بواسیر چیست؟

در این مطلب از بلاگ پزشکی اسنپ‌کتر به معرفی بیماری بواسیر و بررسی علائم و درمان این بیماری می‌پردازیم.

بواسیر چیست؟

بواسیر رگ‌هایی متورم است که در اطراف مقعد یا در راست روده فرد قرار دارند. حدود 50 درصد بزرگسالان تا 50 سالگی علائم بواسیر را تجربه می‌کنند. بواسیر می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. بواسیر داخلی در مقعد یا راست روده ایجاد می‌شود. بواسیر خارجی در خارج از مقعد ایجاد می‌شود. بواسیر به عنوان توده نیز شناخته می‌شود. بواسیر خارجی شایع‌ ترین و دردسرسازترین نوع بواسیر است. بواسیر باعث درد و خارش شدید می‌شود و نشستن را سخت می‌کند. خوشبختانه، انواع بواسیر قابل درمان است. دو نوع بواسیر داریم. بواسیر خارجی و بواسیر داخلی.

علائم بواسیر

علائم بواسیر شامل موارد زیر است:

• خارش شدید در اطراف مقعد
• تحریک و درد در اطراف مقعد
• توده خارش‌دار یا دردناک یا تورم نزدیک مقعد شما
• نشت مدفوع
• اسهال دردناک
• خون روی بافت پس از حرکت روده

اگرچه بواسیر دردناک است. اما اغلب خود به خود و بدون درمان از بین می‌رود. اگر شما خونریزی یا اسهال سیاه دارید، باید به پزشک خود مراجعه کنید. خونریزی ممکن است به دلیل بواسیر بوجود بیاید و باید ارزیابی شود.

چه عواملی باعث ایجاد بواسیر می‌شوند؟

هنگامی که فشار زیادی به وریدهای اطراف مقعد شما وارد شود، بواسیر رخ می‌دهد. عوامل احتمالی عبارتند از:

• فشار آوردن در حین دفع مواد زائد
• عوارض ناشی از یبوست مزمن
• به مدت طولانی نشستن، به خصوص در توالت
• سابقه خانوادگی بواسیر

بواسیر می‌تواند از طریق ژنتیکی از والدین به فرزند منتقل شود. بنابراین اگر والدین شما بواسیر داشته باشند، بیشتر احتمال دارد که به بواسیر مبتلا شوید. بلند کردن وسایل سنگین، چاقی یا فشارهای مداوم دیگر بر روی بدن می‌تواند خطر ابتلا به بواسیر را افزایش دهد. اگر در حین دفع مدفوع فشار وارد کنید، بواسیر ممکن است ایجاد شود. اسهال، یبوست، نشستن به روی توالت به مدت طولانی و رابطه جنسی مقعدی بواسیر را تحریک می‌کند. اگر باردار باشید نیز به احتمال زیاد دچار بواسیر می‌شوید. وقتی رحم بزرگ می‌شود، روی ورید روده بزرگ فشار می‌آورد و باعث برجستگی آن می‌شود.

چگونه می‌توان بواسیر را تشخیص داد؟

معاینه بصری مقعد شما ممکن است برای تشخیص بواسیر کافی باشد. برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است معاینه متفاوتی را برای بررسی ناهنجاری‌های داخل مقعد انجام دهد. این چک کردن به عنوان یک آزمایش رکتال دیجیتال شناخته می‌شود. در طی این معاینه، پزشک انگشت روغنی خود را به راست روده شما وارد می‌کند. بسته به عوامل دیگر بیماری، پزشک ممکن است آزمایش دیگری مانند آندوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را تجویز کند.

هر یک از این آزمایشات شامل استفاده از دوربین کوچک توسط پزشک برای تشخیص هرگونه ناهنجاری در مقعد، راست روده یا روده بزرگ می‌شود. با آندوسکوپی داخل مقعد شما بررسی می‌شود. با سیگموئیدوسکوپی 40 سانتی متری روده بزرگ شما بررسی می‌شود و با کولونوسکوپی کل رود‌ه بررسی می‌شود.
در این آزمایشات، یک دوربین کوچک فیبر نوری در یک لوله کوچک قرار می‌گیرد و وارد راست روده شما می‌شود. با این آزمایش، پزشک دید واضحی از داخل راست روده شما دارد تا بتواند بواسیر را از نزدیک معاینه کند.

راه‌های درمان بواسیر

می‌توانید بواسیر را در خانه یا مطب پزشک معالجه کنید. در ادامه برخی راه‌های درمان بواسیر را بیان می‌کنیم.

مصرف دارو

برای به حداقل رساندن درد، حداقل 10 دقیقه در یک وان آب گرم بنشینید. همچنین می‌توانید روی یک کیسه آب گرم بنشینید تا درد بواسیر خارجی را تسکین دهد. اگر درد غیر قابل تحمل است، از شیاف، پماد یا کرم دارویی که نیازی به نسخه ندارد برای تسکین سوزش و خارش استفاده کنید. شیاف‌های بواسیر را می‌توانید به صورت آنلاین یا در فروشگاه‌ها پیدا کنید.

مکمل‌های فیبر

اگر یبوست دارید، می توانید از مکمل فیبر که برای خرید آن نیازی به نسخه ندارید، برای کمک به نرم شدن مدفوع خود استفاده کنید. دو مکمل رایج از این نوع، پسیلیوم و متیل سلولز هستند.

درمان‌های خانگی

درمان‌های موضعی بدون نسخه، مانند هیدروکورتیزون یا کرم بواسیر می‌توانند ناراحتی شما از بواسیر را تسکین دهند. خیساندن مقعد در یک حمام به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز نیز می‌تواند کمک کند. بهداشت را با تمیز کردن مقعد خود با آب گرم در طول دوش گرفتن یا حمام هر روز حفظ کنید. اما از صابون استفاده نکنید. زیرا صابون می‌تواند بواسیر را تشدید کند. استفاده از کمپرس سرد روی مقعد می‌تواند به کاهش تورم بواسیر کمک کند. مسکن‌ها مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپرین نیز می‌توانند درد یا ناراحتی را تسکین دهند.

درمان‌های پزشکی

اگر درمان‌های خانگی به بواسیر کمک نمی‌کند، ممکن است پزشک بستن بند لاستیک را توصیه کند. این امر باعث از دست رفتن گردش خون در بواسیر می‌شود و مجبور به کوچک شدن آن می‌شود. این روش فقط باید توسط یک پزشک متخصص انجام شود. این روش را خودتان امتحان نکنید. اگر بستن نوار لاستیکی را انتخاب نکنید، پزشک ممکن است تزریق درمانی یا اسکلروتراپی را انجام دهد. در این روش، پزشک شما ماده شیمیایی را مستقیماً به رگ خونی تزریق می‌کند. این امر باعث می‌شود که اندازه بواسیر کاهش یابد.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر در حین اسهال خونریزی دارید یا بواسیر دارید که پس از یک هفته مراقبت در منزل بهبود نمی یابد، با پزشک خود صحبت کنید. تصور نکنید که خونریزی مقعدی به دلیل بواسیر است، به خصوص اگر تغییراتی در عادات روده‌ای دارید یا مدفوع شما تغییر رنگ داده است. خونریزی مقعدی می‌تواند در سایر بیماری‌ها از جمله سرطان روده بزرگ و سرطان مقعد رخ دهد. اگر مقدار زیادی خونریزی مقعدی، سبکی سر، سرگیجه یا ضعف دارید، به اورژانس مراجعه کنید.

راه‌های جلوگیری از ایجاد بواسیر

بهترین راه پیشگیری از بواسیر، نرم نگه داشتن مدفوع است. بنابراین به راحتی از بروز بواسیر جلوگیری می‌شود. برای جلوگیری از بواسیر و کاهش علائم بواسیر، نکات زیر را دنبال کنید:

مصرف غذاهای سرشار از فیبر

بیشتر میوه، سبزیجات و غلات کامل بخورید. با این کار مدفوع نرم شده و حجم آن بیشتر می‌شود. این کار به شما کمک می‌کند از کششی که می‌تواند بواسیر را ایجاد کند جلوگیری کنید. فیبر را به آرامی به رژیم خود اضافه کنید تا از مشکلات نفخ معده جلوگیری کنید. به مقدار زیاد مایعات بنوشید. هر روز شش تا هشت لیوان آب و مایعات دیگر (و نه الکل) بنوشید تا مدفوع را نرم نگه دارید.

مکمل‌های فیبر

اکثر افراد به میزان کافی فیبر توصیه شده 20 تا 30 گرم در روز در رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنند. مطالعات نشان داده است که مکمل‌های بدون فیبر که نیازی به نسخه ندارد، مانند پسیلیوم (متاموسیل) یا متیل سلولز (سیتروسل)، علائم کلی و خونریزی بواسیر را بهبود می‌بخشند. اگر از مکمل های فیبر استفاده می‌کنید، روزانه حداقل هشت لیوان آب یا مایعات دیگر بنوشید. در غیر این صورت‌، مکمل‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند یا آن را بدتر کنند.

فشار وارد نکنید

فشار دادن و نگه داشتن نفس هنگام تلاش برای دفع مدفوع باعث ایجاد فشار بیشتر در وریدهای راست روده تحتانی می‌شود. به محض احساس تمایل به دفع مدفوع، به دستشویی بروید. اگر در لحظه نیاز به دستشویی به سراغ آن نروید، مدفوع شما خشک می‌شود و دفع آن سخت تر می‌شود.

ورزش

ورزش یکی از راه‌های جلوگیری از بواسیر است. برای جلوگیری از یبوست و کاهش فشار به وریدها که می‌تواند با ایستادن یا نشستن طولانی مدت ایجاد شود، فعال بمانید. ورزش همچنین می‌تواند به شما در کاهش وزن اضافی که ممکن است در بدتر شدن بواسیر تأثیر بگذارد، مفید واقع شود. از نشستن طولانی مدت خودداری کنید. نشستن بیش از حد، به ویژه در توالت، می‌تواند فشار وارد شده به وریدهای مقعد را افزایش دهد.

عوارض بواسیر

بواسیر اغلب با موفقیت و بدون عارضه درمان می‌شود، به خصوص اگر درمان زودهنگام آغاز شود. با این حال، عوارض نادر زیر می‌تواند بوجود آید:

بواسیر استرانگولاسیون

اگر خون‌رسانی در بواسیر قطع شود، ممکن است از بین برود. این اتفاق می‌تواند درد قابل توجهی ایجاد کند.

کم خونی

از دست دادن قابل توجه و مزمن خون ناشی از بواسیر می‌تواند منجر به کم خونی شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که سلول‌های قرمز خون کافی در گردش خون فرد وجود نداشته باشد.

لخته شدن خون

گاهی اوقات، ممکن است خون در مقعد لخته شود، که می‌تواند دردناک باشد. آن ناحیه متورم و ملتهب خواهد شد.