تعریف بهداشت فردی + مهم‌ترین نکات بهداشت فردی
نکات بهداشت فردی یکی از ابتدایی‌ترین اصولی هستند که انسان‌ها باید از دوران کودکی آنها را یاد بگیرند. نکاتی که به نظر ساده و پیش پا افتاده می‌رسند. اما رعایت هر کدام از آنها تأثیر مستقیم در سلامتی ما و پیشگیری از بیماری‌ها دارد.
بدن انسان می‌تواند مکان مناسبی برای رشد و تکثیر میکروب‌ها و انگل‌های بیماری زا باشد. قسمت‌های مختلف بدن از جمله پوست، داخل و اطراف دهانه‌های بدن و… محل مناسبی برای رشد عوامل بیماری‌زا هستند. اگر افراد عادت‌های بهداشت فردی خوبی داشته باشند، احتمال ورود میکروب و انگلی به داخل بدن کاهش چشمگیری پیدا می‌کند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم در مورد اصول بهداشتی که هر فرد باید رعایت کند، صحبت کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
- رعایت بهداشت فردی در خانه
- شستن بدن به صورت مرتب
- مسواک کردن
- شستن لباس‌ها و خشک کردن آنها در آفتاب
- پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه و سرفه.
- رعایت بهداشت فردی در محیط‌های عمومی
رعایت بهداشت فردی در خانه
برخی از افراد تصور می‌کنند که نیازی به رعایت بهداشت فردی در خانه ندارند. با وجود اینکه خانه و به خصوص خانه‌های ایرانی جزو تمیزترین نقاط است، اما همچنان باید نکات بهداشتی را در آنها رعایت کرد. توجه به این نکات در خانواده‌های پر جمعیت از اهمیت بیشتری برخوردار است. در ادامه به مهم‌ترین نکاتی که در خانه باید رعایت کنید، پرداخته‌ایم.
عدم ارتباط افراد بیمار با سایر اعضای خانواده
وقتی در هر خانه افراد زیادی وجود داشته باشند، احتمال ابتلا به بیماری بیشتر از خانه‌های خلوت خواهد شد. افراد در یک خانه پر جمعیت بسیار نزدیکتر به یکدیگر خواهند بود و بنابراین انتشار هر میکروب از یک فرد به دیگری آسان‌تر است.
به عنوان مثال: عطسه و سرفه در اتاق‌های شلوغ باعث می‌شود که سرماخوردگی و آنفلوانزا به راحتی گسترش یابد. این موضوع در دوران شیوع کرونا اهمیت بیشتری پیدا کرده است. توصیه می‌شود اگر یکی از اعضای خانواده بیمار است، حتما تا زمان بهبود در یک فضای بسته باقی بماند. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که شخص به بیماری واگیردار مبتلا باشد.
بهداشت فردی: استفاده از وسایل شخصی
یکی از مهم‌ترین نکات بهداشت فردی عدم استفاده از حوله‌ها، مسواک‌ها، شانه‌ها و سایر وسایل به صورت مشترک است. وسایل مشترک می‌توانند میکروب‌های تراخوما و سایر میکروب‌ها را که باعث عفونت چشم (آبریزش چشم یا چشم درد) می‌شوند پخش کنند. همچنین اگر یکی از کاربران این وسایل به بیماری خاصی مبتلا باشد، ممکن است به دیگران نیز منتقل شود.
بهداشت فردی: پرهیز ازدحام جمعیت منزل
ازدحام بیش از حد جمعیت در محیط منزل به انتشار میکروب‌ها و انگلی‌هایی مانند گال کمک می‌کند. هر خانه طوری طراحی شده است که به تعداد خاصی از افراد امکان زندگی راحت در آنجا را می‌دهد. در واقع منازل مسکونی ظرفیت مشخصی دارند. این ظرفیت به تعداد و اندازه اتاق‌ها، به ویژه اتاق خواب بستگی دارد.
سیستم فاضلاب، شستشو و پخت و پز هر خانه نیز متناسب با ظرفیت در نظر گرفته شده برای آن طراحی می‌شود. اگر تعداد افراد ساکن در خانه بیشتر از تعداد در نظر گرفته شده برای آن باشد، افراد نمی‌توانند از امکانات به خوبی استفاده کنند.
به عنوان مثال، ممکن است سیستم تصفیه آب خانگی نتواند به اندازه نیاز تمام اعضای خانواده آب تصفیه کند. آب تصفیه نشده بسیار خطرناک است و ممکن است بیماریهای بسیاری برای اعضا ایجاد کند.
بهداشت فردی: شستن بدن به صورت مرتب
در صورت امکان، همه‌ی افراد باید هر روز یا یک روز در میان دوش بگیرند. با این حال، ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که این کار غیرممکن به نظر برسد. به عنوان مثال، برای افرادی که در کمپ‌ها یا مناطقی زندگی می‌کنند که کمبود آب وجود دارد، امکان حمام کردن روزانه فراهم نیست. در چنین شرایطی شنا کردن در آب‌های جاری تمیز یا شستشو سراسر بدن با اسفنج یا پارچه مرطوب می‌تواند راه حل جایگزین قابل قبولی باشد.
نکات بهداشتی مرتبط با شستشوی بدن
- در صورتی که امکان شستشوی بدن وجود ندارد، حداقل باید دست‌ها و صورت افراد همیشه تمیز باشد.
- توصیه می‌شود موها و بدن حداقل یکبار در هفته با مواد شوینده مناسب شسته شوند.
- دست‌ها حتما باید بعد از توالت یا تماس با مواد آلوده مانند خاک شسته شوند. اگر قرار است با دست غذا بخورید نیز حتما باید آنها را بشویید. مراقب تمیز ماندن دست‌های بچه‌ها باشید. شستشو باعث از بین رفتن میکروب‌های موجود روی پوست دست می‌شود.
مسواک کردن
مسواک کردن باعث پاک شدن دندان‌ها می‌شود. حداقل یکبار مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی بهترین راه برای اطمینان از جلوگیری از بیماری لثه و پوسیدگی دندان است.
تمیز کردن دندان‌ها بعد از صبحانه و بلافاصله قبل از خواب یکی از مهم‌ترین موارد در بهداشت فردی است. از طرف دیگر مسواک کردن باعث کاهش باکتری‌های مضر دهان می‌شود و می‌تواند از ورود بسیاری از آلودگی‌ها به بدن پیشگیری کند. به خاطر داشته باشید که حتما برس مسواک را روی زبان خود نیز بکشید.
شستن لباس‌ها و خشک کردن آنها در آفتاب
لباس‌های کثیف را باید قبل از پوشیدن دوباره، به خوبی با مواد شوینده شسته شوند و سپس در معرض آفتاب قرار گیرند تا خشک شوند. اشعه خورشید باعث از بین رفتن میکروب‌های بیماری زایی که با شستن از بین نرفته‌اند، می‌شود. در صورتی که در منزل شما تابش مستقیم خورشید وجود ندارد، از دستگاه‌های خشک کن استفاده کنید. سعی کنید لباس‌هایی که مستقیما با بدن تماس دارند، مانند حوله و لباس‌های زیر، را حداقل یک بار در ماه در معرض آفتاب قرار دهید.
پوشاندن دهان و بینی در هنگام عطسه و سرفه
در هنگام عطسه و سرفه قطرات مایع حاوی میکروب از بینی و دهان افراد خارج و در هوا پخش می‌شود. افراد دیگر می‌توانند آنها را تنفس کنند یا قطرات می توانند به غذا وارد شوند.
به همین دلیل رعایت بهداشت فردی در این زمینه ضرورت دارد. به این منظور باید در هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیریم. به یاد داشته باشید که نگه داشتن کف دست در برابر عطسه و سرفه اشتباه است. اگر دستمال در دسترس نیست، آرنج خود را خم کنید و داخل آرنج عطسه یا سرفه کنید.
رعایت بهداشت فردی در محیط‌های عمومی
در بسیاری از موارد ما مجبور به استفاده از سرویس‌های عمومی مانند حمام‌ها و دستشویی‌ها می‌شویم. این نیاز بیشتر هنگام مسافرت ایجاد می‌شود. در صورتی که از یک محیط عمومی استفاده می‌کنید، به نکات زیر توجه داشته باشید.
- حتما از لوازم شخصی خود استفاده کنید.
- تا حد امکان با وسایل موجود در آن محیط عمومی تماس پیدا نکنید.
- اگر قرار است دست به چیزی بزنید (مانند شیر آب) ابتدا آن را با مواد شوینده بشویید.
- در صورتی که آلودگی در محیط مورد نظر زیاد است، سعی کنید از سرویس دیگری استفاده کنید.
جمع بندی
اصول بهداشت فردی ساده هستند. بسیاری از آنها در وجود ما نهادینه شده‌اند و به صورت ناخودآگاه آنها را رعایت می‌کنیم. رعایت این نکات علاوه بر سلامتی باعث می‌شود همیشه ظاهر آراسته‌ای نیز داشته باشید. به همین دلیل توجه به آنها از جوانب مختلف اهمیت دارد. در این مقاله مهم‌ترین نکات بهداشت فردی را بیان کردیم که به شما کمک می‌کند از هرگونه بیماری پیشگیری کنید.
