علت و درمان آلزایمر: آخرین تحقیقات و راهکارهای موثر

در سال ۱۹۰۶ میلادی، دکتر آلویس آلزایمر، پزشک آلمانی، برای اولین بار «یک بیماری عجیب و غریب» را توصیف کرد: یک بیماری با نشانه‌های از دست دادن عمیق حافظه و تغییرات میکروسکوپی مغز. امروز ما این بیماری را به نام آلزایمر می‌شناسیم. بیماری آلزایمر زندگی خود بیمار و اطرافیان او را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. مراقبت از بیمار مبتلا به آلزایمر نیازمند یک برنامه طولانی‌مدت درمانی و حمایتی است که درک و صبر زیادی طلب می‌کند. اگر می‌خواهید همه چیز را درباره بیمار آلزایمر و روش‌های درمان این بیماری بدانید و با نکات کاربردی برای نگهداری از بیمار مبتلا به آلزایمر آشنا شوید، حتما این مقاله را تا انتها بخوانید.

آلزایمر چیست و چه تفاوتی با زوال عقل دارد؟

بیماری آلزایمر (Alzheimer) یک اختلال مغزی است که باعث کوچک شدن مغز و در نهایت مرگ سلول‌های مغز می‌شود. در نتیجه فرد مبتلا به آرامی حافظه و مهارت‌های تفکر، یادگیری و مهارت‌های سازماندهی، توانایی انجام ساده‌ترین کارها و حتی فعالیت‌های روزمره شخصی را از دست می‌دهد. در بیشتر موارد، این مشکلات با تغییرات رفتاری و شخصیتی فرد بیمار همراه خواهد بود.

با توجه به این تعریف ممکن است برخی از افراد آلزایمر را با بیماری زوال عقل یا دمانس (Dementia) اشتباه بگیرند. اما واقعیت این است که دمانس تنها باعث ضعیف شدن عملکرد ذهنی ضعیف فرد می‌شود. این ضعف عملکرد مغز به دلایل مختلفی به‌وجود می‌آید. مثلا برخی عفونت‌ها یا بیماری‌ها می‌توانند بر بخش‌هایی از مغز که با یادگیری، حافظه، تصمیم‌گیری یا زبان مرتبط است، تأثیر بگذارند و باعث زوال عقل شوند. با این حال بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل است که دلیل حداقل دو سوم موارد زوال عقل در افراد ۶۵ سال و بالاتر تشخیص داده می‌شود.

در ضمن دمانس از نظر شدت متغیر است. در خفیف‌ترین مرحله، ممکن است متوجه کاهش جزئی در عملکرد ذهنی خود شوید و در انجام کارهای روزانه نیاز به کمک داشته باشید. در شدیدترین مرحله، فرد برای انجام کارهای ساده روزانه کاملاً به دیگران وابسته می‌شود.

چه عاملی باعث آلزایمر می‌شود؟

علت دقیق بیماری آلزایمر به‌طور کامل شناخته نشده است. اما می‌توان گفت تجمع غیرطبیعی پروتئین در مغز باعث از بین رفتن تدریجی سلول‌های مغزی و مرگ نورون‌های مغزی می‌شود. مثلا وقتی پلاک‌های پروتئینی بتا آمیلوئید که خودشان قطعه‌ای از پروتئین بزرگتر هستند به هم می‌چسبند و پلاک‌های آمیلوئید تشکیل می‌دهند، اثر سمی بر نورون‌ها می‌گذارند و ارتباط بین سلول‌های مغز را مختل می‌کنند. یا زمانی که پروتئین‌های تاو تغییر شکل می‌دهند و به ساختارهایی به نام درهم‌تنیده‌های نوروفیبریلاری تبدیل می‌شوند، گره‌ها سیستم حمل‌‌‌ونقل نورون‌ها را مختل کرده و باعث آسیب به سلول‌های مغز می‌شوند.

معمولا هم این آسیب از ناحیه‌ و شبکه نورونی مرتبط با حافظه شروع می‌شود. سپس از دست دادن نورون‌ها با یک الگوی تقریبا قابل پیش‌بینی به سایر مناطق مغز گسترش پیدا می‌کنند. در مرحله پایانی بیماری، مغز به‌طور قابل‌توجهی کوچک می‌شود. در واقع این تخریب و مرگ سلول‌های عصبی است که باعث نارسایی حافظه، تغییرات شخصیتی، اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه و سایر علائم بیماری آلزایمر می‌شود.

علل بیماری آلزایمر همچنین می‌تواند ترکیبی از موارد زیر باشد:

• تغییرات مرتبط با افزایش سن در مغز مانند التهاب، آسیب رگ‌های خونی و مواردی که ممکن است به نورون‌ها آسیب برساند و سایر سلول‌های مغز را تحت تاثیر قرار دهد
• عوامل بهداشتی، محیطی و شیوه زندگی از جمله قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها، بیماری قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، دیابت و چاقی
• وراثت یا ژنتیک که معمولا هم با آلزایمر زودرس (بین سنین ۳۰ تا اواسط ۶۰) همراه است

بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون نیز با بالا رفتن سن دچار آلزایمر می‌شوند و ممکن است در دهه ۴۰ زندگی خود علائم این بیماری را نشان دهند.

مراحل مختلف آلزایمر

بیماری آلزایمر یک وضعیت پزشکی پیش‌رونده است؛ به این معنی که علائم بیماری به‌تدریج در طی سال‌ها خودشان را نشان می‌دهند و به‌مرور زمان هم شدیدتر می‌شوند. پزشکان و متخصصان بر اساس میزان بروز علائم معمولا مراحل مختلفی برای آلزایمر در نظر می‌گیرند:

• در مرحله اولیه آلزایمر از دست دادن حافظه و سایر مشکلات شناختی تازه شروع می‌شود، در این مرحله علائم بیماری به تدریج برای خود فرد و خانواده قابل تشخیص می‌شود. 
• در مرحله میانی آلزایمر، آسیب به نورون‌ها مناطقی از مغز که زبان، استدلال، پردازش حسی و تفکر آگاهانه را کنترل می‌کنند، درگیر می‌‌کند. افراد در این مرحله ممکن است در شناخت خانواده و دوستان دچار سردرگمی و مشکل شوند.
• در مرحله آخر آلزایمر، فرد نمی‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند، برای مراقبت کاملاً به دیگران وابسته است و ممکن است با مشکلاتی در بلع هم مواجه شود.

البته فراموش نکنید که هیچ دو نفری این مراحل را به یک شکل تجربه نمی‌کنند. یعنی هر بیماری ممکن است مراحل آلزایمر را با سرعت‌های متفاوتی طی کند. همه تغییرات و نشانه‌های هر مرحله الزاما در هر فرد دیده نمی‌شود. گاهی برای پزشک هم دشوار است که یک فرد مبتلا به آلزایمر را در یک مرحله خاص قرار دهد، زیرا ممکن است مراحل با هم تداخل داشته باشند.

برخی از سازمان‌های پزشکی مراحل بیماری آلزایمر را بر اساس زوال عقل تعریف می‌کنند:

• بیماری آلزایمر پیش‌بالینی
• اختلال شناختی خفیف (MCI) به‌دلیل بیماری آلزایمر
• زوال عقل خفیف ناشی از بیماری آلزایمر
• زوال عقل متوسط ناشی از بیماری آلزایمر
• زوال عقل شدید ناشی از بیماری آلزایمر

چه کسانی بیشتر به آلزایمر مبتلا می‌شوند؟

دیدیم که آلزایمر بخش طبیعی از روند پیری محسوب نمی‌شود. این بیماری نتیجه تغییرات پیچیده‌ای در مغز است که سال‌ها قبل از ظاهر شدن علائم شروع شده و باعث از بین رفتن سلول‌های مغز و اتصالات آن‌ها می‌شود. اما این تغییرات پیچیده در سلول‌های مغزی بیشتر در چه شرایطی و برای چه کسانی اتفاق می‌افتد؟ 

به‌طور کلی دانشمندان بر این باورند که در اکثر افراد، بیماری آلزایمر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است که در طول زمان بر مغز تاثیر می‌گذارد. بنابراین عوامل زیر می‌تواند ریسک مبتلا شدن به آلزایمر را در فرد بالا ببرد:

• بالا رفتن سن

خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل با افزایش سن بیشتر می‌شود. معمولا بیماری آلزایمر بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال دیده می‌شود.

• سابقه خانوادگی و ژنتیک

اگر یکی از بستگان درجه یک (والدین یا خواهر و برادر) به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلا به آلزایمر در این فرد بیشتر می‌شود. اینکه دقیقا چگونه ژن‌ها روی بالا رفتن احتمال ابتلا به آلزایمر تاثیر می‌گذارند هنوز کاملا روشن نشده است. اما عوامل ژنتیکی پیچید‌ه‌ای وجود دارد که احتمال بروز آلزایمر در برخی افراد را بیشتر می‌‌کند.

مثلا نوعی از ژن آپولیپوپروتئین به‌نام APOE e4، وجود دارد که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد. تقریبا ۲۵ تا ۳۰ درصد جمعیت دارای APOE e4 هستند. اما همه این افراد بیماری آلزایمر مبتلا نمی‌شوند.

• سندرم داون

بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون در دهه ۴۰ زندگی به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. دلیل آن هم داشتن سه نسخه از کروموزوم ۲۱ است. کروموزوم ۲۱ ژنی است که در تولید پروتئین نقش دارد و باعث ایجاد بتا آمیلوئید می‌شود. گفتیم که قطعات بتا آمیلوئید می‌توانند به پلاک‌های پروتئینی در مغز تبدیل شوند و نورون‌ها را از بین ببرند. 

• جنسیت 

به طور کلی تعداد زنان مبتلا به آلزایمر بیشتر از مردان است. شاید به این دلیل که معمولا زن‌ها بیشتر از مردان عمر می‌کنند و سن بالا یکی از فاکتورهای مهم در ابتلا به آلزایمر است.

• اختلال شناختی خفیف (Mild cognitive impairment)

افراد دارای اختلال شناختی خفیف (MCI) معمولا در معرض خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر هم هستند. چون MCI عمدتاً بر حافظه تاثیر می‌گذارد و پیشرفت این بیماری می‌تواند باعث زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر شود. خوشبختانه تشخیص زودهنگام MCI به افراد این شانس را می‌دهد که تمرکز بیشتری روی تغییرات سبک زندگی خود داشته باشند و برای جلوگیری از آلزایمر برنامه‌ریزی کنند.

• ضربه به سر

چندین مطالعه بزرگ نشان داده که افراد ۵۰ ساله یا بالاتر که آسیب مغزی تروماتیک (TBI) داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر هستند. این خطر در افراد مبتلا به TBI شدیدتر و چندگانه بیشتر هم می‌شود. برخی از مطالعات همچنین تاکید می‌کنند که خطر ابتلا به آلزایمر احتمالا در شش ماه تا دو سال اول پس از آسیب به سر بیشتر است.

• آلودگی هوا

مطالعات انجام شده بر حیوانات نشان داده است که ذرات آلودگی هوا می‌توانند تجزیه و از بین رفتن سیستم عصبی را تسریع کنند. مطالعات انسانی هم ثابت کرده که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا مخصوصا آلودگی‌های ناشی از اگزوز ماشین‌ یا سوزاندن چوب به‌نوعی با خطر زوال عقل مرتبط است.

• مصرف زیاد الکل

نوشیدن مقادیر زیاد الکل در طولانی‌مدت می‌تواند باعث تغییرات مغزی شود. چندین مطالعه و بررسی بزرگ نشان داده که اختلالات مصرف الکل با افزایش خطر زوال عقل –به‌ویژه زوال عقل زودرس- مرتبط است.

• کم‌خوابی و بی‌خوابی

تحقیقات نشان داده‌اند که الگوهای بد خواب، مانند مشکل در به خواب رفتن یا بدخوابی، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را بالا ببرد.

• سبک زندگی ناسالم

براساس پژوهش‌های زیادی همان عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی می‌توانند خطر زوال عقل را هم افزایش دهد. البته مشخص نیست که آیا این عوامل مستقیما باعث اختلال در مغز و زوال عقل می‌شوند یا عوامل زیر باعث تجمع پروتینن‌ها در مغز می‌شود:

• ورزش نکردن
• اضافه وزن و چاقی
• سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• دیابت نوع ۲ کنترل‌نشده

نکته مثبت قضیه این است که تمام این عوامل قابل تغییر هستند. بنابراین، تغییر عادات سبک زندگی می‌تواند تا حدودی خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. 

علائم و نشانه‌های آلزایمر

شایع‌ترین علائم آلزایمر، فراموشی اتفاقات یا مکالمات اخیر و مشکل در به‌خاطر سپردن اطلاعات تازه آموخته شده است. با گذشت زمان، مشکلات حافظه شدیدتر شده و نهایتا فرد توانایی انجام کارهای روزمره را از دست می‌دهد. بیماران بعد از مدتی معمولا در یافتن کلمات مناسب برای بیان افکار مشکل پیدا می‌کنند و زمان بیشتری برای تکمیل کارهای معمول روزانه نیاز خواهند داشت.

تغییرات شخصیتی و رفتاری مثل از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها، بی‌اعتمادی به دیگران، خشم و پرخاشگری، تغییر در عادات خواب و حتی هذیان و باور به دزدیده شدن چیزی هم نشانه‌های آلزایمر هستند که به‌مرور زمان خودشان را نشان خواهند داد.

به‌طور کلی افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است:

• جملات و سوالات خود را بارها و بارها تکرار کنند.
• مکالمات، قرارها یا رویدادهای حتی نزدیک را فراموش کنند.
• وسایل را در جای اشتباه قرار دهند.
• حتی در جاهایی که قبلاً به‌خوبی می‌شناختند گم شوند.
• نام اعضای خانواده و اشیاء روزمره را فراموش کنند.
• در تمرکز و تفکر، به ویژه در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد مشکل داشته باشند.
• دچار افسردگی و اضطراب شوند.

عوارض بیماری آلزایمر کدامند؟

از دست دادن حافظه، از دست دادن مهارت‌های ارتباطی، اختلال در قضاوت و سایر تغییرات مغزی ناشی از آلزایمر می‌تواند عوارض بعضا جدی روی سلامتی و کیفیت زندگی فرد بگذارد. برای یک فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است نتواند به کسی درباره درد یا علائم بیماری‌های دیگرش توضیح دهد یا عوارض احتمالی دارو‌ها را بیان کند.

با پیشرفت آلزایمر و در آخرین مراحل بیماری، تغییرات مغزی عملکردهای فیزیکی مثل توانایی بلع، تعادل و کنترل حرکات روده و مثانه فرد را هم به‌طور جدی مختل می‌کند. همین عامل می‌تواند مشکلات سلامتی دیگری برای فرد مبتلا به‌وجود بیاورد. مانند:

• ورود غذا یا مایعات به داخل ریه‌ها
• آنفولانزا، ذات‌الریه و سایر عفونت‌ها
• بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع (روده)
• سقوط و افتادن از فضاهای دارای اختلاف سطح
• شکستگی
• زخم بستر
• تغذیه نامناسب یا کم آبی‌بدن
• یبوست یا اسهال
• مشکلات دندانی مانند زخم دهان یا پوسیدگی دندان
• اختلالات خواب
• تغییرات شخصیتی مانند پرخاشگری، مطالبه‌گری و مشکوک شدن به دیگران
• توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارد) و هذیان (باور کردن چیزهایی که واقعیت ندارند)

در مرحله شدید بیماری آلزایمر، فرد تقریباً حافظه خود را از دست داده و از اطراف خود بی‌خبر است. بنابراین برای تمام فعالیت‌های اساسی زندگی روزمره مانند غذا خوردن، نشستن و راه رفتن به کمک نیاز دارد.

روش‌‌های جلوگیری از بیماری آلزایمر

شاید بپرسید آیا می‌توان خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش داد؟ واقعیت این است که بیماری آلزایمر یک بیماری قابل پیشگیری نیست. با این حال، انجام برخی اقدامات ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد یا شروع آن را به تاخیر بیندازد:

• از نظر ذهنی فعال بمانید: بازی‌های رومیزی انجام دهید، کتاب و مجله بخوانید، جدول کلمات متقاطع حل کنید، یک ساز موسیقی بزنید یا هر سرگرمی‌ دیگری که از مغزتان کار می‌کشد انجام دهید. 
• فعالیت بدنی داشته باشید: ورزش باعث افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز می‌شود و می‌تواند روی سلامت سلول‌های مغز تاثیر بگذارد. 
• از نظر اجتماعی فعال بمانید: به‌طور منظم با دوستان و خانواده صحبت کنید و در فعالیت‌های گروهی مانند کلاس‌های ورزشی، جلسات کتاب‌خوانی یا کار داوطلبانه اجتماعی شرکت کنید.
• غذای سالم بخورید: رژیم غذایی مدیترانه‌ای یا DASH یا هر رژیم غذایی سالم غذایی کم‌چرب سالم و غنی از میوه‌ها و سبزیجات که حاوی آنتی‌اکسیدان است گزینه خوبی به شمار می‌رود. 

به‌طور کلی هرگونه تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر بیماری قلبی عروقی می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را هم کاهش دهد. حتما دستورالعمل‌های درمانی برای مدیریت فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا را جدی بگیرید.

آلزایمر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

هنوز هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند با تشخیص صددرصد، بیماری آلزایمر را تایید کند. از آنجایی که علائم آلزایمر به‌کندی پیشرفت می‌کند، تشخیص این بیماری معمولا دشوار است. با این حال برخی آزمایش‌های تصویربرداری مغزی می‌توانند رسوبات پروتئینی به نام آمیلوئید را در مغز شناسایی کرده و قبل از شروع علائم اصلی بیماری، امکان درمان را فراهم کنند.

معمولا اگر پزشک به ابتلای مراجع به آلزامیر مشکوک شود، او را برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص مانند یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد. متخصص مغز و اعصاب آزمایش‌های تصویربرداری مغز، مانند سی‌تی‌اس‌تی مغز، ام‌.آر‌.آی مغز یا توموگرافی گسیل پوزیترون یا آزمایش‌های آزمایشگاهی مایع نخاعی را برای کمک به تشخیص درخواست می‌کند. همانطور که گفته شد این آزمایش‌ها نشانه‌های بیماری مانند تغییر در اندازه مغز یا سطوح پروتئین‌های خاص را اندازه‌گیری می‌کنند.

پزشک همچنین از بیمار و نزدیکان او درباره توانایی انجام فعالیت‌های روزانه یا تغییرات در خلق و خو، رفتار و شخصیت سوال می‌پرسد. علاوه بر معاینه فیزیکی یک معاینه عصبی هم برای بیمار انجام می‌شود. مثلا پزشک یک تست کنترل وضعیت ذهنی از بیمار می‌گیرد تا عملکرد حافظه، توانایی حل مسئله، میزان توجه، درک ریاضیات پایه و مهارت‌های زبانی او را ارزیابی کند.

در نهایت برای رد سایر علل احتمالی علائم، آزمایشات پزشکی استاندارد مانند آزمایش خون و ادرار هم از بیمار گرفته می‌شود.

درمان آلزایمر

در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش برخی از علائم کمک کنند. البته بیشتر این داروها برای افرادی که در مراحل اولیه یا میانی آلزایمر هستند کاربرد دارند. محققان همچنین در حال بررسی سایر درمان‌های دارویی و مداخلات غیردارویی برای به تاخیر انداختن یا پیشگیری از بیماری و همچنین کنترل علائم آن در مرحله نهایی هستند.

درمان‌های روان‌شناختی مانند درمان تحریک شناختی نیز معمولا برای بهبود وضعیت حافظه، مهارت‌های حل مسئله و مهارت‌های زبانی استفاده می‌شود. علاوه بر این‌ها، انواع دیگری از پشتیبانی نیز برای کمک به افراد مبتلا به آلزایمر برای داشتن زندگی مستقل تا حد امکان در دسترس است. 

داروهای موثر برای کنترل عوارض بیماری آلزایمر

شروع درمان در مراحل اولیه آلزایمر می‌تواند به حفظ عملکرد روزانه فرد در طولانی‌مدت کمک کند. با این حال، داروهای فعلی روند بیماری را متوقف یا معکوس نمی‌کنند و تنها می‌توانند برخی از مشکلات حافظه ناشی از آلزایمر را بهبود بخشند و برخی از علائم رفتاری این بیماری را کاهش دهند.

معمولا از دو نوع دارو برای درمان علائم بیماری آلزایمر استفاده می‌شود:

• مهارکننده‌های کولین استراز (Cholinesterase inhibitors)

استیل کولین یکی از مواد شیمیایی است که به ارتباط سلول‌های عصبی کمک می‌کند. محققان معتقدند کاهش سطح استیل کولین باعث کاهش علائم بیماری آلزایمر می‌شود. داروهایی مثل دونپزیل (Donepezil)، ریواستیگمین (Rivastigmine) و گالانتامین (Galantamine) با مسدود کردن عمل استیل کولین استراز، آنزیمی که مسئول تخریب استیل کولین است، به بهبودی بیماری می‌کنند. 

• آنتاگونیست‌های NMDA

از داروی ممانتین (Memantine) برای درمان بیماری آلزایمر متوسط تا شدید استفاده می‌شود. این دارو به حفظ سلامت سلول‌های خاص مغز کمک می‌کند. افراد مبتلا به آلزایمر که ممانتین مصرف می‌کنند در فعالیت‌های معمول زندگی روزمره مانند غذا خوردن، پیاده‌روی، توالت، حمام کردن و لباس پوشیدن عملکرد بهتری دارند.

آدوکانوماب نیز یک داروی جدید است که به کاهش رسوب آمیلوئید در مغز کمک می‌‌‌کند. البته این دارو فقط در مراحل اولیه برای درمان کاربرد دارد.

برای مدیریت علائم رفتاری در زوال عقل ناشی از آلزایمر هم داروهای زیر ممکن است در برخی افراد مفید باشند:

• داروهای ضد افسردگی برای درمان اضطراب، بیقراری، پرخاشگری و افسردگی
• داروهای ضد اضطراب برای کنترل بی‌قراری
• داروهای ضد تشنج برای کنترل پرخاشگری
• داروهای ضد روان پریشی (نورولپتیک) برای درمان پارانویا، توهم و بی‌قراری

البته این داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایند یا بالقوه خطرناکی مانند سرگیجه روی فرد داشته باشند و حتی باعث زمین خوردن او شوند. برای همین هم معمولاً فقط برای دوره‌های کوتاه‌مدت و زمانی که مشکلات رفتاری بیمار شدید است، تجویز می‌شوند. 

FDA تایید سریعی را برای آدوکانوماب (Aduhelm™)، اولین درمان اصلاح‌کننده بیماری برای بیماری آلزایمر صادر کرده است. این دارو به کاهش رسوب آمیلوئید در مغز بیمار کمک می‌کند.

مراقبت‌های خانگی برای بهبود کیفیت زندگی با بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن و البته محدود‌کننده زندگی است، به همین دلیل نیز لازم است مراقبت‌های ویژه‌ای برای فرد تدارک دیده شود. مثلا ممکن است فرد مبتلا به آلزایمر برای آب‌وهوای سرد یا گرم لباس نامناسب بپوشد. یا حتی نداند که چگونه باید با اجاق گاز کار کند.

اگر یکی از عزیزان شما به بیماری آلزایمر مبتلاست، می‌توانید کارهای ساده‌ای را انجام بدهید تا محیط خانه برای او امن و راحت باشد. مثلا می‌توانید:

• فضای زندگی و حتی چیدمان یا جای وسایل آن‌ها را تغییر ندهید.
• همیشه حواستان به راحتی آن‌ها و نشانه‌های درد و آسیب و… باشد.
• یک حیوان عروسکی برایشان تهیه کنید.
• اگر استرس دارند، سعی کنید آرامش محیط زندگی‌شان را حفظ کنید.

اقدامات لازم برای نگهداری از فرد مبتلا به آلزایمر در خانه

مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر می‌تواند هزینه‌های فیزیکی، عاطفی و مالی زیادی روی دوش اطرافیان بگذارد. برای راحتی بیشتر خود و بیمار می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

درباره بیماری آلزایمر بیاموزید: درک شرایط بیمار یک استراتژی بلندمدت و مهم برای کمک به یک عزیز است. کتاب و مقاله آموزشی درباره بیماری بخوانید تا با مراحل مختلف آلزایمر و راه‌های مقابله و مدیریت علائم آن آشنا باشید.

علائم بیمار را زیر نظر داشته باشید: داشتن دفترچه‌ای که در آن از تغییرات ذهنی، عاطفی و رفتاری عزیزتان می‌نویسید می‌تواند به پزشک کمک کند تا مراحل بعدی مراقبت از او را بهتر و درست‌تر پیش ببرد. اگر متوجه تغییرات مهم یا نگران‌کننده شدید، حتما موضوع را به پزشک بگویید.

استرس خود را مدیریت کنید: مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر می‌تواند استرس‌زا و خسته‌کننده باشد. مهارت‌های مقابله با استرس را تمرین کنید و شبکه‌ای از دوستان و خانواده بسازید تا برای نگهداری از بیمار از شما حمایت کنند.

به یک گروه حمایتی بپیوندید: گروه‌های حمایت از بیماری آلزایمر می‌توانند به شما کمک کنند در مراقبت از فرد مبتلا به آلزایمر کمتر احساس تنهایی کنید. در این گروه‌ها می‌توانید نگرانی‌های خود را بیان کنید و تجربیات خود را به اشتراک بگذارید و راهبردهای مفیدی برای مراقبت از عزیزتان یاد بگیرید.

آیا آلزایمر و طول عمر با هم ارتباطی دارند؟

مدت زمانی که فرد می‌تواند با بیماری آلزایمر زندگی کند متفاوت است. اگر بیمار در زمان تشخیص بیشتر از ۸۰ سال سن داشته باشد، ممکن است کمتر از ۳ یا ۴ سال زندگی کند، در صورتی که فرد جوان‌تر باشد تا ۱۰ سال یا بیشتر هم عمر می‌کند. برخی از افراد ممکن است تا ۲۰ سال پس از بروز اولین علائم بیماری هم زندگی کنند.

به‌طور کلی علل شایع مرگ افراد مبتلا به آلزایمر عبارتند از:

• ذات‌الریه
• سوء‌تغذیه و کم‌آبی بدن
• سایر عفونت‌ها

مشاوره و راهنمایی برای بهبود کیفیت زندگی عزیزان مبتلا به آلزایمر با اسنپ دکتر

تشخیص دقیق و به موقع بیماری آلزایمر می‌تواند بهترین فرصت را برای آمادگی و برنامه‌ریزی برای آینده و همچنین دریافت هرگونه درمان یا حمایت مورد نیاز فراهم کند. اگر در مورد حافظه و مهارت‌های و فکری خودتان یا یکی از عزیزانتان نگران هستید می‌توانید موضوع را با یکی از پزشکان متخصص اسنپ دکتر درمیان بگذارید و برای انجام آزمایش‌های تشخیصی راهنمایی بگیرید. همچنین اگر درباره وضعیت و شرایط جسمی و نحوه نگهداری از بیماران مشاوره و راهنمایی نیاز دارید می‌توانید به اپلیکیشن اسنپ دکتر مراجعه کنید.