درمان ساده اسپاسم عضلات پشت کمر
اسپاسم عضلات پشت کمر می‌تواند یکی از دلایل کمر درد باشد؛ اتفاقی که ناشی از انقباضات و گرفتگی غیرارادی یا کشش ماهیچه‌های این ناحیه است. درد کمر ممکن است از یک درد خفیف، تا اسپاسم مزمن همراه با درد شدید که قدرت حرکت کردن را از فرد می‌گیرد، متغیر باشد. اما خوشبختانه این وضعیت را می‌توان با دارو، تغییر سبک زندگی و روش‌های درمانی مکمل بهبود داد. تا انتهای این مطلب همراه اسنپ دکتر باشید تا با اسپاسم عضلات کمر و روش‌های درمانی آن بیشتر آشنا شوید.
اسپاسم عضلات پشت کمر چیست؟
اسپاسم عضلات پشت کمر (Back spasm) زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات فرد به‌طور ناگهانی قفل کرده و منقبض شوند. در این حالت، عضلات پشت کمر به‌طور دردناکی پیچ‌خورده، دچار گرفتگی و فشار می‌شوند. مواردی مانند خوابیدن به شکل نامناسب، خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین، ایستادن یا نشستن‌های طولانی‌مدت، گاهی اوقات می‌توانند باعث اسپاسم شوند.
علت اسپاسم عضلات پشت کمر همیشه روشن نیست و این عارضه حتی می‌تواند بدون هیچ هشداری بروز پیدا کند. همچنین ممکن است این اسپاسم به‌صورت یک انقباض خفیف شروع شده و کم‌کم به درد شدید و غیرقابل‌تحملی تبدیل شود. حتی گاهی اوقات درد ناشی از اسپاسم کمر می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند پاها یا باسن منتقل شود و میزان یا دامنه حرکتی فرد را محدود کند. نکته قابل‌توجه دیگر این است که اسپاسم عضلات کمر ممکن است به این معنی باشد که شما مبتلا به یک بیماری جدی دیگر هستید، از جمله:
- آبسه اپیدورال (Epidural abscess)
- سنگ کیسه صفرا (Gallstones)
- سندرم استیف‌پرسن (Stiff person syndrome)
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis)
- سنگ کلیه (Kidney stones)
- عفونت کلیه (Kidney infection)
- تومور (Tumor)
امروزه اسپاسم کمر و سایر دردهای مرتبط با عضلات پشت کمر بسیار شایع هستند. اما خوشبختانه معمولا این وضعیت با روش‌های درمانی خانگی و بدون جراحی رفع می‌شود. البته اگر درد شما مربوط به مشکلات عصبی در ستون فقرات باشد، آنگاه ممکن است برخی مداخلات مانند انجام عمل جراحی، ضرورت پیدا کند.
علل اسپاسم عضلات پشت کمر چیست؟
اسپاسم عضلات کمر می‌تواند نتیجه آسیب به عضلات، تاندون‌ها یا رباط‌های پشت باشد. البته بروز این شرایط می‌تواند علل دیگری داشته و به شرایط پزشکی جدی‌تری مرتبط باشد. در بخش زیر، مجموعه دلایلی که برای اسپاسم عضلات پشت کمر وجود دارد را بیان کرده‌ایم:
- بلند کردن اجسام بسیار سنگین، یکی از علل شایع اسپاسم عضلات کمر است.
- اسپاسم کمر می‌تواند ناشی از کمبود آب، پتاسیم یا کلسیم در رژیم غذایی نیز باشد.
- انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال و گلف که نیاز به چرخش ناگهانی و مکرر کمر دارند نیز می‌تواند باعث اسپاسم کمر شود.
- در صورت ابتلا به آرتریت، ممکن است اسپاسم کمر اتفاق بیفتد. آرتریت در قسمت پایین کمر می‌تواند به نخاع فشار وارد کند، که این موضوع باعث ایجاد درد در پشت کمر و پاها می‌شود.
- پارگی دیسک در ستون فقرات یا برآمدگی دیسک در مهره‌ها نیز ممکن است به عصب این بخش‌ها فشار آورده و منجر به کمردرد شود.
- هر نوع فعالیتی شدیدی که باعث وارد شدن فشار زیاد بر عضلات و رباط‌های کمر شود، می‌تواند کشیدگی عضله، پارگی و در نهایت، التهاب را به دنبال داشته باشد.
- اگر بیش از حد می‌نشینید، ورزش نمی‌کنید یا به ندرت از عضلات کمر یا شکم خود استفاده می‌کنید، این عضلات ممکن است ضعیف و دچار اسپاسم شوند.
فراموش نکنید که اگر عضلات شکمی ضعیفی دارید، ممکن است عضلات پشت کمر شما آسیب‌پذیرتر باشند؛ به دلیل اینکه عضلات شکم، کمر شما را به نوعی ساپورت می‌کنند. همچنین، ماهیچه‌های ضعیف یا سفت موجود در ناحیه پشت کمر، خیلی راحت‌تر از ماهیچه‌هایی که قوی‌تر و نرم‌تر هستند، آسیب می‌بینند.
علائم اسپاسم عضلات پشت کمر چیست؟
شدت درد اسپاسم عضلات کمر، به طیف وسیعی از عوامل مرتبط است. این فاکتورها به مدت زمانی که فرد این درد را تجربه می‌کند و سلامت کلی بدن او بستگی دارد. به‌طور کلی، افراد مبتلا به اسپاسم عضلات کمر ممکن است وضعیت خود را این‌گونه توصیف کنند:
- پیچش و درد ماهیچه
- احساس سفتی در کمر
- گرفتگی ناگهانی که اصطلاحا مدام می‌گیرد و ول می‌کند
- مشکل در خم شدن
- مشکل در حرکت کردن
- ضعف عمومی
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- ضعف عضلانی در بازوها یا پاها
- بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن
- از دست دادن تعادل و هماهنگی اعضای بدن
لازم به ذکر است که در صورت داشتن هر یک از اختلالات زیر، به احتمال زیاد دردی که تجربه می‌کنید، شبیه درد اسپاسم کمر باشد. اما در حقیقت، شما دچار اسپاسم کمر نیستید:
- آرتریت ستون فقرات
- فتق دیسک
- تنگی کانال نخاعی
- انحنای ستون فقرات: اسکولیوز یا لوردوز (Scoliosis Lordosis or)
- اسپوندیلولیز یا اسپوندیلولیستزیس (Spondylolysis or Spondylolisthesis)
تشخیص اسپاسم عضلات پشت کمر چگونه است؟
احتمالا پزشک برای تشخیص اسپاسم عضلات کمر، بررسی علائم آرتریت یا شکستگی استخوان، عکس‌برداری با اشعه ایکس را تجویز می‌کند. علاوه‌بر آن، ممکن است دستور MRI یا سی‌تی اسکن را برای مشاهده بهتر عضلات و سایر بافت‌ها نیز تجویز کند. این اسکن‌ها و تصاویر می‌توانند به شناسایی مشکلات احتمالی دیسک‌ها یا وضعیت خون‌رسانی به ناحیه آسیب‌دیده کمک کنند.
همچنین پزشک ممکن است در مورد کل سابقه پزشکی‌تان از شما سوالاتی بپرسد. او اسپاسم کمر شما را بر اساس علائمی که توضیح می‌دهید تشخیص می‌دهد. بنابراین یادتان باشد، سابقه هرگونه ضربه به کمر خود را ذکر کنید. این خیلی مهم است که بتوانید با توضیح دقیق علائمی که تجربه می‌کنید، به پزشک خود کمک کنید تا به تشخیص دقیق برسد. از این رو پیشنهاد می‌کنیم، درباره موارد زیر به پزشک خود توضیح دهید:
- چه زمانی درد شما شروع می‌شود؟
- شدت کمردرد شما چقدر است؟
- هر چند وقت یکبار درد شدت پیدا می‌کند؟
- چه چیزی درد شما را تسکین می‌دهد؟
اگر بعد از آسیب ورزشی یا بعد از انجام برخی فعالیت‌های بدنی شدید مانند اسباب‌کشی دچار اسپاسم کمر شدید، حتما باید این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. این اطلاعات ممکن است به تعیین اینکه آیا آسیب عضلانی باعث اسپاسم شده یا خیر، کمک شایانی کند. در ادامه، سوالاتی که احتمالا پزشک از شما می‌پرسد شامل موارد زیر است:
- درد چه حسی دارد؟
- درد در کجا قرار دارد؟
- آیا تا به حال کنترل روده یا مثانه خود را از دست داده‌اید؟
- اسپاسم‌ها چقدر طول می‌کشد؟
- هر چند وقت یکبار دچار اسپاسم کمر می‌شوید؟
- آیا در بدن خود احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی دارید؟
- آیا تا به حال در هنگام اسپاسم کمر احساس ضعف یا ناهماهنگی کرده‌اید؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
اسپاسم عضلات پشت کمر چگونه درمان می‌شود؟
پزشکان معمولا برای درمان اسپاسم عضلات کمر، درمان‌های خانگی و فیزیوتراپی را توصیه می‌کنند. همچنین ممکن است در صورت لزوم، شل‌کننده‌های عضلانی را نیز تجویز کنند. بنابراین فردی که پس از فعالیت شدید یا سنگین دچار اسپاسم عضلات کمر شود، با گزینه‌های زیر به‌عنوان راه درمانی مواجه می‌شود:
یخ یا گرما: به‌طور متناوب یخ و گرما را روی محل اسپاسم در کمر قرار دهید؛ یخ به کاهش التهاب کمک کرده و گرما ممکن است در بهبود جریان خون در این ناحیه تاثیر مثبت بگذارد. یادتان باشد کیسه یخ یا پد حرارتی را در یک حوله یا ملافه بپیچید، تا از سوختگی ناشی از سرمای بیش‌از‌حد یخ جلوگیری شود. سپس به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه آن را روی بدن خود قرار دهید. همچنین در بین دوره‌های سرما و گرما، برای مدت کوتاهی به پوست خود استراحت دهید.
دارو: داروهایی مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و شل‌کننده‌های عضلانی ممکن است به تسکین علائم در حین بهبودی عضلات کمک کنند. استفاده از شل‌کننده‌های عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین، متاکسالون یا متوکاربامول، برای تسکین درد ناشی از اسپاسم عضلانی کوتاه‌مدت، ثابت شده است. داروهای مسکن، از جمله استامینوفن، ناپروکسن یا ایبوپروفن و تزریق داروهای ضدالتهابی مانند کورتیزون نیز می‌تواند اثربخش باشد.
فیزیوتراپی: مراقبت‌های کایروپراکتیک در درمان اسپاسم کمر موثر هستند. در حقیقت، یکی از بهترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی برای رفع اسپاسم عضلات پشت کمر، فیزیوتراپی است که اغلب برای کمک به تقویت عضلات پشت کمر و ناحیه شکم توصیه می‌شود. اما در این مورد حتما باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا بیماری شما به درستی تشخیص داده شود.
کمک‌های اولیه برای اسپاسم عضلات کمر چیست؟
زمانی که دچار اسپاسم عضلات پشت کمر شدید، سعی کنید به آرامی خود را به نزدیک‌ترین صندلی یا مبل راحتی برسانید. سپس می‌توانید برای بهبود شرایط، موارد زیر را امتحان کنید:
- ناحیه گرفتگی را به آرامی با دست ماساژ دهید. اگر ماساژور دستی دارید، می‌توانید از آن نیز استفاده کنید. ماساژ دادن ممکن است به‌طور موقت اسپاسم را کاهش دهد.
- هنگام ماساژ دادن، مراقب تنفس خود باشید. برای کاهش درد ناشی از استرس، به‌صورت آهسته و منظم، دم و بازدم انجام دهید. در این مورد، تنفس دیافراگمی می‌تواند به شما کمک کند تا زودتر آرام شوید.
- روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را روی جای بلندی مانند صندلی قرار دهید. همچنین می‌توانند به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را خم کرده و یک بالش بین پاهای خود قرار دهید.
بهترین اقدام برای کسانی که دچار اسپاسم عضلانی موقت می‌شوند، این است که استراحت کافی داشته باشند. بنابراین، در این مواقع آرام باشید و در صورت تشدید درد، حتما با پزشک خود مشورت کنید. برای این منظور شما می‌توانید از خدمات آنلاین نوبت‌دهی اسنپ‌دکتر استفاده کرده و به کمک مشاوره تلفنی، از پزشکان مجرب و متخصص، کمک بگیرید.
آیا داروهای تجویز شده برای اسپاسم عضلات کمر عوارض جانبی دارد؟
شل‌کننده‌های عضلانی، عوارضی را در پی دارند؛ بنابراین در مورد دوز مصرفی و زمان استفاده از شل‌کننده‌های عضلانی به دستورالعمل‌هایی که همراه نسخه ارائه می‌شود، توجه ویژه داشته باشید. این عوارض عبارتند از:
- گیجی
- خواب آلودگی
چگونه از اسپاسم عضلات پشت کمر جلوگیری کنیم؟
فارغ از هر سن و جنسیتی که دارید، اگر عضلات کمر شما گاها دچار گرفتگی، سفتی و یا درد می‌شود، بهتر است بیشتر به آن توجه کنید. چرا که هرچه بهتر از کمر خود مراقبت کنید، خطر ابتلا به اسپاسم عضلات کمر و نهادینه شدن درد در بدن شما کاهش پیدا می‌کند. برای این منظور در بخش زیر، چند راه برای پیشگیری از اسپاسم عضلات پشت کمر را بیان کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آنها را در نظر بگیرید:
- حفظ وزن متعادل می‌تواند به کاهش فشاری که روی ستون فقرات و مفاصل شما وارد می‌شود، کمک موثری کند.
- سعی کنید بعد از هر نیم‌ساعت یکبار که می‌نشینید، از جای خود بلند شده و قدری حرکات کششی انجام دهید.
- صاف ایستادن و پوشیدن کفش‌های پاشنه کوتاه و مناسب، به کاهش فشار وارد بر عضلات کمر کمک می‌کند.
- انجام فعالیت بدنی منظم، مانند تمرینات تقویتی برای عضلات پشت کمر و ناحیه شکمی نیز به شما کمک می‌کند تا عضلات‌تان پیوسته در تحرک باشد.
- دراز کشیدن‌های مداوم در این شرایط، برای کمر خوب نیست. در واقع، صرف زمان زیاد در رختخواب یا روی صندلی، منجر به بدتر شدن مشکلات کمر می‌شود.
به این نکته توجه داشته باشید که نرمش منظم به افراد مبتلا به کمردرد مزمن کمک می‌کند، اما برای افرادی که دچار اسپاسم حاد کمر هستند، ممکن است باعث تورم اضافی در ناحیه آسیب‌دیده شود. بنابراین، اگر در حال حاضر فعالیت بدنی به‌خصوصی ندارید، قبل از شروع یک برنامه ورزشی مناسب، حتما با پزشک خود مشورت کنید. چرا که ممکن است پزشک شما با توجه به شرایط کلی و وضعیت سلامتی‌تان، تمرینات خاصی را پیشنهاد دهد که برای عضلات کمر شما مناسب‌تر است.
فکر می‌کنید دچار اسپاسم عضلات کمر هستید؟
اسپاسم عضلات پشت کمر می‌تواند آزاردهنده باشد؛ اما خوشبختانه کمردرد به‌طور کلی قابل‌درمان است و اصلاح شیوه زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا به فعالیت‌های روزانه خود بازگردید. درمان‌های خانگی مانند استفاده از یخ و گرما، ماساژ و هفته‌ای سه بار ورزش کردن می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد. البته گاهی اوقات اسپاسم کمر می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال جدی‌تر به حساب آید. بنابراین به علائم دیگری که ممکن است در کنار گرفتگی کمر داشته باشید توجه کنید. همچنین اگر دچار بی‌حسی شدید یا توانایی کنترل مثانه خود را از دست دادید، حتما به پزشک مراجعه کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم از طریق اسنپ‌دکتر از پزشک متخصص مشاوره دریافت کنید و حتما علائم خود را با متخصصان با تجربه در میان بگذارید.
