همه چیز درباره عفونت‌های پوستی
پوست اولین لایه‌ی حفاظتی بدن است و در برابر عوامل بیرونی به عنوان اولین سپر دفاعی شناخته می‌شود. اما این لایه حفاظتی زمانی می‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد كه كاملا سالم باشد، به همین دلیل حفظ سلامت آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اما گاهی این لایه محافظ مغلوب عوامل بیماری‌زا شده و دچار عفونت می‌شود. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر با انواع مختلفی از میكروب‌ها که می‌توانند باعث ایجاد انواع عفونت پوستی شوند، آشنا خواهید شد.
عفونت پوستی می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلف ایجاد شود. این عفونت می‌تواند خفیف تا شدید باشد. عفونت‌هایی كه به صورت خفیف هستند با كرم‌هایی كه می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه كرد و یا روش‌های خانگی قابل درمان هستند اما اگر عفونت شدید باشد لازم است حتما به متخصص مراجعه شود.
عفونت‌های ویروسی
بیماری‌های مسری همچون آبله مرغان، سرخك، زگیل آبكی، زگیل، بیماری زونا، بیماری‌های دست و پا و … ناشی از عفونت‌های ویروسی هستند. منشا این عفونت‌های پوستی ویروس است. ویروس وابسته به شرایط می‌تواند بدن میزبان را خفیف تا بسیار شدید درگیر كند.
عفونت‌های باكتریایی
باكتری‌ها عامل ایجاد این نوع عفونت هستند. این عفونت‌ها معمولا خفیف بوده و با آنتی‌بیوتیك‌های موضعی قابل درمان هستند. در موارد شدیدتر لازم است از آنتی‌بیوتیك‌های خوراكی استفاده کرد. برآمدگی‌های كوچك و قرمز رنگ كه به مرور بزرگ‌تر می‌شوند معمولا نشانه این بیماری هستند. عفونت بافت یا سلولیت، زرد زخم، کورک، جذام و… از نمونه‌های این نوع عفونت هستند.
عفونت‌های قارچی
انواع عفونت پوستی با منشا قارچ وجود دارد كه بسیار هم رایج هستند. قارچ‌ها نواحی مختلفی از بدن را درگیر می‌كنند اما قسمت‌های مرطوب همچون زیر بغل و پاها بیشتر در معرض این عفونت قرار دارند. همه انواع عفونت پوستی با منشا قارچ مسری نیست و در بیشتر موارد نگران‌كننده نیستند. عفونت قارچی واژن، عفونت قارچی ناخن، برفك دهان، درماتوفیتوز یا كچلی قارچی، تینه‌آپدیس (عفونت پای ورزشكاران) و حتی بثورات ناشی از بستن پوشك نمونه‌هایی از عفونت قارچی است.
عفونت‌های انگلی
عامل ایجاد این نوع عفونت‌ها انگل است. انواع عفونت پوستی كه انگل‌ها عامل آن هستند می‌توانند وارد جریان خون شوند یا از دیگر اعضای بدن به عنوان میزبان خود استفاده كنند. عفونت انگلی معمولا خطرناک نیست اما می‌تواند موجب ایجاد ناراحتی‌هایی در بیمار شود. نمونه‌هایی از عفونت با منشا انگل عبارتند از: ساس، شپش، گال، لارو مهاجر پوستی و… .
عفونت‌های پوستی چه علائمی دارند؟
وابسته به میكروارگانیسم ایجادكننده عفونت، عفونت‌های پوستی می‌توانند علائم متفاوتی داشته باشند اما قرمز شدن پوست و راش پوستی معمولا از نشانه‌های مشترک انواع عفونت پوستی هستند. البته در مواردی خارش، حساسیت پوستی و احساس درد هم گزارش می‌شود.
گاهی عفونت پیشرفت كرده و به قسمت‌های دیگر بدن سرایت می‌كند و حتی وارد جریان خون می‌شود. این شرایط كاملا جدی بوده و می‌تواند واقعا خطرناک باشد پس اگر دچار عفونت شده‌اید و یا تاول‌های چركی به پوستتان زده و بهبود نمی‌یابد لازم است حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
برخی از علائم عفونت پوستی شدید عبارتند از:
- تاول
- چرک كردن
- احساس درد
- ترک‌های پوستی
- سست شدن پوست
- نكروز یا بافت مردگی
- تغییر رنگ و تیره شدن نواحی پوست
چرا به عفونت‌های پوستی مبتلا می‌شویم؟
عفونت‌های با منشا باكتری
فرد زمانی دچار عفونت باكتریایی می‌شود كه باكتری‌ها راه ورودشان به بدن را پیدا كنند. در رابطه با عفونت پوست معمولا زمانی این اتفاق می‌افتد كه پوست دارای خراش یا بریدگی باشد یا به هر دلیلی بافت سالم خود را از دست داده باشد. عوامل متعددی در ابتلا به این عفونت موثر هستند به طور مثال اگر سیستم ایمنی بدن قوی باشد در همان ابتدا بدن مبارزه كرده و باكتری را از بین می‌برد. اما اگر تحت تاثیر بیماری‌ها یا عوارض جانبی داروها سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد ریسک ابتلا به عفونت بیشتر می‌شود.
عفونت‌های با منشا ویروس
علت بروز عفونت‌های ویروسی معمولا یكی از سه گروه رایج از ویروس‌ها است. این سه گروه عبارتند از:
- ویروس آبله (poxvirus)
- ویروس پاپیلوم انسانی
- ویروس هرپس
عفونت‌های با منشا قارچ
ابتلا به انواع عفونت پوستی با منشا قارچی به میزان زیادی وابسته به استایل زندگی فرد و ماهیت شیمیایی بدنش است. برای نمونه بروز عفونت پای ورزشكار در میان افراد دونده و یا كسانی كه بدنشان زیاد عرق می‌كند محتمل‌تر از سایر افراد است.
از آن جایی كه قارچ‌ها محیط گرم و مرطوب را برای تكثیر انتخاب می‌كنند واضح است كه پوشیدن مداوم لباس‌های مرطوب و یا خیس شده از عرق، فرد را بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچی قرار می‌دهد. همچنین اگر خراشیدگی یا زخمی در سطح پوست وجود داشته باشد راه ورود میكروارگانیسم را به لایه‌های عمیق‌تر پوست را باز می‌كند و عفونت شدیدتر می‌شود.
عفونت‌های با منشا انگل
عامل ایجاد عفونت‌های انگلی حشرات ریز یا موجودات زنده ریزی هستند كه در لایه‌های زیرین پوست پنهان شده و با تخم‌گذاری منتشر شده و باعث بروز عفونت انگلی می‌شوند.
چگونه می‌توان عفونت پوست را تشخیص داد؟
معمولا پزشک متخصص با پرسیدن سوال‌هایی از خود بیمار و معاینه ظاهری پوست و بررسی علائمی همچون برآمدگی‌ها، راش و جراحت‌های پوستی در محل عفونت، می‌تواند انواع عفونت پوستی ایجاد شده را تشخیص دهد. برای نمونه عفونت درماتوفیتوز معمولا بثورات پوستی را به وجود می‌آورد كه از نشانه‌های آن دایره‌ای شكل بودن و پوسته‌پوسته شدن است.
در شرایطی كه نیاز به بررسی بیشتر باشد پزشک برای شما آزمایش‌های پزشکی و نمونه‌‌برداری نیز تجویز می‌کند.
چگونه از ابتلا به عفونت پوست پیشگیری كنیم؟
فراموش نكنید كه همیشه پیشگیری بهتر و به مراتب ساده‌تر از درمان است. راههای زیاد و در عین حال ساده‌ای جهت کاهش ریسک ابتلا به انواع عفونت پوستی وجود دارد. یکی از موثرترین آنها شست‌وشوی دست‌ها به طور مرتب است. عفونت‌ها می‌توانند بدن از خیلی خفیف تا بسیار شدید و خطرناک درگیر كنند اما اگر واقعا باعث ایجاد ناراحتی شده و آزارتان می‌دهند لازم است به پزشک مراجعه کنید و با كمک او درمان مناسبی را برای رفع مشکل خود پیدا كنید.
چطور می‌شود عفونت پوستی را درمان كرد؟
درمان انواع عفونت پوستی وابسته به نوع و شدت آن متفاوت است.
بسیاری از عفونت‌های ویروسی با گذشت زمان و پس از چند روز تا چند هفته خودبه‌خود بهبود پیدا کرده و از بین می‌روند.
عفونت‌های باکتریایی عمدتاً با آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و یا خوراکی بهبود پیدا می‌كنند. در شرایطی كه این روش‌ها موثر واقع نشوند آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی از دیگر گزینه‌ها محسوب می‌شود.
در درمان عفونت‌های با منشا قارچی می‌توان از داروخانه‌ها کرم و یا اسپری‌های ضدقارچ را بدون نسخه پزشک تهیه و استفاده كرد.
عفونت‌های انگلی پوست معمولا با کرم‌های موضعی درمان می‌شوند اما ممکن است جهت کاهش علائم بیماری، پزشک داروهای ضد التهاب را تجویز کند.
مراقبت‌ها و درمان‌های خانگی را دست كم نگیرید!
برای بهبود عفونت و كاهش علائم آن راهكارهای ساده و در دسترسی هم وجود دارند كه البته مؤثر هستند. بعضی از این مراقبت‌ها در ادامه آورده شده است.
- کمپرس سرد؛ برای کاهش التهاب یا خارش پوست روزی چند مرتبه از آن استفاده کنید
- آنتی هیستامین؛ برای کاهش احساس خارش می‌توانید آن را از داروخانه تهیه کنید
- پماد موضعی؛ در کاهش خارش و ناراحتی پوست موثر است
در پایان…
در بسیاری موارد انواع عفونت پوستی با دارو درمان می‌شوند. اما بعضی از آنها درمان پیچیده‌تری دارند. مثلا برخی گونه‌های باکتری مثل «استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین» (MRSA) نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های معمول مقاومت می‌كنند، به همین علت درمان آنها نسبتاً مشکل است. عفونت‌ها دارای طیف وسیعی هستند و شدت آنها با توجه به نوع و علت بروزشان متفاوت است. پیشرفت عفونت می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد به همین علت توصیه می‌شود همواره مشورت با پزشک را در اولویت قرار دهید. در مواردی كه امكان مراجعه حضوری به پزشک را ندارید می‌توانید از مشاوره‌ی آنلاین با پزشكان متخصص استفاده كرده و نگرانی‌هایتان را برطرف كنید. هم‌اكنون امكان استفاده از این قابلیت در اسنپ دكتر فراهم شده است.
