آزیترومایسین چیست؟
آزیترومایسین (Azithromycin) نوعی آنتیبیوتیک همه‌کاره است که برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی از جمله عفونت‌های ریه، پوست، سیستم گوارشی و همچنین تعدادی از عفونت‌های مقاربتی (STIs) استفاده می‌شود. این دارو به دسته‌ای از داروها به نام آنتی‌‌بیوتیک‌های ماکرولید تعلق دارد و از یک آنتیبیوتیک مشابه به نام اریترومایسین مشتق شده است. داروی آزیترومایسین با مختل کردن توانایی باکتری برای تولید پروتئین، رشد آن را مهار می‌کند.
آزیترومایسین برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟
همانطور که اشاره کردیم آزیترومایسین برای درمان یا پیشگیری از انواع مختلف عفونت‌ها استفاده می‌شود. این عفونت‌ها عبارت است از:
- عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند ذات‌الریه، سیاه سرفه، بیماری لژیونر (یا همان سینه پهلو) و برونشیت
- عفونت ناشی از باکتری مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس
- فارنژیت (التهاب حلق) و التهاب لوزه
- عفونت‌های پوست و سایر بافت‌های نرم
- عفونت‌های گوش
- ملتحمه باکتریایی (چشم صورتی)
- عفونت‌های مقاربتی از جمله کلامیدیا که بر دهانه رحم یا مجاری ادرار تاثیر می‌گذارند.
- عفونت‌هایی مانند بابزیوز و لایم که از طریق کنه منتقل می‌شوند.
آزیترومایسین برای پیشگیری از عفونت قلبی در افرادی که عمل‌های دندانپزشکی انجام می‌دهند و جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی در قربانیان تجاوز جنسی نیز استفاده می‌شود. آزیترومایسین اغلب به عنوان جایگزین پنی سیلین برای افرادی که به آن حساسیت دارند نیز تجویز می‌شود.
موارد استفاده دیگر از داروی آزیترومایسین
آزیترومایسین گاهی اوقات برای درمان آکنه متوسط تا شدید نیز استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای کودکان تحت مراقبت‌های ویژه نیز تجویز شود. آزیترومایسین در ترکیب با هیدروکسی کلروکین برای درمان COVID-19 مورد بررسی قرار گرفته است، اما اثربخشی آن نشان داده نشده است.
اشکال دارویی
آزیترومایسین به صورت قرص، مایع خوراکی، محلول تزریقی و قطره چشمی موجود است.
دوز مصرفی آزیترومایسین
یک دوره معمولی آزیترومایسین باتوجه به نوع عفونت تحت درمان، بین سه تا 10 روز طول می‌کشد. دوز رایج در روز اول 500 میلی‌گرم در هر بار مصرف است و در ادامه از روز دوم تا پنجم باید در هر بار مصرف 250 میلی‌گرم به صورت خوراکی مصرف شود. برای تعیین دوز متناسب با بیماری خود، حتما طبق نسخه پزشک عمل کنید.
نکاتی که پیش از مصرف آزیترومایسین باید بدانید
- در صورت بروز علائم عفونت مانند تب، لرز، خستگی یا درد در محل عفونت، ممکن است پزشک آزیترومایسین تجویز کند. در بسیاری از موارد، آزیترومایسین اولین آنتی‌بیوتیکی است که برای عفونت تجویز می‌شود.
- قبل از مصرف آزیترومایسین توجه داشته باشید که این نام عمومی دارو است و بنابراین بسته به ترجیح پزشک و عفونت خاص شما ممکن است یک نسخه با نام تجاری دیگری از این دارو برایتان تجویز شود.
- برای پزشک مهم است که جزئیات خاصی در مورد سابقه پزشکی‌تان را بداند تا تشخیص دهد که آیا آزیترومایسین بهترین آنتیبیوتیک برای شماست یا خیر. اگر تا به حال واکنش آلرژیک به آزیترومایسین داشته‌اید حتما پزشکتان را در جریان قرار دهید. همچنین پزشک را در جریان تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید قرار دهید، زیرا برخی از داروها خطرات تداخلات جزئی دارند و برخی دیگر ممکن است منع مصرف داشته باشند.
موارد احتیاط در مصرف آزیترومایسین
آزیترومایسین در شرایط خاص به شدت منع مصرف دارد. اگر درگیر بیماری خاصی هستید یا سابقه بیماری خاص دارید حتما این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید تا بتواند داروی جایگزین ایمن‌تری برای شما تجویز کند. موارد منع مصرف آزیترومایسین عبارت است از:
- اختلال کبدی یا سابقه مشکلات کبدی پس از مصرف آزیترومایسین
- آریتمی قلبی
- برادی کاردی (ضربان قلب پایین)
- داشتن حمله قلبی در مدت اخیر
- بالا بودن سن
- سندرم فاصله QT طولانی (نوعی بیماری ژنتیکی که بر ریتم قلب تأثیر می‌گذارد). در افراد مبتلا به این بیماری، مصرف آزیترومایسین با آریتمی‌های قلبی و یک آریتمی خطرناک به نام تاکی کاردی بطنی که منجر به مرگ ناگهانی می‌شود، همراه است.
- نارسایی قلبی، میاستنی گراویس (بیماری ماهیچه‌ها و اعصابی که آنها را کنترل می کنند) یا بیماری کلیوی
مصرف آزیترومایسین در دوران بارداری
معمولاً امکان مصرف آزیترومایسین در دوران بارداری وجود دارد، اما همیشه توصیه می‌شود در صورت بارداری به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی آزیترومایسین
آزیترومایسین نیز مانند هر داروی دیگری، عوارض جانبی دارد. برخی از عوارض جانبی آزیترومایسین عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- دل درد
- سردرد
بسیاری از عوارض جانبی رایج این دارو مربوط به سیستم گوارشی است اما اکثر این عوارض خفیف هستند و باید پس از پایان دوره درمان برطرف شوند.
در صورت مشاهده موارد زیر فورا مصرف آزیترومایسین را قطع و به پزشک مراجعه کنید:
- ضربان قلب سریع، تپنده یا نامنظم
- غش یا سرگیجه
- خارش، کهیر یا بثورات پوستی
- زخم‌های پر از چرک
- چشم‌های زرد یا چشم‌های صورتی و متورم
- خس‌خس سینه، مشکل در تنفس یا بلع
- متورم شدن صورت، گلو، زبان، لب‌ها، چشم‌ها، دست‌ها، پاها، مچ پا
- اسهال شدید (مدفوع آبکی یا خونی) و گرفتگی معده که تا دو ماه یا بیشتر پس از درمان رخ می‌دهد
- خستگی شدید یا کمبود انرژی
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- از دست دادن اشتها
- درد در سمت راست بالای شکم
- علائم شبیه آنفولانزا
- ادرار تیره
- ضعف عضلانی غیرمعمول یا مشکل در کنترل عضلات
