بسیاری از زنان در دوران بارداری مستعد بیماری‌هایی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی می‌شوند. از طرفی لازم است ذکر شود دلایل ابتلای هر یک متفاوت است. در نهایت باید نسبت به فاکتورهای مشخصی میزان و درصد ابتلا را در هر فرد بررسی شود و پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری به خوبی انجام شود.
سرماخوردگی می‌تواند بدن زنان باردار را بیشتر از دیگران تحت تأثیر آسیب قرار دهد. زیرا این افراد یا شرایط متفاوتی که تجربه خواهند کرد بسیار حساس و در نتیجه مستعد ابتلا به بیماری خواهند شد. به جهت میزان اهمیت این موضوع در این مطلب از وبلاگ اسنپ دکتر سعی داریم شما را با انواع راهکارهای مؤثر جهت درمان و پیشگیری از سرماخوردگی آشنا نماییم.
تأثیرات سرماخوردگی بر زنان باردار
در این بخش به بررسی علائم و نشانه‌های سرماخوردگی بر جنین و مادر در دوران بارداری خواهیم پرداخت. سرماخوردگی در دوران بارداری به سلامت جنین آسیب جدی نمی‌رساند. این علائم بیشتر به صورت ناراحتی و ضعف در زنان باردار دیده می‌شود. از طرفی برای آنها این نگرانی وجود دارد که انواع داروهای مصرفی در این مدت سلامت جنین را تهدید نکند.
از این رو در این دوران با حساسیت بیشتری داروها و روش‌های درمان را انتخاب می‌کنند. با توجه به آمار سرماخوردگی بیماری شایعی است که هجوم آن به افراد شامل زنان باردار نیز می‌شود. به صورت متوسط آمار نشان می‌دهد هر فرد دو یا سه بار در سال به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند. بنابراین بهتر است نکات مربوط به پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری به درستی انجام شود.
مصرف سیگار در دوران بارداری
همانطور که برای تمامی مصرف‌کنندگان سیگار واضح است، مصرف این ماده یا هرگونه مواد مخدر به طور حتم سلامت شخص را تهدید می‌کند. از این رو پژوهشی که بر روی زنان باردار صورت گرفت، نشان داد دسته‌ای که در طول بارداری از سیگار یا مواد مخدر استفاده کردند، بیشترین آمار مبتلایان به سرماخوردگی و ذات‌الریه را داشتند. همچنین این مواد در اثر آسیب به بافت ریه احتمال برونشیت، آسم و تولد زودرس نوزاد را افزایش می‌دهند.
چرا احتمال سرماخوردگی در دوران بارداری افزایش می یابد؟
احتمال سرماخوردگی در دوران بارداری بیشتر است. زیرا سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری از قدرت کمتری برخوردار خواهد بود. طبق تحقیقات اخیر سرماخوردگی به جنین در حال رشد آسیب نمی‌رساند و فرد باردار به طور معمول در طی یک هفته بهبود می‌یابد. همچنین افراد در دوران بارداری به احتمال زیاد به عفونت و ویروس‌های جدی تری مانند آنفولانزا مبتلا می‌شوند. این بدان معنی است که برداشتن اقداماتی برای جلوگیری از بیماری در دوران بارداری مهم است.
در این مقاله از سری مقالات تخصصی پزشکی اسنپ دکتر بررسی می‌شود که چه مواردی در هنگام درمان علائم سرماخوردگی در دوران بارداری، چگونگی پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری و زمان مراجعه به پزشک را در زمان درست و به صورت مناسب انجام دهید.
درمان های رایج سرماخوردگی در دوران بارداری
درمان سرماخوردگی معمولاً به صورت استفاده از داروهای بدون نسخه صورت می‌گیرد. با این حال بسیاری از زنان باردار نگران این هستند که تا چه میزان داروها روی جنین تأثیر می‌گذارند. بنابراین تعداد زیادی درمان‌های خانگی را با مراقبت به کار می‌گیرند. سازمان غذا و دارو (FDA) توصیه می‌کند همیشه قبل از استفاده از هر داروی مسکن در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. اکثر داروهای (OTC) همین مواد را در ترکیبات خود جهت درمان علائم سرماخوردگی دارند. داروهای زیر تأثیرات انواع مختلف دارو را بر سرماخوردگی بررسی می‌کنند.
مسکن ها
مسکن ها گروهی از داروها هستند که درد را کاهش می‌دهند. برخی از انواع آنها نیز در کاهش التهاب و تب مؤثر می‌باشند.
داروهای ضد درد یا مسکن OTC شامل موارد زیر می‌گردند:
- استامینوفن، با نام های تجاری مانند (Tylenol)
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID)، از جمله ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین
تحقیقات نشان می‌دهد که استامینوفن ایمن‌ترین داروی تسکین دهندۀ درد جهت استفاده در دوران بارداری است. البته توصیه‌هایی جهت استفاده از کمترین دوز موثر در کوتاه‌ترین زمان همواره در دستورالعمل تجویز آنها قرار دارد. مقاله‌ای که در مجلۀ پزشک خانوادۀ آمریکا (AFP) منتشر شده است، گزارش جدیدی می‌دهد. آنها اعلام کردند استامینوفن می‌تواند به تنهایی در تمام طول سه ماهه ابتدایی بارداری استفاده شود. اما نه لزوماً همراه با سایر داروهای سرماخوردگی كه حاوی طیف وسیعی از مواد دیگر است.
با این حال این مقاله بیان می‌کند که (NSAID)ها ممکن است خطراتی داشته باشند. آنها توصیه می‌کنند از مصرف آسپرین در دوران بارداری به جز موارد خاص خودداری کنید و از مصرف ناپروکسن و ایبوپروفن در سه ماهه سوم خودداری کنید. داروهای تجویزی معمولاً قوی‌تر از داروهای (OTC) هستند و احتمال خطراتی وجود دارد. (FDA) خاطر نشان می‌کند که (NSAID)های تجویز شده ممکن است خطر سقط جنین در نیمۀ اول بارداری را افزایش دهند.
مواد مخدر تجویز شده در آن خطر ابتلا به ناهنجاری‌های جنین هنگام تولد را در سه ماهه اول افزایش دهد. درد شدید و مداوم می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند فشار خون بالا، افسردگی و اضطراب شود. سنجش فواید مصرف داروهای تسکین دهنده درد در دوران بارداری در برابر خطرات احتمالی بسیار مهم است. همواره قبل از تصمیم به مصرف داروهای مسکن دوران بارداری، با یک متخصص مشورت کنید.
درمان سرفه
داروهایی که جهت درمان سرفه تجویز می‌شوند، اغلب حاوی داروهایی مانند دکسترومتورفان و گایافنزین هستند. طبق (AFP) به نظر می‌رسد این داروها در دوزهای مناسب در دوران بارداری بی‌خطراند. با این حال بهتر است گزینه‌های درمان طبیعی و بدون ترکیبات شیمیایی به کار گرفته شود.
به عنوان مثال قبل از استفاده از داروهای مهار كننده سرفه می‌توانند گزینه‌های دیگری را انتخاب کنند.آنها می‌توانند با استفاده از قرص‌های گلریخی گیاهی یا حاوی منتول سرفه یا گلو درد را تسکین دهند.
آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین‌ها داروی مخصوص آلرژی هستند. آنها آبریزش بینی، اشک چشم یا عطسه ناشی از سرماخوردگی را تسکین می‌دهند. حداکثر 15٪ از افراد در دوران بارداری از آنتی هیستامین استفاده می‌کنند. به طور کلی متخصصان این نوع دارو را بی خطر می‌دانند. طبق کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا (ACAI) افراد می‌توانند از انواع داروهای زیر با صلاحدید پزشک خود در دوران بارداری استفاده نمایند:
- دیفن هیدرامین (بنادریل)
- کلرفنیرامین (ChlorTrimeton)
- لوراتادین (کلاریتین)
- ستیریزین (Zyrtec)
مصرف بیشتر آنتی هیستامین های OTC در بارداری تا زمانی که پزشک آنها را تأیید کند، بی خطر است.
مواد ضد احتقان
به گفتۀ یکی از منابع مصرف داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین در صورت تجویز پزشک یا صلاح دید کادر درمانی بی خطر است. با این حال تحقیقات هنوز ثابت نکرده است که مواد ضد احتقان در دوران بارداری بی‌خطراند. برخی مطالعات نشان می‌دهد که برخی از داروهای ضد احتقان از جمله سودوافدرین و فنیل افرین ممکن است خطر ابتلا به ناهنجاری در هنگام تولد را افزایش دهند.
شواهد کلی نشان می‌دهد که افراد در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه اول بارداری از مواد ضد احتقان استفاده می‌کنند. اسپری های طبیعی بینی و نوارهای بینی جایگزین‌های مطمئنی برای گرفتگی بینی شناخته شده‌اند.
درمان های طبیعی
استراحت در هنگام بیماری اهمیت زیادی دارد زیرا در این زمان به بدن فرصت می‌دهید تا بر بهبودی خود تمرکز کند. دراز کشیدن به پهلو یا طوری که پشت سر بر زمین باشد، تا حد زیادی به تنفس و گرفتگی کمک می‌کند. نوشیدن آب فراوان می‌تواند به افراد در بهبودی بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی کمک کند. آب میوه و میوه‌های نرم نیز در این دوران راحت‌تر از انواع غذاهای سنگین خورده می‌شوند. از این رو بدن تقویت شده و در کمترین زمان بهبود می‌یابد.
به خصوص برای درمان و تقویت افرادی که در زمان بیماری اشتها ندارند، این مواد بهتر و سریعتر منابع تقویت بدن را تأمین می‌كنند. بسیاری از افراد همچنین از مرطوب كننده‌های اتاق مانند دستگاه‌های موجود در بازار جهت رفع گرفتگی بینی و سرفه مستمر استفاده می‌كنند. استفاده از کمپرس گرم روی سر، سینوس‌ها و شانه‌ها در کاهش درد و احتقان بدن مؤثر است.
جلوگیری یا پیشگیری از سرماخوردگی در دوران بارداری
علاوه بر تمامی ویژگی‌های افراد مبتلا به سرماخوردگی لازم است درج کنیم، زنان در دوران بارداری بیشتر دچار سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند. بنابراین در این دوران اقدامات لازم جهت پیشگیری اهمیت بیشتری می‌یابند و بیشتر افراد به صورت جدی این راهکارهای مؤثر را دنبال می‌کنند.
جهت جلوگیری از سرماخوردگی در دوران بارداری (CDC) توصیه می‌کند:
شستن دست‌ها اغلب با آب و صابون به مدت 20 ثانیه یکی از موثرترین راه‌های کاهش نفوذ هر گونه ویروس یا میکروب به بدن یا محل زندگی شماست. همچنین استفاده از ضدعفونی کننده دست با پایه الکل در صورت عدم امکان شست و شو با صابون تأثیر مشابهی خواهد داشت.
اصولی برای بهبود سیستم ایمنی
اجتناب از لمس صورت با دست های شسته نشده یکی از اعمالی است که باید به صورت عادت اجرا کنید. زیرا ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، می‌توانند از طریق چشم، بینی و دهان وارد بدن شوند و از این راه تکثیر می‌یابند. دوری از افرادی که بیمار هستند و نیز افرادی که نکات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، بسیار اهمیت دارد. به دلیل تماس نزدیک با دیگران ویروس‌های سرماخوردگی می‌توانند به راحتی از راه تنفس و صحبت تکثیر یابند.
ورزش‌های سبک و متوسط در دوران بارداری مانند شنا و دوچرخه سواری داخل سالن، می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و متابولیسم را افزایش دهند.
از این رو بدن توانایی سرکوب تعداد زیادی از میکروب‌های موجود در محیط را به دست می‌آورد. از طرفی نشاط و شادابی پس از ورزش سبب کاهش استرس می‌گردد که خود موجب عملکرد بهتر بدن می‌شوند. تغذیۀ سالم یکی دیگر از فاکتورهای مهم در جلوگیری از سرماخوردگی است. تمرکز بر خوردن انواع غذاهای تازه می‌تواند این اطمینان را برای شما حاصل کند. بدن مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت می کند.
مصرف انواع ویتامین‌های لازم در دوران بارداری به ویژه انواع ویتامین‌های حاوی روی و ویتامین C نیز به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و از سرماخوردگی در دوران بارداری جلوگیری خواهند کرد. البته لازم است بدانید مصرف این مورد نیز باید طبق دستور پزشک و در مدت لازم صورت گیرد. این ویتامین برای افرادی که از کمبود ویتامین رنج می‌برند، بیشتر توصبه می‌شود.
رینیت بارداری
بسیاری از افراد رینیت حاملگی را تجربه می‌کنند که علائمی شبیه سرماخوردگی دارد. این امر به دلیل التهاب و تورم غشاهای مخاطی در بینی، مایعات اضافی در بدن و تغییر سطح هورمون‌ها رخ می‌دهد. رینیت بارداری در حدود 20 درصد زنان باردار دیده می‌شود. ممکن است برخی از افراد تشخیص رینیت از سرماخوردگی را دشوار تلفی کنند.
علائم رینیت بارداری عبارتند از:
- آبریزش بینی
- التهاب در نواحی مستعد التهاب بدن
- عطسه
- تنفس دشوار
- خرناس
خطرات و ملاحظات سرماخوردگی در دوران بارداری
سرماخوردگی در دوران بارداری به همان میزان که برای دیگران خطرناک است، در زنان باردار نیز به صورت مشابه اتفاق می‌افتد. سرماخوردگی به احتمال زیاد با توجه به آماری که پیداست به مادر یا جنین آسیب نمی‌رساند. ممکن است افراد از ارتباط نزدیک با بیماران مبتلا به این بیماری ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا را با درصد ابتلای بالایی دریافت کنند. از این رو تمامی ملاحظات لازم جهت پیشگیری از آنفولانزا و سرماخوردگی همواره بیشترین بازدید کننده از سایت‌های سلامت را دارند.
مهم است که در مراحل اولیۀ ابتلا به هر یک، از تفاوت بین سرماخوردگی و آنفولانزا آگاه باشید. این دو بیماری در بسیاری از افراد علائم مشابهی دارند، اما آنفلوانزا به مراتب شدیدتر است و فرد معمولاً در شروع بیماری یا پیشرفت آن تب خواهد داشت.
اگر زنان در دوران بارداری تب داشته باشند، باید جهت تشخیص به موقع با پزشک خود تماس حاصل کنند تا از اقدامات لازم جهت پیشگیری یا درمان سریع آن مطلع گردند. بسیاری از افراد در مراحل اولیه با تشخیص به موقع شانس پیشرفت بیماری را با داروی مناسب کاهش می‌دهند.
آیا سرماخوردگی روی جنین تأثیر می گذارد؟
سرماخوردگی در دوران بارداری معمولاً تاثیری در جنین نخواهد داشت. انواع سرماخوردگی‌ها که عمدتاً به صورت فصلی شیوع می‌یابند، بیماری‌های خفیفی است که سیستم ایمنی بدن فرد می‌تواند به راحتی از پس آن برآید. با این حال درجه حرارت و عفونت های فرد می تواند روی جنین تأثیر کمی گذاشته و در صورت تشدید خطرات بیشتری برای مادر و جنین وجود خواهد داشت. اگر فردی دچار تب یا علائم دیگر عفونت است، لازم است فوراً با پزشک خود مشورت نماید تا بهترین راه را جهت کاهش این علائم را بیابد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
وقتی زنان دوران بارداری خود را طی می‌کنند، بدن آنها به همان روشی که در هر زمان دیگر قادر به مقابله با عوامل ویروسی با میکروبی است، با سرماخوردگی نیز مقابله می‌کند. علائم این بیماری موقتی است و در بیشتر موارد سرماخوردگی طی 7 تا 10 روز برطرف می‌شود. اما پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری باید مد نظر قرار داده شده و عمل شود. اگر کسی علائم زیر را در دوران بارداری تجربه کرد، باید فوراً با پزشک خود مشورت نماید:
- تب بیش از 100.4 درجه فارنهایت که در نتیجۀ عفونت شدید ایجاد شده است.
- علائم شدید یا غیر معمول به صورت مداوم و بدون علایم بهبود در فرد استمرار یابند.
- علائمی که بیش از 10 روز باقی باشند.
- علائمی مشابه آنفولانزا که فرد را نگران کند.
- سرفۀ شدید که نفس کشیدن را دشوار می‌کند.
بررسی نهایت
سرماخوردگی در دوران بارداری بسیار شایع است و بعید است به شخص باردار یا جنین آسیب برساند. اما توصیه می‌شود پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری انجام شود. در حالی که برخی منابع بر عدم اطمینان از تأثیر داروهای ضد سرماخوردگی در دوران بارداری تأکید دارند. اکثر افراد می‌توانند علائم خود را با استفاده از داروهای خانگی طبیعی تسکین دهند. بیشتر افراد در حدود یک هفته احساس بهتری پیدا می‌کنند. بنابراین در صورت هر گونه ناراحتی در این دوران با پزشک مشورت نمایید.
داشتن سطح مناسبی از ویتامین‌های ضروری بدن شما را در سطح آماده‌باش جهت درمان یا پیشگیری سریع قرار می‌دهد. از این رو تأمین مواد غذایی مناسب و داشتن تحرک کافی شرایط شما را در این دوران بهبود می‌بخشند. زیرا با کاهش استرس در هنگام فعالیت بدنی می‌توانید بسیاری از میکروب‌های موجود در بدن را از راه تعریق دفع کنید. همچنین توجه داشته باشید میزان ورزش باید به گونه‌ای باشد که در شما بدون احساس خستگی، شادابی و نشاط آور باشد.
منبع:
medicalnewstoday ، mayo.edu
