مونته لوکاست (ایروکاست)؛ دارویی برای آسم و آلرژی
آیا از حملات آسم، سرفه‌های پی‌در‌پی و تنگی نفس رنج می‌برید؟ مونته لوکاست (ایروکاست) دارویی است که با کاهش التهاب، به پیشگیری از حملات آسم و آلرژی کمک می‌کند. در این مطلب از وبلاگ اسنپ‌دکتر به بررسی موارد مصرف و اثرات جانبی مونته لوکاست می‌پردازیم. همچنین، ملاحظات پیش از مصرف، نحوه مصرف و تداخل‌های دارویی آن را بیان می‌کنیم.
مونته لوکاست (ایروکاست) چیست؟
مونته لوکاست (Montelukast) که در ایران با نام ایروکاست نیز شناخته می‌شود، دارویی است که به کاهش التهاب کمک می‌کند و برای پیشگیری از حملات آسم و آلرژی در بزرگسالان و کودکان بالای ۲ سال تجویز می‌شود.
این دارو که در سال ۱۹۹۸ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده است، در دسته آنتاگونیست‌های گیرنده لکوترین قرار می‌گیرد و با مسدود کردن اثر لکوترین‌ها (LTRAs)، نوعی ماده شیمیایی طبیعی در بدن انسان، عمل می‌کند. لکوترین‌ها می‌توانند باعث التهاب و تورم مجاری تنفسی شوند و علائم آسم مانند خس‌خس سینه، تنگی نفس، سرفه و درد قفسه سینه را تشدید کنند.
مونته لوکاست در اشکال دارویی زیر و فقط با تجویز پزشک در دسترس است:
- قرص‌های جویدنی ۴ و ۵ میلی‌گرمی
- قرص‌های بلعیدنی ۱۰ میلی‌گرمی
- گرانول خوراکی ۴ میلی‌گرمی
موارد مصرف مونته لوکاست (ایروکاست) چیست؟
مونته لوکاست به طور معمول برای موارد زیر کاربرد دارد:
- کنترل بلندمدت آسم: مونته لوکاست برای کنترل بلندمدت آسم و پیشگیری از بروز علائم آن تجویز می‌شود. مصرف منظم این دارو می‌تواند تعداد دفعات نیاز به دستگاه استنشاقی را کاهش دهد. ایروکاست اثربخشی فوری ندارد و نمی‌توان از آن برای درمان حملات ناگهانی آسم استفاده کرد.
- پیشگیری از حملات آسم ناشی از ورزش: از ایروکاست برای پیشگیری از تنگی نفس ناشی از ورزش در بزرگسالان و کودکانی که حداقل ۶ سال دارند، استفاده می‌شود.
- کنترل علائم آلرژی: در بزرگسالان و کودکانی که حداقل ۲ سال سن دارند و علائم آلرژی فصلی یا دائمی را تجربه می‌کنند، اگر سایر درمان‌ها موثر نبوده باشد، مصرف مونته لوکاست می‌تواند مفید باشد. این دارو در کنترل علائم آلرژی مانند عطسه، گرفتگی بینی، آبریزش بینی و خارش بینی کاربرد دارد.
توجه:
- مونته لوکاست برای متوقف کردن حملات ناگهانی آسم کاربرد ندارد. در صورت بروز حمله آسم، همیشه اسپری استنشاقی (نجات‌بخش) خود را به همراه داشته باشید.
- اگر به طور منظم از ایروکاست برای پیشگیری از آسم یا علائم آلرژی استفاده می‌کنید، برای درمان تنگی نفس ناشی از ورزش، دوز اضافی مصرف نکنید.
- ایروکاست یک داروی نجات سریع الاثر برای حملات آسم نیست و برای اثرگذاری مناسب باید به طور روزانه مصرف شود.
ملاحظات قبل از مصرف ایروکاست
تصمیم‌گیری برای مصرف هر دارو، مستلزم سنجیدن فواید و مضرات آن است. این تصمیمی است که شما و پزشک‌تان با هم خواهید گرفت. در مورد مونته لوکاست، موارد زیر را باید در نظر بگیرید:
حساسیت
اگر سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگر را دارید، به پزشک خود بگویید. همچنین در صورت داشتن هر نوع حساسیت دیگر مانند حساسیت به غذاها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات، به پزشک خود اطلاع دهید.
سابقه بیماری‌های کنونی و گذشته
در صورت ابتلا به هر یک از موارد زیر، پزشک خود را در جریان بگذارید:
- سابقه بیماری‌های روحی و روانی
- سابقه واکنش شدید آلرژیک (عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی، خس خس سینه، تنگی نفس) پس از مصرف آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک یا سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
- فنیل کتونوری (یک نقص متابولیک مادرزادی)
قرص جویدنی مونته لوکاست ممکن است حاوی فنیل آلانین باشد و در صورت ابتلا به فنیل کتونوری (PKU) مضر است.
مصرف در کودکان
مطالعات انجام شده نشان داده است که ایروکاست در موارد زیر برای کودکان بی‌خطر و موثر است:
- کودکان ۱ سال به بالا مبتلا به آسم
- کودکان ۶ سال به بالا مبتلا به انقباض برونش ناشی از ورزش (EIB)
- کودکان ۲ سال به بالا مبتلا به رینیت آلرژیک فصلی
- کودکان ۶ ماه به بالا مبتلا به رینیت آلرژیک دائمی
ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان زیر سنین ذکر شده، تایید نشده است.
مصرف در سالمندان
مطالعات انجام شده نشان داده است که مونته لوکاست در سالمندان نیز بی‌خطر و موثر است. با این حال، افراد مسن نسبت به بزرگسالان جوان‌تر، به اثرات این دارو حساس‌ترند.
بارداری
تاثیر مصرف ایروکاست بر بارداری یا سلامت جنین به طور کامل شناخته شده نیست. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشک خود را مطلع کنید.
شیردهی
مشخص نیست که آیا مونته لوکاست وارد شیر مادر می‌شود یا خیر. اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید یا قصد شیردهی دارید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
در صورت داشتن هرگونه نگرانی در مورد وضعیت نوزاد خود، مانند:
- کم شدن اشتها
- خواب‌آلودگی یا بی‌قراری غیرمعمول
- اسهال
با پزشک خود در اسرع وقت صحبت کنید. پزشک در مورد مصرف مونته لوکاست در دوران شیردهی، شما را راهنمایی خواهد کرد.
باروری
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایروکاست بر باروری زنان یا مردان تاثیر می‌گذارد.
نحوه مصرف مونته لوکاست (ایروکاست)
در مورد نحوه مصرف، دوز مجاز و زمان مصرف ایروکاست طبق دستور پزشک عمل کنید و دستورالعمل‌های برچسب و راهنمای دارو را به طور دقیق بخوانید.
مقدار مصرف ایروکاست
مونته لوکاست به صورت قرص‌های ۱۰ میلی‌گرمی (غیرقابل جویدن)، قرص‌های جویدنی ۴ یا ۵ میلی‌گرمی و گرانول (پودر) داخل ساشه‌های ۴ میلی‌گرمی عرضه می‌شود.
- دوز معمول برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۵ سال: یک قرص ۱۰ میلی‌گرمی، یک بار در روز است.
- دوز معمول برای کودکان ۶ تا ۱۴ سال: یک قرص جویدنی ۵ میلی‌گرمی، یک بار در روز است.
- دوز معمول برای کودکان ۶ ماه تا ۵ سال: ۴ میلی‌گرم، یک بار در روز است. این مقدار به صورت گرانول یا قرص جویدنی (برای کودکان بالای ۲ سال) تجویز می‌شود.
- برای پیشگیری از تنگی نفس ناشی از ورزش، حداقل ۲ ساعت قبل از فعالیت ورزشی، یک دوز مصرف کنید و به مدت ۲۴ ساعت از مصرف مجدد خودداری کنید.
- هرگز در یک روز، بیش از یک دوز مصرف نکنید.
نحوه مصرف اشکال دارویی مختلف
- قرص معمولی: قرص معمولی را به طور کامل، با غذا یا بدون غذا و با یک لیوان آب، آبمیوه یا شیر قورت دهید. این قرص‌ها را نباید بجوید.
- قرص جویدنی: قرص جویدنی را قبل از بلعیدن، کاملا بجوید یا بمکید. مهم است که قرص‌های جویدنی را حداقل ۱ ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت بعد از غذا مصرف کنید. این کار باعث می‌شود تا دارو به‌درستی جذب بدن شود.
- گرانول خوراکی برای کودکان: می‌توانید گرانول را به طور مستقیم روی زبان کودک بریزید یا آن را با یک قاشق غذای سرد و نرم، مانند ماست، بستنی، پوره سیب، هویج له‌شده یا برنج مخلوط کنید.
همچنین، امکان مخلوط کردن گرانول با شیر خشک یا شیر مادر وجود دارد. از هیچ نوع مایع دیگری استفاده نکنید. مطمئن شوید که کودک شما کل دوز را بلافاصله (یا در طی 15 دقیقه) مصرف کند و باقی‌مانده را دور بریزید (برای مصرف بعدی نگه ندارید). مهم است که گرانول را در نوشیدنی حل نکنید. می‌توانید بعد از مصرف، به کودک خود نوشیدنی بدهید.
مدت مصرف ایروکاست
- مونته لوکاست را تا زمانی که پزشک توصیه می‌کند، مصرف کنید. این دارو تنها در صورت مصرف مداوم، موثر است.
- بدون نظر پزشک، مصرف ایروکاست را قطع نکنید، زیرا ممکن است علائم شما بدتر شود.
نکات مهم:
- در صورت مصرف همزمان هر نوع استروئید خوراکی، با شروع مصرف مونته لوکاست، مصرف استروئید را به طور ناگهانی قطع نکنید. برای کاهش تدریجی دوز استروئید، طبق دستور پزشک خود عمل کنید.
- بدون مشورت با پزشک، دوز دارو را تغییر ندهید و مصرف سایر داروهای مرتبط با آسم را قطع نکنید.
- مونته لوکاست را در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. بسته حاوی گرانول خوراکی را تا زمان مصرف باز نکنید.
در صورت فراموشی یک دوز مصرف مونته لوکاست چه باید کرد؟
اگر مصرف یک نوبت از ایروکاست را فراموش کردید، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را طبق برنامه همیشگی خود مصرف کنید. برای جبران دوز فراموش شده، هرگز دو دوز را با هم مصرف نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد (اور دوز) چه باید کرد؟
در صورت مصرف بیش از حد مونته لوکاست، بلافاصله با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
عوارض جانبی مونته لوکاست (ایروکاست)
هر دارویی علاوه بر اثرات مورد نظر، ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای نیز به همراه داشته باشد. هرچند همه این عوارض در یک فرد رخ نمی‌دهند، اما برخی از آنها خطرناک‌اند و باید جدی گرفته شوند.
عوارض جانبی جدی ایروکاست
این دارو ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود. در صورت بروز هر یک از موارد زیر، مصرف دارو را قطع کنید و فوری با پزشک خود تماس بگیرید.
واکنش‌های شدید آلرژیک
هر یک از موارد زیر می‌توانند نشانه واکنش آلرژیک جدی باشند:
- کهیر، تاول، بثورات پوستی، خارش شدید
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- ورم صورت، لب‌‌ها، زبان یا گلو
- تپش قلب
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- مشکل در بلع یا احساس تنگی گلو
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا ضعف
- درد شکم
- درد مفاصل
مشکلات روحی و روانی
مونته لوکاست ممکن است باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی جدید یا وخیم‌تر شدن آنها شود. این مشکلات می‌توانند بر خلق و خو، افکار، احساسات، رفتار و سلامت کلی شما تأثیر بگذارند. این عوارض ممکن است در افرادی با یا بدون سابقه مشکلات روحی و روانی رخ دهند و حتی پس از قطع مصرف ایروکاست ادامه یابند.
- بی‌قراری، پرخاش‌گری، تحریک‌پذیری
- اضطراب، افسردگی، گیجی
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- لکنت زبان
- لرزش یا حرکات غیر ارادی عضلات
- افکار خودکشی یا اقدام به آن
- توهم
- مشکلات خواب، رویاهای واضح، راه رفتن در خواب
- رفتارهای وسواسی – اجباری
- تغییرات غیرمعمول در خلق و خو، رفتار یا تفکر
- افکار جدید یا شدید در مورد خودکشی یا مرگ
- اقدام به خودکشی
افزایش ائوزینوفیل و واسکولیت سیستمیک
مونته لوکاست می‌تواند باعث افزایش نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون به نام ائوزینوفیل و همچنین باعث التهاب عروق خونی در سراسر بدن شود که به این عارضه واسکولیت سیستمیک گفته می‌شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
- احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در بازوها یا پاها
- علائم شبیه آنفولانزا
- بثورات پوستی
- درد و تورم سینوس‌ها
عوارض جانبی شایع ایروکاست
عوارض جانبی شایع مونته لوکاست شامل موارد زیر است. در صورت تداوم یا آزاردهنده بودن این علائم، با پزشک خود مشورت کنید.
- معده درد
- اسهال
- تب
- گوش درد یا عفونت گوش، احساس پری در گوش، مشکل شنوایی
- سردرد
- علائم سرماخوردگی مانند آبریزش یا گرفتگی بینی، درد سینوسی، سرفه، گلودرد
این موارد، فهرست کاملی از عوارض جانبی مونته لوکاست نیست و ممکن است عوارض دیگری نیز رخ دهد.
تداخل دارویی مونته لوکاست
برخی داروها ممکن است با مونته لوکاست تداخل داشته باشند و اثرگذاری آن را تحت‌الشعاع قرار دهند. مصرف همزمان این دارو با هر یک از داروهای زیر، به طور کلی توصیه نمی‌شود، اما در برخی موارد ضروری، در صورت تجویز همزمان هر دوی این داروها، پزشک ممکن است دوز یا نحوه مصرف یکی یا هر دو دارو را تغییر دهد.
- آبیراترون استات (Abiraterone Acetate)
- کاربامازپین (Carbamazepine)
- داسابوویر (Dasabuvir)
- لفلونوماید (Leflunomide)
- اوماولکسولون (Omaveloxolone)
- فنوباربیتال (Phenobarbital)
- پیکسانترون (Pixantrone)
- تری فلونوماید (Teriflunomide)
مصرف همزمان ایروکاست با هر یک از داروهای زیر نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی خاصی شود:
- جم فیبروزیل (Gemfibrozil)
- پردنیزون (Prednisone)
برای جلوگیری از تداخل دارویی احتمالی، حتما پزشک خود را از تمام داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، مطلع سازید.
سخن آخر
اگر حملات آسم کابوس شماست، با مصرف منظم مونته لوکاست (ایروکاست)، می‌توانید تعداد دفعات استفاده از اسپری استنشاقی را به طور قابل توجهی کاهش دهید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید. علاوه بر آسم، مونته لوکاست در درمان آلرژی دائمی و فصلی نیز موثر است و علائم آزاردهنده مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش و گرفتگی بینی را تسکین می‌دهد.
همچنین از طریق مشاوره پزشکی آنلاین و تلفنی اسنپ‌دکتر می‌توانید با متخصصان پزشکی بدون خروج از منزل مشورت کنید.
