزی در کودکان مشخص نیست. تومورهای مغزی کودکان در دسته تومورهای اولیه هستند و انواع تومورهای مغزی که ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشد در کودکان دیده می‌شود. تومورهایی مانند مدولوبلاستوم و اپاندیموم در کودکان شایع‌تر است و سابقه‌ی ژنتیکی یا سابقه خانوادگی تومور مغزی خطر ابتلای کودک را به تومور مغزی افزایش می‌دهد، هر چند امری غیرمعمول است.
