علائم کم‌کاری تیروئید
کم کاری تیروئید بیماری است که در آن غده‌ی تیروئید به میزان کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. تیروئید غده‌ای کوچک و پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلویی گردن شما قرار دارد. این غده هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که به بدن شما در تنظیم و استفاده از انرژی کمک می‌کند. تیروئید شما وظیفه تأمین انرژی برای تقریباً همهی اعضای بدن را بر عهده دارد. عملکردهایی مانند چگونگی ضربان قلب و عملکرد دستگاه گوارش را نیز کنترل می‌کند.
چرا تیروئید کم‌کار می‌شود؟
اگر مقدار هورمون‌های تیروئید بدن شما نرمال نباشد، عملکردهای طبیعی بدن شما نیز کم می‌شود. کم کاری تیروئید زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً افراد بالای 60 سال را درگیر خودمی‌کند. اما در هر سنی ممکن است شروع شود. ممکن است از طریق آزمایش خون معمولی یا پس از شروع علائم آن کشف شود. در ادام‌ی این مطلب از مجله‌ی پزشکی اسنپ دکتر به علائم کم‌کاری تیروئید خواهیم پرداخت.
عواملی که باعث کم‌کاری تیروئید می‌شوند
در زیر علت‌های شایع کم‌کاری تیروئید توضیح داده شده‌است.
1-تیروئیدیت هاشیموتو
سیستم ایمنی بدن شما برای محافظت از سلول‌های بدن در برابر باکتری‌ها و ویروس‌های مهاجم قرار گرفته است. وقتی باکتری‌ها یا ویروس‌های ناشناخته وارد بدن شما می‌شوند، سیستم ایمنی بدن شما با فرستادن سلول‌های جنگنده برای از بین بردن سلول‌های خارجی به آن ورود واکنش نشان می‌دهد. برخی اوقات، بدن شما سلول‌های مهاجم را با سلول‌های سالم و طبیعی برای حمله به سلول‌های مهاجم اشتباه می‌گیرد که به این رفتار پاسخ خود ایمنی گفته می‌شود.
اگر پاسخ خود ایمنی تنظیم یا درمان نشود،سیستم ایمنی بدن شما می‌تواند به بافت‌های سالم حمله کند. این امر می‌تواند مسائل مهم پزشکی از جمله مواردی مانند کم‌کاری تیروئید را در بدن ایجاد کند.
بیماری نادر تیروئیدیت هاشیموتو
تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و شایع‌ترین علت تیروئید کم‌کار در ایالات متحده است. این بیماری به غده‌ی تیروئید شما حمله کرده و باعث التهاب مزمن تیروئید می‌شود. این التهاب می‌تواند عملکرد تیروئید را کاهش دهد. توجه کنید که این بیماری بیشتر در زنان میانسال دیده می‌شود. اما ممکن است در مردان و کودکان نیز رخ بدهد. این وضعیت در خانواده‌ها نیز وجود دارد. اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شده باشد، خطر ابتلا به آن بیشتر است.
2-برداشتن تیروئید با جراحی
اگر برای مشکلات تیروئید، کل غده‌ی تیروئید شما برداشته شود، دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوید. استفاده از داروهای تیروئید برای بقیه‌ی زندگی درمان اصلی است. اگر فقط بخشی از غده برداشته شود، تیروئید شما هنوز توانایی این را دارد که به تنهایی تولید هورمون کافی داشته باشد. آزمایش خون به شما در تعیین میزان داروی تیروئید کمک می‌کند.
3-پرتودرمانی برای درمان کم کاری تیروئید
اگر مبتلا به سرطان سر یا گردن، لنفوم یا سرطان خون هستید، ممکن است تحت پرتودرمانی قرار گرفته باشید. اشعه‌ای که برای درمان این بیماری استفاده می‌شود، ممکن است تولید هورمون تیروئید را کاهش و حتی متوقف کند. این عمل تقریباً همیشه منجر به کم کاری تیروئید می‌شود.
4-داروها
چندین دارو باعث کاهش تولید هورمون تیروئید و کم کاری آن می‌شوند. این داروها شامل مواردی است که برای درمان بیماری‌های روانی، سرطان یا بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند مانند لیتیوم میتوتان (Lysodren)، داروی سرطان آدرنال، اینترلوکین (IL-2)، آمیودارون (Pacerone) و داروی ضد آریتمی
کم کاری تیروئید بیماری‌ای فراگیر است
کم کاری تیروئید یک بیماری نسبتاً شایع است. حدود 4.6 درصد آمریکایی‌های 12 ساله و بالاتر به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند. به طور کلی، حدود 10 میلیون نفر در ایالات متحده با این بیماری زندگی می‌کنند. این بیماری با افزایش سن بیشتر دیده می‌شود. افراد بالای 60 سال به طور پی در پی آن را تجربه می‌کنند. زنان بیشتر دچار تیروئید کم‌کار می‌شوند. در حقیقت از هر 8 زن 1 نفر دچار کم‌کاری تیروئید می‌شود.
تشخیص این بیماری از روی علائم
علائم و نشانه‌های کم‌کاری تیروئید در افراد مختلف متفاوت است. شدت بیماری همچنین بر روی اینکه کدام علائم و نشانه‌ها چه زمانی ظاهر می‌شوند، تأثیر دارد. شناسایی علائم نیز برخی اوقات دشوار است. علائم اولیه می‌تواند شامل افزایش وزن و خستگی باشد. ممکن است تا زمان بروز علائم بیشتر متوجه نشوید که این تغییرات مربوط به تیروئید است.
چه علائمی در بیماری کم کاری تیروئید وجود دارد؟
علائم و نشانه‌های کم کاری تیروئید شامل خستگی، افزایش وزن، پف کردن صورت، افسردگی، یبوست، احساس سرما، کاهش تعریق بدن، کاهش ضربان قلب، افزایش کلسترول خون، موهای خشک و کم پشت، حافظه‌ی ضعیف، مشکلات باروری و تغییرات قاعدگی است.
آزمایش تشخیص کم کاری تیروئید
آزمایشات (TSH) نقش مهمی در کنترل کم‌کاری تیروئید دارند. بر اساس علائم و نتایج آزمایشات خون، (TSH) موجود در آن در برخی اوقات سطح هورمون تیروئید را اندازه‌گیری می‌کند. توجه داشته‌باشید که سطح پایین هورمون تیروکسین و سطح بالای (TSH) نشان‌دهندۀ تیروئید کم کار در بدن شما است. دلیل آن این است که غدۀ هیپوفیز (TSH) بیش‌تری تولید می‌کند تا غده تیروئید شما را در تولید هورمون تیروئید بیش‌تری تحریک کند. اکنون پزشکان می‌توانند اختلالات تیروئید را بسیار سریع‌تر از گذشته تشخیص دهند تا آنجا که بیشتر اوقات قبل از اینکه آزمایش دهید متوجه آن می‌شوند.
آزمایشات دیگر برای بررسی کم کاری تیروئید
از آنجا که آزمایش (TSH) بهترین آزمایش غربالگری است. پزشک معالج شما احتمالاً در ابتدا (TSH) را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت لزوم آزمایش هورمون تیروئید شما را برای انجام تأیید می‌کند. آزمایش‌های (TSH) به پزشک کمک می‌کنند تا مقدار مناسب مصرف دارو را چه در ابتدا و چه در طول زمان درمان تعیین کنند.
علاوه بر این، آزمایشات (TSH) برای کمک به تشخیص بیماری به نام کم کاری تیروئید تحت بالینی که نوعی از این بیماری است نیز استفاده می‌شوند، که این نوع معمولاً هیچ علائم و نشانه‌های بیرونی و ظاهری ایجاد نمی‌کند.
در این نوع از کم کاری تیروئید، شما دارای سطح نرمال‌تری یدوتیرونین و تیروکسین در خون هستید، اما بالاتر از سطح طبیعی (TSH) است. یکی از داروهای رقیق کننده‌ی خون هپارین است. مورد دیگر بیوتین است که ویتامینی است که به عنوان مکمل مستقل یا به عنوان بخشی از مولتی ویتامین مصرف می‌شود. قبل از انجام آزمایش خون، در مورد مصرف هرگونه دارو یا مکمل به پزشک اطلاع دهید.
درمان با لووتیروکسین (Levothyroxine)
درمان بیماری با این دارو احتمالاً مادام العمر خواهد بود. اما از آنجا که دوز مورد نیاز شما ممکن است دچار تغییر شود، پزشک احتمالاً هر ساله سطح (TSH) شما را مجدد مورد بررسی قرار می‌دهد. تعیین دوز مناسب برای شما ممکن است زمان‌بر باشد.
تعیین مقدار دوز لووتیروکسین
برای تعیین دوز مناسب این دارو، به طور معمول پزشک بعد از شش تا هشت هفته سطح (TSH) شما را بررسی می‌کند. پس از این مرحله، سطح خون شما به طور کلی شش ماه بعد بررسی می‌شود.
کم کاری تیروئید شدید
اگر به بیماری عروق کرونر یا کم‌کاری تیروئید شدید مبتلا شده‌اید، ممکن است پزشک با مقدار کمتری از دارو درمان بیماری را شروع کند و به تدریج مقدار مصرف را افزایش دهد. جایگزینی هورمون پیش رونده به قلب شما اجازه می‌دهد تا با افزایش متابولیسم سازگار شود. لووتیروکسین در صورت استفاده در دوز مناسب تقریباً هیچ عارضه‌ی جانبی برای فرد بیمار ایجاد نمی‌کند و نسبتاً ارزان است.
مصرف داروی کم کاری تیروئید
توجه کنید که نباید دوزها را حذف کنید و مصرف دارو را نیز قطع نکنید. اگر این کار را انجام دهید، علائم کم کاری تیروئید به تدریج برمی‌گردد. جذب مناسب لووتیروکسین برخی از داروها، مکمل‌ها و حتی برخی از مواد غذایی ممکن است بر توانایی شما در جذب لووتیروکسین تأثیر بگذارد.
