اسپری بکلومتازون چه کاربردی دارد؟
اسپری بینی بکلومتازون (Beclomethasone) یک داروی استروئیدی است که برای درمان علائم آلرژی فصلی یا دائمی و رینیت غیر آلرژیک وازوموتور، مانند عطسه، آبریزش، گرفتگی یا خارش بینی استفاده می‌شود.
در این مطلب از اسنپ دکتر، موارد مصرف و نحوه استفاده از اسپری بکلومتازون را با جزئیات شرح می‌دهیم و از دوز مصرف، عوارض جانبی احتمالی و ملاحظات پیش از مصرف آن می‌گوییم.
اسپری بینی بکلومتازون در چه مواردی تجویز می‌شود؟
بکلومتازون (Beclomethasone) یک اسپری بینی است که برای درمان علائم آلرژی فصلی یا دائمی و رینیت غیر آلرژیک وازوموتور (التهاب مخاط بینی بدون آلرژی) استفاده می‌شود. این دارو با کاهش التهاب و تورم در مجرای بینی، به رفع علائم آلرژی مانند عطسه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و خارش کمک می‌کند. همچنین، برای پیشگیری از عود پولیپ بینی (تورم پوشش داخلی بینی) پس از جراحی پولیپ کاربرد دارد.
بکلومتازون از دسته کورتیکواستروئیدها است که با کاهش آزاد شدن مواد التهابی در بدن عمل می‌کند. این دارو به صورت موضعی در بینی اسپری می‌شود و اثرات سیستمیک (در کل بدن) ندارد.
نباید از اسپری بینی بکلومتازون برای درمان علائم سرماخوردگی (مانند عطسه، گرفتگی، آبریزش یا خارش بینی) استفاده کنید.
نام تجاری متداول: Beconase AQ، Qnasl، Qnasl Children’s
نحوه استفاده از اسپری بکلومتازون
بکلومتازون به صورت سوسپانسیون (مایع) عرضه می‌شود که برای اسپری کردن داخل بینی به کار می‌رود. این دارو معمولا روزی ۲ بار در هر سوراخ بینی اسپری می‌شود.
در مصرف این اسپری، حتما نکات زیر را رعایت کنید:
- تمام دستورالعمل‌های روی برچسب دارو را به‌دقت بخوانید و در صورت داشتن هرگونه سوالی، از داروساز یا پزشک خود راهنمایی بگیرید.
- اسپری بینی بکلومتازون را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. میزان مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک، کم یا زیاد نکنید و دفعات مصرف را نیز تغییر ندهید.
- کودکان زیر ۱۲ سال باید در استفاده از اسپری بینی بکلومتازون از یک فرد بزرگسال کمک بگیرند. این دارو برای کودکان زیر ۶ سال مناسب نیست.
- اسپری بینی بکلومتازون فقط برای مصرف داخل بینی است. به هیچ وجه اسپری را قورت ندهید و مراقب باشید هنگام استفاده، به دهان یا چشمتان وارد نشود. اگر این اتفاق افتاد، چشم یا دهان خود را با آب بشویید و با پزشک خود تماس بگیرید.
- هر بطری اسپری بینی بکلومتازون فقط مخصوص یک نفر است. به دلیل احتمال انتقال میکروب، این اسپری را به صورت اشتراکی استفاده نکنید.
مهم است بدانید که:
- اسپری بینی بکلومتازون علائم بیماری‌ها را کنترل می‌کند اما منجر به درمان آنها نمی‌شود.
- ممکن است پس از چند روز استفاده از بکلومتازون، احساس بهبودی کنید، اما برای رسیدن به حداکثر تاثیر دارو، معمولا یک تا ۲ هفته زمان نیاز است.
- برای تاثیرگذاری بهتر، بکلومتازون را به طور منظم مصرف کنید. مگر این‌که پزشک دستور مصرف دیگری داده باشد. دارو را طبق برنامه زمانی مشخص استفاده کنید.
- در صورتی که پس از ۳ هفته مصرف اسپری بینی بکلومتازون، علائم شما بدتر شد یا بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر از اسپری بینی بکلومتازون برای پیشگیری از عود پولیپ بینی بعد از جراحی پولیپ استفاده می‌کنید، شاید لازم باشد طبق دستور پزشک، مصرف دارو را به مدت چند هفته ادامه دهید.
توجه داشته باشید:
- بکلومتازون برای اسپری کردن به تعداد مشخص طراحی شده است. بعد از اتمام تعداد مجاز اسپری، ممکن است باقیمانده مایع درون بطری، دوز صحیح دارو را نداشته باشد. تعداد اسپری‌های استفاده شده را یادداشت کنید و بعد از رسیدن به تعداد مجاز، حتی در صورت وجود مقداری مایع، بطری را دور بریزید.
راهنمای استفاده از اسپری بکلومتازون
پیش از اولین استفاده از اسپری بینی بکلومتازون، حتما دستورالعمل‌های روی برچسب دارو را به‌دقت بخوانید و مراحل زیر را دنبال کنید:
- قبل از هر بار استفاده، بطری را به‌آرامی تکان دهید.
- درپوش محافظ بطری را بردارید.
- اگر برای اولین بار از اسپری استفاده می‌کنید یا بیش از یک هفته از آخرین مصرف شما می‌گذرد، طبق مراحل ۴ و ۵ عمل کنید تا اسپری آماده به کار شود. در صورتی که در هفته گذشته از اسپری استفاده کرده‌اید، به مرحله ۶ بروید.
- اسپری را به گونه‌ای در دست بگیرید که اپلیکاتور یا نازل آن، بین انگشت اشاره و میانی قرار گیرد و ته بطری روی شست شما باشد. نازل اسپری را از صورت خود دور نگه دارید.
- اگر اولین بار است که از اسپری استفاده می‌کنید، ۶ بار دکمه پمپ را فشار دهید و رها کنید. اگر قبلا از اسپری استفاده کرده‌اید اما بیش از یک هفته از آخرین مصرف آن می‌گذرد یا به‌تازگی نازل اسپری را تمیز کرده‌اید، دکمه پمپ را فشار دهید و رها کنید تا زمانی که اسپری به صورت ذرات ریز (مه پودری) خارج شود.
- برای خارج کردن ترشحات بینی، به‌آرامی فین کنید. از فین کردن شدید خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک یا آسیب به مخاط بینی شود. پس از فین کردن، بینی خود را با یک دستمال کاغذی تمیز پاک کنید.
- با یک انگشت، یکی از سوراخ‌های بینی خود را ببندید.
- سر خود را کمی به جلو خم کنید و به‌دقت نوک نازل اسپری را داخل سوراخ دیگر بینی قرار دهید. دقت کنید که بطری را به صورت عمودی نگه دارید.
- اسپری را به گونه‌ای در دست بگیرید که نازل آن بین انگشت اشاره و میانی قرار گیرد و ته بطری روی شست شما باشد.
- شروع به نفس کشیدن از طریق بینی کنید.
- در حال تنفس، با انگشت اشاره و میانی، نازل را محکم فشار دهید و یک بار اسپری بزنید.
- به‌آرامی از طریق همان سوراخ بینی نفس بکشید و بازدم را از طریق دهان انجام دهید.
- اگر پزشک به شما گفته است که در هر سوراخ بینی ۲ بار اسپری بزنید، مراحل ۶ تا ۱۲ را تکرار کنید.
- مراحل ۶ تا ۱۳ را برای سوراخ بینی دیگر تکرار کنید.
- نازل اسپری را با یک دستمال تمیز پاک کنید و درپوش محافظ را روی آن قرار دهید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این دارو، می‌توانید با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید و بروشور همراه محصول را بخوانید.
اقدامات احتیاطی پیش از مصرف اسپری بینی بکلومتازون
قبل از مصرف اسپری بینی بکلومتازون، حتما با پزشک و داروساز خود درباره موارد زیر صحبت کنید:
- حساسیت (واکنش آلرژیک): در صورتی که به بکلومتازون، سایر کورتیکواستروئیدها، سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها و مواد نگهدارنده یا هر یک از ترکیبات موجود در اسپری بینی بکلومتازون حساسیت دارید، به داروساز یا پزشک خود اطلاع دهید. برای آگاهی از ترکیبات اسپری، می‌توانید از داروساز سوال کنید.
- مصرف همزمان داروهای دیگر: پزشک خود را در جریان تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی که مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آنها را دارید، قرار دهید. ممکن است با توجه به تداخل احتمالی داروها، پزشک نیاز به تنظیم دوز مصرفی داروهای شما یا نظارت دقیق‌تر برای بررسی عوارض جانبی داشته باشد.
- سابقه پزشکی: اگر به‌تازگی جراحی بینی داشته‌اید، به هر دلیلی دچار آسیب‌دیدگی در بینی یا سینوس‌ها شده‌اید، در بینی خود زخم دارید، یا به آب مروارید (کدر شدن عدسی چشم)، گلوکوم (آب سیاه)، آسم (حملات ناگهانی خس‌خس سینه، تنگی نفس و مشکل در تنفس)، هر نوع عفونت یا تبخال چشم (عفونتی که منجر به ایجاد زخم روی پلک یا سطح چشم می‌شود) مبتلا هستید، با پزشک خود در میان بگذارید. همچنین در صورتی که به آبله‌مرغان، سرخک یا سل (نوعی عفونت ریوی) مبتلا هستید یا با فرد مبتلا به یکی از این بیماری‌ها در ارتباط بوده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- بارداری و شیردهی: اگر باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید، با پزشک خود صحبت کنید. در صورت باردار شدن حین مصرف بکلومتازون، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
درباره دوز فراموش شده چه باید کرد؟
اگر نوبت مصرف اسپری را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را استفاده کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و برنامه منظم خود را ادامه دهید. برای جبران دوز فراموش شده، مقدار مصرف را در نوبت بعد ۲ برابر نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد (اوردوز) اسپری بینی بکلومتازون چه باید کرد
بلافاصله به دنبال فوریت‌های پزشکی باشید. دوزهای بالا یا مصرف طولانی‌مدت داروهای استروئیدی می‌تواند منجر به عوارض جانبی زیر شود:
- نازک شدن پوست
- کبودی آسان
- تغییرات در چربی بدن (به‌ویژه در صورت، گردن، پشت و کمر)
- افزایش جوش یا موهای زائد صورت
- مشکلات قاعدگی
- ناتوانی جنسی
- کاهش میل جنسی
عوارض جانبی جدی اسپری بینی بکلومتازون
برخی از عوارض جانبی این دارو جدی هستند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف اسپری بینی بکلومتازون را قطع کنید و به دنبال کمک‌های اورژانسی پزشکی باشید:
- خس‌خس سینه
- کهیر (بثورات قرمز، برجسته و خارش‌دار)
- جوش
- خارش
- مشکل در تنفس یا بلع
- تورم صورت، ساق پا یا مچ پا
- تغییرات بینایی (تاری دید، درد چشم، یا دیدن هاله در اطراف نور)
- خونریزی شدید یا مداوم بینی
- زخم‌هایی در بینی که بهبود نمی‌یابند
- علائم اختلال هورمونی شامل تشدید خستگی یا ضعف عضلانی، اضطراب، تحریک‌پذیری، احساس سبکی سر، تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، اسهال، کاهش یا افزایش وزن (به‌ویژه در صورت یا قسمت بالای کمر و بالاتنه)
- علائم عفونت شامل تب، لرز، زخم یا لکه‌های سفید در داخل یا اطراف بینی، علائم سرماخوردگی، قرمزی یا تورم
توجه مهم در مورد کودکان:
این دارو ممکن است باعث کاهش سرعت رشد کودکان شود. با پزشک کودک خود در مورد مدت زمان لازم برای مصرف این دارو و همچنین سایر نگرانی‌هایتان صحبت کنید.
عوارض جانبی رایج اسپری بینی بکلومتازون
عوارض جانبی رایج بکلومتازون بینی شامل موارد زیر است:
- سردرد
- تحریک، سوزش یا خشکی بینی
- عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی
- خونریزی بینی
- درد مفاصل یا عضلات
- تهوع
- سرگیجه
- طعم یا بوی ناخوشایند
- تب
- گلو درد
- ضعف عضلانی
- کبودی آسان
- تغییرات در دوره قاعدگی
- آکنه (جوش)
- لکه‌های سفید در گلو، دهان یا بینی
اسپری بینی بکلومتازون ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز داشته باشد. در صورت بروز هرگونه مشکل غیر معمول حین مصرف این دارو، با پزشک خود تماس بگیرید.
جمع‌بندی
اطلاعاتی که در این راهنمای دارویی ارائه شد، خلاصه‌ای مختصر درباره استفاده از اسپری بکلومتازون است. بنابراین، قبل از مصرف این دارو، حتما با پزشک خود درباره تمام موارد ذکر شده و همچنین سایر نگرانی‌هایتان صحبت کنید.
به یاد داشته باشید از طریق مشاوره پزشکی آنلاین با اسنپ‌دکتر می‌توانید به طیف گسترده‌ای از پزشکان متخصصان دسترسی داشته باشید و بدون نیاز به خروج از منزل، با آنها مشورت کنید.
